2010-02-28
1
BANK I KREDYT
Anna Gardocka-Jałowiec
1
Pojęcie
Bank,
zgodnie z prawem bankowym,
to jednostka organizacyjna mająca osobowość prawną,
której przedmiotem działalności jest gromadzenie
środków pieniężnych, udzielanie kredytów oraz
przeprowadzanie rozliczeń.
3
Rola banku:
Pośrednik – transformacja depozytu w kredyt;
Płatnik – płatności w imieniu klienta;
Agent – działania w imieniu klienta w zakresie np.
emisji papierów wartościowych i zarządzanie
własnością klientów;
Gwarant – gwarancja wypłacalności klienta;
Instrument w realizacji polityki gospodarczej rządu
– regulacja podaży pieniądza przez BC
4
Podstawowe funkcje banku
zabezpieczenie depozytów,
udzielanie kredytów,
pośrednictwo w rozliczeniach wszelkich transakcji,
kreacja pieniądza.
5
2010-02-28
2
Rodzaje operacji bankowych
1.
operacje bierne, przy których bank występuje w
stosunku do swoich kontrahentów w roli dłużnika;
emisja znaków pieniężnych;
2.
operacje czynne, przy których bank w stosunku do
kontrahentów występuje w roli wierzyciela;
3.
operacje pośredniczące = usługowe, przy których
bank świadczy usługi na rzecz klientów.
6
System bankowy
Cechy systemu bankowego:
duża liczba banków konkurujących ze sobą;
istnienie kilku dominujących banków w danej
gospodarce;
dwupoziomowa konstrukcja systemu bankowego:
pierwszy poziom – BC; drugi poziom – pozostałe
banki.
8
Rodzaje banków
1.
Bank centralny
2.
Banki handlowe
3.
Inne instytucje bankowe i finansowe
9
Funkcje banku centralnego
funkcja emisyjna
funkcja banku banków -
wysokość stopy redyskontowej lub też stopy
oprocentowania kredytu refinansowego i
lombardowego,
wysokość stopy minimalnych rezerw
obowiązkowych banków handlowych,
operacje otwartego rynku,
funkcja banku państwa
14
2010-02-28
3
Funkcja NBP
Opis
Centralny bank państwa
1.
formułowanie i realizacja polityki pieniężnej
2.
organizowanie i kontrola procesów rozliczeń i rozrachunków w systemie
bankowym
3.
współodpowiedzialność za politykę dewizową i politykę kursu walutowego
4.
obsługa kasowo - rozliczeniowa instytucji rządowych
5.
kredytowanie budżetu
6.
obsługa długu rządowego
7.
zarządzanie rezerwami dewizowymi państwa
8.
gromadzenie i analizowanie informacji finansowych
9.
prognozowanie i ocena procesów gospodarczych
Bank emisyjny
1.
wpuszczanie w obieg znaków pieniężnych
2.
organizowanie obiegu pieniężnego
3.
regulowanie ilości pieniądza w obiegu rynkowym (tak aby jego nadmiar nie
potęgował inflacji, a ewentualny niedobór nie utrudniał procesów gospodarczych)
Bank banków
1.
oddziaływanie na system bankowy, mające na celu egzekwowanie przyjętej
polityki monetarnej
2.
funkcje
nadzorcze
związane z przestrzeganiem prawa bankowego i z
zapewnieniem bezpieczeństwa zgromadzonych wkładów
3.
tworzenie regulacji zapewniających płynność systemu bankowego
4.
kredytodawca ostatniej instancji (kredyty refinansowe)
5.
prowadzenie operacji otwartego rynku
16
Instrumenty polityki monetarnej BC
instrumenty kontroli ogólnej,
instrumenty kontroli selektywnej,
działanie przez perswazję.
17
I
NSTRUMENTY KONTROLI OGÓLNEJ
oddziałują na
wszystkie instytucje pośrednictwa finansowego
równocześnie, z jednakowym natężeniem. Zaliczamy
tu:
politykę rezerw obowiązkowych
politykę zmian stopy redyskontowej
operacje otwartego rynku
18
Polityka BC
Obniżanie stopy
rezerw obowiązkowych
Obniżanie stopy
redyskontowej
Zakup papierów
wartościowych na
otwartym rynku
kapitałowym
Podwyższanie stopy
rezerw obowiązkowych
Podwyższanie stopy
redyskontowej
Sprzedaż papierów
wartościowych na
otwartym rynku
kapitałowym
Polityka ekspansywna=taniego
pieniądza=miękkiego pieniądza
Polityka restrykcyjna=twardego
pieniądza=drogiego pieniądza
22
2010-02-28
4
Cel: zwiększanie dopływu
pieniądza do
gospodarki
Obniżanie stóp %
Wzrost inwestycji,
konsumpcji
Cel: zmniejszanie podaży
pieniądza
Wzrost stóp %
Zmniejszenie inwestycji,
konsumpcji
Polityka ekspansywna
Polityka restrykcyjna
23
Kredyt
Kredyt jako kategoria ekonomiczna wyraża stosunek
ekonomiczny między wierzycielem a dłużnikiem.
Polega on na świadczeniu przez wierzyciela na rzecz
dłużnika określonej wartości na warunkach zwrotu, co
łączy się z reguły z wynagrodzeniem w formie
procentu.
Jest on wytworem gospodarki towarowo - pieniężnej.
24
Funkcje kredytu bankowego
emisyjna
dochodowa
rozdzielcza,
kontrolna.
25
Formy kredytu
kredyt towarowy (handlowy) polega na wzajemnym
kredytowaniu się przedsiębiorstw i jest
bezpośrednio związany z ruchem kapitału
przemysłowego i handlowego;
kredyt pieniężny (bankowy) - jest formą ruchu
kapitału pożyczkowego.
27
2010-02-28
5
Formy, rodzaje udzielania kredytu
F
ORMY UDZIELANIA KREDYTÓW
:
pożyczki udzielane na określony czas ustalony w umowie kredytowej
dyskonto weksli
zakup papierów wartościowych
R
ODZAJE KREDYTÓW ZE WZGLĘDU NA TERMIN
,
NA JAKI SĄ ONE UDZIELANE
:
krótkoterminowe
średnioterminowe
długoterminowe
R
ODZAJE KREDYTÓW ZE WZGLĘDU NA PRZEZNACZENIE
:
konsumpcyjne
na działalność produkcyjną:
obrotowy
inwestycyjny
28
Formy zabezpieczenia
weksel finansowy poręczony (żyrowany)
zabezpieczenie hipoteczne na nieruchomość
zastaw papierów wartościowych, które bank ma prawo
sprzedać, gdyby dłużnik pożyczki nie spłacił
zastaw towarowy - dłużnik składa dokumenty (wraz z
polisą ubezpieczeniową) dające bankowi prawo do
dysponowania towarem na wypadek, gdyby kredyt nie
został w terminie spłacony; ta forma zabezpieczenia
stosowana jest głównie przy kredytach na zapasy
sezonowe. Pożyczki udzielane są jednak często bez
zabezpieczenia.
29
Rodzaje weksli
weksel własny
weksel trasowany, czyli trata.
30
Weksel własny
Weksel własny - jest dokumentem, w którym wystawca zobowiązuje się
zapłacić określonej osobie (remitentowi) lub na jej zlecenie wymienioną na
wekslu sumę (np. „w 60 dni od dnia dzisiejszego zobowiązuję się zapłacić
1000 dol. na zlecenie Johna Smitha ”)
dłużnik
(wystawca weksla)
wierzyciel
(remitent)
Zobowiązanie zapłaty
32
2010-02-28
6
Weksel trasowany
34
TRASANT
(wystawca weksla)
TRASAT
(płacący wartość weksla)
AKCEPTANT
(trasat po przyjęciu
zobowiązania)
Polecenie zapłaty
Remitent
(wierzyciel)
Zapłata
Wartość dyskonta
W – suma wekslowa pierwotna;
T – liczba dni do daty płatności;
35
Stopa procentowa
wynagrodzenie, wyrażone w procentach, płacone
wierzycielowi przez dłużnika za udostępnienie
środków pieniężnych.
38
Rodzaje stóp procentowych
N
OMINALNA STOPA PROCENTOWA
pokazująca nominalny (formalny, nie uwzględniający inflacji)
przychód z posiadanego kapitału lub cenę kapitału
udostępnionego.
R
EALNA STOPA PROCENTOWA
uwzględnia inflację, czyli spadek siły nabywczej pieniądza.
Można ją skalkulować , dzieląc różnicę stopy procentowej
kredytu i stopy inflacji przez sumę 100+stopa inflacji, według
wzoru:
39