1
K
atedra G
eodezji S
zczegółow
ej
U
W
M
w
O
lsztynie
Ćwiczenie nr 22
"Zapoznanie się z niwelatorem, sprawdzenie i rektyfikacja niwelatora w
warunkach polowych, wykonanie prostego pomiaru”
Nazwisko i imię Numer
kolejny:
Grupa: Data:
1. W
stęp
Przed rozpoczęciem pomiarów wysokościowych należy upewnić się, czy niwelator jest poprawnie
zrektyfikowany. W niwelatorze powinny być spełnione w zasadzie dwa warunki:
9
płaszczyzna główna libelli pudełkowej (rurkowej) powinna być prostopadła do osi pionowej obrotu
niwelatora,
9
oraz oś główna libelli rurkowej powinna być równoległa do osi celowej lunety lub urządzenie
poziomujące oś celową powinno działać prawidłowo.
2. S
praw
dzenie i rektyfikacja prostopadłości osi libelli do osi obrotu niw
elatora
s
3
s
2
s
1
r
2
r
1
r
3
s
3
s
2
s
1
r
2
r
1
r
3
a
1
a
2
9
Libellę pudełkową ustawiamy w ten sposób aby prosta przechodząca przez osie dwóch śrub
rektyfikacyjnych r
1
r
2
libelli była równoległa do prostej przechodzącej przez osie dwóch śrub
ustawczych s
1
s
2
.
9
Obracając śrubami ustawczymi spodarki s
1
s
2
s
3
doprowadzamy pęcherzyk libelli okrągłej do
górowania.
9
Obracamy alidadę instrumentu wraz z libella o 180
o
i obserwujemy położenie pęcherzyka
libelli. Wyjście pęcherzyka z punktu głównego świadczy o braku prostopadłości płaszczyzny
libelli do osi pionowej niwelatora.
9
Rektyfikacja libelli pudełkowej jest dosyć uciążliwa i na ćwiczeniach z geodezji jest pomijana.
3. S
praw
dzenie i rektyfikacja rów
noległości osi celow
ej do osi libelli
Wykonaj sprawdzenie rówpoległości osi libeli do osi celowej niwelatora według podanego schematu.
Wyniki pomiarów zapisz w odpowiedniej tabeli.
9
W celu wyznaczenia różnicy wysokości dwóch punktów A i B niwelator ustawia się w równej
odległości między tymi punktami i przy spoziomowanej libelli wykonuje się odczyt na łatach
pionowo ustawionych w tych punktach.
9
W pierwszej kolejności dokonujemy odczytu „wstecz” a następnie odczytu „w przód”. Odczyty
te zapisujemy w dzienniku i liczymy ich różnicę odejmując od odczytu „wstecz” odczyt „w
przód”.
9
Następnie po zmianie wysokości osi celowej niwelatora dokonujemy odczytu „w przód” i
„wstecz” (przy spoziomowanej libelli) W identyczny sposób liczymy ich różnicę. W ten sposób
mamy różnicę wysokości wyznaczoną dwa razy.
