Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwo dokonuje na bieżąco różnych operacji gospodarczych, które wpływają
odpowiednio na zmian wielkości oraz struktury jego aktywów i pasywów. Operacje te
są rejestrowane na bieżąco przez księgowość i na tej podstawie sporządzane są
sprawozdania finansowe ilustrujące aktualną sytuację majątkową i finansową. Z kolei
przy pomocy sprawozdań finansowych możemy konstruować pewne wskaźniki, które
charakteryzują różne aspekty działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Praca ta
stanowi opracowanie najważniejszych i najczęściej wykorzystywanych wskaźników, a
będą to :
WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ
PRZEDSIĘBIORSTWA
W celu utrzymania ciągłości gospodarowania przedsiębiorstwo powinno, obok
przestrzegania zasady racjonalnego gospodarowania, tak prowadzić swoją działalność,
aby zachować płynność finansową.
PŁYNNOŚĆ FINANSOWA
1.
charakteryzuje zdolność firmy do regulowania krótkoterminowych zobowiązań
( tzn. tych, które są płatne w ciągu roku). Analiza płynności prowadzona w długich
okresach dotyczy z kolei efektywności inwestycji;
2.
jest to inaczej zdolność płatnicza firmy;
3.
oznacza zdolność przedsiębiorstwa do upłynnienia jego aktywów
Aktywa płynne to takie, które są zbywalne na rynku i można je szybko i łatwo zamienić
na gotówkę, bez ryzyka straty kapitałowej. Poszczególne składniki aktywów maja różny
stopień płynności.
Do oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa wykorzystuje się najczęściej dwa
wskaźniki:
A)
wskaźnik płynności bieżącej (current ratio)
aktywa bieżące
wskaźnik płynności bieżącej =
1,2<CR<2,0
zobowiązania bieżące
Do
aktywów
bieżących
zalicza
się:
-zapasy,
należności,
środki
pieniężne,
krótkoterminowe papiery wartościowe . Zobowiązania bieżące są elementem pasywów .
Wskaźnik CR informuje nas, ile razy bieżące aktywa pokrywają bieżące zobowiązania. O
dobrej płynności firmy świadczy taki stan w którym wartość aktywów bieżących, jest
wyższa od wartości zobowiązań bieżących. Oznacza to, że wartość wskaźnika powinna
być większa od 1. Optymalna wielkość wskaźnika powinna mieścić się w przedziale 1,2 do
2,0. Jednak w różnych rodzajach działalności gospodarczej, w różnych branżach,
występują specyficzne warunki kształtujące płynność finansową firm. Dlatego też poziom
wskaźnika jest branżowo zróżnicowany.
Niski wskaźnik
-firma nie posiada wystarczających zasobów gotówkowych do
spłacenia bieżących zobowiązań.
-istnieją trudności płatnicze
Zbyt wysoki wskaźnik -zjawisko tzw. nadpłynności finansowej
-zbyt duży jest majątek obrotowy, czyli firma nie wykorzystuje
efektywnie swoich aktywów, obniżenie rentowności
B)
wskaźnik płynności szybki (in. wskaźnik podwyższonej płynności, kwaśny
test, quick ratio)
aktywa bieżące - zapasy
wskaźnik szybki =
QR=1
zobowiązania bieżące
Wskaźnik QR obliczany jest tak samo jak CR, ale po uprzednim odjęciu zapasów.
Wyłączenie zapasów wynika z faktu, że są one najmniej płynnym elementem majątku
obrotowego i nie mogą być odpowiednio szybko zamienione na gotówkę, czyli
upłynnione, a poza tym część zapasów może być na tyle przestarzała, że będą trudności
z ich sprzedażą. Zatem jest on bardziej wymagającą miarą płynności, niż CR.Przyjmuje
się że optymalny poziom tego wskaźnika wynosi 1. Wtedy firma może szybko sprostać
bieżącym zobowiązaniom. W praktyce QR może przyjmować wartość nieco wyższą niż 1.
RÓŻNICA (CR-QR)
mała
-dobra sytuacja finansowa przedsiębiorstwa
CR.>QR
-przedsiębiorstwo utrzymuje zbyt wysoki poziom zapasów
-może być traktowana jako bariera przeciwko inflacji
CR.<QR
-gromadzenie dużej ilości środków pieniężnych np. na rachunkach
bankowych
-wysoki stan należności
Podsumowując ⇒ niskie wskaźniki płynności są sygnałem, że zdolność płatnicza
przedsiębiorstwa
nie
jest
wystarczająca.
Płynność
większa
niż
potrzeby
przedsiębiorstwa może niekorzystnie wpływać na jego rentowność.
Wskaźniki rentowności
Wskaźniki te informują o efektywności działania przedsiębiorstwa. Zajmujemy się
wyłącznie wskaźnikami rentowności w odniesieniu do zysku netto, a będą to:
*Wskaźnik rentowności sprzedaży ROS
*Wskaźnik rentowności aktywów ROA
*Wskaźnik rentowności kapitałów własnych ROE
W zależności od tego z którym wskaźnikiem będziemy mieli do czynienia, będzie on
wyrażał relacje zysku netto do osiągniętego przychodu ze sprzedaży lub poniesionych
kosztów.
1)
Wskaźnik rentowności sprzedaży netto –ROS
zysk netto
ROS
=
(return on sales)
→∞
sprzedaż
Wskaźnik informuje o tym ile zysku netto, a ściślej wyniku finansowego netto, przynosi
każda złotówka uzyskana ze sprzedaży. Informuje zatem o rentowności sprzedaży.
Wskaźnik ten nazywany jest czasem marżą zysku netto (net profit margin- NPM)
Im wyższy jest ten wskaźnik - tym bardziej efektywna jest sprzeda. Podniesienie
rentowności netto oznacza wzrost efektywności sprzedaży, gdyż każda złotówka
generuje dodatkowy zysk.
Im niższy wskaźnik ROS - tym większa wartość sprzedaży musi być zrealizowana
dla osiągnięcia określonej kwoty zysku
Wielkość wskaźnika uzależniona jest od rodzaju działalności przedsiębiorstwa.
Najczęściej rentowność sprzedaży jest wyższa przy wytwarzaniu wyrobów o długim
cyklu produkcyjnym. Wiąże się to z faktem, iż dłuższy cykl produkcyjny implikuje
wyższe koszty zamrożenia środków i wyższe ryzyko. W takiej sytuacji powinno być to
skompensowane przez wyższą marżę zysku netto, a więc i wyższą rentowność
sprzedaży.
2)
Wskaźnik rentowności aktywów – ROA
zysk netto
ROA
=
(return on assets)
→∞
aktywa ogółem
Wskaźnik ten mówi nam jak efektywnie wykorzystane są aktywa firmy, ponieważ
informuje o wielkości zysku netto generowanego przez jednostkę majątku
zaangażowanego w przedsiębiorstwie. Dlatego też inaczej nazywany jest zwrotem z
majątku. Jeżeli wysokość wskaźnika wyrazimy w procentach, to oczywistym jest, że im
większa jest otrzymana wartość, tym korzystniejsza jest sytuacja finansowa firmy.
3)
Wskaźnik rentowności kapitału własnego, tzw. rentowność finansowa -
ROE
zysk netto
ROE
=
(return on equity)
→∞
kapitał własny
Założenie: bierzemy pod uwagę spółkę akcyjną. Podmioty gospodarcze
zaangażowały własne kapitały, w celu nabycia akcji tej spółki. Te zaangażowane
kapitały przynoszą pewien zwrot liczony w skali rocznej. Wyrażony w procentach
zwrot z zaangażowanego kapitału, to inaczej wskaźnik ROE.
Im wyższa wartość tego wskaźnika tym --wyższa efektywność kapitału własnego, co
stanowi zachętę dla inwestorów
--korzystniejsza sytuacja finansowa firmy --większe możliwości dalszego rozwoju firmy
--wyższa, możliwa dywidenda dla ackjonariuszy
Np. ROE=14,23% . Wynik ten oznacza, że fundusze zaangażowane w spółce przez jej
właścicieli przyniosły roczny dochód w wysokości 14,23% w skali rocznej. Dla właścicieli
kapitału jest to ważna informacja, gdyż poprzez porównanie z innymi alternatywnymi
sposobami zainwestowania kapitału mogą m.in. ocenić, czy decyzja o takim
zainwestowaniu kapitału była trafna czy nie.
Gospodarka rynkowa daje różnorodne możliwości zainwestowania kapitału Ocena
efektywności zainwestowania kapitału własnego ma dla właściciela znaczenie
podstawowe.
Z tego względu, wskaźnik stopy zwrotu kapitału własnego należy do najważniejszych
miar w gospodarce rynkowej.
WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA
Istotną grupę wskaźników charakteryzujących sytuację finansową firmy stanowi
wskaźniki zadłużenia przedsiębiorstwa. Analiza stanu zadłużenia polega na określeniu
udziału długu w finansowaniu długu firmy oraz badaniu relacji pomiędzy wielkością
zysku a stałymi obciążeniami firmy z tytułu oprocentowania długu.
Do oceny zadłużenia przedsiębiorstwa wykorzystuje się następujące wskaźniki:
A) wskaźnik ogólnego zadłużenia
Zobowiązania ogółem
Wskaźnik ogólnego zadłużenia =
×
100 %
Aktywa ogółem
Wskaźnik ten określa udział zobowiązań, czyli kapitałów obcych, w finansowaniu
majątku przedsiębiorstwa.
Zbyt wysoki wskaźnik
-świadczy o dużym ryzyku finansowym,
informując równocześnie, że przedsiębiorstwo
może utracić zdolność do zwrotu długów.
Niski wskaźnik
Ogranicza
możliwości
podniesienia
rentowności
kapitału
własnego
przy
wykorzystaniu dźwigni finansowej.
Według standardów zachodnich w firmie, w której nie została zachwiana równowaga
między kapitałem obcym a kapitałem własnym wskaźnik ten powinien oscylować w
przedziale 0.57-o,67
B)
wskaźnik zadłużenia kapitału własnego
Zobowiązania ogółem
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego=
Kapitał własny
Wskaźnik ten określa stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału
własnego, a więc także możliwości pokrycia zobowiązań kapitałami własnymi.
C)wskaźnik zadłużenia długoterminowego
Zobowiązania długoterminowe
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego=
Kapitał własny
Wskaźnik ten określany jest jako wskaźnik długu bądź wskaźnik ryzyka.
Zobowiązania (długi) długoterminowe dotyczą długów spłacanych w okresie dłuższym niż
rok od daty sporządzenia bilansu. Mogą to być zobowiązania z tytułu wypuszczonych
przez firmę obligacji, długoterminowy kredyt inwestycyjny czy tez długoterminowe
pożyczki gwarantowane bądź hipoteczne.
Wysokość wskaźnika:
0,5
-jest to zadowalający poziom tego wskaźnika, będący wynikiem struktury
kapitału 33:67.
Wskaźnik >1 -świadczy o tym, że zobowiązania długoterminowe są wyższe niż kapitał
własny.
-firmy posiadające wyższą proporcję długoterminowych zobowiązań do
kapitału własnego są uważane za poważnie zadłużone.
0.5-1.0
-racjonalny wskaźnik długu powinien mieścić się w tym przedziale
c) udział kapitału własnego w finansowaniu majątku
pokrycie majątku kapitałami własnymi = kapitały własne + rezerwy
majątek ogółem
Wskaźnik ten stanowi odwrotność wskaźnika obciążenia majątku zobowiązaniami. Do
rezerw uwzględnionych we wskaźnikach pokrycia majątku kapitałami własnymi, zalicza
się wszelkiego rodzaju fundusze specjalne (np. na roszczenia sporne, fundusze
socjalne) oraz rozliczenia międzyokresowe bierne.
WSKAŹNIKI OBROTOWOŚCI (Wykorzystanie aktywów)
Wskaźniki te przedstawiają finansowy aspekt wykorzystania przez firmę swoich aktywów
ogółem oraz głównych ich rodzajów
A)
Wskaźnik obrotowości (rotacji) zapasów „Inventory turnover ratio”
Sprzedaż netto
Wskaźnik obrotu zapasami =
Zapasy
Jest to relacja wartości sprzedaży do stanu posiadanego przez firmę stanu zapasów.
Określa on, ile razy dokonano obrotu przeciętnym stanem zapasów dla osiągnięcia danej
wartości sprzedaży w pewnym okresie. Im obrotów tych jest więcej, czyli im rotacja jest
szybsza tym efektywniej wykorzystany jest ten składnik aktywów.
Bardzo istotne jest utrzymanie optymalnego poziomu zapasów w przedsiębiorstwie (
prowadzi to do obniżenia kosztów wytwarzania i aktywizacji sprzedaży wyrobów
gotowych). Przedsiębiorstwa nie mogą zamrażać w zapasach zbytniej ilości kapitałów
obrotowych gdyż prowadzi to do zachwiania płynności finansowej. Stąd w jej ocenie
niezbędne jest zbadanie rotacji zapasów.
Wysoki wskaźnik
Zapasy wystarczają na coraz mniejszą liczbę dni sprzedaży,
(sytuacja korzystna dla przedsiębiorstwa gdyż zmniejszają się
koszty ich magazynowania oraz następuje uwolnienie kapitału
obrotowego zaangażowanego w zapasach. Jednocześnie jednak
zwiększa
się
ryzyko,
że
w
przypadku
jakichkolwiek
nieprzewidzianych sytuacji przedsiębiorstwo nie będzie w
stanie zaspokoić potrzeb odbiorców).
Niski wskaźnik
Zamrożenie kapitału obrotowego w zapasach
Przy obliczaniu tego wskaźnika należy zwrócić uwagę na dwa czynniki, mogące mieć
wpływ na otrzymane wyniki:
1)
Sprzedaż ewidencjonowana jest w cenach realizacji a zapasy według kosztów
wytworzenia.
Dlatego poprawnym byłoby wyrażenie wartości sprzedaży według kosztów wytworzenia.
Koszt wytworzenia sprzedawanych wyrobów
Wskaźnik obrotu zapasami =
Zapasy
2)
Ponieważ wartość zapasów jest ustalona na określony moment (jest zasobem)
należy ustalić przeciętny stan zapasów na podstawie jego stanów na początek i na
koniec okresu.
B)
Wskaźnik cyklu zapasów (w dniach )- wskaźnik obrotu zapasami w
dniach
Średni stan zapasów 360 dni
Wskaźnik cyklu zapasów =
×
360 dni =
Sprzedaż netto wskaźnik obrotu zapasami
Wskaźnik ten obrazuje skalę zamrożenia kapitałów w finansowaniu zapasów. Poziom tego
wskaźnika informuje jak długo przeciętnie zapasy oczekują na sprzedaż (co ile dni
przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy dla zrealizowania określonej sprzedaży)
Wysoki wskaźnik
Wolny obrót zapasów
Niski wskaźnik
Szybki obrót zapasów.
W przypadku zapasów wyrobów gotowych świadczy o występowaniu
znacznego popytu na te towary, o łatwości ich sprzedaży i o krótkim
okresie ich magazynowania.
C)wskaźnik obrotowości (rotacji) należności.
Sprzedaż netto
Wskaźnik rotacji należności =
Średni stan należności
Wskaźnik obrotu należnościami określa, ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich
należności.
Zgodnie ze standardami zachodnimi wskaźnik ten powinien oscylować w przedziale 7,0-
10,0.
Jeśli wskaźnik ten jest mniejszy niż 7,0 to taka sytuacja może oznaczać, że w stosunku
do ogólnie przyjętych norm przedsiębiorstwo zbyt długo kredytuje swoich klientów, co
świadczy o tym, że środki pieniężne są zbyt długo zamrożone w należnościach.
C)
wskaźnik cyklu należności (w dniach) –przeciętny okres inkasowania
należności
Średni stan należności 360 dni
Wskaźnik cyklu należności =
×
360 dni =
=
Sprzedaż netto wskaźnik rotacji należności
Należności
=
przeciętna sprzedaż dzienna
Oblicza się go dzieląc stan należności przez przeciętną dzienną sprzedaż (ponieważ stan
należności ulega z reguły wahaniom w trakcie roku, więc do obliczeń bardziej poprawne
jest przyjmowanie przeciętnego stanu należności w danym okresie. Za przeciętny stan
należności można uznać średnia arytmetyczną ze stanów końca każdego miesiąca).
Wskaźnik ten informuje, jak długo przeciętnie firma oczekuje na wpływ środków
pieniężnych za sprzedane produkty. Jest on porównywany ze średnim dla branży
okresem kredytowania odbiorców, tak jak z okresem na jaki jest udzielany kredyt
kupiecki.
Wskaźnik obrotu należnościami w dniach zależy od rodzaju działalności przedsiębiorstwa.
Na jego poziom ma wpływ zarówno struktura czasowa jak i podmiotowa należności, która
należy zbadać by bliżej wyjaśnić kształtowanie się tego wskaźnika.
Zbyt długi cykl należności w dniach świadczy o nieskutecznej polityce ściągania
należności.
•
Krótki okres ściągania należności- bywa rezultatem wyjątkowo surowej polityki
finansowej przedsiębiorstwa, która może prowadzić do hamowania sprzedaży.
•
Dłuższy okres ściągania należności, niż w branży- może stać się przyczyną
nadmiernego
obciążenia
kapitału
obrotowego
należnościami
i
zwiększyć
prawdopodobieństwo powstania należności nieściągalnych.
Podsumowując, w danym okresie mniejsza wartość wskaźnika świadczy o korzystniejszej
sytuacji przedsiębiorstwa.
E)
wskaźnik obrotowości aktywów ogółem (total assets turnover ratio)
Sprzedaż
Wskaźnik obrotowości aktywów ogółem =
Aktywa ogółem
Obliczamy go dzieląc roczna sprzedaż przez sumę aktywów trwałych netto i aktywów
obrotowych.
Wskaźnik można interpretować dwojako:
•
określa on ile obrotów dokonano przeciętnym stanem aktywów dla realizacji
sprzedaży przez firmę
•
przedstawia on informację, jaką wartość sprzedaży osiągnięto z zaangażowania 1 zł
aktywów (majątku trwałego i obrotowego)
Im większa wartość sprzedaży osiągnięta została z zaangażowanych aktywów, tym
efektywność firmy jest większa.
Wielkość tego wskaźnika w dużym stopniu zależy od specyfiki branży. W przemysłach o
wysokiej kapitałochłonności jest niski, a w przemysłach o dużym udziale pracy ludzkiej i
niskiej kapitałochłonności jest wysoki.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron