Lek generyczny 2012 materialy i Nieznany

Leki oryginalne i

generyczne

Zagro

enia zwi

zane ze

stosowan

farmakoterapi

nych grupach pacjent

oraz planowanie dzia

prewencyjnych.

Ewa Jaźwińska-Tarnawska

Katedra i Zakład Farmakologii

Klinicznej

Okre

lenia

Lek oryginalny=

Lek innowacyjny=

Lek referencyjny

Lek

generyczny

= Lek

synonimowy

= Lek odtw

rczy

Lek oryginalny

• lek nowatorskiego producenta,

• lek po raz pierwszy na świecie dopuszczony do

dystrybucji (zwykle jako lek opatentowany) w
oparciu o udokumentowaną:

 skuteczność terapeutyczną,
 bezpieczeństwo stosowania,
 jakość.

Lek

generyczny

• lek będący zamiennikiem leku oryginalnego,
• lek zawierający tę samą substancje czynną.

Leki generyczne

, aby mogły być wprowadzone do obrotu,

muszą mieć udowodniony :

• ten sam skład, muszą zawierać tę samą ilość substancji

aktywnej.

Mogą zawierać jednak inne substancje

pomocnicze, pod warunkiem, że nie zmieniają one
właściwości leku i nie wpływają na skuteczność

• tę samą postać,

• tę samą dostępność biologiczną (biodostępność)

• takie samo działanie farmakologiczne

Lek

generyczny

Przed wprowadzeniem na rynek leku
generycznego poddaje się go badaniu:

• dostępności farmaceutycznej,

• dostępności biologicznej

• oraz biorównoważności

Równoważność farmaceutyczna

określa

sytuację, w której porównywane leki;

• zawierają taką samą ilość środka leczniczego

• w takiej samej (lub zasadniczo podobnej - np.

tabletki, kapsułki) postaci leku,

• odpowiadają tym samym porównywalnym

normom,

• i które przeznaczone są do podawania taką

sama drogą.

Równoważność farmaceutyczna

c.d.

Równoważność farmaceutyczna

NIE

warunkuje

równoważności terapeutycznej

, gdyż:

• różnice w zakresie substancji uzupełniających i

• procesu produkcyjnego

mogą powodować różnice:

• w rozpuszczaniu,

• oraz biodostępności,

a w konsekwencji w działaniu środka

farmaceutycznego

Dostępność biologiczna

określa

szybkość i stopień wchłaniania
substancji leczniczej z preparatu
farmaceutycznego

Parametry charakteryzuj

dost

pno

ść

biologiczn

• pole powierzchni pod krzywą

zmian

stężenia leku w czasie (Area Under the
Curve -

AUC

• stężenie maksymalne (C

max

• czas

, po którym jest obserwowane

stężenie maksymalne

max

Czynniki zwi

zane

z organizmem przyjmuj

cym

lek

ywaj

ce na dost

pno

ść

biologiczn

• wiek,
• stan fizjologiczny,
• stopień wypełnienia żołądka,
• choroby,
• równoczesne stosowanie innych leków,
• rodzaj pokarmu,
• rytm dobowy,
• droga podania leku.

Czynniki zwi

zane

ze stosowanym lekiem

ywaj

ce na dost

pno

ść

biologiczn

• postać chemiczna i fizyczna leku,

• wielkość cząsteczek substancji leczniczej,

• postać krystalograficzna,

• obecność substancji pomocniczych.

yw stan

w patologicznych na

kinetyk

lek

• Choroby przewodu pokarmowego

• Choroby układu krążenia

• Niewydolność wątroby

• Niewydolność nerek

• Inne stany patologiczne

Bior

wnowa

ść

• brak

znaczącej

różnicy w dostępności biologicznej

czynnych składników leku, w miejscu ich działania, po
podaniu leków w tej samej dawce i postaci.

• badania biorównoważności przeprowadza się w celu

porównania leku generycznego i oryginalnego.

• badania te polegają na podawaniu leku oryginalnego i

badanego

grupie zdrowych ochotników

(z wyjątkiem

leków toksycznych, np. cytostatyków) i określaniu
stężenia substancji czynnej w określonych odstępach
czasu, w ściśle określonych, standaryzowanych
warunkach.

Dwa preparaty są biorównoważne, jeśli

uzyskują

podobne profile stężenia leku w

czasie

Jednakże prawdziwa biorównoważność

oznacza, że dwa różne leki wywierają ten sam

wpływ na indywidualnego pacjenta, ale to

zwykle nie jest mierzone

Równoważność terapeutyczna

Dwa środki są równoważne terapeutycznie,

jeżeli są;

• równoważne farmaceutycznie i

• jeżeli po ich podaniu w takiej samej dawce

ich efekty zarówno w

zakresie

skuteczności jak i bezpieczeństwa

są

takie, jak można było oczekiwać na
podstawie odpowiednich badań.

Przyk

adowe zasady odczytywania kodu kategoryzacji

leku

generycznego

w systemie ameryka

skim

Kod

dwuliterowy

Informacja o równoważności produktu z lekiem oryginalnym

Produkt uznawany za równoważny terapeutycznie i biologicznie z lekiem
oryginalnym.

Produkt uznawany za zbliżony do równoważności terapeutycznej z lekiem
oryginalnym; badania biorównoważności w stosunku do leku oryginalnego
wskazują na istniejące, ale dopuszczalne różnice parametrów
farmakokinetycznych w stosunku do leku oryginalnego; najczęstsza kategoria
leków generycznych w USA.

Aktywna substancja chemiczna leku lub jego forma farmaceutyczna posiada
istotne problemy biorównoważności z lekiem oryginalnym; FDA nie jest w
posiadaniu odpowiednich badań porównawczych wskazujących na
równoważność z lekiem oryginalnym.

Produkt nierównoważny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na inna
formę technologiczna leku (forma dojelitowa o przedłużonym działaniu)

Produkt nierównoważny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na inna
formę technologiczna leku (lek w formie aerozolu lub nebulizera).

Produkt nierównoważny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na
potencjalne problemy biorównoważności.

Produkt nierownowazny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na nie
spełnienie wszystkich wymagań standardów.

Produkt nierównoważny terapeutycznie z lekiem oryginalnym z uwagi na
niewystarczającą liczbę danych o równoważności.

Lek odtwórczy /lek oryginalny

Zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej producent

leku odtwórczego musi wykazać jego

zasadnicze podobieństwo do leku już

dostępnego komercyjnie, a więc

lek odtwórczy

musi mieć tę samą ilość i rodzaj czynnego

składnika, tę samą drogę podania i tę samą

skuteczność terapeutyczną, wykazaną

biodostępnością, co lek oryginalny

Leki odtw

rcze uznawane s

bior

wnowa

z lekami oryginalnymi je

eli

•

wykazują równoważność farmaceutyczną, tzn. zawierają taką samą
ilość substancji czynnej w takiej samej postaci leku lub są
farmaceutycznie alternatywne dla leku oryginalnego
(referencyjnego), tzn. zawierają taką samą substancję czynną, ale
pod postacią innego związku chemicznego (np. inna sól, ester itp.)

• wykazują podobną rozpuszczalność w 3 różnych

mediach o pH z zakresu 1-6,8

• wykazują podobną biodostępność w badaniach

klinicznych przeprowadzonych, najczęściej, na
niewielkiej populacji zdrowych ochotników

Lek

generyczny

Z badań biodostępności i biorównoważności zwolnione są

leki zawierające wyłącznie substancje lecznicze dobrze
rozpuszczalne w wodzie i dobrze przenikające przez
błony biologiczne.

Substancje te klasyfikowane są do grupy I w systemie

BCS (system klasyfikacji biofarmaceutycznej).

Dla pozostałych substancji przeprowadza się badanie

losów leku w organizmie (farmakokinetyki), najczęściej
na grupie

zdrowych ochotników

Zawarto

ść

leku odtw

rczego

• Identyczność substancji czynnej w obydwu preparatach

NIE

oznacza, że lek oryginalny i zamiennik zawsze będą

tak samo wpływały na pacjenta - substancje nie są tymi
samymi preparatami.

• Środki wypełniające, stabilizujące i zanieczyszczenia, które

wchodzą - obok substancji czynnej - w skład generyku są
oczyszczane i syntezowane odmiennymi metodami.

• Suma różnic może mieć wpływ na

skuteczność

działania leku, jak i

większą częstotliwość

występowania

efektów niepożądanych

Dost

pno

ść

rynkowa

lek

generycznych

• Lek generyczny może zostać wprowadzony do obrotu

dopiero

po wygaśnięciu wszystkich patentów i

dodatkowych świadectw ochronnych

(SPC,

Supplementary Protection Certificate) chroniących lek
oryginalny, czyli zwykle po około 20 latach.

• Po tym czasie następuje otwarcie rynku dla leków

generycznych. Od tego momentu oryginalne odpowiedniki
leków generycznych nie podlegają już ochronie
patentowej.

• Można zatem swobodnie wprowadzać na rynek leki

generyczne, nie narażając się przy tym na zarzut
naruszenia praw do wynalazku i związaną z tym
odpowiedzialność

Dost

pno

ść

rynkowa

lek

generycznych

w Polsce

W Polsce na prośbę pacjenta farmaceuta

ma obowiązek wydać lek generyczny w tej

samej dawce i odpowiedniej ilości,

niezależnie od tego, czy na recepcie

widnieje nazwa międzynarodowa czy

handlowa leku.

Leki

generyczne

czyli odpowiedniki

lek

w oryginalnych

• Generyki są ekwiwalentami oryginalnych produktów

leczniczych, które mogą być wprowadzone na rynek po
wygaśnięciu ich ochrony patentowej.

• Generyki zawierają taką samą substancję czynną,

spełniają takie same wymagania podczas prac
rozwojowych, produkcji i oceny bezpieczeństwa działania.

• Generyki pojawiają się na rynku bądź jako markowe, z

własnym znakiem zastrzeżonym, (np Ibalgin® zawierający
substancję czynną ibuprofen) lub niemarkowe,
wykorzystujące uproszczoną nazwę odpowiedniej
substancji czynnej (np Flukonazol, Chlorprothixen ).

Znaczenie lek

generycznych

w s

bie

zdrowia

• są do dyspozycji po

niższej cenie

• dzięki temu

zwiększają dostępność do nowoczesnych

leków.

(generyki są dostępne po cenie od 20% do 80% niższej w
porównaniu z cenami leków oryginalnych),

• wspierają innowację i współzawodnictwo

, ponieważ są

konkurencyjne dla produktów oryginalnych (gdyby lek
oryginalny miał pozycję monopolistyczną, nie byłoby
powodów do kolejnych innowacji)

• między generykami a lekami oryginalnymi nie ma żadnych

rozbieżności ???

Znaczenie lek

generycznych

w s

bie

zdrowia

c.d.

•

konsekwencją braku możliwości finansowych wykupienia przez
pacjenta leku oryginalnego może być

nieregularne przyjmowanie

leków,

•

obecność leków generycznych na rynku

zwiększa dostępność

farmakoterapii

•

wspierają innowację i współzawodnictwo,

• rozpowszechnione używanie generycznych odpowiedników

prowadzi do oszczędności

(???), które można wykorzystać do

szerszego używania droższych oryginalnych leków tam, gdzie
rzeczywiście jest taka potrzeba.

Dlaczego odpowiedniki lek

oryginalnych s

sze ni

leki oryginalne

• Lek oryginalny chroniony patentem ma

pozycję monopolistyczną i dlatego jego cena
może być wyższa.

• Przy generycznych odpowiednikach nie

trzeba powtarzać wszystkich
przedklinicznych i klinicznych badań, można
odnieść się do danych klinicznych
oryginalnego produktu. Dlatego prace
badawczo-rozwojowe są znacznie mniej
kosztowne

W jaki spos

b zapewnione jest bezpiecze

stwo i

skuteczno

ść

odpowiednik

generycznych

•

przed wprowadzeniem na rynek każdy lek musi przejść przez
proces rejestracji.

•

podczas procesu rejestracji oceniane jest bezpieczeństwo, jakość i
skuteczność leku.

•

oznacza to że jeżeli lek jest zarejestrowany, to jego

bezpieczeństwo, skuteczność oraz jakość

są potwierdzone przez

prawo.

•

podczas procesu rejestracji obowiązują kryteria identyczne dla
generycznych odpowiedników jak i dla leków oryginalnych.

•

rejestracja jest ważna przez 5 lat,

•

w ciągu tego okresu producent ma obowiązek oceny
bezpieczeństwa preparatu

nie tylko własnego, ale także

wszystkich innych zawierających taką samą substancję
czynną

. Warunkiem przedłużenia rejestracji jest przedstawienie

całościowego raportu z całego okresu dotyczącego bezpieczeństwa
stosowania.

Jak powstaje lek

generyczny

•

Rozwój preparatów leczniczych kieruje się ścisłymi przepisami międzynarodowymi tzw.
„Dobrych Praktyk.“

•

W przypadku leków chodzi o Dobrą Praktykę Produkcyjną (GMP), Dobrą Praktykę
Laboratoryjną oraz Dobrą Praktykę Kliniczną. Jest to zbiór zasad, dzięki których
przestrzeganiu zapewniona jest wysoka jakość wszystkich procesów. Zdolność firmy do
postępowania zgodnie z tymi procesami jest potwierdzona certyfikatami wydanymi przez
autorytety państwowe,

•

Pierwszym warunkiem pomyślnego rozwoju jest pozys kanie wysokiej jakości substancji
czynnej. Wymagania co do jakości są wysokie i nieustannie zaostrzają się. Dozwolone są
tylko śladowe ilości zanieczyszczeń, a ich maksymalna koncentracja jest uzależniona od
podawanej dawki leku.

•

Własny rozwój substancji farmaceutycznych staje się znaczącą częścią procesu
badawczo-rozwojowego.

•

Następnym krokiem jest rozwój stosownej formy farmaceutycznej, która wprowadzi lek
do ludzkiego organizmu w odpowiedniej koncentracji i w odpowiednim czasie.
Równocześnie z badaniami nad formą farmaceutyczną leku przebiegają badania
analityc znych metod kontroli jakości.

Jak powstaje lek

generyczny

c.d.

•

Formy farmaceutyczne leku są bardzo surowo testowane i muszą wykazać
się długotrwałą stabilnością również w ekstremalnych warunkach
podwyższonej temperatury i wilgotności.

•

Terapeutyczną równoważność między lekiem oryginalnym a generycznym
wykazuje się w badaniach biorównoważności, w których porównuje się
czas i zasięg absorbcji leku w ludzkim organiźmie.

•

Badania przeprowadzane są w warunkach klinicznych u zdrowych
ochotników i są oceniane za pomocą objektywnych metod statystycznych.

•

Z materiałów uzyskanych podczas prac badawczo-rozwojowych jest
przygotowana dokumentacja rejestracyjna, która służy jako podstawa do
wydania odpowiedniego zezwolenia przez Państwowy Instytut Kontroli
Leków w Pradze.

•

Cały proces badawczo-rozwojowy jest skomplikowany pod względem
czasowym oraz finansowym i trwa od 2 do 5 lat.

Czy identyczny sk

ad leku

generycznego

gwarantuje

takie samo dzia

anie jak leku

oryginalnego

????

nice

działania

wynikaj

•

różnych czynników zewnętrznych,

•

czynników „wewnętrznych”, które determinują zmienność
wewnątrzosobniczą (u tego samego osobnika) odpowiadającą za to,
że ten sam lek podany tej samej osobie po raz kolejny będzie działał
inaczej niż przy pierwszym podaniu.

•

(a) stale zmieniającej się, dynamicznej (zależnej od pory dnia,
poziomu hormonów, itd. itd.) aktywności receptorów, enzymów, itd.,
a także z

•

(b) różnego wchłaniania leku, które u każdego z nas nie jest raz na

zawsze takie samo, ale zmienia się w czasie (ten sam lek może u tej
samej osoby wchłaniać się nieco inaczej przy drugim podaniu

)

Dlaczego zdrowy ochotnik

???

•

badanie biodostępności musi posiadać maksymalną

czułość w

wykrywaniu różnic

(a nie zgodności) we wchłanianiu aktywnej

substancji z jelit do krwioobiegu

•

wszystkie mechanizmy odpowiadające za transport cząsteczek
aktywnych przez ścianę jelita, tj. enzymy w komórkach nabłonka
jelitowego, białka transportujące zarówno „do” wewnątrz jak i na
zewnątrz (do światła jelita) oraz inne, np. inhibitory tych enzymów i
transporterów zawarte w komórkach były obecne

•

zdrowy, młody osobnik z normalną, prawidłową ścianą jelita jest
najlepszym kandydatem do badania biorównoważności

drowy ochotnik

????

• wątpliwość czy młode, zdrowe osoby są właściwą grupą

do badań porównawczych leków,

• istnieje teoretycznie możliwość, że leki biorównoważne u

młodych dorosłych nie będą wykazywały podobnej
biodostępności, a co za tym idzie, skuteczności
terapeutycznej i bezpieczeństwa u osób starszych,
stanowiących grupę docelową dla wielu leków,

• podobne problemy mogą być związane ze stosowaniem

leków generycznych w populacji pediatrycznej

W badaniu

bior

wnowa

ci chodzi

o wykrycie r

wykrycie r

nic

we wchłanianiu

NIE

nic w dzia

aniu

, ponieważ

aktywna substancja jest taka sama w obu

lekach.

Jaka jest dopuszczalna r

nica pomi

dzy

wch

anianiem leku

generycznego

i oryginalnego?

•

różnica we wchłanianiu (biodostępności) pomiędzy lekiem
oryginalnym a generykiem nie mo

nie mo

e przekroczy

20%,

•

obejmuje zarówno potencjalne różnice we wchłanianiu

pomiędzy generykiem i oryginalnym, jak i

wielkość zmienności

wewnątrzosobniczej

•

Laik my

li, że lek generyczny może się różnić od oryginalnego o

20%,

•

Specjalista powie, że w tych 20% mieści się nie tylko różnica (o ile
istnieje) pomiędzy wchłanianiem leku oryginalnego i generycznego,
ale także zmienność wewnątrzosobnicza i błąd pomiaru (też ważny
element badania).

Prof.J Spławiński

Badanie biorównoważności to badanie
wielkości i szybkości wchłaniania tej samej
substancji aktywnej i nie jest to badanie

nie jest to badanie

jej innych cech

Wchłania się do krążenia nie tabletka
(różna w leku oryginalnym i generycznym),
ale wyłącznie cząsteczki substancji
aktywnej – a ta jest taka sama!

Podstawy badań biorównoważności są ujednolicone w
całej Europie na podstawie dyrektywy unijnej i Note for
Guidance, CPMP (Londyn 2001).

Lek

generyczny

oczami pacjenta i lekarza

•

Większość respondentów (83%)

nie widzi różnic

jakościowych między

lekiem oryginalnym a jego polskim odpowiednikiem, zaś 8% uważa, że
polskie mogą być nawet lepsze.

•

Prawie połowa lekarzy nie

rozmawia z pacjentami o cenie

przepisywanych leków. Często lub zwykle robi to zaledwie 17% lekarzy.

•

Respondenci, z którymi lekarz nie rozmawiał o cenie leku, stosunkowo
rzadko (24%) prosili o wypisanie tańszego leku.

•

Pacjenci

, z którymi lekarz rozmawiał o cenie leku i możliwości zapisania

tańszego, w

większości przypadków wybierali leki tańsze

(84%).

•

Respondenci, wybierając tańszy lek,

zwykle kierowali się względami

ekonomicznymi

•

Pacjenci,

wybierając droższe leki, kierowali się przede wszystkim

opinią lekarza o wyższej skuteczności drogich leków

(42%) – z roku na

rok wzrasta rola lekarza jako czynnika wyboru droższego leku.

Lek

generyczny

oczami pacjenta i lekarza

•

Większość respondentów (85%) zrealizowało w całości recepty
przepisane im podczas ostatniej wizyty.

Zaledwie 0,3% pacjentów nie

realizuje recept w ogóle z powodu braku pieniędzy, a 5,7%
wykupuje – z powodów finansowych – tylko część przepisanych
leków

(na przestrzeni lat widać wyraźną tendencję spadkową, ale nadal

odsetek ten jest zbyt duży!).

•

Prawie

połowa osób

, które nie miały pieniędzy na wykupienie leków

nie zapytała o możliwość wydania tańszego leku

, a aptekarz nie

poinformował ich o takiej możliwości, 33% – zapytała i dowiedziała się,
że tańsze leki są mniej skuteczne, zaś 16% – że nie ma już tańszych niż
przepisane przez lekarza.

•

Spośród osób, które w aptece zamieniły lek na tańszy, 27% poprosiło
aptekarza o taką zamianę, 30% zapytało farmaceutę o taką możliwość,
a w 36% przypadków z inicjatywą zamiany wyszedł aptekarz.

•

Według respondentów głównymi przyczynami różnic w cenach leków
zagranicznych i ich polskich odpowiedników są: płacenie za markę
producenta oraz koszty transportu i

Każda zamiana leku, nawet jeśli

substancja lecznicza pozostaje

identyczna, niesie ze sobą

wzrost ryzyka

wystąpienia działań niepożądanych

których koszt musi być uwzględniony w

szacowaniu kosztów leczenia (Hellstrom i

Rudholm 2004).

Leki oryginalne i odtwórcze a

leczenie padaczki

Leki oryginalne i generyczne w leczeniu

padaczki

• w leczeniu padaczki stosuje się

zarówno leki innowacyjne, jak też
odtwórcze,

• większa popularność tej drugiej grupy

leków

Czy zast

powanie lek

w innowacyjnych lekami

generycznymi

jest bezpieczne i korzystne dla pacjent

• istnieją liczne publikacje wskazujące na możliwość

wystąpienia poważnego ryzyka

pogorszenia stanu

chorego

przy zamianie preparatu oryginalnego na

preparat generyczny, także odwrotnie lub jednego
preparatu generycznego na inny

• liczne badania przynoszą sprzeczne wyniki, z tym że

większa liczba badań

wskazuje na

nierównoważność

zamiany

leku niż na równoważność

Czy zast

powanie lek

w innowacyjnych lekami

generycznymi

jest bezpieczne i korzystne dla

pacjent

c.d.

Czynniki ryzyka niebezpieczeństwa terapeutycznej

nierównoważności

w odniesieniu do leków

generycznych

• słaba rozpuszczalność w wodzie,

• nieliniowa farmakokinetyka,

• wąski przedział terapeutyczny stężenia w osoczu.

Czy zast

powanie lek

w innowacyjnych lekami

generycznymi

jest bezpieczne i korzystne dla

pacjent

c.d.

Zamiana preparatu oryginalnego na generyk

może:

• w niektórych przypadkach powodować nawrót

napadów padaczkowych,

• powodować pojawienie się objawów

toksycznych.

Czy zast

powanie lek

w innowacyjnych lekami

generycznymi

jest bezpieczne i korzystne dla pacjent

c.d.

biodost

pno

ść

bior

wnowa

ść

mają wpływ:

• nie tylko fizykochemiczne właściwości substancji leczniczej i

postać leku,

• ale także stan fizjologiczny pacjenta,

• wiek,

• czynniki farmakogenetyczne,

• współistniejące zaburzenia czynności układu pokarmowego,

nerek, wątroby, zaburzenia hormonalne i

• interakcja z innymi lekami.

Czy zast

powanie lek

w innowacyjnych lekami

generycznymi

jest bezpieczne i korzystne dla pacjent

c.d.

Odmienno

ść

biodost

pno

danego leku oryginalnego i

generycznego, wynikająca z różnic szybkości i stopnia

wchłaniania z przewodu pokarmowego substancji czynnej

substancji czynnej

, jest w

dużej mierze związana:

• ze słabą rozpuszczalnością leku w roztworach wodnych oraz

• z technologią jego postaci

• ze stosowaniem wolnego leku lub soli,

• z wielkością cząstek leku,

• z różnicą stereochemiczną czynnej substancji np.

enancjomeria,

• z ciśnieniem i innymi warunkami formowania postaci leku.

Czy zast

powanie lek

w innowacyjnych lekami

generycznymi

jest bezpieczne i korzystne dla pacjent

c.d.

Ważną rolę odgrywają też

substancje

pomocnicze

pomocnicze, tj. wiążące, wypełniające czy też

ułatwiające rozpuszczanie leku.

Chociaż skład substancji pomocniczych może być

taki sam jak w leku oryginalnym, to obecność

np. laktozy lub glutenu może zaburzać motorykę

jelit i wchłanianie leku u niektórych pacjentów.

Czy zast

powanie lek

w innowacyjnych lekami

generycznymi

jest bezpieczne i korzystne dla pacjent

c.d.

Technologia postaci leku warunkuje:

•

z jednej strony szybkość jego uwalniania się z tabletki

lub kapsułki i jego wchłaniania,

• a z drugiej - odporność na warunki przechowywania i

szybkość procesu starzenia się leku.

Zatem lek odtwórczy może cechować

inna odporność na

warunki przechowywania

niż lek oryginalny.

Różnice

w kształcie, kolorze i innych cechach

zewnętrznych leku mogą też wpływać niekorzystnie
na nastrój pacjenta i jego stosunek do leczenia

Ocena

biodostępności

Ocenę biodostępności leku dokonuje się po podaniu

pojedynczej dawki

dawki

, co wprawdzie ułatwia ocenę różnic

w szybkości i stopniu absorpcji leku, ale nie daje pe

nie daje pe

nej

liwo

ci oceny jego st

ęż

enia po podaniu

wielokrotnym

Podanie jednorazowe nie uwzględnia kumulowania się

czynnych metabolit

w leku

Na podstawie analizy ankiet, na które odpowiedziało 301 neurologów,

stwierdzono, że:

• w

wyniku zamiany

leku oryginalnego na lek odtwórczy ogółem 81,4%

neurologów, obserwowało

wzrost liczby napadów padaczki

(67,8%)

lub objawów toksycznych (56%).

• w przypadku zamiany

jednego leku odtwórczego na inny

odtwórczy

odsetki te wynosiły odpowiednio 32,5% i 26,6%.

preparatów preparatami generycznymi jest opłacalne.

Czy zast

powanie lek

w innowacyjnych lekami

generycznymi

jest bezpieczne i korzystne dla pacjent

c.d. ankieta

Spowodowało to:

• dodatkowe konsultacje,

• wizyty w gabinecie i pogotowiu oraz hospitalizacje.

Wyliczony koszt z tego tytułu wyniósł 675 004 dolary -

głównie z

powodu dodatkowych hospitalizacji

Autor ankiety uważa, że wynik ten podważa oczekiwania, że

zastępowanie oryginalnych preparatów preparatami generycznymi

jest opłacalne.

Czy zast

powanie lek

w innowacyjnych lekami

generycznymi

jest bezpieczne i korzystne dla pacjent

c.d. ankieta

W jakich szczeg

lnych przypadkach, dotycz

cych padaczki,

NIE

powinno

zast

powa

lek

w oryginalnych

generykami

• u chorych z przewlekłą padaczką,

• u chorych z optymalnie kontrolowanymi napadami, bez

objawów niepożądanych, którzy otrzymują maksymalne
dawki leku lub leków lub bliskie górnej granicy,

• u pacjentów z długotrwałą remisją napadów - zarówno z

padaczką przewlekłą jak i nowo zdiagnozowaną - w
okresie stosowania niewielkiej dawki LPP lub w okresie
jej zmniejszania.

W jakich szczeg

lnych przypadkach, dotycz

cych

padaczki,

NIE

powinno

zast

powa

lek

oryginalnych

generykami

Faktyczne różnice w biodostępności leków

przeciwpadaczkowych

mogą być jeszcze większe

przypadku:

• chorych w podeszłym wieku,
• z niewydolnością serca,
• ze współistniejącymi zaburzeniami przewodu

pokarmowego i nerek,

• niewydolnością wątroby,
• zaburzeniami hormonalnymi
• czy z rzadkimi polimorfizmami enzymów z grupy

cytochromu P-450

W jakich szczeg

lnych przypadkach, dotycz

cych

padaczki,

NIE

powinno

zast

powa

lek

oryginalnych

generykami

Istnieją farmakokinetyczne i biofarmaceutyczne podstawy

dla

przewidywalnego ryzyka

zastępowania jednego

preparatu drugim także u osób;

• ze zmienioną farmakokinetyką,

• u noworodków,

• dzieci, ludzi po 65. roku życia,

• kobiet w ciąży i w okresie przedmiesiączkowym,

• a także u chorych - niezależnie od wieku - z

zaburzeniami wchłaniania, metabolizmu i wydalania.

Padaczka

iedy mo

na zastosowa

zamienniki?

•

u chorych z nowo zdiagnozowaną padaczką można leczenie
rozpocząć preparatem oryginalnym lub generykiem właściwie
dobranym

•

można również przyjąć możliwość zamiany preparatu oryginalnego
na preparat generyczny, jeśli nie jest zagrożone bezpieczeństwo lub
terapeutyczna skuteczność dotychczasowego leczenia,

•

nie należy natomiast zamieniać leków, gdy nie ma szczególnych
powodów ku temu,

•

w każdym wypadku lekarz powinien znać informacje o każdym
preparacie generycznym, dotyczące jego biodostępności,
czasu stężenia maksymalnego i innych cech
farmakokinetycznych????

•

Bardzo istotne jest, aby farmaceuci nie zamieniali jednego preparatu
na inny, np. tańszy bez zgody lekarza

bez zgody lekarza

(ale ustawa mówi inaczej)

Na czym polega nadz

r Inspekcji Farmaceutycznej nad

produkcj

lek

generycznych

Zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. Prawo

farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn.
zm.) Główny Inspektor Farmaceutyczny sprawuje nadzór
nad wytwarzaniem produktów leczniczych.

Podczas inspekcji przeprowadzanych nie rzadziej niż co 3

lata (art. 46) Inspektorzy ds. Wytwarzania sprawdzają
czy wytwórca/importer spełnia obowiązki wynikające z
ww. Ustawy.

Podczas inspekcji sprawdzane jest głównie czy

wytwórca/importer spełnia wymagania Dobrej Praktyki
Wytwarzania, które odnoszą się do wszystkich rodzajów
produktów leczniczych.

Czy nadz

r ten gwarantuje bezpiecze

stwo stosowania

lek

w produkowanych w Polsce?

• Zgodnie z art. 24 oraz 37 ustawy z dnia 6 września 2001

r. Prawo farmaceutyczne, za bezpieczeństwo
stosowania produktów leczniczych odpowiada podmiot
odpowiedzialny lub przedstawiciel podmiotu
odpowiedzialnego.

• Inspekcja Farmaceutyczna sprawuje nadzór nad

jakością produktów leczniczych wytwarzanych na terenie
RP, importowanych na teren RP oraz znajdujących się w
obrocie.

• Ponadto wydaje decyzje o wstrzymaniu bądź wycofaniu

produktów leczniczych z obrotu w przypadku
podejrzenia lub stwierdzenia produktów leczniczych o
złej jakości lub produktów sfałszowanych

Czy obowi

zuj

ce w Polsce normy produkcji lek

bardziej czy mniej rygorystyczne ni

w innych

krajach?

•

Przepisy dotyczące wytwarzania produktów leczniczych w Polsce są
identyczne z przepisami UE.

•

Do prawa polskiego zostały zaimplementowane odpowiednie Dyrektywy

Komisji Europejskiej.

•

Ponadto na bieżąco zmieniane jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia
1 października 2008 r. W sprawie wymagań Dobrej Praktyki Wytwarzania
(Dz. U. z 2008 r. Nr 184, poz. 1143 z późn. zm.) wraz ze zmianami
wprowadzanymi w Przewodniku GMP wydawanym przez Komisję
Europejską.

•

Dodatkowo, zgodnie z art. 115 pkt 6. zobowiązani jesteśmy do stosowania
wytycznych zawartych w zbiorze procedur dotyczących inspekcji i wymiany
informacji, o którym mowa w art. 3 ust. 1 Dyrektywy Komisji 2003/94/WE z
dnia 8 października 2003 r. ustanawiającej zasady i wytyczne dobrej
praktyki wytwarzania w odniesieniu do produktów leczniczych stosowanych
u ludzi oraz produktów leczniczych stosowanych u ludzi, znajdujących się
w fazie badań.

•

W przypadku importu produktów leczniczych z krajów trzecich (spoza UE),
wytwórcy w tych krajach muszą spełniać Unijne wymagania Dobrej
Praktyki Wytwarzania – jest to weryfikowane podczas inspekcji
przeprowadzanych przez właściwe władze kompetentne Krajów UE.

Biorównoważność

=równoważność

terapeutyczna???

Kluczowe dla przełożenia biorównoważności na równoważność

terapeutyczną jest założenie, że

•

jeżeli dwa leki są biorównoważne (tzn. substancja czynna
uwalniania z dwóch leków osiąga podobne stężenia we krwi w tym
samym przedziale czasowym),

•

to ich efekt terapeutyczny oraz profil bezpieczeństwa będzie
klinicznie taki sam.

•

produkty takie uznaje się za wymienne.

Co ważne, pojęcie biorównoważności nie jest jednak w pełni tożsame z

pojęciem równoważności terapeutycznej, co może mieć istotne
znaczenie dla lek

lek

w o w

skim oknie terapeutycznym

(tj. wtedy,

gdy nawet niewielkie zmiany stężenia leku prowadzą do osłabienia
efektu terapeutycznego lub pogorszenia bezpieczeństwa terapii).

Zamiana leku na lek

• Aktualnie, farmaceuta proponujący pacjentowi zamianę leku lub

dokonujący arbitralnie takiej zamiany,

nie ma żadnej realnej

możliwości oceny skutków swoich działań

• Warto pamiętać, że każda zamiana w aptece leku

zaordynowanego przez lekarza

jest decyzją terapeutyczną

, u

której podstaw powinna leżeć

znajomość stanu zdrowia

pacjenta, dane z wywiadu i badania lekarskiego

• W kontekście optymalnej farmakoterapii chorób przewlekłych

(np. nadciśnienie, astma, padaczka, cukrzyca, schizofrenia)
warto dodać, że częste zamiany leku na inny lek zawierający tę
samą substancję czynną jest działaniem,

które może utrudnić,

a nawet uniemożliwić, racjonalną kontrolę farmakoterapii

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron