Twórcze techniki fotografowania: Tryb automatycznej ekspozycji do kontroli

nad ruchem

Automatyczna ekspozycja z preselekcją służy do zdjęć ruchomych.

Automatyczna ekspozycja z preselekcją
migawki
Istotą prawidłowej ekspozycji jest dobranie
właściwej kombinacji czasu naświetlania i
otworu przysłony. Zmiana jednego z tych
parametrów wpływa na drugi. Jeśli czas
naświetlania wzrasta, to aby na film padła
jednakowa ilość światła, przysłona musi
być otwarta szerzej. Tryb automatycznej
ekspozycji z preselekcją migawki
wybierzemy, gdy tematem zdjęcia ma być
obiekt poruszający się. Gdy obiekt porusza
się szybko, należy wybrać, rzecz jasna,

krótszy czas naświetlania, tak by uniknąć rozmycia.

Przy trybie z preselekcją migawki samodzielnie wybieramy czas naświetlania, a
aparat zajmuje się dobraniem otworu przysłony odpowiedniego do panujących
warunków. Tryb ten znakomicie sprawdza się przy fotografowaniu scen związanych
ze sportem: po pierwsze dlatego, że akcja rozwija się bardzo szybko, a po drugie, że
często używa się w takich sytuacjach teleobiektywów, co zwiększa ryzyko poruszenia
aparatem. Zdjęcia przy krótkim czasie naświetlania umożliwiają "zamrożenie" akcji.
Taki tryb fotografowania pozwala ujrzeć rzeczy nieuchwytne dla wzroku, gdyż na
zdjęciach utrlwalone zostaną momenty dziejące się zbyt szybko dla nieuzbrojonego
oka. Trybu z preselekcją migawki można użyć także do zdjęć z bardzo długim
czasem naświetlania, by celowo rozmyć obraz, na przykład płynącej wody lub
pędzącego samochodu.

Twórcze techniki fotografowania: Galeria zdjęć wykonywanych w trybie

automatycznej ekspozycji z preselekcją migawki

Zatrzymywanie kadru w akcji wymaga fotografowania przy krótkim czasie

naświetlania. Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją migawki pozwala

wykonywać zdjęcia czegoś, czego nie zobaczymy w inny sposób.

Dopingujące dziewczęta
Tryb z preselekcją migawki używany jest
wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z
ruchem. 1/500 s.

Gracze w polo
Przez uchwycenie jednego momentu w
wartkiej akcji pokazujemy coś, co dzieje się
zbyt szybko, by oko mogło to
zarejestrować. 1/500 s.

Światła przednie i tylne
Tryb z preselekcją migawki można wykorzystywać także do zdjęć z bardzo długim
czasem naświetlania. 10 s.

Twórcze techniki fotografowania: Tryb automatycznej ekspozycji z

kontrolowaną głębią ostrości

Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją przysłony jest opcja, która daje

najlepszą kontrolę głębi ostrości.

Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją przysłony
Jest to właściwy tryb, gdy naszym podstawowym celem jest uzyskanie określonej
głębi ostrości. Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją przysłony pozwala
wybrać przysłonę, do której aparat automatycznie dopstosowuje czas naświetlania.
Większe otwory przysłony powodują zmniejszenie obszaru, w którym obiekty
znajdują się w polu ostrości. Zmniejszanie otworu przysłony powoduje zwiększanie
głębi ostrości. Ogólnie można stwierdzić, że przy największym rozwarciu przysłony -
na przykład przy ustawieniu f/1.8 - w polu ostrości będzie znajdował się wyłącznie
główny motyw zdjęcia, a wszystko za nim i wszystko przed nim będzie rozmyte. Jeśli
natomiast przysłona jest przymknięta aż do ustawienia f/22, prawie wszystko, od

kilku metrów od aparatu aż do
nieskończoności, będzie na zdjęciu ostre.

Musimy pamiętać, że zmniejszanie otworu
przysłony oznacza, że przez obiektyw
przechodzi mniej światła i konieczne jest
wybranie dłuższego czasu naświetlania.
Jeżeli zależy nam na bardzo dużej głębi
ostrości, może się okazać, że wymagany
czas naświetlania jest zbyt długi dla
fotografowania z ręki. W takim przypadku
musimy skorzystać ze statywu lub zmienić
film na bardziej czuły. Warto wiedzieć, że
największa możliwa głębia ostrości nie

zawsze jest czymś, o co trzeba walczyć. Czasami celowe jest rozmycie elementów,
które nie mają znaczenia dla treści zdjęcia. Portrety lub fotografie szybkiej akcji
często wyglądają najlepiej przy nieostrym tle, ponieważ dzięki temu uwaga skupia się
na głównym temacie. Zdjęcie każdego typu, w którym zależy nam na izolowaniu
motywu głównego, powinno być wykonywane przy szeroko rozwartej przysłonie, co

daje możliwość najkrótszych czasów ekspozycji. System autofokusu przejmie na
siebie odpowiedzialność za prawidłową ostrość zdjęcia.

Twórcze techniki fotografowania: Więcej kontroli nad głębią ostrości

Tryb automatycznej ekspozycji z priorytetem głębi ostrości jest specjalną

metodą zapewnienia wyraźnego odwzorowania kluczowych elementów.

Tryb automatycznej ekspozycji z priorytetem głębi
ostrości
Ten specjalny tryb pracy upraszcza utrzymywanie bardzo
precyzyjnej kontroli nad głębią ostrości. System
autofokusu służy do określania obszaru ostrości.
Najpierw wybieramy najbliższy, a następnie najdalszy
punkt, który ma być ostry. Aparat automatycznie dobiera
optymalne położenie punktu ustawienia ostrości i
ustawienie przysłony, które dadzą w efekcie wybrany
rozmiar głębi ostrości. Technika ta pozwala także na
uzyskanie bardzo płytkiego obszaru głębi ostrości: jeśli
punkt początkowy końcowy znajdą się w tym samym
miejscu, ostra będzie jedynie odpowiadająca im
płaszczyzna.

Twórcze techniki fotografowania: Zaawansowane systemy pomiaru
intensywności światła

Zaawansowane systemy pomiaru intensywności oświetlenia eliminują czynnik

przypadkowości przy wykonywaniu

zdjęć.

Trudne warunki oświetleniowe zawsze
stanowiły problem dla fotografów. Na
zdjęciu wykonanym przy użyciu
tradycyjnych technik pomiaru światła,
mężczyzna stojący między dwoma
skrzydłami jaskrawo żółtych drzwi
stanowiłby niedoświetlony element obrazu.

Uzyskanie prawidłowej ekspozycji za
każdym razem zawsze było trudnym

zadaniem. W normalnych sytacjach wbudowane w aparat światłomierze spisywały
się dobrze. Problemy pojawiały się jednak już w przypadku scen zawierających
bardzo jasne lub bardzo ciemne elementy lub gdy światło padało w stronę obiektywu.
Fotograf musiał samodzielnie decydować o warunkach ekspozycji w oparciu o lata
doświadczeń. Teraz jednak nowe systemy pomiaru intensywności oświetlenia w
aparatach EOS pozwoliły w dużym stopniu pozbyć się niepewności. Kontrola nad
oświetleniem nigdy jeszcze nie była łatwiejsza.

Pomiar ewaluacyjny
Ten zaawansowany system pomiaru oświetlenia umożliwia uzyskiwanie prawidłowo
naświetlonych zdjęć w bardzo różnorodnych warunkach. System dzieli całą
powierzchnię obrazu na obszary. Największą wagę ma obszar środkowy, gdzie
najczęściej usytuowany jest główny temat zdjęcia.

Aparat jest w stanie wykryć różnice między środkiem a obrzeżami obrazu, co
pozwala precyzyjnie określić rozmiar głównego obiektu, jak również ocenić jego
jasność. To właśnie ta zdolność "ewaluacji' (oceniania) odpowiedzialna jest za
prawidłowe naświetlenie wszystkich wykonywanych zdjęć. Jaskrawe tło nie
spowoduje naświetlenia pierwszego planu, ponieważ ewaluacyjny system pomiarowy
potrafi odróżnić tło od głównego obiektu. Dzięki temu o wiele łatwiej jest wykonywać
zdjęcia obiektów oświetlonych od tyłu oraz fotografować bardzo kontrastowe sceny,
uzyskując za każdym razem wspaniałe rezultaty.

Ciekawski pudel
System ewaluacyjnego pomiaru intensywności oświetlenia potrafi rozpoznać
jaskrawe tło i ustawić warunki ekspozycji w taki sposób, by główny obiekt na zdjęciu
został naświetlony prawidłowo. Zauważmy, jak doskonale widoczny jest pudel, mimo
że tło w górnej części zdjęcia jest bardzo jasne.

Twórcze techniki fotografowania: Wybór stosownej do warunków metody

pomiaru

Dostępne są inne systemy pomiaru oświetlenia, które można dobrać do

panujących warunków.

Udany pomiar punktowy. Pomiar punktowy najlepiej
sprawdza się w sytuacjach, w których model otoczony
jest bardzo jasnym lub bardzo ciemnym tłem. Pomiar
jasności sukienki dziewczyny pozwolił uzyskać zdjęcie
naświetlone prawidłowo.

Pomiar częściowy
W niektórych sytuacjach celowe jest użycie systemu
częściowego pomiaru światła. Przy wykonywaniu zdjęć
zawierających duże obszary o jednolitym odcieniu pomiar
taki może dać lepszą ekspozycję całości. Sprawdza się
on przy fotografowaniu zachmurzonego nieba, scen w
deszczu, krajobrazów jednorodnym oświetleniu, wnętrz
oświetlonych światłem słonecznym itp. Pomiar
intensywności światła wykonywany jest tylko w obszarze

środkowym kadru, można więc wybrać temat główny, odczytać intensywność światła
tego obiektu, po czym użyć funkcji blokady ustawień ekspozycji do utrzymania
nastaw już po zmianie kompozycji zdjęcia.

Pomiar punktowy
Korzystanie ze światłomierza punktowego wymaga dobrego wyczucia różnych
intensywności światła w obrębie sceny. Jeżeli jednak wiemy, w którym miejscu
należy wykonać pomiar, możemy mieć pewność uzyskania bardzo dokładnych
ustawień ekspozycji. Pomiar punktowy jest bardzo precyzyjny, dobrze więc nadaje
się do fotografowania małych obiektów na bardo jasnym lub bardzo ciemnym tle.
Korzystanie ze światłomierza punktowego w połączeniu z funkcją blokady nastaw
ekspozycji daje swobodę zmiany kompozycji zdjęcia. Podczas samego pomiaru
należy jednak pamiętać o precyzyjnym nakierowaniu celownika na fotografowany
obiekt, ponieważ margines tolerancji na błędy jest niezwykle wąski.

Twórcze techniki fotografowania: Autobracketing, ekspozycje wielokrotne i

tryby manualne

Istnieją specjalne techniki, które można zastosować przy naprawdę trudnych

warunkach oświetleniowych.

Autobraketing
Technika autobracketingu (AEB-Auo Expusure Bracketing) jest dobrym sposobem na
uzyskanie pożądanych rezultatów, nawet jeśli koncepcja zdjęcia nie jest dokładnie
przemyślana. Technika ta polega na automatycznym wykonaniu trzech ekspozycji:
jednej z niedoświetleniem, jednej przy nastawach określonych przez światłomierz i
jednej z prześwietleniem. Możliwe jest ręczne ustawienie zakresu odchyleń do +3
jednostek skali w odstępach co 1/3 stopnia. Autobracketing jest znakomitym
narzędziem wspomagającym kreatywność, jako że pozwala wypróbować efekty
różnych warunków ekspozycji, pozostawiając pewność, że jedno ze zdjęć będzie
miało zadowalającą jakość. (Funkcja ta jest niedostępna w niektórych modelach).

Technika autobracketingu pozwala ocalić zdjęcie.

Bez użycia autobracketingu fotograf mógł stracić to zdjęcie z powodu bardzo

jaskrawego tła. Wykonanie kilku ekspozycji zwiększa szansę, że jedna z nich będzie

prawidłowa.

Wielokrotna ekspozycja
Wielokrotne ekspozycje na jednej klatce filmu zawsze miały w sobie coś
intrygującego. Niektóre aparaty z serii EOS umożliwiają wykonanie z góry określonej

liczby naświetleń - maksymalnie 9 - na pojedynczej klatce. Ponieważ ta sama klatka
naświetlana jest wiele razy, konieczne jest skorzystanie z funkcji kompensacji
ekspozycji. Dla dwóch ekspozycji można wypróbować wartość kompensacji - 1
stopień. Trzy ekspozycje mogą wymagać za każdym razem poziomu - 1,5 stopnia.
Najlepiej jest przy tym zdać się na doświadczenie. Warto dążyć do zredukowania
liczby elementów na obrazie, tak by uzyskać możliwie puste tło. Jasne obiekty na
prostym, ciemym tle zazwyczaj wychodzą najlepiej.

Ręczne ustawianie parametrów ekspozycji
Aparaty z serii EOS oferują pełny zestaw automatycznych funcji, które bardzo
ułatwiają czerpanie radości z fotografowania. Lecz niektóre sytuacje mogą wymagać
ręcznego ustawienia parametrów ekspozycji. Przykładem takiej sytuacji są zdjęcia z
bardzo długim czasem naświetlania. Możemy także spróbować takiego sposobu
pracy ze zwykłej ciekawości, by wypróbować nowe pomysły. Ręczne nastawianie
aparatu nie oznacza, że jesteśmy zdani jedynie na własne siły. Sygnalizowane są
zalecane czasy migawki, otwory przysłony, jak również niedoświetlenie i
prześwietlenie, co zdecydowanie ułatwia ustawianie parametrów. Jak zawsze, warto
postępować w pełni świadomie, sporządzać notatki, po czym konfrontować je z
gotowymi odbitkami.

Wielokrotna ekspozycja

Zabawa z wielokrotną ekspozycją może dać wiele radości. Często trudno jest

zgadnąć, jaki będzie wynik końcowy, a czasami można się wręcz zadziwić jego

wspaniałością.