w w w. o p e r o n . p l

1

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM

Geografia

Poziom podstawowy

Listopad 2009

Nr

zadania

Prawid∏owa odpowiedê

Punktacja

zadania

Kryteria oceny

1.

A. skansen im. J. ˚aka, B. Jaworówka, C. Mosorny Groƒ,
D. Sikorówka

2

Za rozpoznanie trzech
obiektów – 1 pkt
Za prawid∏owe rozpoznanie
wszystkich obiektów – 2 pkt

2.

A. sygnaturowa (punktowa), B. zasi´gów (powierzchniowa)

1

Za podanie dwóch
prawid∏owych odpowiedzi
– 1 pkt

3.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
Ze szczytu Diablak: hale, kosodrzewina, regiel górny, regiel
dolny, pogórze

1

Za podanie nazw trzech pi´ter
roÊlinnych – 1 pkt

4.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
park narodowy, rezerwat przyrody, pomnik przyrody

1

Za wymienienie dwóch nazw
form ochrony przyrody
– 1 pkt

5.

1460 m n.p.m.

1

Za poprawne odczytanie
wysokoÊci – 1 pkt

6.

Obliczenia:
Na przyk∏ad:
1 cm – 0,5 km
10 cm –

x km

x =

= 5 km

Wynik: 5 km (5000 m)

10 cm . 0,5 km

––––––––––––––––––––

1 cm

2

Za zamian´ skali liniowej
na skal´ mianowanà – 1 pkt
Za podanie poprawnego
wyniku – 1 pkt

7.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
Walory o charakterze przyrodniczym: ukszta∏towanie terenu
(góry), lasy, êród∏o, rzeki
Walory o charakterze antropogenicznym: koÊció∏, schronisko
PTSM, znakowane szlaki turystyczne, wyciàgi narciarskie, park
narodowy

2

Za wymienienie walorów
przyrodniczych – 1 pkt
Za wymienienie walorów
antropogenicznych – 1 pkt

8.

Obliczenia:
22 VI: h = 90° –

{ + 23°27’= 90° – 49°40’+ 23°27’= 63°47’

22 XII: h = 90° –

{ – 23°27’= 90° – 49°40’– 23°27’= 16°53’

Odpowiedzi:
WysokoÊç S∏oƒca 22 VI: 63°47’
WysokoÊç S∏oƒca 22 XII: 16°53’

2

Za obliczenie wysokoÊci S∏oƒca
w dniu 22 VI – 1 pkt
Za obliczenie wysokoÊci S∏oƒca
w dniu 22 XII – 1 pkt

9.

Obliczenie ró˝nicy wysokoÊci mi´dzy Diablakiem a Zawojà:
1725 m n.p.m. – 530 m n.p.m. = 1195 m
Obliczenie ró˝nicy temperatur:
0,6°C – 100 m
x – 1195

x =

= 7,17°C, w przybli˝eniu 7,2°C

Obliczenie temperatury na Diablaku:
4°C – 7,2°C = – 3,2°C

0,6°C . 1195 m

––––––––––––––––––––

100 m

2

Za obliczenie ró˝nicy
wysokoÊci – 1 pkt
Za obliczenie
temperatury – 1 pkt

W kluczu sà prezentowane przyk∏adowe prawid∏owe odpowiedzi. Nale˝y równie˝ uznaç odpowiedzi ucznia, jeÊli sà
inaczej sformu∏owane, ale ich sens jest synonimiczny wobec schematu, oraz inne odpowiedzi, nieprzewidziane w kluczu,
ale poprawne.

Geografia. Poziom podstawowy

Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”

w w w. o p e r o n . p l

2

Nr

zadania

Prawid∏owa odpowiedê

Punktacja

zadania

Kryteria oceny

10.

2

Za prawid∏owe podpisanie
trzech elementów – 1 pkt
Za prawid∏owe podpisanie
wszystkich elementów – 2 pkt

11.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
r´dzina, mada, gleba górska, gleba bagienna, gleba wulkaniczna

1

Za prawid∏owe podkreÊlenie
trzech nazw gleb – 1 pkt

12.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
Obszar o najmniejszej sumie opadów: Pojezierze Kujawskie
Uzasadnienie: cieƒ opadowy
Obszar o najwi´kszej sumie opadów: Karpaty
Uzasadnienie: opad orograficzny

2

Za prawid∏owe wskazanie
obszarów – 1 pkt
Za prawid∏owe podanie
uzasadnieƒ – 1 pkt

13.

2

Za prawid∏owe
przyporzàdkowanie trzech
elementów – 1 pkt
Za prawid∏owe
przyporzàdkowanie
wszystkich elementów – 2 pkt

14.

Wpisane kolejno: negroidalnej (czarnej) z mongoloidalnà
(˝ó∏tà), europeidalnej (bia∏ej), mongloidalnej (˝ó∏tej),
negroidalnà (czarnà)

2

Za prawid∏owe uzupe∏nienie
trzech wpisów – 1 pkt
Za prawid∏owe uzupe∏nienie
wszystkich wpisów – 2 pkt

15.

A. dajka, B. batolit, C. lopolit, D. lakolit

2

Za prawid∏owe dopasowanie
trzech form – 1 pkt
Za prawid∏owe dopasowanie
czterech form – 2 pkt

16.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
A. êród∏o dolinne wst´pujàce (podp∏ywowe, hydrostatyczne,
ascensyjne), wyst´puje na dnie lub zboczu doliny, woda
wyp∏ywa z warstwy wodonoÊnej pod wp∏ywem ciÊnienia
hydrostatycznego
B. êród∏o szczelinowe zst´pujàce (descensyjne, grawitacyjne,
sp∏ywowe), woda wyp∏ywa z powodu dzia∏ania si∏y cià˝enia,
wyst´puje w miejscach, w których powierzchnia Ziemi przecina
szczelin´ w litych ska∏ach

2

Za poprawne nazwanie
êróde∏ – 1 pkt
Za wymienienie cech
charakterystycznych – 1 pkt

17.

Linia A – dezurbanizacja
Linia B – suburbanizacja
Nazwa etapu urbanizacji – reurbanizacja/rewitalizacja

2

Za w∏aÊciwe podpisanie
linii – 1 pkt
Za prawid∏owe okreÊlenie
procesu – 1 pkt

18.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
Konsekwencje spo∏eczne: zwi´kszanie si´ udzia∏u
procentowego ludnoÊci w wieku poprodukcyjnym; starzenie si´
spo∏eczeƒstwa; zmniejszenie si´ ludnoÊci w wieku
przedprodukcyjnym
Konsekwencje ekonomiczne: wzrost wskaênika obcià˝enia;
problemy bud˝etowe; problemy na rynku pracy

2

Za ka˝de wymienienie dwóch
konsekwencji (tak˝e wy∏àcznie
spo∏ecznych lub wy∏àcznie
ekonomicznych) – po 1 pkt

I

II

III

IV

B

D

C

A

prze∏´cz

sto˝ek

piargowy

˝leb

graƒ

szczyt

Nr

zadania

Prawid∏owa odpowiedê

Punktacja

zadania

Kryteria oceny

19.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
stosowanie nowych odmian roÊlin i zwierzàt; nowoczesne
procesy produkcji ˝ywnoÊci

2

Za podanie ka˝dego
rozwiàzania – po 1 pkt

20.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
A. j´czmieƒ, B. orzeszki ziemne/arachidy, C. burak cukrowy,
D. len, E. kakao

2

Za prawid∏owe wpisanie
trzech nazw roÊlin – 1 pkt
Za prawid∏owe wpisanie
wszystkich nazw roÊlin – 2 pkt

21.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
A. trzoda chlewna, B. byd∏o, C. byd∏o, D. trzoda chlewna,
E. drób

2

Za wymienienie trzech
hodowli – 1 pkt
Za wymienienie wszystkich
hodowli – 2 pkt

22.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
Restrukturyzacja – zmiana profilu produkcji na przyk∏ad
w przemyÊle odejÊcie od energo- i surowcoch∏onnych ga∏´zi.
Reprywatyzacja – proces polegajàcy na przywróceniu by∏ym
w∏aÊcicielom prawa w∏asnoÊci (na przyk∏ad przedsi´biorstwo,
nieruchomoÊç).

2

Za logiczne wyjaÊnienie
ka˝dego poj´cia – po 1 pkt

23.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
fatalne rozwiàzania prawne dotyczàce sprzeda˝y produkowanej
energii; szpeci krajobraz; powoduje szum i wibracje

1

Za przedstawienie dwóch
argumentów – 1 pkt

24.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
A. chemiczny, celulozowo-papierniczy
B. w∏ókienniczy, spo˝ywczy
C. metalurgiczny, hutnictwo

2

Za przedstawienie czterech
przyk∏adów – 1 pkt
Za przedstawienie wszystkich
przyk∏adów – 2 pkt

25.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
1. malejàca liczba podró˝nych
2. stare tory, stary tabor
3. rosnàce stawki przewozowe

1

Za podanie trzech przyczyn
– 1 pkt

26.

A. Norwegia, B. samochody, C. La Manche, D. wycieczkowiec,
E. Sopot

2

Za podkreÊlenie trzech
elementów – 1 pkt
Za w∏aÊciwe podkreÊlenie
wszystkich elementów – 2 pkt

27.

Przyk∏adowe odpowiedzi:
Hydrosfera: zanieczyszczenie wód, sztuczna retencja
Pedosfera: zakwaszanie gleb, przyspieszanie erozji gleb

2

Za ka˝de dwa prawid∏owo
podane przyk∏ady – po 1 pkt

28.

NAFTA, OPEC, MERCOSUR

1

Za podkreÊlenie czterech
skrótów – 1 pkt

29.

A. ETA
B. Hiszpania (Baskonia w Hiszpanii)

2

Za poprawne podanie skrótu
organizacji – 1 pkt
Za poprawne podanie nazwy
kraju – 1 pkt

Geografia. Poziom podstawowy

Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”

w w w. o p e r o n . p l

3