Świadczenia za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych
Główny Urząd Statystyczny opublikował raport opisujący warunki pracy w 2010 r.
Zawarte w nim informacje są opracowane na podstawie
wyników badań warunków pracy.
Wykonywanie pracy w szkodliwych i uciążliwych warunkach pracy wiąże się z negatywnym
oddziaływaniem na zdrowie osób zatrudnionych. Z tego tytułu osoby poszkodowane mogą
ubiegać się o świadczenia i odszkodowania.
W sektorze publicznym i prywatnym świadczenia na posiłki profilaktyczne i inne środki
odżywcze wydawane były mniej więcej na tym samym poziomie. Dużą różnicę natomiast
można było zauważyć w przyznawaniu pracownikom napojów – sektor prywatny w lipcu
otrzymał ok. 62% wszystkich napojów i prawie 69% w połowie grudnia. Natomiast osoby
zatrudnione w sektorze publicznym częściej korzystały ze świadczeń w postaci dodatkowych
urlopów (ok. 80%). Poza dodatkowymi urlopami sektor publiczny skorzystał z dodatków
pieniężnych, które stanowiły około 65%, jak również z skróconego czasu pracy (61%).
Liczba świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w 2010 roku wyniosła
26 567, z czego w 25 318 przypadkach została spowodowana wypadkami przy pracy, w tym:
•
8 066 świadczeń w sektorze prywatnym,
•
18 501 świadczeń w sektorze publicznym.
Całkowity koszt wszystkich świadczeń wyniósł około 80 930 200 zł, z czego 64,5%
przypadało na zakłady sektora prywatnego.
Warunki uciążliwe:
Dz.U. 2006 nr 174 poz. 1261
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 września 2006 r. w sprawie stanowisk
w Służbie Wywiadu Wojskowego, na których występują warunki szczególnie uciążliwe lub
szkodliwe dla zdrowia, na których przysługuje prawo do urlopu dodatkowego
Dz.U. 2006 nr 174 poz. 1260
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 września 2006 r. w sprawie stanowisk
w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, na których występują warunki szczególnie uciążliwe
lub szkodliwe dla zdrowia, na których przysługuje prawo do urlopu dodatkowego
Dz.U. 2003 nr 107 poz. 1004
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w
sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników
zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa
Dz.U. 2000 nr 39 poz. 455
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 maja 2000 r. w sprawie wysokości
minimalnych stawek wynagradzania zasadniczego nauczycieli, sposobu obliczania wysokości
stawki wynagrodzenia zasadniczego za jedną godzinę przeliczeniową, wykazu stanowisk oraz
dodatkowych zadań i zajęć uprawniających do dodatku funkcyjnego, ogólnych warunków
przyznawania dodatku motywacyjnego, wykazu trudnych i uciążliwych warunków pracy
stanowiących podstawę przyznania dodatku za warunki pracy oraz szczególnych przypadków
zaliczania okresów zatrudnienia i innych okresów uprawniających do dodatku za wysługę lat.
Dz.U. 1998 nr 113 poz. 727
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 sierpnia 1998 r. w sprawie
szczegółowych zasad zatrudniania skazanych.
Dz.U. 1998 nr 107 poz. 676
Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11
sierpnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ochrony przed promieniowaniem
szkodliwym dla ludzi i środowiska, dopuszczalnych poziomów promieniowania, jakie mogą
występować w środowisku, oraz wymagań obowiązujących przy wykonywaniu pomiarów
kontrolnych promieniowania.
Dz.U. 1998 nr 58 poz. 368
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 kwietnia 1998 r. w sprawie wykazu
trudnych i uciążliwych warunków pracy oraz szczegółowych zasad wypłacania nauczycielom
dodatku z tytułu pracy w tych warunkach.
M.P. 1997 nr 47 poz. 459
Zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lipca 1997 r. w sprawie wykazu trudnych
i uciążliwych warunków pracy oraz szczegółowych zasad wypłacania nauczycielom dodatku
z tytułu pracy w tych warunkach.
Dz.U. 1990 nr 19 poz. 118
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 16 marca 1990 r. w sprawie
ustalenia odpisu podstawowego na zakładowy fundusz socjalny dla pracowników
zatrudnionych w szczególnie uciążliwych warunkach pracy.
M.P. 1989 nr 19 poz. 131
Zarządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 maja 1989 r. zmieniające
zarządzenie w sprawie wykazu prac wykonywanych w jednostkach badawczo-rozwojowych
w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia oraz wysokości i zasad przyznawania
dodatków za te prace.
M.P. 1989 nr 19 poz. 130
Zarządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 maja 1989 r. zmieniające
zarządzenie w sprawie zasad przyznawania pracownikom szkół wyższych dodatków za prace
wykonywane w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych oraz wykazu tych prac.
M.P. 1988 nr 30 poz. 274
Zarządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1988 r. zmieniające
zarządzenie w sprawie wykazu prac wykonywanych w jednostkach badawczo-rozwojowych
w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia oraz wysokości i zasad przyznawania
dodatków za te prace.
M.P. 1988 nr 30 poz. 273
Zarządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1988 r. zmieniające
zarządzenie w sprawie zasad przyznawania pracownikom szkół wyższych dodatków za prace
wykonywane w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych oraz wykazu tych prac.
M.P. 1988 nr 15 poz. 130
Zarządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 kwietnia 1988 r. w sprawie ustalania
w układach zbiorowych pracy stopni szkodliwości dla zdrowia, szczególnej uciążliwości i
niebezpieczeństwa występujących na stanowiskach pracy, uzasadniających dodatkowe
wynagrodzenie.
M.P. 1987 nr 12 poz. 104
Zarządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 3 kwietnia 1987 r. w sprawie
wykazu prac wykonywanych w jednostkach badawczo-rozwojowych w warunkach
uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia oraz wysokości i zasad przyznawania dodatków za
te prace.
Dz.U. 1987 nr 10 poz. 65
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 marca 1987 r. w sprawie ustalenia odpisu
podstawowego na zakładowy fundusz socjalny dla pracowników zatrudnionych w szczególnie
uciążliwych warunkach pracy.
M.P. 1985 nr 46 poz. 298
Uchwała nr 207 Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1985 r. zmieniająca uchwałę w sprawie
czasu pracy pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub
szkodliwych dla zdrowia.
M.P. 1985 nr 30 poz. 204
Zarządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 23 września 1985 r. zmieniające
zarządzenie w sprawie zasad przyznawania pracownikom szkół wyższych dodatków za prace
wykonywane w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych oraz wykazu tych prac.
M.P. 1985 nr 21 poz. 162
Uchwała nr 127 Rady Ministrów z dnia 29 lipca 1985 r. w sprawie czasu pracy pracowników
zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
M.P. 1984 nr 25 poz. 168
Uchwała nr 134 Rady Ministrów z dnia 8 października 1984 r. w sprawie zasad wydawania
posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wzmacniających pracownikom zatrudnionym w
warunkach szkodliwych dla zdrowia lub szczególnie uciążliwych.
M.P. 1984 nr 10 poz. 69
Uchwała nr 54 Rady Ministrów z dnia 7 kwietnia 1984 r. zmieniająca uchwałę w sprawie
czasu pracy pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub
szkodliwych dla zdrowia.
M.P. 1983 nr 13 poz. 80
Zarządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 22 marca 1983 r. w sprawie zasad
przyznawania pracownikom szkół wyższych dodatków za prace wykonywane w warunkach
szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych oraz wykazu tych prac.
M.P. 1983 nr 6 poz. 39
Uchwała nr 9 Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie czasu pracy pracowników
zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
M.P. 1981 nr 32 poz. 292
Uchwała nr 274 Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1981 r. zmieniająca uchwałę w sprawie
czasu pracy pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub
szkodliwych dla zdrowia.
Dz.U. 1981 nr 27 poz. 143
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1981 r. w sprawie wieku emerytalnego dla
niektórych grup pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie szkodliwych dla
zdrowia lub uciążliwych.
M.P. 1981 nr 5 poz. 39
Uchwała nr 35 Rady Ministrów z dnia 16 lutego 1981 r. w sprawie czasu pracy pracowników
zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
M.P. 1978 nr 11 poz. 41
Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 marca 1978 r. zmieniające
zarządzenie w sprawie wykazu prac wykonywanych przez nauczycieli i nauczycieli
akademickich w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych oraz zasad wypłacania
dodatku za te prace.
M.P. 1976 nr 14 poz. 65
Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 24 marca 1976 r. w sprawie wykazu
prac wykonywanych przez pracowników szkół wyższych nie będących nauczycielami
akademickimi w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych oraz zasad wypłacania
dodatku za te prace.
M.P. 1974 nr 29 poz. 176
Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 25 lipca 1974 r. w sprawie wykazu
prac wykonywanych przez nauczycieli i nauczycieli akademickich w warunkach szkodliwych
dla zdrowia lub uciążliwych oraz zasad wypłacania dodatku za te prace.
Dz.U. 1971 nr 22 poz. 208
Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 30 sierpnia 1971 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie dodatków dla pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf
i Telefon" za nocną służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy.
Dz.U. 1971 nr 4 poz. 42
Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 27 stycznia 1971 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie dodatków dla pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf
i Telefon" za nocną służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy.
M.P. 1970 nr 27 poz. 229
Zarządzenie Ministra Przemysłu Lekkiego oraz Przewodniczącego Komitetu Pracy i Płac z
dnia 1 sierpnia 1970 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w przemyśle włókienniczym
oraz w przemyśle azbestowym objętych wykazem prac wykonywanych w warunkach
szkodliwych dla zdrowia, uprawniających do zaliczenia do I kategorii zatrudnienia.
Dz.U. 1968 nr 6 poz. 37
Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 17 lutego 1968 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie dodatków dla pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf
i Telefon" za nocną służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy.
Dz.U. 1967 nr 13 poz. 59
Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 2 marca 1967 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie dodatków dla pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf
i Telefon" za nocną służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy.
Dz.U. 1966 nr 21 poz. 137
Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 6 maja 1966 r. o zmianie rozporządzenia w
sprawie dodatków dla pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf
i Telefon" za nocną służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy.
Dz.U. 1965 nr 3 poz. 12
Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 22 grudnia 1964 r. w sprawie dodatków dla
pracowników państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" za nocną
służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy.
Dz.U. 1962 nr 41 poz. 195
Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 22 czerwca 1962 r. o zmianie rozporządzenia z
dnia 18 września 1957 r. w sprawie dodatków za nocną służbę oraz za specjalne i uciążliwe
warunki pracy, przysługujących pracownikom państwowego przedsiębiorstwa "Polska
Poczta, Telegraf i Telefon" i pracownikom przedsiębiorstw Międzymiastowych Kabli
Telekomunikacyjnych.
M.P. 1959 nr 76 poz. 406
Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie wysokości dodatków
specjalnych dla pracowników gospodarczych i obsługi, zatrudnionych w zakładach
społecznych służby zdrowia i zakładach pomocy społecznej w warunkach uciążliwych lub
szkodliwych dla zdrowia oraz zasad wypłacania tych dodatków.
M.P. 1958 nr 96 poz. 522
Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 grudnia 1958 r. w sprawie wysokości dodatków
specjalnych dla pracowników zatrudnionych w zakładach społecznych służby zdrowia i
zakładach pomocy społecznej w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia oraz
zasad wypłacania tych dodatków.
Dz.U. 1957 nr 60 poz. 327
Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 18 września 1957 r. w sprawie dodatków za nocną
służbę oraz za specjalne i uciążliwe warunki pracy, przysługujących pracownikom
państwowego przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" i pracownikom
przedsiębiorstw Międzymiastowych Kabli Telekomunikacyjnych.
Dz.U. 1950 nr 20 poz. 174
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1950 r. o skróconym czasie pracy szczególnie uciążliwej lub
wykonywanej w szkodliwych warunkach.