1
:.: Gramatyka – czasownik
Czasowniki hiszpa
ńskie dzielą się na 3 grupy koniugacyjne. Każdą z grup wyróżnia końcówka bezokolicznika
oraz odpowiednie ko
ńcówki odmiany. Ponadto występują liczne czasowniki zawierające oboczności.
CZASOWNIKI REGULARNE
Odmieniaj
ą się przez odcięcie końcówki bezokolicznika (-ar, -er, -ir) i zastąpienie jej odpowiednimi końcówkami
osobowymi (tutaj tłustym drukiem).
I koniugacja:
entrar - wchodzi
ć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo entro
nosotros entramos
2 osoba
tú entras
vosotros entráis
3 osoba
él, ella, usted entra
ellos, ellas, ustedes entran
II koniugacja:
comer - je
ść
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo como
nosotros comemos
2 osoba
tú comes
vosotros coméis
3 osoba
él, ella, usted come
ellos, ellas, ustedes comen
III koniugacja:
vivir -
żyć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo vivo
nosotros vivimos
2 osoba
tú vives
vosotros vivís
3 osoba
él, ella, usted vive
ellos, ellas, ustedes viven
2
CZASOWNIKI CAŁKOWICIE NIEREGULARNE
ser - by
ć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo soy
nosotros somos
2 osoba
tú eres
vosotros sois
3 osoba
él, ella, usted es
ellos, ellas, ustedes son
estar -
żyć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo estoy
nosotros estamos
2 osoba
tú estás
vosotros estáis
3 osoba
él, ella, usted está
ellos, ellas, ustedes están
haber - czasownik posiłkowy
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo he
nosotros hemos
2 osoba
tú has
vosotros habéis
3 osoba
él, ella, usted ha
ellos, ellas, ustedes han
dar - dawa
ć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo doy
nosotros damos
2 osoba
tú das
vosotros dais
3 osoba
él, ella, usted da
ellos, ellas, ustedes dan
ir - i
ść
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo voy
nosotros vamos
2 osoba
tú vas
vosotros vais
3 osoba
él, ella, usted va
ellos, ellas, ustedes van
3
CZASOWNIKI CZ
ĘŚCIOWO NIEREGULARNE
Oboczno
ści samogłoskowe w czasie presente de indicativo dotyczą wszystkich form liczby pojedyńczej oraz 3 os.
liczby mnogiej czasownika. 1 i 2 os. liczby mnogiej s
ą zawsze regularne. Oboczności spółgłoskowe dotyczą
natomiast tylko 1 os. l. poj.
1. CZASOWNIKI Z DYFTONGIEM 'UE'
Istnieje spora grupa czasowników z t
ą obocznością. Polega ona na zamianie tematowego -o- na -ue-.
poder - móc
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo puedo
nosotros podemos
2 osoba
tú puedes
vosotros podéis
3 osoba
él, ella, usted puede
ellos, ellas, ustedes pueden
Podobnie odmienia si
ę mnóstwo czasowników: acordar, acostar, aprobar, colgar, comprobar, contar, costar,
volver. Wymienienie wszystkich jest niemo
żliwe, tak więc należy zapamiętywać oboczności poznając nowe
czasowniki.
Czasownik jugar (gra
ć) jako jedyny wykazuje wymianę u » ue (juego, juegas etc.)
2. CZASOWNIKI Z DYFTONGIEM 'IE'
Nast
ępuje tu wymiana tematowego -e- na -ie-.
pensar - my
śleć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo pienso
nosotros pensamos
2 osoba
tú piensas
vosotros pensáis
3 osoba
él, ella, usted piensa
ellos, ellas, ustedes piensan
Podobnie odmienia si
ę także czasownik adquirir /i:ie/ (adquiero, adquieres etc.) oraz cała masa innych: perder,
defender etc.
3. CZASOWNIKI Z PRZEGŁOSEM E:I
Polega na zmianie -e- w temacie na -i-.
pedir - prosi
ć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo pido
nosotros pedimos
2 osoba
tú pides
vosotros pedís
3 osoba
él, ella, usted pide
ellos, ellas, ustedes piden
Do tej grupy nale
ży także czasownik reírse (śmiać się), ale jego odmiana wygląda bardziej skomplikowanie. Patrz:
zasady akcentowania graficznego.
4
reírse -
śmiać się
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo me río
nosotros nos reímos
2 osoba
tú te ríes
vosotros os reís
3 osoba
él, ella, usted se ríe
ellos, ellas, ustedes se ríen
4. CZASOWNIKI NA -UIR
Pojawia si
ę w ich odmianie dodatkowe -y-.
influir - wpływa
ć, oddziaływać
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo influyo
nosotros influimos
2 osoba
tú influyes
vosotros influís
3 osoba
él, ella, usted influye
ellos, ellas, ustedes influyen
5. CZASOWNIKI NA -CER, CIR
Pierwsza osoba liczby pojedy
ńczej tych czasowników kończy się na -zco.
conocer - zna
ć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo conozco
nosotros conocemos
2 osoba
tú conoces
vosotros conocéis
3 osoba
él, ella, usted conoce
ellos, ellas, ustedes conocen
6. CZASOWNIKI NA -GO
Spora liczba czasowników ko
ńczy się w 1 osobie l. poj. na -go. W pozostałych osobach czasowniki te są regularne
b
ądź też wykazują inne oboczności.
poner - kła
ść
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo pongo
nosotros ponemos
2 osoba
tú pones
vosotros ponéis
3 osoba
él, ella, usted pone
ellos, ellas, ustedes ponen
5
tener - mie
ć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo tengo
nosotros tenemos
2 osoba
tú tienes
vosotros tenéis
3 osoba
él, ella, usted tiene
ellos, ellas, ustedes tienen
venir (przychodzi
ć) » vengo
decir (powiedzie
ć) » digo /e:i/
salir (wychodzi
ć) » salgo
hacer (robi
ć) » hago
valer (by
ć wartym) » algo
7. CZASOWNIKI NA -UAR
Pojawia si
ę tu akcent nad u.
actuar - działa
ć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo actúo
nosotros actuamos
2 osoba
tú actúas
vosotros actuáis
3 osoba
él, ella, usted actúa
ellos, ellas, ustedes actúan
Wyj
ątkiem są tu czasowniki na -cuar, -guar które odmieniają się bez akcentowanego u: averiguar (sprawdzać) -
averiguo, averiguas etc.
8. CZASOWNIKI NA -IAR
Czasami przy czasownikach zako
ńczonych na -iar pojawia się akcentowane í w odmianie:
enviar - wysyła
ć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo envío
nosotros enviamos
2 osoba
tú envías
vosotros enviáis
3 osoba
él, ella, usted envía
ellos, ellas, ustedes envían
ale:
odiar - nienawidzi
ć
Singular
(liczba pojedyncza)
Plural
(liczba mnoga)
1.osoba
yo odio
nosotros odiamos
2 osoba
tú odias
vosotros odiáis
3 osoba
él, ella, usted odia
ellos, ellas, ustedes odian
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron