PREZENTACJE

$$

Elektronik

LUTY 2003

Pierwszy punkt to przyjêcie wstêpnych

specyfikacji okreœlaj¹cych zasadnicze cele

i funkcje narzêdzia oraz ustalenie wszel-

kich czynników zwi¹zanych z jego wytwa-

rzaniem i u¿ytkowaniem. Na tym etapie na-

le¿y odpowiedzieæ na wiele pytañ dotycz¹-

cych miêdzy innymi:

l

rodzaju i charakteru czynnoœci/operacji,

czêstotliwoœci i d³ugotrwa³oœci u¿ywania,

l

cech psychofizycznych u¿ytkownika

i specyfiki pos³ugiwania siê danym na-

rzêdziem (postura, si³a, cechy anato-

miczne, przewidywane pozycje pracy,

doœwiadczenie itd.),

l

warunków œrodowiskowych, kszta³tów,

wymiarów, mas, wytrzyma³oœci, paramet-

rów materia³ów przewidzianych do wyt-

warzania narzêdzia,

l

obowi¹zuj¹cych przepisów miêdzynaro-

dowych, a tak¿e szczególnych regulacji

ustawowych.

W punkcie drugim przeprowadzana jest

analiza rynku. Podstawowe pytania doty-

cz¹ tu cech narzêdzi najchêtniej kupowa-

nych i u¿ywanych przez profesjonalistów.

Trzeci punkt to badania podstawowe, uwz-

glêdniaj¹ce wiedzê na tematy:

l

chorób zawodowych spowodowanych

przez narzêdzia rêczne,

l

czynników wp³ywaj¹cych na wzrost ry-

zyka zranieñ podczas pracy.

Dopiero czwarty punkt programu przyno-

si zmaterializowanie siê idei wypracowanej

na gruncie zgromadzonych i przetworzonych

informacji. Powstaj¹ prototypy. Punkt pi¹ty,

to tzw. „test u¿ytkownika nr 1”. Jest to etap

decyduj¹cy, ale te¿ bardzo czasoch³onny. ¯eby

uwzglêdniæ ró¿nice w budowie d³oni zwi¹-

zane z nacj¹ u¿ytkowników (Lindström sprze-

daje narzêdzia na ca³ym œwiecie), w wielu

miejscach równoczeœnie dokonywane s¹ dro-

biazgowe testy i pomiary, prowadzona jest

tak¿e dokumentacja filmowa. Nadto zbiera-

ne s¹ wszelkie opinie u¿ytkowników.

Ogromna iloϾ zgromadzonych danych,

to baza do dzia³añ w ramach punktu szós-

tego, gdzie dokonuje siê zmian, przybli¿a-

j¹cych prototyp do wzoru koñcowego. Faza

ta trwa od 2 do 3 miesiêcy; koñczy siê wy-

produkowaniem okreœlonej liczby zmody-

fikowanych prototypów. Trafiaj¹ one po-

nownie do wybranej (tym razem szerszej)

grupy u¿ytkowników, o cechach reprezen-

tatywnych dla przysz³ych odbiorców. To

siódmy punkt programu, czyli „Test u¿yt-

kownika nr 2”. Poza opiniami, pozwalaj¹-

cymi na dokonanie subtelnych modyfika-

cji, test ten jest Ÿród³em informacji o cha-

rakterze statystycznym.

Punkt ósmy programu zawiera analizê wy-

ników poprzedniego i prowadzi do zbudo-

wania prototypu rzeczywistego narzêdzia.

Punkt dziewi¹ty – „Specyfikacje produktu”

– jest zwi¹zany z przygotowaniem pe³nej do-

kumentacji oraz wyprodukowaniem krótkiej

serii, celem sprawdzenia i ustawienia wypo-

sa¿enia linii produkcyjnej. Punkt dziesi¹ty to

„Test u¿ytkownika nr 3 i przygotowanie pro-

dukcji”. Oko³o 200 narzêdzi znowu trafia do

u¿ytkowników. Dopiero po sprostaniu wy-

mogom tego etapu narzêdzie jest zatwierdza-

ne do produkcji wielkoseryjnej ze znakiem

ERGO. W tej fazie powstaj¹ zestawy demon-

stracyjne, wzór opakowania, materia³y pro-

mocyjne i reklamowe itp. Od podjêcia dzia-

³añ wynikaj¹cych z za³o¿eñ punktu pierwsze-

go, up³ywa od 2 do 3 lat.

¯eby wiedza o jakoœci narzêdzi by³a pe³-

na, nale¿y uwzglêdniæ cechy przejawiaj¹-

ce siê w czasie d³ugiego u¿ytkowania. Punkt

jedenasty programu „Ergo” pn. „Ci¹g³y nad-

zór” zak³ada „œledzenie losów” narzêdzi

przez dalszych piêæ lat. Mo¿na wtedy po-

czyniæ obserwacje odnoœnie trwa³oœci, a tak-

¿e ewentualnego oddzia³ywania na zdro-

wie, zwi¹zanego z d³ugim u¿ytkowaniem.

Mo¿na te¿ zebraæ utrwalone opinie u¿yt-

kowników.

Przytoczony przyk³ad firmy Lindström

wskazuje, ¿e produkcja profesjonalnych na-

rzêdzi rêcznych o gwarantowanej wysokiej

jakoœci, bezpieczeñstwie i komforcie u¿yt-

kowania wymaga wiedzy, doœwiadczenia

i œrodków, jakimi mog¹ dysponowaæ jedy-

nie wiod¹cy producenci. Nale¿¹ do nich

z pewnoœci¹ tak¿e takie firmy, jak Piergia-

comi (rys.1) czy Gebra. Wzorcowe rozwi¹-

zania pod wzglêdem ergonomii w dziedzi-

nie konstrukcji r¹czek lutowniczych do mon-

ta¿u/demonta¿u elementów i uk³adów elek-

tronicznych wypracowa³ PACE (rys. 2).

Du¿a uwaga skupiana na zachowaniu siê

narzêdzi w warunkach rzeczywistych,

wskazuje, jak wa¿ne jest uzyskanie w³aœ-

ciwej relacji u¿ytkownik-narzêdzie. Produ-

cent mo¿e tego dokonywaæ przystosowuj¹c

narzêdzia do obserwowanych cech u¿yt-

kowników. Zawsze jednak pozostaje mar-

gines zwi¹zany z jednostkowymi dzia³a-

niami niestandardowymi i trudnymi do

przewidzenia. Jeœli np. jest ono niew³aœciwie

zastosowane, pracownik przyjmuje wadliw¹

postawê, przyk³ada zbyt du¿¹ w danych

warunkach si³ê – roœnie ryzyko zranienia.

Unikniêcie szkód i strat wymaga nie tylko

opanowania wiedzy zwi¹zanej z prowa-

dzon¹ dzia³alnoœci¹, ale te¿ dobrego rozez-

nania w bogatej ofercie dostêpnych na rynku

narzêdzi. Dlatego bardzo wa¿ne jest doko-

nanie wyboru optymalnego dla wykony-

wanej czynnoœci.

Na rzeteln¹ pomoc z tym zakresie, obej-

muj¹c¹ doradztwo i szkolenia, mo¿na liczyæ

u autoryzowanego przedstawiciela. Najle-

piej, gdy reprezentuje on kilku producen-

tów – poszerza siê wtedy pole wyboru, a po-

jêcie optymalizacji zyskuje pe³en wymiar.

Takim warunkom odpowiada znany polskim

elektronikom Renex.

Marek Kalasiñski

Dodatkowe informacje: RENEX,

W³oc³awek, tel./fax [phone],

411-25-55, e-mail: [e-mail]

Jak powstaj¹ ergonomiczne

narzêdzia rêczne

– cz. 2

Rys.1. Obcinaczki Piergiacomi – ergonomii

sprzyja specjalizacja

Wprowadzenie do produkcji nowego wzoru narzêdzia rêcznego przeznaczonego dla profesjo-

nalistów to proces skomplikowany i czasoch³onny. Zakres i z³o¿onoœæ wystêpuj¹cych tu pro-

blemów dobrze ilustruje program „Ergo” sformu³owany przez firmê Lindström. Stanowi on jede-

nastopunktow¹ procedurê obowi¹zuj¹c¹ przy wdra¿aniu projektów. G³ówne za³o¿enia tego pro-

gramu przedstawiono poni¿ej.

Rys.2 R¹czka lutownicza PACE TC100 pozwala

dzia³aæ ³atwo i precyzyjnie