Mięsień naczaszny:

Grupa górna mięśni mimicznych

Grupa środkowa: dotyczy oczodołu i nosa.

–

mięsień okrężny oka. (orbicularis oculi muscle, trzy części: oczodołowa, powiekowa, łzowa.
Skurcz cz oczodołowej powoduje zamknięcie powiek, skurcz 3 części: zaciskanie powiek,co
powoduje aż łzawienie, np. oślepienie światłem, czynniki fizykochemiczne, czynniki
psychiczne (złość, smutek, płacz, krojenie cebuli). Część łzowa pomaga wyciskać łzy z
gruczołu łzowego.

–

Mięsień nosowy

–

Dźwigacz wargi górnej i skrzydełka nosa. Mogą powodować, że nos się nieco obniża, a
skrzydła nosa ulegają rozszerzeniu. Unoszona jest warga górna.

Grupa zwiazana z ustami:

–

Mięsień okrężny ust – musculus orbicularis oris. Skurcz powoduje kształt zwężonego,
okrągłego tworu, tzw, dzióbek. Ssanie, lizanie, granie na trąbce, nadmuchiwanie balonów,
dla niektórych robienie fotek na Facebooka.

–

Związane z wargą górną: mięsień dźwigacz wargi górnej, mięsień jarzmowy mniejszy i
większy, mięsień dźwigacz kąta ust, mięsień śmiechowy (risorius). Związane są z
wyrażaniem radość, jednoczesny skurcz powoduje wysokie odsłonięcie górnego rzędu
zebów, powastaje śmiech szczery, symetryczny po obu stronach twarzy. Unoszenie tylko od
kata ust wyraża też radość, ale jest mniej spontaniczne. Skurcz tylko przyśrodkowej części
(m. dźwig wargi górnej, jarzmowy większy) może wyrażać znieceirpliwienie, pogardę,
długotrwały ból, który może zmienić wyraz twarzy trwale (przykurcz miesni, uniesienie
wargi stałe, tzw wyraz twarzy bólowej). Śmiech nieszczery (fałszywy) – kurcząs ię mięśnie
jednej strony twarzy, uśmiech półgębkiem. Uśmiech dyplomaty łączy się z tym, że nie są
odsłonięte zęby górnej, odsłonieta jest jedna połowa twarzy, działa risorius. Risorius ma
znaczenie przy pucołowatej twarzy (rozwniętej poduszeczce tłuszczoerj między mięśniem
policzkowym a żwaczem), może wywoływać lekkie ciągnięcie skóry, powodując
charakterysytczne dołeczki w policzkach, rzadkie u mężczyzna, częste u dzieci i kobiet.

–

Mięsień policzkowy: ziwększanie ciśnienia w jamyb ustnej potrzeben dpo wydmuchniecia
powietrz: grnaie na trąbce, nadmuchiwanie balonów. Potocznie mięsień trębaczy

Zwiazne z wargą dolną:

–

obniżacz kąt aust, obniżacz wargi dolnej. Związane ze smutkiem, obniżanie wargi dolnej.

–

Mięsień bródkowy: wywołuje nierółności na bródce z wywinięciem wargi doilnej do
przodu. Zniecierpliwienie.

Standardowo współdziałają wszystkie trzy części.
Mięsień szeroki szyi (platysma)
Powstawanie fałd na szyi: objaw starości, ciężko go zlikwidować operacją plastyczną. Nowa twarz
jest produkowana z dużym prawdopodobieństwem dobrego skutku, ale mięsień szeroki szyi jest
ciężko anciągnąć, taka osoba może wyglądać dziwnie: mieć młodą twarz ze starą szyją.

Twarz przerażona: uneisienie briw, uniesienie wargi dolnaj z odsł zębów, obnizenie wargi dolnej,

ukzazanie zebów dolnych, obnizenie katów ust i stowrzenie fałdów .

Occipitofrontalis: zdziwienie
Corrugator supercili – złosć
Procerus – snutek wściekłość
Orbicularis oculi zamykanie i zaciskanie powiek
orbicularis orios` zaciskanie warg podczas gwizdania i ssania
levator anguli oris obrzydzenie
…i inne.

Unerwienie ze strony neru twarzowego. Po wyjsciu z ostworu rylcowo-sutkowego idzie do ślinianki
przyuszcnej, przebija, wjracza do wewnątrz, oddaje nerw uszny tylny, tworzy splot przyusznicyz
(plexus intraparotideus), oddaje sześć gałęxi:

–

skroniowa

–

jarzmowa

–

policzkowa

–

językowa

–

żauchwowa (brzeżna żuchwowa)

–

szyjna cervical

Odniesienia kliniczne

Porażenie miesni twrzowych – Bell's palsy - z powodu uszkodzenia nerwu twarzowego. Nie
można zmarszczyć powiek i wyszczerzyć zębów po jednej stronie, zniwelowanie normalnie
występujacych bruzd, połowa twarzy jest wyrównana. Brak zaciskania powiek i wyszczerzania
zębów.
Neuralgioa nerwu trójdzielnego (trigeminal neuralgia) objawia się napadowym bólem wdłuż
przebiegu nerwu trójdzielnego. Może być związany z przewlekłym zapaleniem wzdłuz tego nerwu.
Może być spowodowane naczyniami błądzącymi, guzami uciskającymi nerw, przewlkełym
zapaleniem.

Nos

Szkielet to części okśca ograniczające towór gruszkowy. Poza szkieletem kostnym w zenwętrznej
budowie rolę ma szkielet chrzęstny. Dwie kości nosowe od góry, bocznie wyrostek czołowy
szczęki, zaś chrząstki w okolicy grzbietu są chrząstki boczne, w skrydłach są chraząstki skrzydłowe
mniejsze 9góra) i większe (podstawaq.
Grzbiet, podstawa i koniec nosa.
Dwa otwory to nozdrza przednie. Mają nazwę z prozdu nares, z tyłu choanae. Nos zewnetrzy
ogranicza przestrzeń w śreofkdu: jamę nosa. Przedzielona na dwie czesci: prawą i lewą przez
przegrodę nosa. Zbudowana jest z dwóch cześci: chrzestnej i kostnej. Kośc: górnodolna tylna, przód

ma część chrzęstną z chrzastką nosa, wyróżnia się z przodu też część skórną (wiotką) pokrywająca
nozdrza i przegrodę z tyłu, z tyłu część błoniasta pokrywa przegrodę w okolicy nozdrzy tylnych na
lemieszu z tyłu.
Blaszka pionowa kości sitowej łączy się z lemieszem, a ten zespala się z koscią wyrostka
podniebiennego szczęki i blaszek poziomych kości podniebiennych.
Małzowina nosowa górna i srodkowa. Bocnza powiecrzchani błednika tworzy przyrodek oczodołu.
Bok jamy ogranicza kość szczękowa, gdzie przyczepia się kość – małzowina nosowa dolna.
Wyróżniamy:

–

zachyłek klinowo-sitowy między kosćią sitową a klinową, koło trzonu klinowej

–

puszka sitowa: uwypuklenie większej komóki powietznej błednika (ethmoid bulla).
Wyrostek haczykowaty

–

rozwór półksieżycowaty przechodzący w lejek, obok rozowru szczękowego maxillary hiatus

–

lejek sitowy

uchodzą tam niektóre zatoki przynosowe i zatoka szczękowa.
Małzowiny poktyre błoną śłuzową, pod górna przewóð górny, pod środkową środkowy, pod
dolnym dolny. Superior, medisal, inferior meatus.
Próg nosa (limen nasi) dzilie nos na przedsionek jamy nosowej i na jamę nosową właściwą.
Stanowi granicę pomiędzy strukturami wyściełającymi kości i chrząstki. Przedsionek jest pokryty
skórą owłosioną, rosną włosy w nosie. Za progiem jest to niemożliwe.
Część węchowa (obejmuje mał górna i góre przegordy) i cz ęść oddechowa.
Receptory węchowe to ciała komórek ner[uronów pierwszzych komórek drgoi węchowej. Łacząc
się wyptustki tworzą nici węchowe, które przechodzą przez otworki blaszki sitowej kości sitowqej,
wnikają do struktury: opuszki węchowej olfactory bulb, która należy do móżgowia
(węchomóżgowia), następuje przełączenie na następny neuron drogi węchowej.
Częśc oddechowa: jama nosowa ma rolę w oddychaniu, nie tlko przewodzi powietrze, ale i
nagrzewa, nawilża, oczyszcza. Dobre unaczynienie, działa jak kaloryfer, jest wilgotrna, i
zanieczyszczenia się do niej przylepiają.
Grobla nosa: przednie zakończenie wystjące ku grzbietowi. Pod nią zagłebienie: przedsionek
przewodu nosowego środkowego. Z tyłu przy zakończeniu i kawałek dalej, około 0,5 cm kończy się
przgroda nosa, są nozdrza tulne. Jama nosowa w części tylnej obejmuje gfragment bez małzowin
nososych. Ptrzewód nosowo-gardłowy.
Część pomieðzy przegordą a małzowinami.
Częśc mieðzy blaszką sitowea a koscią to rpzewóð nosowy skórny.
Docierają do przewodół nosowych ujscia zatok przynosowych. Do przewodu nosowwego górnego
p[onizej amłzowuny nosowej górnej otwiera się zatoka klinowa i okmórki sitowe tylne. Do
przewodu nosowwego środkowego otweira się zatoka szczękowa, czołowa, komórki sitowe
przednie. Do przewodu nosowego dolnego owtiera się przewód nosowo-łzowy; jest przedłuzeniem
woreczka łzowego, anleży do aparatu łżowego, z wora spojówkoego przez punkty łżowe górnyu i
dony trafiają do górnego i dolnego nalika łzowego, te w woreczek łzowy, ten uchodzi do kanału na
powiecrzchni kości łzowej, przewód łzowy kończy się na przewodize nsowym dolnym. Łzy
produkowane są cały czas, obmuwają oko, spływają do worka spojówkowego, są zasysane w
punktach lzowych przez n]kanliki i odpworadzane do jamy łzowej, gdzie nawilżają, dopiero
nadmiar powoduje wypływanie kroplami: płacz.

Zatoki szczękowe i zatoki czołowe są widoczne na RTG. nie widać zatoki klinowej.
Odpoweidnio ułzożona głowa z widocznym podniebieniem uwidacznia więcej zatok.
U'naczynienei: dwa źródła. Gałąź tętnicy ocznej (gał szyjnej wewnętrznej, pochodzi z wnętrza
czaszki), drugie źródło to tętnica szczękowa (gałąź szyjnej zewnętrznej). Sz/yjna zewnętzna
wkracza przez kanał do jamy nosa.
Gałezie sitowe przednie i tylne od ocznej. Gałęzie od szczękowej.
Pole Kisselbacha (splot), wiele naczyń, zespolenia żylne i tętnicze. Krwawienie jest łatwo
spowodować z tej okolicy.
Gałęzie do bocnzej ściany: nosowe tlyneboczne. Do przegrody: nosowe tyl;ne do przegordy.
Unaczyneien jamy nosowej.

–

sitowe przednie i tylne od ocznej anterior and posterior ethmoidal arteries

–

gałexie od szczękowej poprzez spechonpalataine artery, dają głąęxie post spet nasal and
posterior lateral nasal

–

gałexie t wargowej ŋórnej i donej od t twarzowej. Sup and inf labial artery.

Krwaiwienie z nosa (epistaxis) na skutek:

- Urqazy tętnicy klinowo-podniebiennej
- Uszkodzenie splotu Kisselbacha
- nadciśnienie tętnicze

–

dłubanie w nosie (dzieci)

nieiwlekie krwawienie: przyciśnięcie skrydzelka do przegory, kompres z lodu. Nieraz nie
wystarczy, może doprowadizć do wykrawawienia. Można zasetonować, założyć seton od nozdrzy
przednich lub tylnych. Nieraz jest tak duży, że wchodzi w grę zabieg operacyjny polegający na
podwiązaniu tętnicy szczekowej, a przy bardzo nasilonym krwotoku nieraz trzeba załą tętnicę szyi
zewnętrzną podwiazać, choć to jest bardzo, bardzo rzadkie.

Unerwienie:

Gałezie nosowe przednie od enru sitoewrgo przendiego od nerwu nosowo-rzęskowego od nerwu
ocznego (I gałąź trójdzielnego)..
gałęźie nosowe tylne od nerwu szczękowego i nerw nosowo-podniebienny wzdłuż dolnej części
przegrody nosa w kierunku kanału przysiecznego, przechodząc w kanał przysieczny.
Moga zawirać włójna autonomiczne zez woju skryzdłowo-podniebiennego.

Zatoki przynosowe:

Musza się komunikowac z nosem. Pkryte są błoną śluzową. Jeśli powietrz może wpływać, jest
prawidłowo, powinno krążyć w środku. Przy zmainach zaplanych błon śluzowych i póxniejszych
zamknieciach połączeń powoduje wysięk zamkniety w obrębie zaotki. Dochodzi do ropnego
zapalenia zatok, pogrubienia błony, antybiotyki nie doceirają do zatok. Czloweim z przewlekłym
zmęczneiem, bólem głowy, niezadowolneiem z życia może być leczony przez wiele miesięcy
nieskutecznie. Trzeba czynnie wydobyć ropę z wnętrza zatoki,wyciagnąć ją i wstrzyknąć środek z
antybiotykiem działający miejscowo. Dokonuje się tzw punkcji zatoki. Punkcję jest najłatwiej
wykonać przy zaoktce szczękowej, pod małżowiną njosoą śworkodwoą, przebija się puszkę sitową.
Gorzxej jest z zatoką czołową. Trufno jest przepłukać zatkli sitowr i klinową, przewód jest dość

grupby a doijście ryzykowne.