Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Nadczynno
ść
przysadkowa
– 85 – 90% przypadków
• Około 20% gruczolak przysadki
– Mikroadenoma 50% (<3 mm)
• Nadczynno
ść
nadnerczowa
– Około 10% przypadków
• Około 80% zmiany nowotworowe
• Nadczynno
ść
jatrogenna
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Wyst
ę
powanie
– Zwierz
ę
ta w
ś
rednim wieku i starsze
– Predylekcja rasowa
• Jamnik
• Bokser
• Boston terier
• Pudel
• sznaucer
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Wywiad
– objawy ogólne poprzedzaj
ą
objawy
dermatologiczne
– Post
ę
puj
ą
ce osłabienie
– Otyło
ść
– Powi
ę
kszenie brzucha
– Zaburzenia płciowe
– Wielomocz/wzmo
ż
one pragnienie
– Wzmo
ż
ony apetyt
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Objawy kliniczne ogólne
– Wzmo
ż
one pragnienie/wielomocz
– Osłabienie i zaniki mi
ęś
niowe
– Obwisły brzuch
– Zanik j
ą
der
– Zanik cyklu płciowego
– Powi
ę
kszona, niebolesna w
ą
troba
– Objawy zaka
ż
enia dróg moczowych
Nadczynno
ść
kory nadnerczy psów
• Objawy dermatologiczne
– Wyłysienia symetryczne
– Zmiana zabarwienia okrywy włosowej
– Pergaminowa skóra o obni
ż
onej
elastyczno
ś
ci
– Komedony, wapnica skóry
– Ropowica
– Nu
ż
yca (dorosłe osobniki)
– Grzybica skóry (dorosłe osobniki)
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Rozpoznanie
– Wywiad
– Objawy kliniczne
– Badanie dermatologiczne
• Badanie włosa
– Badania dodatkowe
• Fosfataza zasadowa
• Test stymulacji ACTH
• Test hamowania deksametazonem
– Nisk
ą
dawk
ą
– Wysok
ą
dawk
ą
• Stosunek kortizolu do kreatyniny w moczu
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Aktywno
ść
izoenzymu termostabilnego
ALP
– Test nie jest specyficzny dla n.k.n.
• Wzrost w
– Cukrzycy
– Chorobach w
ą
troby
– Chorobach trzustki
– Aktywno
ść
izoenzymu termostalilnego >
50% ALP
– Aktywno
ść
izoenzymu termostabilnego
przekracza całkowit
ą
aktywno
ść
ALP
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Test stymulacji ACTH
– Selekcja pacjentów z n.k.n.
– Nie ró
ż
nicuje typu nadczynno
ś
ci
• N.k.n. przysadkowa – 87% wiarygodno
ś
ci
• N.k.n. Nadnerczowa – 69% wiarygodno
ś
ci
– Syntetyczne ACTH (Synachten®, Cortsosyn®)
• Pobra
ć
krew do oznaczenia st
ęż
enia kortizolu
• Poda
ć
0,25 mg/ psa, i.m. (1 ampułka)
– Mo
ż
na poda
ć
dawk
ę
mniejsz
ą
5 mcg/kg m.c.
• Po 1 godzinie ponownie pobra
ć
krew do oznaczenia
st
ęż
enia kortizolu
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Test stymulacji ACTH – interpretacja
> 500 nmol/l
Po
50 – 200 nmol/l
Przed
Psy chore
100 – 300 nmol/l
Po
20 – 100 nmol/l
Przed
Psy zdrowe
St
ęż
enie
kortizolu
Czas
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Test hamowania deksametazonem –
niska dawka (0,01 – 0,015 mg/kg m.c.
iv)
– Selekcja pacjentów podejrzanych o n.k.n.
– Nie ró
ż
nicuje typów nadczynno
ś
ci
• Nadczynno
ść
przysadkowa – 95%
wiarygodno
ś
ci
• Nadczynno
ść
nadnerczowa – 100%
wiarygodno
ś
ci
Nadczynno
Nadczynno
ść
ść
kory nadnerczy
kory nadnerczy
•
•
U zdrowego psa st
U zdrowego psa st
ęż
ęż
enie kortizolu po
enie kortizolu po
podaniu deksametazonu uzyskuje
podaniu deksametazonu uzyskuje
–
–
< 50% warto
< 50% warto
ś
ś
ci wyj
ci wyj
ś
ś
ciowej po 4 godzinach
ciowej po 4 godzinach
–
–
niski poziom (poni
niski poziom (poni
ż
ż
ej 40 nmol/l [1,4
ej 40 nmol/l [1,4
µµµµ
µµµµ
g/dl])
g/dl])
utrzymuje si
utrzymuje si
ę
ę
po 8 godzinach
po 8 godzinach
Nadczynno
Nadczynno
ść
ść
kory nadnerczy
kory nadnerczy
•
•
Psy z nadczynno
Psy z nadczynno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
kory nadnerczy
kory nadnerczy
nie osi
nie osi
ą
ą
gaj
gaj
ą
ą
warto
warto
ś
ś
ci poni
ci poni
ż
ż
ej 40
ej 40
-
-
55
55
nmol/l (1,4
nmol/l (1,4
-
-
2
2
µµµµ
µµµµ
g/dl)
g/dl)
–
–
Pierwsza ocena po 8 godzinach
Pierwsza ocena po 8 godzinach
•
•
Je
Je
ż
ż
eli <
eli <
1,4
1,4
-
-
2
2
µµµµ
µµµµ
g/dl
g/dl
–
–
nadczynno
nadczynno
ść
ść
wykluczona
wykluczona
•
•
Je
Je
ż
ż
eli >
eli >
1,4
1,4
-
-
2
2
µµµµ
µµµµ
g/dl
g/dl
–
–
ocenia si
ocenia si
ę
ę
st
st
ęż
ęż
enie
enie
wyj
wyj
ś
ś
ciowe i w 4 godzinie
ciowe i w 4 godzinie
–
–
Hamowanie > 50%
Hamowanie > 50%
-
-
nadczynno
nadczynno
ść
ść
przysadkowa
przysadkowa
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Test hamowania deksametazonem –
wysoka dawka (0,1 mg/kg m.c. iv)
– Ró
ż
nicuje typy n.k.n.
• Przysadkowa – 70% wiarygodno
ś
ci
• Nadnerczowa – 100% wiarygodno
ś
ci
Nadczynno
ść
kory nadnerczy psów
• Stosunek kortizolu do kreatyniny w moczu (K:K)
• K:K = > 16 x 10
-6
– nadczynno
ść
kory
nadnerczy
• Przykład
– St
ęż
enie kortizolu - 200 nmol/l
• St
ęż
enie kreatyniny – 10 mmol/l
• Obliczenie:
200 nmol/l 200 nmol/l
--------------
= ---------------------
= 20 x 10
6
10 mmol/l 10 x 10
6
nmol/l
• K:K = < 10 x 10
-6
- warto
ść
prawidłowa
• K:K = 10 – 16 x 10
-6
– szara strefa
• K:K = > 16 x 10
-6
– nadczynno
ść
kory nadnerczy
Nadczynno
ść
kory nadnerczy
psów
• Leczenie
– Mitotan (Lysodren)
– Trilostane (Vetoryl)
– Ketokonazol
– Selegilina (Segan)
Mitotan - farmakologia
• Dawka
– Terapia indukcyjna – 50 mg/kg 1 x dz.
– Terapia podtrzymuj
ą
ca – 50 mg/kg 1 x tyg.
• Objawy uboczne
– Wymioty
– Osłabienie
– Brak apetytu
– Niezborno
ść
– Biegunka
Mitotan - farmakologia
• Interakcje
– Osłabiaj
ą
działanie
• Fenobarbital
• Uwaga u zwierz
ą
t chorych na cukrzyc
ę
• Spirynolakton
– Wzmaga działanie
• Warfaryna
• Podawa
ć
z jedzeniem
Trilostan
• Inhibitor dehydrogenazy beta
hydrosteroidowej
• Dawka pocz
ą
tkowa 2 mg/kg 1 raz dziennie
– Górna dawka 10 mg/kg lub
• Psy < 5 kg – 30 mg
• Psy 5 – 20 kg – 60 mg
• Psy > 20 kg – 120 mg
– Po 7 - 14 dniach –test stymulacji ACTH
» Badanie nale
ż
y wykona
ć
po 2 - 4 godzinach od podania
leku
» St
ęż
enie kortizolu w surowicy 40 – 150 nmol/l
• Skuteczno
ść
> 80%
• Badania kontrolne po 2, 12, 24 tygodniach
Powikłania
• Zastoinowa niewydolno
ść
kr
ąż
enia
• Choroba zatorowo – zakrzepowa
• Nadci
ś
nienie
• Niedoczynno
ść
tarczycy
• Cukrzyca
Nadczynno
ść
kory nadnerczy psów
• Typowy obraz kliniczny nadczynno
ś
ci kory
nadnerczy
• Nietypowy obraz laboratoryjny
– Brak zmian w te
ś
cie stymulacji ACTH
– Niediagnostyczne wyniki testu hamowania nisk
ą
dawk
ą
deksametazonu
• Badanie usg nadnerczy
– Jednostronnie powi
ę
kszone
• Badanie st
ęż
enia 17-hydroksyprogesteronu
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron