1 

Przykłady amortyzatorów 

Typowy  przykład  amortyzatora  spręŜynowego  pokazuje  Rys.4.16.  Rama  podstawy 

maszyny lub płyta fundamentowa 1 opiera się na górnej części pokrywy amortyzatora 

2. Jest ona połączona za pomocą śruby i unieruchomiona przeciwnakrętką.  

Nacisk  od  maszyny  przekazywany  jest  na  spręŜyny  za  pośrednictwem  śruby  3,  która 

opiera  się  na  płytce  stalowej  4. Płytka  ta  spoczywa  na  zespole  spręŜyn  5  i  jest  z  nimi 

mechanicznie  związana.  Górna  pokrywa  amortyzatora  jest  oddzielona.  Dalsze 

przykłady  amortyzatorów  spręŜynowych  są  pokazane  na  Rys.4.17  i  18,  przy  czym 

amortyzator z Rys.4.18 jest wyposaŜony w gumowe wkładki tłumiące drgania.  

Przykłady podkładek, płyt i dywanów gumowych podano na Rys.4.19.  

Na  Rys.4.20  przedstawiona  jest  szczegółowa  budowa  amortyzatora  gumowo-

metalowego. Zasada jogo pracy polega na wykorzystaniu właściwości gumy, która przy 

ś

ciekaniu  deformuje  się  wskutek  zmiany  kształtu,  a  nie  objętości.  Przy  działaniu  siły 

pionowej  pole  obciąŜonej  powierzchni  jest  równe  sumie  pól  górnej  i  dolnej  podstawy 

elementu  gumowego,  zewnętrznej  powierzchni  rowków 

∆

1

  i 

∆

2

  oraz  wewnętrznej 

powierzchni  elementu  gumowego.  Wtedy  sztywność  amortyzatora  jest  najmniejsza. 

Przy  zwiększaniu  obciąŜania  następuje  wypychanie  gumy  w  kierunku  powierzchni 

swobodnych,  które  przez  to  maleją,  a  sztywność  amortyzatora  wzrasta.  Przez  zmianę 

szerokości  rowków 

∆

1

  i 

∆

2

  moŜna  w  szerokich  granicach  zmieniać  sztywność 

amortyzatora  w  kierunku  pionowym.  Aby  móc  nastawiać  wielkość  współczynnika 

sztywności  w płaszczyźnie poziomej,  w amortyzator  wbudowano Ŝebro usztywniające 

5, którego zmiana wysokości powoduje zmianę podatności gumy w tej płaszczyźnie. 

 

 

Rys.4.16.Typowy przykład amortyzatora spręŜynowego 

 

Rys.4.17. Przykład amortyzatora spręŜynowego. 

 

Rys.4.18. Przykład amortyzatora spręŜynowego wyposaŜonego w gumowe wkładki 

tłumiące drgania. 

 

2 

 

 

Rys.4.19. Przykłady podkładek, płyt i dywanów gumowych 

 

 

Rys.4.20. Szczegółowa budowa przykładowego amortyzatora gumowo-metalowego. 

 

3 

Przebieg ćwiczenia i zadania do wykonania 

Celem  ćwiczenia  jest  wyznaczenie  obciąŜeń  statycznych  w  podporach  i 

zaprojektowanie układu amortyzatorów biernej izolacji drganiowej. 

Zadania do wykonania: 

1.

 

Dla  wskazanej  obrabiarki  zbudować  model  rozkładu  mas  jej  części  (silnik, 

przekładnie,  głowice,  obudowa  itp.)  i  ich  środków  cięŜkości  względem 

przyjętego ogólnego układu współrzędnych. Poszczególnym częściom przypisać 

proste bryły. Model zbudować z 5-ciu do 10-ciu części – mas Q

i

, których suma 

mas będzie się zgadzała z całkowitą masą maszyny Q

c

. 

2.

 

Wykonać  rysunek  modelu  rozkładu  mas  części  i  ich  środków  cięŜkości  w  3 

rzutach.  Na  rysunku  zaznaczyć  początek  przyjętego  ogólnego  układu 

współrzędnych. 

3.

 

W  tabeli  przedstawić  dane  dla  poszczególnych  części  obrabiarki:  nazwa,  masa, 

współrzędne x

i

, y

i

, z

i

 środka cięŜkości: 

nazwa 

masa [kg] 

x

i

 [m] 

y

i 

[m] 

z

i

 [m] 

silnik 

… 

… 

… 

… 

przekładnia 

… 

… 

… 

… 

… 

… 

… 

… 

… 

4.

 

Wyznaczyć  współrzędne  środka  cięŜkości  x

c

,  y

c

,  z

c

  całej  obrabiarki  ze  wzorów:      

c

n

n

c

Q

x

Q

x

Q

x

Q

x

⋅

+

+

⋅

+

⋅

=

...

2

2

1

1

 , 

c

n

n

c

Q

y

Q

y

Q

y

Q

y

⋅

+

+

⋅

+

⋅

=

...

2

2

1

1

 , 

c

n

n

c

Q

z

Q

z

Q

z

Q

z

⋅

+

+

⋅

+

⋅

=

...

2

2

1

1

  

 i  przyjąć  względem  niego  nowy  -  centralny  układ  współrzędnych.  Określić 

odległości  punktów  podparcia  obrabiarki  od  niego  dla  całej  obrabiarki  w  3 

rzutach.  

5.

 

W tabeli przedstawić dane dla poszczególnych punktów podparcia obrabiarki: nr,  

współrzędną x

pi

, y

pi

, z

pi

 w nowym -  centralnym układzie współrzędnych. 

nr punktu podparcia 

x

pi

 [m] 

y

pi 

[m] 

z

pi

 [m] 

1 

… 

… 

… 

... 

… 

… 

… 

6.

 

Z  układu  równań  sił  i  momentów  wyznaczyć  obciąŜenie  statyczne  R

i

 

przypadające  na  poszczególne  punkty  podparcia  obrabiarki  wynikające  z 

rozkładu mas obrabiarki: 

n

c

z

R

R

R

Q

F

+

+

=

∑

...

:

2

1

 , 

 

    

   

n

n

x

c

x

R

x

R

x

R

M

p

p2

2

p1

1

...

0

:

⋅

+

+

⋅

+

⋅

=

∑

 , 

   

n

n

y

c

y

R

y

R

y

R

M

p

p2

2

p1

1

...

0

:

⋅

+

+

⋅

+

⋅

=

∑

 , 

  

n

n

z

c

z

R

z

R

z

R

M

p

p2

2

p1

1

...

0

:

⋅

+

+

⋅

+

⋅

=

∑

 . 

7.

 

W zaleŜności od obciąŜenia dobrać układ i materiał izolacji drganiowej  

8.

 

Przeprowadzić  obliczenia  i  zaprojektować  amortyzator.  Wyniki  obliczeń  i 

schemat  amortyzatora  przedstawić  w  tabeli  3-kolumnowej:  Dane,  Obliczenia 

(lub schemat), Wyniki: 

Dane: 

Obliczenia (schemat) 

Wyniki: 

….  

 

 

 

 

 

 

n = 4 

b = 0,1 [m] 

…. 

…. 

 

[ ]

2

2

m

 

b

n

 S

⋅

=

     

 …. 

… 

 

 

 

 

 

 

 

S = 0,04 [m

2

] 

…. 

9.

 

Wykonać rysunek złoŜeniowy zespołu zaprojektowanego amortyzatora.