EFSA aktualizuje opinię na temat ryzyka dla zdrowia publicznego stwarzanego przez

obecność rtęci w żywności

Doniesienie prasowe

20 grudnia 2012

EFSA ustanowiła Tolerowane Tygodniowe Spożycie (TWI) (tzw. “bezpieczny poziom”)
chroniący konsumentów przed zagrożeniem zdrowotnym stwarzanym przez potencjalną
obecność rtęci w żywności. Metylortęć jest główną formą, w jakiej rtęć występuje
w rybach i innej żywności pochodzenia morskiego. Jest ona szczególnie toksyczna dla
rozwijającego się systemu nerwowego i mózgu. Prawdopodobieństwo, że średnie
narażenie na metylortęć poprzez żywność przekroczy TWI jest znikome, ale wzrasta ono
znacznie w przypadku osób spożywających ryby często i w dużych ilościach.
W przypadku kobiet w ciąży, które mogą być w tej grupie, może to powodować
narażenie płodu w najbardziej krytycznym okresie rozwoju mózgu. Rtęć w postaci
nieorganicznej jest mniej toksyczna, ale również może występować w rybach i innych
owocach morza oraz w gotowych posiłkach. Prawdopodobieństwo narażenia na rtęć
nieorganiczną poprzez żywność w przypadku większości ludzi nie przekracza TWI, o ile
nie wchodzi w narażenie łączne z innymi źródłami narażenia.

Na prośbę Komisji Europejskiej Panel CONTAM ds. zanieczyszczeń w łańcuchu
pokarmowym ocenił nowe informacje naukowe dotyczące toksyczności obu form rtęci oraz
ocenił wstępne TWI ustalone w 2003 i 2010 roku przez Wspólny Komitet Ekspertów
FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności. (ECFA). W swojej opinii Panel CONTAM
oszacował TWI dla rtęci nieorganicznej na 4µg/kg masy ciała, co jest zgodne z opinią
JECFA. W przypadku metylortęci nowe badania wykazały, że jej potencjalny szkodliwy
wpływ może przesłaniać korzystny efekt związany z obecnością w rybach
długołańcuchowych kwasów tłuszczowych omega-3. Dlatego Panel CONTAM zaproponował
dla metylortęci TWI wynoszące 1,3 µg/kg masy ciała i jest ono niższe od oszacowanego
przez JECFA na 1,6 µg/kg masy ciała.

Dokładniejsze dane dotyczące spożycia oraz poziomów rtęci w żywności pozwoliły Panelowi
CONTAM na precyzyjniejsze oszacowanie narażenia człowieka na metylortęć poprzez dietę.
Mięso ryb, w szczególności tuńczyk, miecznik, dorsz, witlinek i szczupak zostały uznane za
najważniejsze źródło narażenia na metylortęć w Europie dla wszystkich grup wiekowych.
Rozpatrywano też w szczególności narażenie kobiet w wieku rozrodczym, ale generalnie nie
znaleziono różnic w porównaniu do ogólnej populacji osób dorosłych. Narażenie poprzez
żywność wśród osób spożywających często i duże ilości ryb było ogólnie około 2-krotnie
wyższe w porównaniu do reszty populacji.

Opinia ta skupia sie jedynie na ryzyku stwarzanym przez rtęć nieorganiczną i metylortęć
poprzez dietę, nie określa natomiast korzyści żywieniowych związanych ze spożywaniem ryb
i owoców morza. Jednakże Panel CONTAM dodał, że jeżeli zarządzający ryzykiem
podejmują środki zmniejszające narażenie, to należy mieć na uwadze potencjalne korzyści
wynikające z konsumpcji ryb.

Więcej informacji można znaleźć na stronie EFSA:

Scientific Opinion on the risk for public health related to the presence of mercury and
methylmercury in food