Porfiryny

N
H

pirol

N

N

H

N

N

H

porfina

N

H

N

H

N

N

izoporfina

metaloporfiryny:
• magnezoporfiryny (chlorofile);
• żelazoporfiryny (hem, hematyna);
• miedzioporfiryny;
• kobaltoporfiryny (witamina B

12

)

2+

CH

2

CH

2

C

O

O

H

N

+

N

N

+

N

Fe

C

H

3

CH

C

H

2

CH

3

CH

CH

2

CH

3

CH

2

CH

2

C

O

OH

C

H

3

hem

np. hemoglobina

np. chlorofil

podjednostka hemoglobiny

2+

C H

2

C H

2

C

O

O

H

N

+

N

N

+

N

Fe

C

H

3

C H

C

H

2

C H

3

C H

C H

2

C H

3

C H

2

C H

2

C

O

O H

C

H

3

C

O

C

C

N

C

N

C

N

C

H

H

H

N

H

H

H

H

C

O

C

C

N

C

N

C

N

C

H

H

H

N

H

H

H

H

His F8 (proksymalna)

His E7 (dystalna)

C

O

C

C

N

C

N

C

N

C

H

H

H

N

H

H

H

H

Fe

2+

C

O

C

C

N

C

N

C

N

C

H

H

H

N

H

H

H

H

histydyna proksymalna

histydyna dystalna

O

2

C

O

C

C

N

C

N

C

N

C

H

H

H

N

H

H

H

H

Fe

2+

C

O

C

C

N

C

N

C

N

C

H

H

H

N

H

H

H

H

histydyna proksymalna

histydyna dystalna

+O

2

O

2

-

O

2

(utlenowanie)

Efekt Bohra

C

O

CH

CH

2

N

H

C

N

H

C

H

N

+

CH

O

H

CH

2

C

C

C

H

O

O

NH

O

O

-

His 146

Asp 94

łańcuch beta

Łańcuch alfa: His 122, końcowa grupa aminowa N końca łańcucha

Karboksyhemoglobina

C

O

C

C

N

C

N

C

N

C

H

H

H

N

H

H

H

H

Fe

2+

C

O

+

C

O

C

C

N

C

N

C

N

C

H

H

H

N

H

H

H

H

C

O

C

C

N

C

N

C

N

C

H

H

H

N

H

H

H

H

Fe

2+

C

O

+

O

P

O

O

P

O

OH

OH

H

C

C

C

O

H

OH

C

O

H

H

C

C

C

N

N

CH

N

C

H

N

NH

2

C

O

H

H

P

OH

O

O

H

C

C

C

C

N

O

H

C

C

C

O

N

H

C

C

S

H

H

H

CH

3

CH

3

O

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

reszta nukleotydu andenylowego

reszta kwasu pantotenowego

Reszta

beta merkaptoetanoloaminy

Koenzym A (CoA)

2+

CH

2

CH

2

C

O

O

H

N

+

N

N

+

N

Fe

C

H

3

CH

C

H

2

CH

3

CH

CH

2

CH

3

CH

2

CH

2

C

O

OH

C

H

3

hem

Rozkład hemu

oksygenaza hemowa

CH

2

CH

2

C

O

O

H

C

C

C

C

N

CH

C

C

C

C

N

CH

C

C

C

C

N

H

O

C

C

C

C

N

CH

CH

3

CH

CH

2

C

H

3

CH

CH

2

CH

3

C

H

2

CH

2

C

O

OH

CH

3

H

H

O

Biliwerdyna

(zielony barwnik żółciowy)

wątroba,
śledziona

płazy,
gady,
ptaki

Fe

3+

CO

reduktaza biliwerdynowa

CH

2

CH

2

C

O

O

H

C

C

C

C

N

CH

2

C

C

C

C

N

CH

C

C

C

C

N

O

C

C

C

C

N

CH

CH

3

CH

CH

2

C

H

3

CH

CH

2

CH

3

C

H

2

CH

2

C

O

OH

CH

3

H

H

O

H

H

bilirubina

(czerwonopomarańczowa)

+ albumina

wątroba

+ 2 cząsteczki kwasu glukuronowego

= diglukuronid bilirubiny

z żółcią

jelito

wydalanie z kałem