Komunikacja interpersonalna
Sylwia Hajska
Studia biologiczno-geograficzne, II rok
Komunikacja interpersonalna
to psychologiczny proces, dzięki któremu
jednostka przekazuje i otrzymuje informacje
w bezpośrednim kontakcie z inną osobą
2
Łańcuch komunikacyjny
NADAWCA
PRZEKAZ
KANAŁ
ODBIORCA
EFEKT
3
Podstawowa sekwencja:
Myśl
Kodowanie
Odkodowanie
Sprzężenie zwrotne
–
Bezpośrednie wyrażanie
–
Owocujące
4
Rozkład znaczenia komunikatu
wg. Alberta Mehrabiana
Słowa
7%
Ton głosu
38%
Mowa ciała
55%
5
Komunikacja werbalna
komunikacja z użyciem języka naturalnego
czyli mowy jako środka komunikacji
6
Komunikacja niewerbalna
dotyczy przekazu bezsłownego, występują tu
następujące kanały ekspresji niewerbalnej:
-
ruchy ciała (mimika, kinezjetyka, prajęzyk,
kontakt wzrokowy, gesty)
-
zależności przestrzenne (proksemika)
7
Proksemika to termin wprowadzony przez antropologa
E.T.Halla
w końcu lat 50 - tych dla opisania posługiwania się
przez ludzi przestrzenią w procesie komunikacji.
Proksemika
jest często utożsamiana z badaniami nad
dystansem interpersonalnym.
Hall
twierdził, że organizacja przestrzeni osobistej jest
zróżnicowana kulturowo. Zawsze jednak można ją opisać jako
zestaw kilku koncentrycznych kręgów, których centrum stanowi
jednostka.
8
Zależności przestrzenne:
Zachowania proksemiczne
pozostają pod wpływem dwóch
sprzecznych potrzeb:
-
afiliacji i prywatności.
Afiliacja
to zachowanie polegające na nawiązaniu i
podtrzymaniu pozytywnych kontaktów i współpracy przez
jednostkę lub grupę, organizację z innymi grupami i
organizacjami.
9
Sfery przestrzeni personalnej
Strefa intymna (prywatna) -
rozciąga się od 15 centymetrów od
powierzchni ciała do odległości 40-45 centymetrów. Dużą rolę odgrywają
w niej bodźce zapachowe i dotyk. Mają do niej wstęp tylko ludzie, z
którymi łączy nas szczególny związek emocjonalny. Naruszenie strefy
intymnej odbierane jest jako swoisty akt „inwazji” przestrzennej i rodzi
poczucie szczególnego dyskomfortu.
Strefa osobista - dzieli
nas od ludzi podczas typowych kontaktów
zawodowych z klientami, ale również tutaj realizowane są kontakty ze
znajomymi i przyjaciółmi. Rozciąga się w przybliżeniu pomiędzy 45 a 120
centymetrami od naszego ciała. Daje poczucie „normalności” kontaktów,
przy czym usytuowanie wokół niej ludzi jest uzależnione od ich
„parametrów” społecznych: wiek, płeć, status, podobieństwa fizycznego i,
stopnia znajomości.
Strefa społeczna - występuje w odległości od 120 do 360 centymetrów, w
których podejmuje się akty komunikacyjne z osobami nieznajomymi.
Strefa publiczna -
rozciąga się powyżej 3,6 metra przeznaczona jest do
zwracania się do audytorium złożonego z większej liczby osób.
10
Pseudosłuchanie i słuchanie
prawdziwe
Umiejętność słuchania
Prawdziwe słuchanie nie polega jedynie na zachowaniu
milczenia, podczas gdy druga osoba mówi.
Prawdziwe słuchanie oparte jest na intencji zaangażowania się w
jeden z następujących tematów:
1. Zrozumienie drugiej osoby.
2. Cieszenie się jej obecnością / zainteresowanie rozmową.
3. Nauczenie się czegoś.
4. Udzielenie pomocy lub pocieszenie
.
11
Bariery utrudniające uważne
słuchanie
Porównywanie
Domyślanie się
Przygotowywanie odpowiedzi
Filtrowanie
Osądzanie
Skojarzenia
Utożsamianie się
Udzielanie rad
Sprzeciwianie się
Przekonanie o swojej racji
Zmiana toru
Zjednywanie
12
Cztery kroki skutecznego
słuchania
1) Słuchanie aktywne
Słuchanie to proces aktywny wymagający naszego udziału. Pełne
zrozumienie komunikacji wymaga zadawania
pytań i
udzielanie informacji zwrotnych.
Sposoby
aktywnego słuchania:
•
Parafrazowanie -
powtarzanie własnymi słowami tego, co jak
nam się wydaje, ktoś powiedział.
•
Precyzowanie-
zadawanie pytań aż do uzyskania pełniejszego
obrazu.
•
Informacja zwrotna -
powinna być: natychmiastowa, szczera,
wspierająca.
13
2) Słuchanie empatyczne
Słuchanie empatyczne oznacza słuchanie z odpowiednim
nastawieniem: „trudno mi jest tego słuchać, ale mam przed
sobą drugiego człowieka, który próbuje przeżyć".
3
) Słuchanie otwarte
Najważniejsza zasada słuchania z otwartością to wysłuchanie
całości komunikatu, a dopiero potem ocenianie go.
Przedwczesna ocena nie ma sensu, gdyż nie posiadamy pełnej
informacji. Słuchanie z otwartością jest umiejętnością, której
można się nauczyć.
4) Słuchanie świadome
składa się z dwóch elementów:
I -
porównywanie tego, co słyszymy, ze swoją wiedzą historyczną
oraz o ludziach i życiu. Porównujemy bez osądu; jedynie
odnotowujemy, jak dany komunikat pasuje do znanych nam
faktów.
II -
Obserwowanie i wsłuchiwanie się w spójność wypowiedzi
14
Skuteczna komunikacja
Sprecyzuj swój cel
Zapoznaj się z tematem: umiejętność powiedzenia o
sprawie jednym zdaniem
Poznaj słuchaczy
Przyciągnij uwagę na początku np. „jakość nie ma
znaczenia”
Panuj nad formą: zmieniaj tempo i ton głosu, rób
pauzy, intonuj w odpowiednim momencie
15
Mowa niewerbalna
– mity
a
rzeczywistość
Kłamca nie patrzy prosto w oczy: F, patologiczni kłamcy patrzą
właśnie prosto w oczy
Im więcej kontekstu wzrokowego tym lepiej: F, zależy od
kontekstu i sytuacji
Zakładanie za siebie rąk to gest władzy: gest źle odczytywany,
gdyż nie widzimy rąk i tego, co się z nimi dzieje
Łączenie palców w wieżę oznacza intelektualistę: sporo badań
łączy z myśleniem ruchy dłoni w kierunku dolnej części twarzy
np. pocieranie brody, opieranie podbródka na dłoni, dotykanie
policzka palcem
http://www.galopada.opole.com/modules/My_eGallery/gallery/kinga/lapy.jpg
16
Mowa niewerbalna
– mity
a rzeczywistość
Ludzie o wysokiej pozycji okazują opanowanie przez dotykanie
innych: F; takie gesty wykonują częściej osoby o niższym
statusie, a także kobiety
Ludzie uśmiechają się, kiedy są szczęśliwi: F
Nie można ufać osobie szybko mówiącej: tempo mówienia
wynosi zwykle od 125 do 225 słów na minutę, przy górnej
granicy ludzie zwykle opierają się mówiącemu; jednak to mowa
powolna jest wskaźnikiem oszustwa, np. zbyt długie i częste
pauzy
17
Jak zwiększyć swoją atrakcyjność?
Utrzymuj kontakt wzrokowy
Bądź ożywiony, dużo się uśmiechaj, wyglądaj na
zainteresowanego
Potakuj dla okazania zainteresowania
Bądź ekspresywny i otwarty
Stój wyprostowany, pochylaj się do przodu dla okazania
zainteresowania
Podchodź do ludzi blisko, lecz nie za blisko
Starannie dobierz kolorystykę swego stroju
Staraj się zrównać potrzebę mówienia z potrzebą słuchania
18
Bibliografia:
McKay M., Davis M., Fanning P. (2006) Sztuka skutecznego
porozumiewania się, Gdańska, GWP, r. 1,4
J. Detz
, Sztuka przemawiania. Nie co mówić, ale jak mówić,
GWP, Gdańsk, 2001
Z.
Nęcki: Komunikacja międzyludzka. Kraków, 1996
http://www.psychologia.net.pl/artykul.php?level=425
19
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
20