Histologia – szkiełka

O&K

1

TKANKI

10 KOMÓRKI TUCZNE W KRTANI (safranina + zieleń FCF)



Czerwone- substancja międzykomórkowa chrząstki



Między czerwonym- białe duże gęste kropki- chondrocyty



Zielone- mięsień poprzecznie prążkowany



W zielonym- dosyć duże czerwone kropki- mastocyty



Jasnoróżowy pasek nad chondrocytami- nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący lub nabłonek
wielowarstwowy walcowaty orzęsiony



Różowe- gruczoły śluzowe



Skupiska limfocytów



Tkanka tłuszczowa żółta



Ochrzęstna barwi się na zielono

13 ROGÓWKA



Opis znajduje się przy oku

18B TKANKA TŁUSZCZOWA



Żółta- jednopęcherzykowa- spycha jadro na obwód- jedna duża kropla tłuszczu wypełnia całe wnętrzne



Brunatna- wielopęcherzykowa- większe, centralne jądra

23 B KOSTNIENIE NA PODŁOŻU ŁĄCZNOTKANKOWYM



Różowe sieci- pierwotne beleczki kostne- w nich znajdują się osteocyty w jamkach



Na powierzchni (obwodzie) pierwotnej beleczki kostnej- osteoblasty



Mniej różowa część- tkanka mezenchymatyczna- wszystko pomiędzy różowymi beleczkami



Osteoklasty- skupisko wielu jąder- silnie barwione pomiędzy beleczkami- w zatokach erozyjnych Howshipa



naczynia krwionośne

25A KOSTNIENIE NA PODŁOŻU CHRZĘSTNYM



Warstwa spoczynkowa- jasnoróżowa masa z chondrocytami, grupy izogeniczne



Warstwa proliferacyjna- mocno różowe, spłaszczone kolumny



Warstwa hipertroficzna- komórki przerośnięte



Warstwa degeneracyjna- czerwone plamy



Beleczki chrzęstno – kostne; jeśli znajdują się daleko od warstwy degeneracyjnej to są to już beleczki kostne



Pomiędzy beleczkami- szpik kostny



naczynia krwionośne

23A KOŚĆ ZBITA – PRZEKRÓJ PRZEZ TRZON KOŚCI DŁUGIEJ



Na zewnątrz- okostna



Blaszki podstawowe zewnętrzne- pod okostną



Wewnątrz- śródkostna



Blaszki podstawowe wewnętrzne- pod śródkostną



Blaszka systemowa- otacza kanał Haversa



Osteon- taka ciemna obwódka otaczająca osteocyty



W środku różowej masy- kanały Haversa (osteocyty w jamkach)- równoległe do powierzchni kosci



Kanały Volkmanna- prostopadłe do kanałów Haversa ( kanały Haversa łączą się przez kanały Volkmanna)-
wpuklenia do wewnątrz tej kości



Luźno rozmieszczone osteocyty



Szpik kostny żółty

29A MIĘSIEŃ SZKIELETOWY – WRZECIONKO NERWOWO-MIĘŚNIOWY



Kryterium pozwalające określić typ tkanki mieśniowej to wielkość oraz położenie jąder komórkowych



Jądra podłużne i na obwodzie



Przekrój poprzeczny ( czerwone plamki) oraz podłużny (czerwone włókna wydłużone)



Śródmięsna



Omięsna



Wrzecionko nerwowo- mięśniowe - zawsze musi być otoczone torebką łącznotkankową a w środku są mieśnie
intrafuzalne ( w środku różne czerwone elementy powichrowane z jądrami)

Histologia – szkiełka

O&K

2

32A MIĘSIEŃ SERCOWY Z UKŁADEM BODŹCOPRZEWODZĄCYM



1 lub 2 duże jądra położone w kardiomiocycie centralnie



Włókna Purkinjego- większe, jaśniejsze i aparat kurczliwy na obwodzie (jasnoróżowa kulka z kropeczkami i
pętelkami dookoła)



Pień współczulny

UKŁAD KRĄŻENIA KRWI

39 TĘTNICA I ŻYŁA MIĘŚNIOWA



Rozróżniamy grubość warstwy środkowej w tętnicach i żyłach



Warstwy od zewnątrz tętnic i żył: przydanka (błona dodatkowa), warstwa mięśniowa z widocznymi czarnymi
kropkami (miocyty), cienki, pofalowany śródbłonek od wewnątrz



Stosunek warstwy mięśniowej w tętnicach do przydanki jest o wiele większy niż w żyłach (tętnice- gruba warstwa
środkowa, żyły- gruba przydanka)



W żyłach- czarne pętle w środku to zastawki



Naczynia limfatyczne- ściana bardziej wiotka niż żył, bardziej zapadnięta, więcej ostrych brzegów, w środku mogą
być zastawki



Obecność krwinek w świetle naczyń

40 TETNICA SPRĘŻYSTA (ORCEINA)



Blaszki sprężyste o przebiegu falistym



Blaszka sprężysta wewnętrzna



Blaszka sprężysta zewnętrzna

UKŁAD LIMFATYCZNY

45 WĘZEŁ CHŁONNY



Torebka łącznotkankowa – tkanka łączna zbita o utkaniu nieregularnym



Pod torebką- zatoka brzeżna- widać tam komórki siateczki



Wewnątrz- pełno grudek chłonnych składających się z części obwodowej- centrocyty oraz środkowej (bledszej)-
centroblasty- centrum namnażania



Zatoki rdzenne- bardziej wolne przestrzenie w części rdzennej ( w głębi)- znajdują się między sznurami rdzennymi



Zatoki promieniste



Wenule postkapilarne- w części przykorowej- wysłane nabłonkiem sześciennym



Tkanka tłuszczowa żółta

41 ŚLEDZIONA



Torebka łącznotkankowa- wpukla się wgłąb narządu w postaci beleczek mięśniowych (podłużne różowe pasma
tkanki mięśniowej)



Przestrzeń między torebką a beleczkami wypełnia miazga



Miazga biała- fioletowa- wszystkie grudki chłonne śledziony



Miazga czerwona- intensywnie różowa- wszystko oprócz grudek chłonnych i beleczek



Tętnica centralna- wewnątrz grudek chłonnych



Zatoka miazgi czerwonej



Sznur śledzionowy- między zatokami



Zatoka śledzionowa

42 MIGDAŁEK PODNIEBIENNY



Na powierzchni- nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący



Grudki chłonne- wewnątrz nich są krypty (uwypuklenia nabłonka- takie zamazane, duże, różowe)



Centrum rozmnażania



Pasmo zagęszczania



Gruczoły cewkowo- pęcherzykowe- białe, duże, składające się z wielu oczek

43 GRASICA MŁODA



Torebka łącznotkankowa- odchodzą od niej przegrody łącznotkankowe (różowo- białe) które dzielą grasicę na
płaciki



Część korowa- mocno fioletowa



Część rdzenna- słabo fioletowa



Komórki pielęgnujące- duże jasne jądro, są pojedyncze i białe; w rdzeniu



Ciałka Hassala - nieliczne



Tkanka tłuszczowa brunatna

Histologia – szkiełka

O&K

3

44 GRASICA INWOLUCYJNA



Nie ma podziału na korę i rdzeń



Wszystko jest takie porozwalane



Ciałka Hassala- bardzo duże różowe kule otoczone fioletowymi limfocytami



Tkanka tłuszczowa żółta

UKŁAD NERWOWY

87 CYTOARCHITEKTURA KORY MÓZGU (fiolet krezylu wg. Nissla)



Opuszka węchowa- z przodu- duże kulki



Kora mózgu
-Warstwy nie są od siebie odgraniczone- po prostu pojawiają się nowe komórki
-Warstwa drobinowa- prawie w ogóle nie ma komórek
-Komórki piramidowe- kształt kropelek
-Komórki ziarniste- kształt ziarenek



Istota biała- pojawia się więcej białych przestrzeni gdy przechodzimy w głąb



Prążkowie- jasnofioletowe- mało komórek- występują charakterystyczne takie białe, duże plamy



Kora stara
-Dwa wijące się względem siebie wężyki
-Warstwa piramidowa hipokampa
-Warstwa ziarnista zakrętu zębatego (kształt litery V)



Szczelina obok hipokampa to komora boczna



Splot naczyniówkowy- wysłany ependymą (nabłonek jednowarstwowy sześcienny), naczynia żylne; towarzyszą
zawsze jakiejś komorze



Opona miękka

88 MÓŻDŻEK



Przypomina drzewo



Warstwa drobinowa- uboga komórkowo- jasnoróżowa



Warstwa ziarnista- fioletowa lub różowa



Istota biała- wewnątrz warstwy ziarnistej- jasnoróżowa



Warstwę drobinową od istoty białej odróżniamy tak że od strony warstwy drobinowej są bardzo duże komórki
zwojowe (Purkinjego- gruszkowate)



Poza korą- na powierzchni jasnoróżowej- duże komórki różowe- komórki jądra zębatego



Opona miękka

36 RDZEŃ KRĘGOWY



Opona twarda- różowa



Pajęczynówka- biała z różowymi kropkami



Opona miękka



Szczelina pośrodkowa przednia- podłużna- dochodzi do kanału centralnego (zaczyna się trójkątem)



Kanał centralny- różne kształty- wysłany ependymą (nabłonek jednowarstwowy walcowaty)- często kształt
spłaszczonego rombu



Tętnica rdzeniowa przednia



Rogi przednie – grube



Rogi tylne - cienkie



Bruzda pośrodkowa tylna



Istota szara- bezkształtne różowe komórki z kropkami w środku



Istota biała- białe komórki wyglądające jak jaja rybie- kropka w środku to akson



Motoneurony- duże komórki z dużym jądrem; w rogach przednich



Korzeń nerwu rdzeniowego- podobny do istoty białej ale otoczony oponami miękką i pajęczą



Więzadło ząbkowane- spiralne obok opon; fibroblasty

34 ZWÓJ NERWOWY



zgrupowanie ciał komórek nerwowych



torebka łącznotkankowa



pęczek neurytów z onerwiem



duża tętnica mięśniowa



pnie nerwowe poza zwojem

W tym preparacie nie da się rozróżnić czy to zwój somatyczny czy współczulny.

Histologia – szkiełka

O&K

4

Zwój somatyczny, czaszkowy i rdzeniowy: składa się z dwóch części: kora (komórki nerwowe i satelitarne, które
opłaszczają komórki nerwowe rzekomojednobiegunowe); rdzeń zawiera aksony.
Zwój współczulny: komórki satelitarne nie opłaszczają komórek nerwowych, które tutaj są duże i wielobiegunowe.

35 PIEŃ NERWOWY



Pęczek włókna nerwowego- różowa kulka



Zmielinizowany akson- biała kulka z kropką wewnątrz pęczka



Onerwie- bezpośrednio wokół pęczka



Nanerwie- wokół kilku pęczków



Śródnerwie



Lemocyty – ciemne kropki



Fibroblasty – wrzecionowate kropki

SKÓRA

81 SKÓRA GRUBA



Warstwa zrogowaciała- różowa masa od zewnątrz



Warstwa jasna- przylega od zewnątrz do warstwy ziarnistej



Warstwa ziarnista- ciemnoróżowa- wyraźnie oddzielająca



Warstwa kolczysta- szpony do wewnątrz z licznymi ziarnistościami



Warstwa podstawna- kreska praktycznie niewidoczna otaczająca szpony od wewnątrz



Warstwa brodawkowata- pomiędzy szponami- ciemnoróżowe komórki



Warstwa siateczkowata- bladoróżowa przestrzeń



Tkanka podskórna- tłuszczowa żółta- w głębi



Gruczoły potowe- w warstwie podskórnej
-ciemne – odcinki wyprowadzające – nabłonek dwuwarstwowy sześcienny
-jasne – odcinki wydzielnicze – nabłonek jednowarstwowy sześcienny



Ujścia gruczołów potowych- białe plamki- w warstwie zrogowaciałej



Ciałka Meissnera- w warstwie brodawkowatej pomiedzy szponami- wyglądają jak reszta komórek ale mają
poprzeczne jądra, wrzecionowaty kształt i są otoczone torebką łącznotkankową



Anastomozy tętniczo- żylne- w warstwie siateczkowej- ciemnoróżowe zawirowania



Ciałka Vatera Paciniego- w warstwie podskórnej- różowy ślimak do wewnątrz- w środku biała plama- bezrdzenne
włókno nerwowe



Romby Langera – tkanka tłuszczowa żółta otoczona pasmami tkanki siateczkowatej

82 SKÓRA CIENKA



Naskórek



Włos- przekrój podłużny lub poprzeczny- można wyróżnić poszczególne części takie jak np. : łodyga, pochewki,
mieszek, brodawka, korzeń cebula) ale rzadko je widać



Gruczoł łojowy przywłośny



Mięsień napinacz włosa



Komórki tłuszczowe



Mięsień poprzecznie prążkowany- w głębi

97 POWIEKA



Część skórna- od zewnątrz więcej różowej masy i występuje nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący



Część spojówkowa- nabłonek jednowarstwowy sześcienny (płaski), który potem przechodzi w walcowaty



Gruczoł tarczkowy Meiboma- wielopęcherzykowy; pomiędzy pęcherzykami są różowe komórki- może być
podłużny i wtedy widoczny jest przewód wyprowadzający (nabłonek wielowarstwowy płaski)



Gruczoły potowe apokrynowe Molla- białe otoczone różową obwódką (nabłonek jednowarstwowy sześcienny)



Włos- różowy owalny dysk otoczony bladoróżowymi gruczołami łojowymi Zeissa- może mieć naciek limfatyczny



Mięsień okrężny oka

NARZĄDY ZMYSŁÓW

85 OKO



Rogówka
-Nabłonek przedni- zewnętrzny- wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
-Błona Bowmana- pojedyncza jasna linia
-Błona właściwa- włókna kolagenowe w różnych kierunkach z fibroblastami
-Błona Descemeta- grubsza niż Bowmana
-Śródbłonek- nabłonek tylny- jednowarstwowy płaski (widoczne tylko jądra)

Histologia – szkiełka

O&K

5



Rąbek rogówkowo- twardówkowy
-Ciemne plamy- dużo melanocytów
-Przestrzenie Fontany- system beleczek- białe
-Kanał Schlemma- wewnątrz różowej części- wysłany środbłonkiem



Ciałko rzęskowe
-Wyrostki rzęskowe- bardzo ciemne szpony- dużo melaniny
-Nabłonek dwuwarstwowy (względnie jednowarstowywy)- dwa nabłonki zwrócone do siebie szczytami: bardzo
czarny- pigmentowy oraz wysoki sześcienny (jest różowy)- jasne komórki w stronę wnętrza



Tęczówka
-Mięsień rozwieracz źrenicy- czerwone chude pasmo ciągnące się podłużnie przylegające do nabłonka- utworzony
przez komórki mioepitelialne
-Mięsień zwieracz źrenicy- czerwone grube pasmo bliżej źrenicy ciągnące się podłużnie- zwyczajne komórki
mięśniowe gładkie
-naczynia krwionośne



Siatkówka
-Rozpoczyna się gdy 2 nabłonki: pigmentowy i jasny przechodzą w 10 warstw
-Nabłonek barwnikowy
-Warstwa czopków i pręcików
-Warstwa ziarnista zewnętrzna- mocno różowa, gruba- perykariony czopków i pręcików
-Warstwa splotowata zewnętrzna- jasna
-Warstwa ziarnista wewnętrzna
-Warstwa splotowata wewnętrzna
-Plamka ślepa – tylko włókna nerwowe

UKŁAD POKARMOWY

98 WARGA



Nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący
-w części zewnętrznej i czerwieni
- wyraźna czerwona warstwa zrogowaciała



Nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
-część wewnętrzna



Brodawki skórna- puste kropki; w skórze właściwej



Włos powiązany z gruczołem łojowym przywłośnym



gruczoł kącikowy – samotny gruczoł łojowy



gruczoły potowe



błona śluzowa



Mięsień okrężny ust- poprzecznie prążkowany



Czerwień wargowa- część przejściowa między skórą właściwą a błoną śluzową jamy ustnej



Gdy nie ma włosów ani gruczołów potowych



Mogą być gruczoły łojowe



Wysokie brodawki skórne z naczyniami krwionośnymi

29M JĘZYK BARWIENIE MASSONA-LILLE



tkanka łączna na

niebiesko



jądra fibroblastów na

brązowo



błona śluzowa
-Nabłonek wielowarstwowy rogowaciejący (na brodawkach nitkowatych)
-Blaszka właściwa błony śluzowej



komórki śluzowe – mają lekko podbarwioną cytoplazmę



tkanka tłuszczowa żółta



pnie nerwowe (

srebrne

)



gruczoły surowicze z przewodami wyprowadzającymi

Histologia – szkiełka

O&K

6

54B JĘZYK - BRODAWKA OKOLONA



Nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący- na bocznej ścianie są kubki smakowe



Rów okołobrodawkowy- do niego uchodzą gruczoły Ebnera



Nabłonek dwuwarstwowy walcowaty- na dnie tego rowu



Części wydzielnicze i przewody odprowadzające gruczołów Ebnera (surowiczych)



Gruczoły śluzowe- jasne



Przewody wyprowadzające



Brodawka wtórna- wewnątrz brodawki okolonej

55 ŚLINIANKA PRZYUSZNA



Najciemniejsza ze wszystkich ślinianek



Torebka łącznotkankowa- dzieli gruczoł na zraziki (tkanka łączna wiotka)



Pęcherzyki surowicze- tworzą ogólną masę



Przewody wyprowadzająca śródpłacikowe
-Wstawki- mocno fioletowe- nabłonek płaski lub sześcienny
-Przewody prążkowane- jaśniejsze, większe światło- nabłonek walcowaty



Przewody międzypłacikowe- takie jak prążkowane tylko otoczone tkanką łączną



Przewód główny
-duża średnica
-nabłonek dwuwarstwowy walcowaty
-komórki kubkowe
-miocyty gładkie



Zrąb- tkanka łączna wiotka



W preparacie mogą występować pnie nerwowe

56/57 ŚLINIANKA PODJĘZYKOWA/PODŻUCHWOWA



Podjęzykowa- najjaśniejsza, białe, puste przestrzenie
-Pęcherzyk surowiczy- fioletowe; tworzą się półksiężyce surowicze
-Cewka śluzowa- białe
-Przewody opisane powyżej



Podżuchwowa- fioletowe płaciki
-Pęcherzyki surowicze
-Cewki śluzowe- białe plamki w fioletowej masie
-Półksiężyce Gianuzziego- cewki z czapeczką pęcherzyka



Węzeł chłonny



Komórki zwojowe- duże owale w skupiskach- jasno fioletowe



W preparacie tym również występuje ślinianka przyuszna

14 PREPARAT ROZWOJOWY Z GŁOWY SZCZURA

Aby zorientować się gdzie jest szczęka, a gdzie żuchwa musimy zidentyfikować brodawki nitkowate na języku –
tam gdzie brodawki tak warga górna.
Szczur nie ma kłów.



SIEKACZ- szczegóły od wewnątrz
-Brodawka zębowa
-Warstwa odontoblastów
-zębina/prezębina- jaśniejszy pasek
-Ameloblasty tworzące szkliwo- najciemniejsze
-Komórki miazgi
-narząd szkliwotwórczy
-Nabłonek zewnętrzny i wewnętrzny
-Woreczek zębowy dookoła siekacza



ZĄB TRZONOWY- zaokrąglony kształt od którego odchodzą szpiczaste kolce
-Miazga- wewnątrz
-Narząd szkliwo twórczy

Histologia – szkiełka

O&K

7

-Brodawka zębowa- wytwarza narząd zębino twórczy
-enameloblasty – ciemne
-odontoblasty
-Nabłonek płaski- od strony zaokrąglonej
-Nabłonek walcowaty (ameloblasty)- od strony szpiczastej
-Woreczek zębinowy



Warga górna i dolna



Przekrój przez włosy:
-duże włosy to WIBRYSY (chyba występują tylko na szczęce)
-mniejsze włosy: włosy pokrywowe



Język
-brodawki nitkowate



mięśnie szkieletowe



chrząstka, najczęściej szklista z grupami izogenicznymi
-czasami widać kostninie na podłożu chrzęstnym (różnicujemy stadia)



kostnienie na podłożu mezenchymatycznym
-pokrywa czaszki
-wyrostki zębodołowe



Oko
-soczewka (ta duża różowa kulka)
-siatkówka



Przekrój przez część oddechową
-nabłonek węchowy
-liczne gruczoły z pęcherzykami surowiczymi - ciemne



zatoki



mózg
-część drobinowa
-kora (nie różnicujemy warstw)
-substancja biała
-komory wysłane ependymą ze splotem



móżdżek
-silnie pofałdowany
-przekroje przez komory



ucho wewnętrzne
-kanały półkoliste
-narząd Cortiego
-ślimak
-komórki o różnej wysokości
-otoczone chrząstką szklistą



tkanka tłuszczowa brunatna
-bardzo ciemno wybarwiona



tarczyca
-bardzo małe pęcherzyki



grasica
-występują beleczki łącznotkankowe



zwój nerwowy czaszkowy
-komórki satelitarne opłaszczają komórki nerwowe



ślinianki
-podżuchwowa
-podjęzykowa
-czasami przyuszna

Histologia – szkiełka

O&K

8

58 PRZEŁYK



Warstwa zrogowaciała nabłonka- czerwone wewnątrz



Nabłonek wielowarstwowy płaski- fioletowy



Kom. macierzyste nabłonka- bardziej fioletowe u podstawy



Blaszka właściwa błony śluzowej- bardzo jasna, cienka



Blaszka mięśniowa błony śluzowej- średnio gruba, różowa



Błona podśluzowa- szarawa,



Mięśniówka okrężna i podłużna



Splot Auerbacha



Splot Meissnera

58A PRZEJŚCIE PRZEŁYKU W ŻOŁĄDEK



Gruby nabłonek wielowarstwowy płaski (fioletowa masa)

nabłonek jednowarstwowy walcowaty (przy

cewkach, praktycznie niewidoczny)



Błona śluzowa (bardzo cienka, szara, blaszka właściwa i mięśniowa)

obfite gruczoły wpustowe



Błona podśluzowa- szara



Mięśniówka dwuwarstwowa

mięśniówka trójwarstwowa



Otrzewna

59 TRZON (DNO) ŻOŁĄDKA



Dołek żołądkowy- wpuklenie do gruczołów



Pólko żołądkowe- powierzchnia obejmująca dołek i otaczające go komórki nabłonka



Nabłonek jednowarstwowy walcowaty



Gruczoły cewkowe- uchodzą do dołków



Komórki śluzowe- w dołkach lub w szyjce



Komórki okładzinowe- intensywnie różowe, owalne



Komórki główne- szare, zasadochłonne w dnie gruczołu, szaro-niebieskie



Blaszka mięśniowa błony śluzowej



Błona podśluzowa- nie ma tam gruczołów, jasna



Mięśniówka trójwarstwowa: skośna, okrężna i podłużna



Splot Auerbacha i Meissnera



Otrzewna

60 PRZEJŚCIE ŻOŁĄDKA W DWUNASTNICĘ



Dołki i pólka żołądkowe

kosmki jelitowe



Nabłonek jednowarstwowy walcowaty- często urwany na powierzchni



Enterocyty- w dwunastnicy – z pojedynczymi mukocytami



Krypty jelitowe- ciemniejsze- gruczoły Liberkuhna- wpuklenia



Blaszka mięśniowa błony śluzowej- cienka, wije się



Błona podśluzowa w żołądku (brak gruczołów

gruczoły Brunnera (tylko w dwunastnicy; dla odróżnienia od

krypt- gruczoły są jasne a krypty ciemne)



Zwieracz odźwiernika

ścieńczenie mięśniówki- 2 warstwy nie 3

63 DWUNASTNICA – przekrój poprzeczny



Nabłonek jednowarstwowy walcowaty



Komórki kubkowe



Limfocyty



Krypta



Komórka macierzysta dzieląca się- w kryptach



Blaszka mięśniowa błony śluzowej



Gruczoły Brunnera



Spot Meissnera



Warstwa okrężna miocytów

Histologia – szkiełka

O&K

9



Splot Auerbacha



Warstwa podłużna miocytów



Otrzewna

12 JELITO CIENKIE – przekrój poprzeczny
- wszystko to samo tylko nie ma gruczołów Brunnera i jest bardzo dużo komórek kubkowych- rozpoznać można przez takie
poprzeczne białe kreski

62 JELITO GRUBE



Duże fałdy (wytworzone przez błonę śluzową i podśluzową)



Zanik kosmków jelitowych



Liczne komórki kubkowe



Krypty- dużo jaśniejsze



Limfocyty + grudki chłonne



Mięśniówka okrężna i podłużna (nie ma ciągłej mięśniówki podłużnej)



Sploty nerwowe

64 WYROSTEK ROBACZKOWY



Nabłonek limfoidalny (walcowaty)- dookoła grudki chłonnej



Krypty jelitowe



Grudka chłonna
-Ośrodek namnażania- w środku
-Pas zagęszczenia- na obwodzie



Tkanka łaczna między włóknami + przestrzenie zatokowe



Mięśniówka okrężna i podłużna- cienka



Otrzewna

65 WĄTROBA ŚWIŃSKA
66 WĄTROBA LUDZKA
W wątrobie świńskiej lepiej widać odgraniczone zraziki, jest więcej tkanki łącznej, jest łatwiej znaleźć żyłę centralną. W
wątrobie ludzkiej przestrzenie bramno-żółciowe są większe i występuje większa żyła podzrazikowa, chociaż na preparacie
często jest to niezauważalne.



Torebka łacznotkankowa- tkanka łączna włóknista



Zrazik



Tkanka łączna międzyzrazikowa- dzieli wątrobę na zraziki



Żyła centralna- w środku zrazika, pusta przestrzeń oddająca promienistości



Przestrzeń bramno- żółciowa- triada
-W rogach zrazika
-Tętniczka międzyzrazikowa (może się wydawać, że jest więcej tętnic z powodu wielokrotnego przekroju tej samej
tętnicy)
-Żyłka międzyzrazikowa (duża)
-Przewód żółciowy – nabłonek sześcienny
-Naczynie limfatyczne- wygląda jak żyłka ale nie ma krwinek w środku, ma bardziej nieregularny kształt



Sinusoidy- jasne przestrzenie w zraziku- naczynia włosowate typu zatokowego, przeważnie widać tam krwinki



Żyła podzrazikowa- bardzo duże naczynie na granicy 3 sąsiadujących zrazików



Żyła podzrazikowa- największa- bez towarzystwa



W odróżnieniu od ludzkiej- więcej tkanki łącznej

68 WĄTROBA – KOMÓRKI BOROWICZA – KUPFERA (TUSZ CHIŃSKI, HE)



Nastrzyknięcie tuszem chińskim



Wszystko to samo co powyżej



Kom. Browicza Kupfera- czarne farfocle



Nie ma tkanki łącznej ???

Histologia – szkiełka

O&K

10

68A PĘCHERZYK ŻÓŁCIOWY



Nabłonek jednowarstwowy walcowaty- fioletowe komórki



Limfocyty- dużo niebieskich kropek



Uchyłek Luschki- zamknięte kręgi



Mięśnie gładkie (rozproszone)



Wyraźne naczynia krwionośne



Nie ma błony podśluzowej



przydanka na styku z wątrobą/ otrzewna z mesothelium na reszcie powierzchni
Mam zapisane w zeszycie, że raczej preparaty są z przydanką…



pojedyncze adipocyty



grudka chłonna

69 TRZUSTKA



Komórki pęcherzykowe (surowicze)- ciemna masa- część egzokrynowa



Wyspy Langerhansa- jasne plamy- część endokrynowa



Wstawka- śródpłacikowa- 3-4 jasne komórki- płaski nabłonek



Przewód śródpłacikowy- nie jest otoczony tkanką łączną- nabłonek walcowaty



Przewód miedzypłacikowy- nabłonek walcowaty- otoczone tkanką łączną



tętnica



żyła



Naczynia



Węzły chłonne



Zwój nerwowy- fioletowo-różowy; oooogroooomny



Tkanka tłuszczowa brunatna i żółta

UKŁAD ENDOKRYNOWY

47 Z PRZYSADKA MÓZGOWA ZWIERZĘCA
47 L PRZYSADKA MÓZGOWA LUDZKA
47 S PRZYSADKA MÓZGOWA BARWIONA METODĄ SLIDDERSA



torebka łącznotkankowa



Cz. gruczołowa- ciemniejsza- komórki gruczołowe
-W jej obrębie mamy część guzową która otacza jasnoróżową szypułę
Jednakże lokalizacja części guzowej jest daleka od części gruczołowej, przynajmniej na moim preparacie
-Niebieskie z fioletowym jądrem- komórki zasadochłonne (dominują w części guzowej i pośredniej)



-Różowe z fioletowym jądrem- komórki kwasochłonne



-Bezbarwne z fioletowym jądrem- komórki barwnikooporne



Cz. nerwowa- jaśniejsza- włókna nerwowe z pituicytami



Cz. pośrednia- dominują komórki zasadochłonne
-Szczelina- u szczura
-Cysty z koloidem- u ludzi



Barwienie Sliddersa
-Niebieskie z fioletowym jądrem- zasadochłonne
-Żółte z czerwonym jądrem- kwasochłonne
-Bezbarwne z czerwonym jądrem- chromofobne
-Bezbarwne z żółtym w środku- naczynia z erytrocytami
-Niebieskie pasma- tkanka łączna zrębowa
-koloid – różowy

91 SZYSZYNKA



Zachyłek komory III z ependymą (może być ścięty podłużnie lub poprzecznie)



Pinealocyt- duża komórka z ciemnym jądrem+ dodatkowa kropeczka



Komórka glejowa- jasna- posiada tylko ciemne jądro i oddaje wypustki dookoła naczyń



Pola glejowe (najczęściej znajdują się w pobliżu zachyłka)

Histologia – szkiełka

O&K

11



Opona miękka- torebka narządu



Piasek szyszynki- różowe złogi

46 TARCZYCA



torebka łącznotkankowa



Pęcherzyki



Nabłonek jednowarstwowy sześcienny



Koloid



Śródbłonek naczyń- płaski



Mogą być widoczne przytarczyce oddzielone białą przestrzenią

93 PRZYTARCZYCE



gruba torebka łącznotkankowa



Pseudopęcherzyki- nieuporządkowany układ



Szczególnie duże naczynia krwionośne



Przegroda łącznotkankowa z naczyniami



Dużo tkanki tłuszczowej żółtej

48 NADNERCZA



Torebka łącznotkankowa



Kora- warstwy od zewnątrz
-Kłębowata
*ciemno wybarwiona
-Pasmowata
*największa
*jasna cytoplazma
*w bardziej wewnętrznej warstwie przyjmuje nieuporządkowany układ
-Siatkowata
*nieuporządkowany układ
*komórki nieduże, kwasochłonne, ciemne

Rdzeń nadnerczy
-żyła centralna rdzenia w środku
-większe komórki niż w warstwie siatkowatej
-komórki lekko zasadochłonne

UKŁAD MOCZOWY

8 NERKA



Torebka łącznotkankowa



Kora kory – nie ma ciałek nerkowych, ale są kanaliki



Kłębuszek nerkowy
-Torebka Bowmana- ścienna- nabłonek jednowarstwowy płaski
-Przestrzeń Bowmana- między naczyniami włosowatymi a torebką ścienną
-Blaszka trzewna
-Naczynia włosowate w środku
-Biegun naczyniowy- odchodzą tam tętniczki doprowadzająca i odprowadzająca
-Biegun kanalikowy- odchodzi tam kanalik I-rzędu
-Plamka gęsta- ciemne komórki przy ciałku nerkowym- odchodzi tam kanalik II-rzędu



Kanalik I-rzędu
-4-6 jąder
-Małe, zamknięte światło przez mikrokosmki
-Intensywnie różowe- kwasochłonność



Kanalik II-rzędu
-8 jąder

Histologia – szkiełka

O&K

12

-Duże, otwarte, okrągłe światło, bo mają niskie mikrokosmki
-Bledsze- mniejsza barwliwość



Promienie rdzenia- puste przestrzenie podłużne w korze



pasma kory – poprzedzielane promieniami rdzenia



Labirynty naczyniowe



tętnice i żyły międzypłacikowe – najczęściej są przekrojone podłużnie



Żyła łukowata- na granicy kory i rdzenia- olbrzymia- cienka ściana



tętnica łukowata – na granicy kory i rdzenia



Rdzeń
-Kanalik zbiorczy-nabłonek sześcienny
-Przewody zbiorcze- nabłonek walcowaty, ma dobrze widoczne światło
-nie ma kłębuszków
-kanalik cienki – podobny do żyły
-naczynie proste – z erytrocytami



kielich – nabłonek przejściowy

73 NERKA – NACZYNIA KRWIONOŚNE (TUSZ CHIŃSKI)



W celu uwidocznienia unaczynienia



Naczynia włosowate (ciałko nerkowe)- odchodzi grubsza t.doprowadzająca oraz cieńsza t. odprowadzająca (mogą
one być połączone w jedną)



T. miedzypłacikowe- duża podłużna gruba kreska w korze



Tętniczki Ludwiga- naczynia odżywcze- czarne kreseczki i kropeczki wokół ciałek nerkowych



Żyła łukowata i tętnica łukowata- na granicy kory i rdzenia



Nabłonek walcowaty przechodzi w nabłonek przejściowy na granicy kory i rdzenia



W rdzeniu- czarne zawirowania- naczynia proste

74 PĘCHERZ MOCZOWY



Nabłonek przejściowy- komórki baldaszkowate



Blaszka właściwa błony śluzowej- bardzo cienka, tworzy również pofałdowania



Błona podśluzowa- z naczyniami (nie ma jej w trójkącie i przedniej ścianie)



Mięśniówka okrężna i podłużna ( w trójkącie trójwarstwowa)



Przydanka



Moczowód



Pęcherzyk nasienny

UKŁAD ODDECHOWY

100 OSKRZELE



Nabłonek wielorzędowy urzęsiony z komórkami kubkowymi- tworzą się uwypuklenia



Błona śluzowa



Chrząstka szklista z grupami izogenicznymi (w błonie podśluzowej)



Mięśnie



Grudka limfatyczna



Pień nerwowy



Tkanka tłuszczowa żółta i brunatna



tkanka łączna



Gruczoły pęcherzykowo – cewkowe



przewody wyprowadzające gruczołów



błona podśluzowa



przydanka

Histologia – szkiełka

O&K

13

71 PŁUCA



Oskrzele



Oskrzeliki
-nabłonek walcowaty
-redukcja błony śluzowej i podśluzowej
-błona mięśniowa
-nie ma chrząstek i gruczołów



Oskrzeliki końcowe- różnice w stosunku do oskrzela
-Średnica
-Nabłonek jednowarstwowy sześcienny- ciągły
-Brak kom. kubkowych
-zanik błony śluzowej i podśluzowej
-Brak chrząstki i gruczołów



Oskrzeliki oddechowe
- poprzerywany nabłonek sześcienny
-w ścianie pojawiają się pęcherzyki płucne



Przewody oddechowe
- zanika wyraźny nabłonek (mają cienki nabłonek oddechowy)
-ściana skłąda się z pęcherzyków płucnych



Woreczek pęcherzykowy- otoczony kilkoma pęcherzykami płucnymi



Pęcherzyki płucne- główna masa płuca



Przegroda międzypęcherzykowa- wspólna ściana sąsiadujących pęcherzyków (nabłonek oddechowy)



Grudki chłonne tworzą plamki mleczne

71E PŁUCO- BARWIENIE SPECYFICZNE WOBEC ELASTYNY (fuksyna paraldehydowa + eozyna)



Ciemne kreski- włókna elastylowe



Elastyna występuje w przegrodzie międzypęcherzykowej, naczyniach

UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI

75 JĄDRO



Osłonka biaława



Śródjądrze- podąża do błony białawej, daje przegrody do wnętrza narządu- wpuklenia- dzieli jądro na płaciki



Kanaliki kręte- główna masa preparatu- wielowarstwowy
-Spermatogonium A

d

- regularne ciemne kropki na obwodzie

-Spermatogonium A

p

- rozmyte, blade

-Spermatocyt I-rzędu- największe
-Spermatydy- małe kuleczki ciemne bliżej środka kanalika
-Plemniki- wydłużone
-Błona własna
-Miofibroblasty- podłużne, w błonie własnej kanalika
-Kom. Sertoliego- bardzo jasna cytoplazma z kropeczką w środku (jąderko), na obwodzie kanalika



Kom. Leydiga- duża, piankowata cytoplazma, w tkance łacznej luźnej- na zewnątrz kanalika



Kanalik prosty- walcowaty
-wyłącznie komórki Sertoliego
-wypustki
-kropeczki- jąderka



przewodziki sieci jądra- w przegrodach lub błonie białawej



zrąb tkanki łącznej wiotkiej: są tam naczynia i kom. Leydiga

76 NAJĄDRZE



przewód najądrza- nabłonek dwurzędowy



przewodziki odprowadzająca jądra- nabłonek jednowarstwowy



niskie i wysokie komórki

Histologia – szkiełka

O&K

14



błona mięśniowa

77 NASIENIOWÓD



nabłonek dwurzędowy walcowaty



błona śluzowa- cienka- czerwona- wpukla się z nabłonkiem do światła



mięśniówka okrężna i podłużna- wyraźne granica (u zwierząt-2 a ludzi- 3 warstwy)



przydanka- dobre unaczynienie+ pnie nerwowe



w środku światła czasami widać plemniki

4L GRUCZOŁ KROKOWY



preparat z obwodowej części



pofałdowana ściana



tkanka łączna włóknista + zrąb łącznotkankowy + miocyty gładkie



gruczoły
-śluzówkowe- w błonie śluzowej
-podśluzówkowe- w podśluzowej
-główne- najgłębiej



cewko- pęcherzyki
-części wydzielnicze gruczołów- dwuwarstwowy walcowaty
-przewody odprowadzające gruczołów- jednowarstwowy walcowaty- bardziej regularne kształty



amyloid – glikoproteina, różowa substancja wyglądająca jak koloid; z wiekiem wapnieje – kamyczki sterczowe



cewka moczowa- w środku



dużo naczyń krwionośnych

96 PRĄCIE



nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący- naskórek



skóra właściwa z naczyniami- duże tętnica szczególnie t.grzbietowa prącia



nie ma typowej tkanki podskórnej



błona biaława



-jasnoróżowa
-beleczki mięśniowo-łącznotkankowa



ciała jamiste oddzielone od siebie przegrodą błony białawej
-błona biaława wytwarza niepełną przegrodę łącznotkankową
-jamki – puste przestrzenie ze śródbłonkiem
-beleczki łącznotkankowe- ciemne
-t. głęboka prącia



cewka moczowa- olbrzymia- nabłonek przejściowy



ciało gąbczaste- otacza cewkę

UKŁAD ROZRODCZY ŻEŃSKI

78 JAJNIK



jajnik w fazie folikularnej



Błona biaława
-różowe pasmo pod nabłonkiem- może jej nie być miejscami



Pęcherzyk pierwotny
- zaraz pod nabłonkiem- leżą na obwodzie kory
- otoczone jedną warstwą płaskich komórek
-małe
-dużo cytoplazmy



Wzrastający pęcherzyk jajnikowy jednopokładowy- 1 warstwa sześciennych komórek ziarnistych



Wzrastający pęcherzyk jajnikowy wielopokładowy
- wiele warstw sześciennych komórek ziarnistych
-możemy zobaczyć osłonkę przejrzystą

Histologia – szkiełka

O&K

15

-jąderko
-wodniczki z folikuliną
-osłonka wewnętrzna (komórki tekalne)
-osłonka zewnętrzna



Pęcherzyk dojrzały Graafa
-Oocyt II rzędu- czerwony w środku
-Osłonka przejrzysta
-Jama pęcherzykowa
-Sześcienne komórki ziarniste dookoła
-wzgórek jajonośny
-wieniec promienisty
-osłonka wewnętrzna
-osłonka zewnętrzna



Pęcherzyk atrezyjny
a) atrezyjny pęcherzy pierwotny
-malutkie
-czerwone
b) większe pęcherzyki atrezyjne
-widać cechy degeneracji
-pofałdowana osłonka
-zanika jądro komórkowe



Rdzeń jajnika
-Ciemniejsze jądra
-Bardziej puste komórki
-Naczynia krwionośne
-Miocyty gładkie- czerwone pasma
-Sieć jajnika- sieć kanalików z nabłonkiem sześciennym lub walcowatym



Gruczoł śródmiąższowy- duże, jasne komórki; w zrębie (nie pomylić z komórkami zrębu!!!)



Fragment jajowodu

78A JAJNIK- CIAŁKO ŻÓŁTE



Te same elementy co powyżej



Ciałko żółte
-Komórki luteinowe- duże, jasne z ciemnym jądrem, w środku ciałka
-Komórki paraluteinowe- małe ciemne, od osłonki (na brzegach ciałka)



Ciałko żółte krwotoczne
-widać w środku krew

79 JAJOWÓD



Nabłonek jednowarstwowy walcowaty z wpukleniami I, II i III rzędowymi (zwiększają powierzchnię)



Wpuklenia nabłonka (gdy są przekrojone poprzecznie są podobne do gruczołów i znajdują się przeważnie w
pobliżu nabłonka)- trzeba je odróżniać od naczyń



Błona śluzowa- świetnie unaczyniona- liczne sploty żylne



Mięśniówka okrężna i podłużna



Błona surowicza



Nie ma błony podśluzowej

80 MACICA



preparat z fazy proliferacyjnej



mogą być 2 światła macicy (bo to jest preparat zwierzęcy)



Nabłonek jednowarstwowy walcowaty



błona śluzowa



Tętniczka



Żyłka

Histologia – szkiełka

O&K

16



Gruczoły maciczne



Mięśniówka okrężna i podłużna



Otrzewna

84 ŁOŻYSKO



część płodowa: kosmówka połączona z owodnią



Nabłonek owodniowy (walcowaty lub sześcienny)



Błona owodniowa- bardzo jasna



Kosmówka- czerwona z fioletowymi kropkami



Płyta kosmówkowa
-owodnia + kosmówka + duże naczynia krwionośne
-wytwarza pnie kosmówkowe
-na powierzchni syncytiotrofoblast



Pień kosmkowy
-Mezoderma pozazarodkowa
-Syncytiotrofoblast- otacza kosmki
-Naczynia włosowate



Kosmki III rzędu
-otoczone syncytiotrofoblastem z naczyniami włosowatymi w środku



Błonka naczyniowo – nabłonkowa
-nie ma tam jąder



Pączki
-zgrupowanie jąder



Kosmki czepne
-na szczycie dużo cytotrofoblastu
-część komórek cytotrofoblastu przechodzi do doczesnej (ale ich nie różnicujemy)



Fibynoid
- amorficzna różowa substancja
-w kosmkach



Przestrzeń międzykosmkowa
-pomiędzy kosmkami III rzędowymi



Część matczyna: doczesna



Komórki doczesnowe
-duże, wyraźne



doczesna wytwarza przegrody kosmkowe (wpuklają się)

15 PĘPOWINA



otacza ją nabłonek owodni



zrąb: tkanka galaretowata dojrzała z komórkami gwiaździstymi



dwie tętnice typu mięśniowego
-wysłane śródbłonkiem
-dwie warstwy mięśniówki: wewnętrzna podłużna, zewnętrzna okrężna
-pod śródbłonkiem nie ma tkanki łącznej
-nie ma błony sprężystej wewnętrznej i zewnętrznej
-nie ma typowej przydanki
-światło może być zamknięte



jedna żyła
-regularne światło
-nie ma wyraźnych warstw mięśniówki
-nie ma przydanki

89 GRUCZOŁ SUTKOWY LAKTACYJNY



gruczoł zbudowany z gruczołów rozgałęzionych



gruczoł pęcherzykowy

Histologia – szkiełka

O&K

17



łączy cechy gruczołu apokrynowego i merokrynowego



nie ma przewodu głównego



płaciki: pęcherzyki + przewody wyprowadzające śródpłacikowe



przewody śródpłacikowe
-nabłonek sześcienny lub walcowaty;
-nie są tak okrągłe jak pęcherzyki



przewody międzypłacikowe:
-otoczone tkanką łączną;



przewody płatowe/ mleczne:
-nabłonek jednowarstowy walcowaty, a miejscami dwuwarstwowy walcowaty



zatoki mlekonośne:
-poszerzony przewód mlekowy
-nabłonek dwuwarstwowy walcowaty, którego warstw podstawna zbudowana jest z komórek sześciennych



ma mało tkanki tłuszczowej



taka budowa występuje podczas ciąży i laktacji

89 B GRUCZOŁ SUTKOWY SPOCZYNKOWY



bardzo mało pęcherzyków



przewody wyprowadzające jw. (chociaż podobno nie ma zatoki mlekonośnej?)



dużo tkanki tłuszczowej



nie różnicujemy pęcherzyków od przewodów śródpłacikowych!