Środowisko

Środowisko

szkolne

szkolne

Ewa Pitrus

Oddział Higieny

Dzieci i Młodzieży

Rzeszów, dnia 21.09.2011 r.

Tornistry/plecaki

Tornistry/plecaki

szkolne

szkolne

Powszechnie wiadomo, że ogromne znaczenie

w powstawaniu bólu i innych dolegliwości, a także
zniekształceń ciała u osób dorosłych wynika
z

zaburzeń

czynności

ruchowych

wieku

dziecięcego. Noszenie zbyt ciężkiego plecaka jest
jedną z przyczyn powstawania wad postawy
u dzieci. Przyjmuje się, że fizjologicznie poprawne
obciążenie dziecka nie może być większe niż
10 % wagi jego ciała.

Podczas przeprowadzonej w ubiegłych latach akcji

ważenia tornistrów sprawdzono całą ich zawartość.

W tornistrach noszonych przez dzieci stwierdzono:

dodatkowe piórniki, termosy z ciepłymi napojami,

butelki z wodą i napojami, pojemniki na

2-śniadania, kubki, książki z biblioteki, pamiętniki

(w niektórych przypadkach kilka), instrumenty

muzyczne (flety), słowniki językowe, książki

niepotrzebne w danym dniu, stroje na zajęcia

wychowania fizycznego, ozdobne segregatory

z wymiennymi kartkami, maskotki, kasztany.

Dodatkowym obciążeniem są same tornistry.

Pomiary ich wagi wykazały, że najcięższy ważył

1,70 kg.

Tornistry szkolne – zalecenia Głównego

Tornistry szkolne – zalecenia Głównego

Inspektora Sanitarnego

Inspektora Sanitarnego

 Waga tornistra/plecaka nie powinna przekraczać 10

do 15 % masy ciała ucznia,

 Powinien posiadać usztywnioną ściankę

przylegającą do pleców,

 Jego ciężar powinien być ułożony symetrycznie,
 Cięższe rzeczy powinny być umieszczane

na dnie, a lżejsze wyżej,

 Tornister powinien mieć równe,

szerokie szelki,

 Długość szelek powinna umożliwić swobodne

wkładanie

i

zdejmowanie,

jednocześnie

zapewniając jak najlepsze przyleganie tornistra do
pleców,

 Zalecane jest dodatkowe zapięcie spinające szelki

z przodu klatki piersiowej,

 Tornister należy nosić na obu ramionach,
 Konieczna jest kontrola rodziców nad zawartością

tornistra, aby zapobiec zabieraniu przez uczniów
nadmiernej ilości zbędnych rzeczy.

Na wagę plecaków spory wpływ mają noszone

przez dzieci podręczniki i przybory szkolne.

Istotne jest więc przestrzeganie przez dyrektorów

szkół § 4a rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej

w

sprawie

bezpieczeństwa

i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i
placówkach, które zobowiązuje do zapewnienia
uczniom w szkołach możliwości pozostawienia
części podręczników i przyborów szkolnych.

Stanowisko pracy ucznia

Stanowisko pracy ucznia

Rozporządzenie Ministra Edukacji

Rozporządzenie Ministra Edukacji

Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002

Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002

roku

roku

§ 9.2. Sprzęty, z których korzystają osoby pod opieką

szkoły lub placówki, dostosowuje się do wymagań

ergonomii.

§ 9.3. Szkoły i placówki nabywają wyposażenie

posiadające odpowiednie atesty lub certyfikaty.

§ 24.1 Stanowiska pracy dostosowuje się do

warunków antropometrycznych uczniów.

§ 24. 2. Jeżeli ze stanowisk pracy korzystają osoby

niepełnosprawne, dostosowuje się je do potrzeb

wynikających z ich niepełnosprawności.

PN-EN 1729-1:2007 Meble. Krzesła i stoły dla

PN-EN 1729-1:2007 Meble. Krzesła i stoły dla

instytucji edukacyjnych. Część 1: Wymiary

instytucji edukacyjnych. Część 1: Wymiary

funkcjonalne

funkcjonalne

Norma zawiera wymiary funkcjonalne i sposoby

oznakowania krzeseł i stołów w instytucjach
edukacyjnych. Dotyczy ona między innymi mebli
o stałej wysokości i mebli regulowanych.

Ma także zastosowanie do mebli, na których

użytkowane są urządzenia przenośne np. laptopy

PN-EN 1729-1:2007 Meble. Krzesła i stoły dla

PN-EN 1729-1:2007 Meble. Krzesła i stoły dla

instytucji edukacyjnych. Część 1: Wymiary

instytucji edukacyjnych. Część 1: Wymiary

funkcjonalne

funkcjonalne

Jest to pierwsza norma obowiązująca w Polsce,

która w doborze rozmiaru mebla stosuje

zakresy wysokościowe wzrostu i proporcje ciała,

a nie jak dotąd jedną uśrednioną wysokość ciała.

Meble szkolne dobierane są na podstawie dwóch

kryteriów:

•

wysokości podkolanowej

•

wysokości ciała ucznia

Norma wprowadza dodatkowy, największy –

siódmy - standard dla stołów i krzeseł

Oznakowanie mebli wg PN-EN 1729-1:2007

Oznakowanie mebli wg PN-EN 1729-1:2007

Krzesła i stoły powinny być wyraźnie oznakowane

(czytelnie i trwale) przez zamieszczenie rozmiaru lub
koloru, lub obydwu oznaczeń.

Rozmiary mebli szkolnych w odniesieniu

Rozmiary mebli szkolnych w odniesieniu

do wzrostu uczniów w cm

do wzrostu uczniów w cm



Nr 0

kolor biały

– 80-95 cm



Nr I

kolor pomarańczowy

– 93-116 cm



Nr II

kolor fioletowy

– 108-121 cm



Nr III

kolor żółty

– 119-142 cm



Nr IV

kolor czerwony

– 133-159 cm



Nr V

kolor zielony

– 146-176,5 cm



Nr VI

kolor niebieski

– 159-188 cm



Nr VII

kolor brązowy

– 174-207 cm

Oznakowanie mebli w polskich szkołach

Oznakowanie mebli w polskich szkołach

Zasady prawidłowego siedzenia

Zasady prawidłowego siedzenia

A – stopy w butach płasko

spoczywają na podłodze

B – tylna część podudzia nie

powinna dotykać krawędzi

siedziska

C – przednia krawędź siedziska

nie może wywierać ucisku na

uda

D – między górną powierzchnia

uda a dolną powierzchnią

płyty stołu powinna być

zachowana przestrzeń

niezbędna do swobodnego

ruchu nóg

Zasady prawidłowego siedzenia

Zasady prawidłowego siedzenia

E- wysokość stołu należy

dobrać tak, aby łokcie

przy kończynie górnej

zgiętej pod katem

prostym, leżały na

poziomie górnej krawędzi

płyty lub nieco poniżej

F – oparcie krzesła powinno

podpierać kręgosłup

w okolicy lędźwiowej oraz

poniżej łopatek

Błędy w doborze mebli

Błędy w doborze mebli

Siedzisko za wysokie!

Siedzisko za wysokie!

Dziecko nie sięga stopami podłoża,

przednia krawędź siedziska uciska

naczynia krwionośne dolnej powierzchni

ud, powodując zaburzenia w układzie

krążenia i w efekcie drętwienie nóg.

Za wysoki stół wymusza zbyt wysokie

ustawienie ramion, co może powodować

ból w okolicach barków i karku oraz

prowadzić do zwyrodnienia kręgów

szyjnych.

Dłuższe siedzenie przy takim stanowisku

powoduje opuszczenie ręki niepracującej

w celu zmniejszenia napięcia

mięśniowego i przyjęcie pozycji

niesymetrycznej, sprzyjającej

powstawaniu skrzywień kręgosłupa.

Błędy w doborze mebli

Błędy w doborze mebli

Siedzisko za głębokie!

Siedzisko za głębokie!

Głębokość siedziska nie może

być większa od wymiaru
głębokości podkolanowej.

W przypadku zbyt głębokiego

siedziska, dziecko broniąc się
przed uciskiem krawędzi
w okolicy dołu podkolanowego,
automatycznie zsuwa się do
przodu, a kręgosłup traci
podparcie w odcinku
lędźwiowym.

Błędy w doborze mebli

Błędy w doborze mebli

Siedzisko za niskie!

Siedzisko za niskie!

Wymusza nieprawidłową

pozycję kończyn dolnych.

Zbyt ostry kąt pomiędzy

udami i tułowiem

powoduje ucisk narządów

wewnętrznych, a także

guzów kulszowych, co

przy małej podściółce

tłuszczowej u dzieci,

może sprawiać ból.

Unikając niewygody

dziecko prostuje

kończyny i nie opiera

o podłoże całych stóp.

Błędy w doborze mebli

Błędy w doborze mebli

Skutki dla kręgosłupa!

Skutki dla kręgosłupa!

Przesunięcie miednicy

ku tyłowi prowadzi do

likwidacji lordozy

lędźwiowej.

Kręgi z dużą siłą

naciskają na przednie

części krążków

międzykręgowych,

rozciągając

równocześnie ich tylne

części.

Pojawia się składowa

ścinająca, która

wypycha dysk

z kolumny kręgosłupa.

Stanowisko pracy ucznia

Stanowisko pracy ucznia

•

Każdy uczeń w szkole powinien mieć zmierzoną

wysokość ciała lub podkolanową (odległość od

podłogi do zgięcia podkolanowego wykonane w

pozycji siedzącej), na podstawie której określa

się rozmiar mebli dostosowany do danego

ucznia;

•

W dzienniku klasowym przy nazwisku ucznia

powinien być dokonany wpis zawierający rozmiar

mebli przeznaczonych dla danego ucznia zgodnie

z PN;

• Wszystkie meble powinny być oznakowane w

sposób widoczny i trwały oraz prawidłowo
zestawione. Numer mebla może być zastąpiony
kolorem określonym w PN;

• Każdy uczeń powinien siedzieć we właściwym,

dostosowanym dla niego zestawie mebli
szkolnych;

• W klasie powinny być meble co najmniej o 2- 3

kolejnych rozmiarach.

Oświetlenie w salach

Oświetlenie w salach

lekcyjnych

lekcyjnych

Oświetlenie naturalne

Oświetlenie naturalne

Niewłaściwe oświetlenie sali lekcyjnej powoduje

uciążliwość pracy zarówno dla uczniów jak
i nauczycieli. Może przyczyniać się również do
powstawania lub pogłębiania się wad wzroku.

Stosunek powierzchni sali lekcyjnej do powierzchni

okien powinien wynosić 8:1. Przyjmuje się, że
światło w stosunku do tablicy powinno padać z
lewej strony.

Szyby w oknach powinny być

czyste. Należy zapewnić
ochronę przed nadmiernym
nasłonecznieniem (np. żaluzje,
rolety), natomiast nie zaleca
się stosowania firan, które
ograniczają dopływ światła
dziennego (szczególnie
istotnie w mniej pogodne dni).

Oświetlenie sztuczne

Oświetlenie sztuczne

Równie istotne dla warunków pracy

uczniów i nauczycieli jest
oświetlenie sztuczne,
wykorzystywane zwłaszcza w
okresie jesienno-zimowym oraz w
szkołach pracujących w systemie
zmianowości.

Oświetlenie sztuczne w salach lekcyjnych powinno

być zgodne z normą PN-EN 12464-1 z 2004 r.
Światło i oświetlenie

Oświetlenie miejsc pracy
Część I – Miejsce pracy we wnętrzach.

Określa ona wartości wymaganego natężenia

oświetlenia

sztucznego

dla

poszczególnych

pomieszczeń szkolnych.

W klasach, na każdą ławkę, przewiduje się

oświetlenie o natężeniu 300 Lx natomiast na
tablicę 500 Lx. W pracowniach komputerowych, na
każdą klawiaturę powinno padać oświetlenie
o natężeniu 500 Lx.

Wszystkie punkty świetlne powinny być czynne

i zaopatrzone w osłony. Istotne jest aby światło nie
migotało oraz aby nie wyłączało się samoistnie, co
zdarza się w przypadku świetlówek.

DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ

DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ