Operator zautomatyzowanej

i zrobotyzowanej linii produkcyjnej

w przemy

ś

le elektromaszynowym

(313904)

Technicy i inny

ś

redni personel

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Operator zautomatyzowanej
i zrobotyzowanej linii produkcyjnej
w przemy

ś

le elektromaszynowym (313904)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-091-7 (91)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

7

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

8

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

9

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK .......................................... 10

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 11

3.1. Monitorowanie pracy linii produkcyjnej Kz1 .................... 11
3.2. Utrzymywanie ci

ą

gło

ś

ci procesu wytwarzania produktu

Kz2 .................................................................................. 12

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 13

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 14

5. Słownik ........................................................................................ 15

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

313904 Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produk-
cyjnej w przemy

ś

le elektromaszynowym

Grupa wielka 3 – Technicy i inny

ś

redni personel (w Mi

ę

dzynarodo-

wej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 4).

Grupa elementarna 3139 – Kontrolerzy (sterowniczy) procesów
przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani (w Mi

ę

dzynarodo-

wym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 3139
Process control technicians not elsewhere classified).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 33. Naprawa, konser-
wacja i instalowanie maszyn i urz

ą

dze

ń

, Grupa 33.12. Naprawa

i konserwacja maszyn.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 5 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e – 5, w tym 5 produkcyjnych), przeprowa-

dzonych w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Artur Grochowski – „Mechatronik” Artur Grochowski w Warszawie,

•

Jakub Stec – ABB Sp. z o.o. w Warszawie,

•

Ireneusz Gwizdkowski – Festo Sp. z o.o. w Jankach,

•

Paweł Krawczak – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli

i Kształcenia Praktycznego w Łodzi.

Ewaluatorzy:

•

Michał Wi

ś

niewski – Lamela Sp. z o.o. w Łowiczu,

•

Szczepan Newlacil – ekspert niezale

ż

ny, były pracownik Ma-

gnum-Metal w Zdu

ń

skiej Woli.

5

Recenzenci:

•

Piotr Zawiasa – Instytut Obrabiarek i Technologii Budowy Ma-

szyn, Politechnika Łódzka w Łodzi,

•

Stanisław Popis – ekspert niezale

ż

ny, były pracownik Centrum

Kształcenia Praktycznego w Radomiu.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Jan Kaczmarek (przewodnicz

ą

cy) – Stowarzyszenie In

ż

ynierów

i Techników Mechaników Polskich Oddział w Łodzi,

•

Włodzimierz Chlebowski – przedstawiciel pracodawców, Kaliskie

Zakłady Przemysłu Terenowego w Kaliszu Sp z o.o.,

•

Jan Lipi

ń

ski – Region Ziemia Łódzka NSZZ Solidarno

ść

w Łodzi.

Data zatwierdzenia:

•

08.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej

w przemy

ś

le elektromaszynowym nadzoruje proces wytwarzania pro-

duktów zgodnie z technologi

ą

jako

ś

ci i zasadami bezpiecze

ń

stwa.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej

w przemy

ś

le elektromaszynowym jest zawodem o charakterze produk-

cyjnym. Do obowi

ą

zków operatora zautomatyzowanej i zrobotyzowanej

linii produkcyjnej w przemy

ś

le elektromaszynowym nale

ż

y wytwarzanie

produktów, sprawdzanie stanu technicznego linii produkcyjnej (lub jej
cz

ęś

ci), jak i zainstalowanych na niej urz

ą

dze

ń

wraz z układami zasila-

nia i sterowania. Przed ka

ż

dorazowym rozpocz

ę

ciem pracy i zał

ą

cze-

niem obsługiwanej linii produkcyjnej operator ma obowi

ą

zek skontrolo-

wania stanu jej bezpiecze

ń

stwa, identyfikacji wyst

ę

puj

ą

cych usterek

oraz, w przypadku konieczno

ś

ci, dokonywania prostych czynno

ś

ci re-

gulacyjnych urz

ą

dze

ń

wchodz

ą

cych w skład linii. Operator zautomaty-

zowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej w przemy

ś

le elektromaszy-

nowym obsługuje pulpity sterownicze lub panele operatorskie steruj

ą

ce

urz

ą

dzeniami automatyki przemysłowej. Dokonuje bie

żą

cej kontroli

prawidłowo

ś

ci działania zespołów, podzespołów linii z wykorzystaniem

prostych lub specjalistycznych przyrz

ą

dów i aparatury kontrolno-

pomiarowej. Wykonuje przegl

ą

dy niezawodno

ś

ci działania urz

ą

dze

ń

automatyki, a tak

ż

e zainstalowanych robotów i manipulatorów oraz

zapewnia prawidłowo

ść

ich pracy. Operator odpowiada tak

ż

e za identy-

fikacj

ę

bł

ę

dów i niesprawno

ś

ci linii produkcyjnej, które mog

ą

naruszy

ć

bezpiecze

ń

stwo pracy, doprowadzi

ć

do bł

ę

dów jako

ś

ciowych produko-

wanych komponentów lub te

ż

do nieplanowanych przestojów maszyn

lub całych linii produkcyjnych. Praca operatora zautomatyzowanej i zro-
botyzowanej linii produkcyjnej w przemy

ś

le elektromaszynowym ma

bezpo

ś

redni wpływ na bezpiecze

ń

stwo, niezawodno

ść

i wydajno

ść

linii,

a tak

ż

e na jako

ść

wytwarzanych wyrobów.

7

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej

w przemy

ś

le elektromaszynowym wykonuje prac

ę

w halach fabrycz-

nych w systemie pracy zmianowej, jest odpowiedzialny za utrzymanie
bezpiecze

ń

stwa pracy maszyn (np. za stan osłon cz

ęś

ci ruchomych,

barier, wentylacji itp.). Praca ta wi

ąż

e si

ę

z odpowiedzialno

ś

ci

ą

za stan

techniczny linii produkcyjnej, jej bezawaryjne funkcjonowanie, a w kon-
sekwencji – za ilo

ść

i jako

ść

wyprodukowanych wyrobów. W pracy ope-

ratora zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej w przemy-

ś

le elektromaszynowym mog

ą

wyst

ę

powa

ć

zagro

ż

enia dla zdrowia

spowodowane uci

ąż

liwymi warunkami pracy, jak np. zwi

ę

kszony hałas,

drgania, substancje i

ś

rodki chemiczne lub zapylenie. Z tego wzgl

ę

du

szczególnie wa

ż

ne jest planowanie i organizowanie procesów techno-

logicznych zgodnie z zasadami i przepisami BHP, ergonomii, ochrony
ppo

ż

. i ochrony

ś

rodowiska. Niezwykle istotne jest stosowanie si

ę

do

przepisów dotycz

ą

cych bezpiecze

ń

stwa wprowadzanych do obrotu

maszyn i podobnych regulacji wraz z ich wła

ś

ciwymi nowelizacjami.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zawodu operatora zautomatyzowanej i zrobotyzowa-

nej linii produkcyjnej w przemy

ś

le elektromaszynowym wymaga od

osób zatrudnionych na tym stanowisku du

ż

ej odpowiedzialno

ś

ci i umie-

j

ę

tno

ś

ci podejmowania decyzji, np. w przypadku awarii czy przestoju

linii produkcyjnej konieczne jest szybkie działanie oraz współpraca
z pracownikami działów utrzymania ruchu. Bardzo wa

ż

na jest zdolno

ść

koncentracji, podzielno

ść

uwagi oraz opanowanie – szczególnie

w sytuacji wyst

ą

pienia kilku awarii jednocze

ś

nie. Specyfika pracy ope-

ratora zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej w przemy-

ś

le elektromaszynowym wymaga sprawno

ś

ci manualnych, uzdolnie

ń

technicznych. Przeciwwskazaniami do pracy w zawodzie s

ą

wady

wzroku, alergie skórne na smary i oleje, schorzenia narz

ą

dów ruchu,

układu oddechowego czy układu kr

ąż

enia.

8

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Pracodawcy zatrudniaj

ą

w zawodzie operatora zautomatyzowanej

i zrobotyzowanej linii produkcyjnej osoby posiadaj

ą

ce wykształcenie

ś

rednie techniczne w zawodzie 311410 Technik mechatronik lub osoby

posiadaj

ą

ce wykształcenie zasadnicze zawodowe w zawodach: 731102

Mechanik automatyki przemysłowej i urz

ą

dze

ń

precyzyjnych, tak

ż

e

742114 Monter mechatronik. Zatrudniane w zawodzie operatora
zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej s

ą

tak

ż

e osoby

z potwierdzonymi kwalifikacjami: E.18. Eksploatacja urz

ą

dze

ń

i syste-

mów mechatronicznych uj

ę

t

ą

w podstawie programowej kształcenia dla

zawodu 311410 Technik mechatronik; E.4. U

ż

ytkowanie urz

ą

dze

ń

i systemów mechatronicznych, uj

ę

t

ą

w podstawie programowej kształ-

cenia dla zawodu 742114 Monter mechatronik lub M.16. Monta

ż

i ob-

sługa układów automatyki przemysłowej i urz

ą

dze

ń

precyzyjnych, uj

ę

t

ą

w podstawie programowej kształcenia dla zawodu 731102 Mechanik
automatyki przemysłowej i urz

ą

dze

ń

precyzyjnych. Mo

ż

liwe jest rów-

nie

ż

wykonywanie zawodu operatora zautomatyzowanej i zrobotyzo-

wanej linii produkcyjnej poprzez przyuczenie na stanowisku pracy lub
zdobycie do

ś

wiadczenia w trakcie pracy. Do podj

ę

cia pracy na niektó-

rych stanowiskach pracy w zawodzie przydatne jest posiadanie

ś

wiadec-

twa kwalifikacyjnego uprawniaj

ą

cego do eksploatacji urz

ą

dze

ń

instalacji

i sieci elektroenergetycznych o napi

ę

ciu do 1 kV.

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej

w przemy

ś

le elektromaszynowym powinien doskonali

ć

swoje umiej

ę

t-

no

ś

ci zawodowe, poniewa

ż

praca w tym zawodzie jest zwi

ą

zana z za-

stosowaniem coraz to nowszych rozwi

ą

za

ń

technicznych i technolo-

gicznych. Powinien bra

ć

udział zarówno w szkoleniach zawodowych

organizowanych w przedsi

ę

biorstwie, jak i poza nim, dotycz

ą

cych na-

p

ę

dów elektrycznych, pneumatycznych, hydraulicznych, robotów czy

czujników i sterowników PLC. Mo

ż

liwo

ś

ci awansu w hierarchii zawodo-

wej s

ą

ograniczone. W miar

ę

zdobywania do

ś

wiadczenia zawodowego

operator mo

ż

e awansowa

ć

na stanowisko lidera zespołu lub brygadzi-

sty. W tym wypadku jeszcze bardziej zwi

ę

ksza si

ę

zakres jego odpo-

wiedzialno

ś

ci zawodowej. Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowa-

nej linii produkcyjnej w przemy

ś

le elektromaszynowym mo

ż

e rozwija

ć

swoje umiej

ę

tno

ś

ci zawodowe poprzez studia in

ż

ynierskie, np. na kie-

runkach mechatronika lub automatyka przemysłowa. Posiadaj

ą

c kom-

9

petencje w zawodzie operatora zautomatyzowanej i zrobotyzowanej
linii produkcyjnej w przemy

ś

le elektromaszynowym, mo

ż

na pracowa

ć

na równorz

ę

dnych stanowiskach pracy w zawodach z grupy 3139 Kon-

trolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasy-
fikowani, np. 313901 Kontroler robotów przemysłowych; 313903 Opera-
tor robotów i manipulatorów przemysłowych.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Sprawdzanie stanu technicznego linii produkcyjnej, urz

ą

dze

ń

pomocniczych, układów sterowania i bezpiecze

ń

stwa przed wł

ą

-

czeniem linii do pracy (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z2.

Wykonywanie prostych czynno

ś

ci regulacyjnych urz

ą

dze

ń

me-

chanicznych, elektrycznych i sterowania wchodz

ą

cych w skład li-

nii produkcyjnej (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3.

Okresowe sprawdzanie prawidłowo

ś

ci działania zespołów i pod-

zespołów linii przy u

ż

yciu przyrz

ą

dów i aparatury kontrolno-

-pomiarowej (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4.

Lokalizowanie i usuwanie usterek zespołów i podzespołów linii
produkcyjnej, tzn. pras, obrabiarek, transporterów, robotów, ma-
nipulatorów, palet, układów sterowania, sygnalizacji, zabezpie-
cze

ń

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z5.

Wykonywanie bie

żą

cych przegl

ą

dów technicznych stanu linii

i urz

ą

dze

ń

pomocniczych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z6.

Kontrolowanie jako

ś

ci wytwarzanych wyrobów i ewidencjonowanie

parametrów jako

ś

ciowych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z7.

Kontrolowanie i uzupełnianie stanu magazynów elementów do pro-
dukcji i wyrobów gotowych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z8.

Ustawianie parametrów produkcyjnych/procesowych maszyn
w zale

ż

no

ś

ci od produkowanego asortymentu (niezb

ę

dne kom-

petencje: Kz2, KzS).

Z9.

Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepi-
sami BHP, ochrony ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska i ergonomii (nie-

zb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Monitorowanie pracy linii produkcyjnej (potrzebne do wykonywa-

nia zada

ń

: Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z9).

Kz2 – Utrzymywanie ci

ą

gło

ś

ci procesu wytwarzania produktu (potrzeb-

ne do wykonywania zada

ń

: Z6, Z7, Z8, Z9).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z9).

10

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 4

wła

ś

ciwym dla wykształcenia

ś

redniego technicznego w Europejskiej

i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem
usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (grupa

wielka 3 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód operatora zautomatyzowanej i zroboty-

zowanej linii produkcyjnej w przemy

ś

le elektromaszynowym:

1) w zakresie wiedzy: zna fakty, zasady, procesy i poj

ę

cia poszerzone

w zawodzie operatora zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii pro-
dukcyjnej w przemy

ś

le elektromaszynowym; zna i rozumie rozsze-

rzone fakty, poj

ę

cia i zale

ż

no

ś

ci w zawodzie oraz w szerszym za-

kresie uwarunkowania prowadzonej działalno

ś

ci w bran

ż

y przemy-

słowej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji

niezbyt zło

ż

onych zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów poprzez wy-

bieranie rozszerzonych metod, narz

ę

dzi, materiałów i informacji przy

monitorowaniu pracy linii produkcyjnej oraz utrzymywaniu ci

ą

gło

ś

ci

procesu wytwarzania produktu; potrafi wykonywa

ć

zadania zawo-

dowe w cz

ęś

ci bez instrukcji, w cz

ę

sto zmiennych warunkach; umie

rozwi

ą

zywa

ć

w cz

ęś

ci nietypowe problemy, odbiera

ć

i formułowa

ć

zło

ż

one wypowiedzi, a tak

ż

e proste wypowiedzi w j

ę

zyku obcym.

11

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z9 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej KZ1.

3.1. Monitorowanie pracy linii produkcyjnej Kz1

Wiedza – zna i rozumie posze-
rzony zbiór podstawowych faktów,
umiarkowanie zło

ż

onych poj

ęć

i teorii zwi

ą

zanych z monitorowa-

niem

pracy

zautomatyzowanej

i zrobotyzowanej linii produkcyj-
nej, w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii, ochrony

ś

rodowiska w zakresie monito-

rowania pracy zautomatyzo-
wanej i zrobotyzowanej linii
produkcyjnej;

−

dokumentacj

ę

techniczn

ą

ma-

szyn i urz

ą

dze

ń

;

−

podstawy mechatroniki;

−

budow

ę

i zasady działania

urz

ą

dze

ń

i systemów mecha-

tronicznych;

−

podstawy obsługi komputerów,
robotów i sterowników PLC;

−

podstawy prawidłowego ł

ą

cze-

nia, zabezpieczania i u

ż

ytko-

wania instalacji elektrycznych
i innych no

ś

ników energii.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

zło

ż

one zadania zwi

ą

zane z moni-

torowaniem pracy zautomatyzo-
wanej i zrobotyzowanej linii pro-
dukcyjnej w cz

ęś

ci bez instrukcji,

cz

ę

sto w zmiennych warunkach,

w szczególno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii, ochrony

ś

rodowiska

w zakresie monitorowania pra-
cy zautomatyzowanej i zrobo-
tyzowanej linii produkcyjnej;

−

posługiwa

ć

si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

maszyn i urz

ą

dze

ń

;

−

ocenia

ć

wizualnie stan tech-

niczny maszyny przed uru-
chomieniem;

−

rozpoznawa

ć

układy zasilaj

ą

ce

urz

ą

dze

ń

i systemów linii pro-

dukcyjnej;

−

identyfikowa

ć

wskazania sen-

sorów i sygnalizacji d

ź

wi

ę

ko-

wej;

−

okre

ś

la

ć

metody sprawdzania

urz

ą

dze

ń

i systemów linii pro-

dukcyjnej;

−

uruchamia

ć

urz

ą

dzenia i sys-

temy linii produkcyjnej;

−

wykonywa

ć

niezb

ę

dne regula-

cje urz

ą

dze

ń

i systemów linii

produkcyjnej.

12

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z6, Z7, Z8, Z9 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Utrzymywanie ci

ą

gło

ś

ci procesu

wytwarzania produktu Kz2

Wiedza – zna i rozumie posze-
rzony zbiór podstawowych faktów,
umiarkowanie zło

ż

onych poj

ęć

i teorii zwi

ą

zanych z utrzymywa-

niem ci

ą

gło

ś

ci procesu wytwarza-

nia produktu, w szczególno

ś

ci

zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii, ochrony

ś

rodowiska w zakresie utrzy-

mywania ci

ą

gło

ś

ci procesu wy-

twarzania produktu,

−

urz

ą

dzenia zapewniaj

ą

ce bez-

piecze

ń

stwo linii produkcyjnej;

−

technologie wytwarzania;

−

metody kontroli mi

ę

dzyopera-

cyjnej i ko

ń

cowej produktu;

−

dokumentacj

ę

pomiarów jako-

ś

ciowych i ilo

ś

ciowych;

−

metody poprawy produktywno-

ś

ci;

−

zasady i przepisy bezpiecze

ń

-

stwa wła

ś

ciwe dla obsługi ma-

szyn i robotów.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

zło

ż

one

zadania

zwi

ą

zane

z utrzymywaniem ci

ą

gło

ś

ci proce-

su wytwarzania produktu w cz

ęś

ci

bez instrukcji, cz

ę

sto w zmiennych

warunkach, w szczególno

ś

ci po-

trafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii,

ochrony

ś

rodowiska w zakresie

utrzymywania ci

ą

gło

ś

ci procesu

wytwarzania produktu;

−

identyfikowa

ć

i obsługiwa

ć

urz

ą

-

dzenia bezpiecze

ń

stwa zainsta-

lowane na linii produkcyjnej;

−

nadzorowa

ć

poprawno

ść

prze-

biegu procesu wytwarzania pro-
duktu;

−

prowadzi

ć

kontrol

ę

mi

ę

dzyope-

racyjn

ą

i ko

ń

cow

ą

produktu;

−

prowadzi

ć

dokumentacj

ę

po-

miarów jako

ś

ciowych i ilo

ś

cio-

wych;

−

wdra

ż

a

ć

systemy jako

ś

ci sto-

sowane w przedsi

ę

biorstwie

(np. TPM, 5S);

−

współpracowa

ć

ze słu

ż

bami

utrzymania ruchu oraz serwi-
sami maszyn i urz

ą

dze

ń

.

13

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za monitorowanie pracy i utrzymywanie

ci

ą

gło

ś

ci procesu wytwarzania produktu zgodnie z technologi

ą

jako-

ś

ci i zasadami bezpiecze

ń

stwa,

−

dostosowuje zachowanie do zmian w

ś

rodowisku pracy zakładów

produkcyjnych w przemy

ś

le elektromaszynowym,

−

pracuje samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorganizowanych

warunkach pracy przy monitorowaniu i utrzymywaniu ci

ą

gło

ś

ci pro-

cesu wytwarzania produktu,

−

ocenia wpływ swoich działa

ń

realizowanych w ramach współpracy

zespołowej w zakładzie produkcyjnym i ponosi odpowiedzialno

ść

za

ich skutki.

14

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu operatora

zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej w przemy

ś

le

elektromaszynowym przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 313904 Operator

zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyjnej w przemy

ś

le

elektromaszynowym

15

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.