„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Anna Syska
Prowadzenie edukacji prozdrowotnej dla osób dorosłych
i w podeszłym wieku 322[03].Z3.04
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji– Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
lek. med. Ewa Rusiecka
lek. med. Paweł Szymczyk
Opracowanie redakcyjne:
mgr Anna Syska
Konsultacja:
mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[03].Z3.04
„Prowadzenie edukacji prozdrowotnej dla osób dorosłych i w podeszłym wieku”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu higienistka stomatologiczna.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
4
3. Cele kształcenia
5
4. Przykładowe scenariusze zajęć
6
5. Ćwiczenia
11
5.1. Stomatologiczne problemy zdrowotne ludzi w podeszłym wieku
11
5.1.1. Ćwiczenia
11
5.2. Biologia procesów starzenia
13
5.2.1. Ćwiczenia
13
5.3. Zasady żywienia ludzi w podeszłym wieku
16
5.3.1. Ćwiczenia
16
5.4. Pielęgnacja jamy ustnej
18
5.4.1. Ćwiczenia
18
5.5. Etyka w zawodzie higienistki stomatologicznej lekarza i organizacja
działań edukacyjnych
21
5.5.1. Ćwiczenia
21
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
23
7. Literatura
37
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna.
W poradniku zamieszczono:
–
wymagania wstępne umiejętności jakie powinien posiadać uczeń przed przystąpieniem
do realizacji programu jednostki modułowej,
–
cele kształcenia, umiejętności jakie uczeń opanuje podczas realizacji programu jednostki
modułowej,
–
przykładowe scenariusze zajęć,
–
ć
wiczenia zawierające polecenie, wskazówki do realizacji, sposób wykonania, zalecane
metody nauczania–uczenia
się oraz środki dydaktyczne do wykonania ćwiczenia,
–
ewaluację osiągnięć po zrealizowaniu programu jednostki modułowej pozwoli ocenić
poziom nabytych umiejętności,
–
wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np.: dyskusji dydaktycznej
metody projektu, metody ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej do zespołowej pracy uczniów.
:
.
Schemat układu jednostek modułowych
322[03].Z3.01
Planowanie i organizowanie
stomatologicznej działalności
edukacyjnej
322[03].Z3
Edukacja zdrowotna
322[03].Z3.02
Prowadzenie edukacji
prozdrowotnej dla kobiet w ciąży
i karmiących
322[03].Z3.03
Prowadzenie edukacji
prozdrowotnej dla dzieci i młodzieży
322[03].Z3.04
Prowadzenie edukacji
prozdrowotnej dla osób dorosłych
i w podeszłym wieku
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
−
korzystać z różnych źródeł informacji,
−
posługiwać się podstawową terminologią stomatologiczną,
−
stosować zasady higieny jamy ustnej osób w starszym wieku i dorosłych,
−
rozróżniać choroby jamy ustnej u osób dorosłych,
−
dokonywać analizy działań edukacyjnych,
−
rozwiązywać problemy w zakresie dolegliwości osób starszych,
−
zaplanować profilaktykę chorób jamy ustnej,
−
komunikować się z uczestnikami procesu pracy,
−
rozwiązywać problemy w zakresie wykonywania zadań zawodowych,
−
korzystać z komputera,
−
współpracować w grupie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
−
określić zasady zapobiegania chorobom wieku dojrzałego,
−
wyjaśnić i scharakteryzować zmiany ogólnoustrojowe oraz narządu żucia związane ze
starzeniem się organizmu człowieka,
−
określić wpływ funkcjonowania gruczołów dokrewnych na stan zdrowia człowieka
w podeszłym wieku,
−
scharakteryzować odrębności psychiki osoby w wieku podeszłym i funkcjonowanie
w zmieniającej się sytuacji ekonomiczno-społecznej,
−
dokonać oceny stanu zdrowotnego narządu żucia u osób dorosłych i w podeszłym wieku,
−
wyjaśnić wpływ higieny jamy ustnej na stan zdrowotny zębów i przyzębia,
−
scharakteryzować
problemy
zdrowotne
dotyczące
układu
stomatognatycznego,
występujące u osób dorosłych i w podeszłym wieku,
−
wyjaśnić wpływ okołozębowych i przyzębnych ognisk zakażenia na organizm człowieka,
−
uzasadnić konieczność leczenia i rehabilitacji narządu żucia,
−
scharakteryzować najczęstsze przyczyny braków zębowych i bezzębia,
−
wyjaśnić wpływ braków w uzębieniu na zdrowie fizyczne oraz samopoczucie psychiczne
i społeczne,
−
określić zasady profilaktyki zaburzeń w narządzie żucia wynikających z braków
w uzębieniu,
−
poinstruować pacjentów o możliwości skorzystania z zaopatrzenia protetycznego,
−
poinstruować pacjenta o zasadach użytkowania protez zębowych oraz o konieczności
higienicznego ich utrzymania,
−
rozpoznać problemy pacjenta wynikające z użytkowania protez zębowych,
−
określić przyczyny stomatopatii protetycznych,
−
zorganizować i przeprowadzić działania edukacyjne związane z profilaktyką i wczesnym
leczeniem zmian chorobowych w obrębie narządu żucia,
−
dostosować formy, metody i środki dydaktyczne do możliwości poznawczych odbiorców,
zwłaszcza osób w podeszłym wieku,
−
posłużyć się pomocami dydaktycznymi podczas realizacji zajęć edukacyjnych,
−
zachęcić osoby dorosłe i w podeszłym wieku do zachowań służących zdrowiu,
−
udzielić porad na temat racjonalnego odżywiania,
−
uzasadnić konieczność zapobiegania chorobom nowotworowym i wczesnego
rozpoznawania stanów przedrakowych układu stomatognatycznego,
−
podjąć współpracę z instytucjami społecznymi w zakresie usprawniania narządu żucia
osób w podeszłym wieku,
−
podjąć współpracę z placówkami kulturalno-oświatowymi w celu propagowania
stomatologicznej edukacji zdrowotnej,
−
udokumentować realizację przeprowadzonych działań edukacyjnych,
−
zastosować ogólnie przyjęte zasady etyki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
…………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł:
Edukacja prozdrowotna 322[03].Z3
Jednostka modułowa:
Prowadzenie edukacji prozdrowotnej dla osób
dorosłych i w podeszłym wieku 322[03].Z3.04
Temat: Programy profilaktyki stomatologicznej.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności praktycznych opracowania programu profilaktyki
stomatologicznej.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
uzasadnić potrzebę konstruowania programów profilaktycznych,
−
wymienić elementy programu profilaktyki stomatologicznej w domach opieki społecznej,
placówkach kulturalnych,
−
scharakteryzować metody realizacji poszczególnych składowych programu,
−
uzasadnić potrzebę prowadzenia szkoleń dla opiekunów oraz nauczycieli,
−
sporządzić harmonogram spotkań edukacyjnych z nauczycielami i osobami starszymi
w ramach programu profilaktyki stomatologicznej,
−
przedstawić przykładowy plan programu profilaktyki stomatologicznej,
−
scharakteryzować metody propagowania programu wśród opiekunów i nauczycieli.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
−
praca w zespole,
−
przydział zadań zawodowych,
−
ocena stopnia wykonania zadania.
Metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
praca w 3–4-osobwych grupach.
Czas: 4 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
plansze,
−
arkusze papieru,
−
prezentacje multimedialne,
−
rzutnik multimedialny,
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
Zadanie dla ucznia
Opracuj program profilaktyki zdrowotnej dla osób dorosłych i w podeszłym wieku na
dany rok.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Podanie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom celu ogólnego i celów szczegółowych zajęć.
3. Podział uczniów na zespoły zadaniowe i wybór lidera.
4. Wyjaśnienie zasad pracy w zespole.
Faza właściwa
Faza I. Informacje
1. Nauczyciel omawia istotę prawidłowo opracowanego programu profilaktyki zdrowotnej,
przedstawia jego strukturę.
2. Nauczyciel omawia poszczególne elementy programu profilaktyki zdrowotnej osób
dorosłych i w podeszłym wieku.
3. Nauczyciel daje zespołom możliwość zadawania pytań i określenia różnic w programach
dla poszczególnych grup wiekowych.
Faza II. Konstrukcja planu profilaktyki zdrowotnej w zespołach zadaniowych
1. Zespoły określają konkretne elementy, które powinny znaleźć się w programie.
2. Dyskusja w grupach nad treściami, jakie powinny znajdować się w poszczególnych
punktach programu
3. Lider grupy przydziela każdemu członkowi grupy do opracowania dwa przykładowy
programy, z których jeden można przeprowadzić domu opieki społecznej, placówce
kulturowej.
4. Uczniowie pracują samodzielnie, zapisując na kartkach elementy, jakie powinny znaleźć
się w przydzielonych programach.
5. Uczniowie w ramach grupy wymieniają się kartkami i ewentualnie dopisują swoje
propozycje.
6. Lider grupy zbiera wszystkie karteczki i wspólnie z zespołem ustalają ostateczną wersję
dwóch programów: jednego dla osób dorosłych, drugiego dla osób w podeszłym wieku.
Faza III. Prezentacja projektu: „Program profilaktycznej opieki zdrowotnej”
1. Każda grupa ma przygotować prezentację multimedialną wybranego programu
2. Każda grupa prezentuje projekt w postaci multimedialnej, omawiając poszczególne
punkty programu i sposób ich realizacji.
Faza IV. Ocena projektów
1. Nauczyciel wraz z uczniami ocenia plany programów pod kątem poprawności
i atrakcyjności prezentacji.
2. Nauczyciel przydziela każdej grupie punkty za program.
3. Uczniowie w zespole rozdzielają punkty w zależności od stopnia zaangażowania
w przygotowanie i prezentację programu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Faza V. Podsumowanie
1. Uczniowie uzasadniają potrzebę tworzenia profilaktycznych programów zdrowotnych dla
osób dorosłych i starszych.
2. Uczniowie omawiają trudności, jakie napotkali w trakcie sporządzania programu.
Praca domowa
Wyszukaj w Internecie przykładowe stomatologiczne programy profilaktyki zdrowotnej.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
…………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł:
Edukacja prozdrowotna 322[03].Z3
Jednostka modułowa:
Prowadzenie edukacji prozdrowotnej dla osób
dorosłych i w podeszłym wieku 322[03].Z3.04
Temat: Stomatologiczna edukacja zdrowotna w placówkach kulturalno-oświatowych.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności nawiązywania współpracy z placówkami kulturalno-
oświatowymi w celu propagowania stomatologicznej edukacji zdrowotnej.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
wskazać źródła informacji o placówkach kulturalno-oświatowych, firmach, agencjach,
−
rozróżnić ośrodki kulturalno-oświatowe zajmujące się propagowaniem stomatologicznej
edukacji zdrowotnej,
−
przeprowadzić procedurę konkursową wyboru najlepszej placówki kulturalno-
oświatowej,
−
przeprowadzić negocjacje,
−
wybrać do współpracy najbardziej odpowiednią placówkę kulturalno-oświatową.
Metody nauczania–uczenia się:
−
dyskusja dydaktyczna,
−
ć
wiczenie.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
praca w grupach.
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
arkusze papieru,
−
Poradnik dla ucznia,
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
rzutnik multimedialny,
−
Panorama firm,
−
katalogi branżowe,
−
prasa.
Przebieg zajęć
Etap I
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie tematu, celu ogólnego i celów szczegółowych.
3. Przedstawienie uczniom zadania:
Firma posiadająca sanatoria, domy opieki „Spokojna starość”, działająca na lokalnym
rynku, w przyszłym roku zamierza wprowadzić na rynek nowe oferty dla swoich
podopiecznych, w związku z tym chce, przy współpracy ze stomatologami i lekarzami
przeprowadzić profesjonalną kampanię reklamową.
4. Przypomnienie zasad pracy w zespole.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
5. Podział uczniów na zespoły zadaniowe.
6. Przydział ról poszczególnym zespołom:
−
jeden zespół pełni rolę firmy „Spokojna starość” poszukującej informacji
(od stomatologów i lekarzy) w celu przeprowadzenia kampanii reklamowej nowych
ofert, które firma chce wprowadzić na rynek w przyszłym roku,
−
pozostałe zespoły pełnią rolę stomatologów i lekarzy.
7. Zespoły zadaniowe opracowują strategię działania.
8. Zespół pełniący rolę firmy poszukującej informacji od stomatologów i lekarzy,
przygotowuje brief reklamowy, który dostarcza zespołom pełniącym funkcje
stomatologów, aby te przygotowały na tej podstawie debrief.
9. Uczniowie mają za zadanie przygotować:
−
zespół pełniący rolę firmy – procedurę wyboru najlepszych informacji od
stomatologów, będących podstawą do rozwijania stomatologicznej edukacji
zdrowotnej u osób starszych.
−
pozostałe zespoły – debrief stomatologiczny i prezentację multimedialną.
Etap II
1. Prezentacja debriefu zespołów pełniących funkcje stomatologów i lekarzy.
2. Wybór, przez zespół pełniący rolę firmy stomatologów i lekarzy, którzy dostarczą
informacji na temat promocji zdrowia jamy ustnej, dbania o higienę narządu żucia.
3. Negocjacje ze stomatologami.
4. Podpisanie umowy.
5. Nauczyciel wraz z uczniami wskazuje przyczyny z powodu, których inni stomatolodzy
nie zostali zaproszoni do współpracy.
6. Nauczyciel ocenia pracę zespołów przydzielając im punkty, które uczniowie rozdzielają
w zależności od stopnia zaangażowania w przygotowanie i prezentację projektu.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel przypomina uczniom skąd można uzyskać informacje na temat higieny jamy
ustnej osób starszych, instruktażu pielęgnacji narządu żucia.
Praca domowa
Wyszukaj nazwy i adresy placówek kulturalno-oświatowych zajmujących się promocją
zdrowia i funkcjonujących na lokalnym rynku oraz uzyskaj informacje o zakresie usług, jakie
oferują.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5.
ĆWICZENIA
5.1. Stomatologiczne problemy zdrowotne ludzi w podeszłym wieku
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeczytaj zdania zawarte w tabeli i określ czy są one prawdziwe, czy fałszywe.
Tabela do ćwiczenia 1
Zdanie
Prawda
Fałsz
W naturalnym uzębieniu występują 32 zęby
Klasyfikacja ubytków według Jona jest najnowocześniejsza
Przy braku uzębienia następuje rotacja
Fluor nie odgrywa znaczącej roli w profilaktyce
Badania przesiewowe nie są ważne w profilaktyce
Profilaktyka ortodontyczna opiera się na rehabilitacji
Płytka nazębna jest szkodliwym czynnikiem dla przyzębia
Profilaktyka ortodontyczna powinna być stosowana już w młodym wieku
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący stomatologicznych problemów ludzi
w podeszłym wieku,
2) przeczytać uważnie zdania, zawarte w tabeli,
3) zaznaczyć znakiem X prawdę lub fałsz,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie i sprawdzić poprawność wykonania.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
tabela do uzupełnienia,
−
papier formatu A4,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Ćwiczenie 2
Spośród wymienionych cech wybierz te, które można przypisać deformacji łuków
zębowych:
−
wysunięcie zębów,
−
wypadanie zębów,
−
pochylenie zębów,
−
rotacja,
−
wyrastanie zębów mlecznych,
−
stabilizacja zębów,
−
pionowa pozycja zębów,
−
przemieszczenie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący stomatologicznych problemów ludzi
w podeszłym wieku,
2) przeanalizować podane cechy,
3) wybrać cechy charakterystyczne dla deformacji łuków zębowych,
4) zaprezentować i przeanalizować efekty pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
papier formatu A4,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5.2. Biologia procesów starzenia
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie analizy przypadków zidentyfikuj, który z wymienionych mężczyzn najlepiej
używa protezy zębowe.
Opisy przypadków
Przypadek A
Paweł myje zawsze protezę przed włożeniem do jamy ustnej, jedynie czasami czyści ją,
zawsze wkłada protezę mało ostrożnie.
Przypadek B
Adam zawsze czyści protezę i myje w odpowiednim roztworze, zawsze wkłada protezę
ostrożnie.
Przypadek C
Grzegorz wkłada protezę ostrożnie do jamy ustnej, ale zapomina ją codziennie wymyć.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący procesu starzenia,
2) przeprowadzić w grupie analizę przypadków,
3) określić, który mężczyzna najlepiej dba o swoją protezę,
4) wyniki przedstawić na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
dyskusja dydaktyczna,
−
metoda analizy przypadków.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Ćwiczenie 2
Przeprowadź analizę procesów starzenia się oraz w odpowiedni sposób poinstruuj
pacjentów o możliwości skorzystania z zaopatrzenia protetycznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący procesu starzenia,
2) odszukać w różnych źródłach, informacje o zmianach fizjologicznych ustroju w procesie
starzenia oraz o możliwościach korzystania z zaopatrzenia protetycznego,
3) sporządzić wykres słupkowy obrazujący korzyści z zaopatrzenia protetycznego oraz
najczęściej popełniane błędy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
arkusze papieru,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Dokonaj analizy zasad zapobiegania chorobom wieku dojrzałego oraz określ wpływ
funkcjonowania gruczołów dokrewnych na stan zdrowia człowieka w wieku podeszłym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinen:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący procesu starzenia,
2) opisać choroby wieku starczego,
3) wyszukać i porównać działanie gruczołów dokrewnych u osób dorosłych i u osób
w podeszłym wieku,
4) przeprowadzić ocenę funkcjonowania gruczołów dokrewnych w podeszłym wieku.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
5.3. Zasady żywienia ludzi w podeszłym wieku
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeczytaj zdania zawarte w tabeli i określ czy są one prawdziwe czy fałszywe.
Tabela do ćwiczenia 1
Zdania
Prawda
Fałsz
Starsze osoby nie powinny za dużo jeść.
Starsze osoby powinny przestrzegać racjonalnej diety.
Glukozamina działa na wrzody.
Lecytyna poprawia pamięć.
Osoby starsze powinny spożywać mało tłuszczu i cholesterolu.
ś
ywienie pozajelitowe nie jest wskazane dla starszych osób.
Dieta nie ma wpływu na zdrowie człowieka.
Im więcej cholesterolu tym zwiększa się zdrowie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący żywienia ludzi w podeszłym wieku,
2) przeczytać uważnie zdania zawarte w tabeli,
3) zaznaczyć znakiem X prawdę lub fałsz,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie i sprawdzić poprawność wykonania.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
tabela do uzupełnienia,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Zaproponuj racjonalną dietę dla osób w podeszłym wieku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący żywienia ludzi w podeszłym wieku,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
2) wybrać składniki odżywcze, które wpływają pozytywnie i negatywnie na organizm osób
w podeszłym wieku,
3) wyszukać odpowiednie czynniki wpływające na dobry stan zdrowia osób w podeszłym
wieku,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać analizy poprawności zaprezentowanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
W poniższym tekście wstaw w brakujące miejsca słowa: racjonalna, tłuszcz i cholesterol,
glukozamina, żywienie pozajelitowe, tak aby zdania były prawidłowo sformułowane.
Dieta starszych osób powinna być ……………………………………………………………...
Osoby w podeszłym wieku muszą unikać dużych ilości…………. i …………………………..
ś
ywienie stosowane zwykle w niedożywieniu to …………………………………….………...
Chrząstkę stawową regeneruje……………………………………………………….………….
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący żywienia ludzi w podeszłym wieku,
2) przeczytać zdania do uzupełnienia,
3) wstawić brakujące wyrazy,
4) zaprezentować rozwiązane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
5.4. Pielęgnacja jamy ustnej
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeprowadź instruktaż prawidłowej pielęgnacji zębów osób w podeszłym wieku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący pielęgnacji jamy ustnej,
2) wybrać dwie sytuacje opisujące prawidłową i nieprawidłową higienę zębów,
3) wyszukać odpowiednie zasady higieny jamy ustnej,
4) przeprowadzić instruktaż higieny jamy ustnej u osób w podeszłym wieku,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać analizy prawidłowości wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu i zainstalowanym program PowerPoint,
−
arkusze papieru,
−
Poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Wymień i scharakteryzuj czynniki wpływające na powstawanie próchnicy oraz wyjaśnij
wpływ okołozębowych i przyzębnych ognisk zakażenia na organizm człowieka.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący pielęgnacji jamy ustnej,
2) wyszukać w dostępnych źródłach informacje na temat zapalenia przyzębnych
i okołozębowych tkanek,
3) przeprowadzić ocenę czynników ryzyka próchnicy,
4) dokonać analizy wpływu okołozębowych i przyzębnych ognisk zakażenia na organizm
człowieka,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Zaproponuj sposoby podjęcia współpracy z instytucjami społecznymi w zakresie
usprawniania narządu żucia osób w podeszłym wieku oraz wskaż sposoby podjęcia
współpracy z placówkami kulturalno-oświatowymi w celu propagowania stomatologicznej
edukacji zdrowotnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący pielęgnacji jamy ustnej,
2) wyszukać w dostępnych źródłach informacji na temat instytucji społecznych, w których
można przeprowadzać szkolenia w zakresie profilaktyki chorób jamy ustnej osób
w podeszłym wieku,
3) wyszukać placówki kulturalno-oświatowe zajmujące się szerzeniem edukacji
stomatologicznej,
4) wskazać możliwości jakimi dysponują placówki w zakresie propagowania stomatologicznej
edukacji zdrowotnej.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Wymień rodzaje przeprowadzanych działań edukacyjnych w zakresie stomatologii oraz
podaj sposoby udokumentowania tych działań.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący pielęgnacji jamy ustnej,
2) wyszukać w różnych źródłach informacje na temat rodzajów działań edukacyjnych
w stomatologii,
3) podać sposób dokumentacji działań edukacyjnych,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 5
Scharakteryzuj organizację stomatologicznej opieki zdrowotnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący pielęgnacji jamy ustnej,
2) skorzystać z dostępnych źródeł informacji na temat stomatologicznej opieki zdrowotnej,
3) scharakteryzować organizację stomatologicznej opieki zdrowotnej,
4) przedstawić wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
Poradnik dla ucznia,
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
5.5. Etyka w zawodzie higienistki stomatologicznej i organizacja
działań edukacyjnych
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeprowadź działania edukacyjne związane z profilaktyką i wczesnym leczeniem zmian
chorobowych w obrębie narządu żucia oraz dostosuj formy, metody i środki dydaktyczne do
możliwości poznawczych odbiorców, zwłaszcza osób dorosłych i w podeszłym wieku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący organizacji działań edukacyjnych,
2) poszukać w dostępnych źródłach, informacji o profilaktyce chorób osób w podeszłym
wieku,
3) przeprowadzić analizę korzyści płynących z działań profilaktycznych u osób w podeszłym
wieku,
4) zastosować dowolne metody i narzędzia dydaktyczne.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Przeprowadź zajęcia edukacyjne dla osób dorosłych z zakresu higieny jamy ustnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący organizacji działań edukacyjnych,
2) poszukać w dostępnych źródłach, informacje o metodach edukacji i higienie jamy ustnej,
3) dobrać odpowiednie formy realizacji działań edukacyjnych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Zaprezentuj działania higienistki stomatologicznej postępującego zgodnie z zasadami etyki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Należy zwrócić uczniom
uwagę na przestrzeganie przepisów bhp podczas pracy z komputerem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący zasad etyki,
2) poszukać w dostępnych źródłach, informacje o etyce lekarskiej,
3) zaprezentować na forum efekt pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
Poradnik dla ucznia,
−
literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
„
Prowadzenie edukacji
prozdrowotnej dla osób dorosłych i w podeszłym wieku”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1, 2, 3, 5, 7, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 4, 6, 8, 9, 15, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. d 4. b, 5. d, 6. a, 7.d, 8. c, 9. b, 10. b, 11. a,
12. d, 13. c, 14. b, 15. c, 16. d, 17. d, 18. d, 19. c, 20. c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Zidentyfikować ilość zębów dorosłego
człowieka
A
P
a
2
Dokonać klasyfikacji ubytków
B
P
c
3
Zidentyfikować deformacje łuków zębowych
A
P
d
4
Zidentyfikować skutki braku uzębienia
C
PP
b
5
Scharakteryzować profilaktykę ortodontyczną
B
P
d
6
Scharakteryzować profilaktykę próchnicy
B
P
a
7
Wskazać elementy higieny jamy ustnej
B
P
d
8
Rozróżnić czynniki chorób przyzębia
C
PP
c
9
Dokonać klasyfikacji wad zgryzu
C
PP
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
10
Rozróżnić sposób żywienia osób w podeszłym
wieku
B
P
b
11
Zidentyfikować sposoby czyszczenia szczelin
międzyzębowych
B
P
a
12
Zidentyfikować działanie węglowodanów na
zęby
A
P
d
13
Scharakteryzować racjonalną dietę
A
P
c
14
Wskazać twórcę etyki lekarskiej
B
P
b
15
Zidentyfikować objawy próchnicy
C
PP
c
16
Scharakteryzować racjonalną dietę
B
P
d
17
Zidentyfikować deformacje łuków zębowych
C
PP
d
18
Zidentyfikować procesy stomatostatyczne
C
PP
d
19
Zidentyfikować proces starzenia
B
P
c
20
Zidentyfikować osobnicze różnice procesu
starzenia
A
P
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielenia odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
–
instrukcja,
–
zestaw zadań testowych,
–
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Naturalne stałe uzębienie to
a) 20 zębów.
b) 32 zęby.
c) 14 zębów.
d) 33 zęby.
2. Ubytki klasyfikuje się według
a) Fugo.
b) Hipokratesa.
c) Fabiana.
d) Johna.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
3. Deformacja łuków zębowych powoduje
a) tylko wysunięcie zębów.
b) rotację oraz zmiany w artykulacji dźwięków.
c) bóle głowy.
d) wysunięcie zębów i rotację.
4. Brak uzębienia powoduje problemy z
a) chodzeniem.
b) artykulacją dźwięków.
c) aparatem słuchu.
d) bólami głowy.
5. Profilaktyka ortodontyczna jest ważna
a) tylko dla kobiet w ciąży.
b) tylko dla dzieci.
c) tylko dla starszych osób.
d) dla dzieci, osób starszych i kobiet w ciąży.
6. Profilaktyka próchnicy polega
a) na utrzymaniu higieny jamy ustnej i odpowiedniej diecie.
b) tylko na odpowiedniej diecie.
c) na utrzymaniu higieny jamy ustnej.
d) na kontroli ustawienia łuków zębowych.
7. Higiena jamy ustnej polega
a) tylko na regularnym myciu zębów.
b) tylko na płukaniu jamy ustnej.
c) tylko na nitkowaniu.
d) na myciu zębów, płukaniu i nitkowaniu.
8. Szkodliwe czynniki chorób przyzębia to
a) nieprawidłowo ustawione elementy budowy aparatu mowy.
b) brak płytki nazębnej.
c) płytka nazębna i prawidłowo ustawione zęby.
d) stosowanie fluoru.
9. Wady zgryzu dzielimy na
a) wrodzone i utajone.
b) nabyte i wrodzone.
c) nowe i stare.
d) nabyte i utajone.
10. Osoby w podeszłym wieku, szczególnie w szpitalach odżywia się
a) na stołówce.
b) pozajelitowo.
c) nieracjonalnie.
d) obficie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
11. Czyszczenie szczelin międzyzębowych prowadzone jest przez
a) nitkowanie.
b) płukanie.
c) szczotkowanie.
d) szorowanie.
12. Węglowodany w diecie powodują
a) wzrost zębów mlecznych.
b) tylko zmianą pH jamy ustnej.
c) tylko próchnicę.
d) próchnicę i zmieniają pH jamy ustnej.
13. Krwawiące dziąsła to objaw
a) rosnącego zęba.
b) polepszenia się stanu jamy ustnej.
c) paradontozy.
d) wad żuchwy.
14. Racjonalna dieta polega na
a) spożywaniu suplementów diety.
b) jedzeniu urozmaiconych posiłków.
c) spożywaniu dużej ilości węglowodanów.
d) jedzeniu tylko dwa razy dziennie.
15. Objawami próchnicy są
a) bóle w klatce piersiowej.
b) zawroty głowy.
c) bóle zębów.
d) krwawienie dziąseł.
16. Dieta pozwalająca utrzymać zdrowe zęby to dieta bez dużej ilości
a) witamin.
b) minerałów.
c) fluoru.
d) węglowodanów.
17. Deformacje łuku zębowego polegają na
a) tylko wysunięciu zębów i rotacji.
b) tylko deformacji zębów i rotacji.
c) tylko rotacji.
d) rotacji, wysunięciu zębów, deformacji.
18. Procesy stomatostatyczne to
a) tylko żucie.
b) tylko artykulacja dźwięków.
c) połykanie i żucie.
d) połykanie, żucie, artykulacja dźwięków.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
19. Starzenie się
a) jest przypadkowe.
b) nie dotyczy każdego.
c) jest powszechne i destrukcyjne.
d) jest powszechne wśród kobiet.
20. Osobnicze różnice starzenia się zależą od
a) tylko stylu życia.
b) tylko uwarunkowań genetycznych.
c) stylu życia i uwarunkowań genetycznych.
d) higieny.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko .........................................................................
Prowadzenie edukacji prozdrowotnej dla osób dorosłych i w podeszłym
wieku
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
„
Prowadzenie edukacji
prozdrowotnej dla osób dorosłych i w podeszłym wieku”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1, 2, 3, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 4, 5, 9, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. a, 4. a, 5. a, 6. d, 7.d, 8. c, 9. c, 10. c, 11. c,
12. c, 13. d, 14. c, 15. c, 16. d, 17. c, 18. a, 19. d, 20. c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Wskazać wpływ racjonalnego odżywiania na
organizm
A
P
b
2
Wskazać zasady racjonalnego odżywiania
B
P
a
3
Wskazać substancje regenerujące chrząstkę
stawową
A
P
a
4
Zidentyfikować zadania higienistki
stomatologicznej
C
PP
a
5
Scharakteryzować proces starzenia
C
PP
a
6
Scharakteryzować osobniczy proces starzenia
B
P
d
7
Wskazać czynności układu stomastatycznego
B
P
d
8
Wskazać cechy bezzębia
B
P
c
9
Dokonać podziału wad zgryzu
C
PP
c
10
Zidentyfikować wady nabyte zgryzu
B
P
c
11
Zidentyfikować wady wrodzone zgryzu
B
P
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
12
Określić cel badań przesiewowych
A
P
c
13
Określić czynniki wpływające na opóźnienie
C
P
d
14
Wskazać przyczyny suchości błon śluzowych
B
P
c
15
Zidentyfikować leki powodujące suchość jamy
ustnej
C
P
c
16
Wskazać alergeny kontaktowe
B
P
d
17
Rozróżnić składniki powodujące alergię
C
PP
c
18
Zidentyfikować stomatopatie
C
PP
a
19
Określić typy protez
B
P
d
20
Określić sposoby higieny jamy ustnej
C
P
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielenia odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
–
instrukcja,
–
zestaw zadań testowych,
–
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Racjonalna dieta u osób starszych
a) ma niekorzystny wpływ na stan zdrowia.
b) ma korzystny wpływ na stan zdrowia.
c) w ogóle nie wpływa na stan zdrowia.
d) nie ma znaczenia dla stanu narządu żucia.
2. Racjonalna dieta polega na
a) jedzeniu urozmaiconych pokarmów.
b) jedzeniu nieurozmaiconych pokarmów.
c) ograniczaniu witamin.
d) spożywaniu dużej ilości soli.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
3. Chrząstkę stawową regeneruje
a) glukozamina.
b) witamina D.
c) tłuszcz.
d) cukier.
4. Higienistka stomatologiczna powinna
a) prowadzić edukację i profilaktykę u osób w podeszłym wieku.
b) zachować informacje na temat profilaktyki dla siebie.
c) nie rozmawiać o profilaktyce z osobami starszymi.
d) być niedostępna dla pacjenta.
5. Starzenie się
a) nie jest przypadkowe.
b) nie dotyczy każdego.
c) jest powszechne i destrukcyjne.
d) zmienia wszystkie procesy w organizmie.
6. Osobnicze różnice starzenia się nie zależą od
a) stylu życia.
b) uwarunkowań genetycznych.
c) stylu życia i uwarunkowań genetycznych.
d) dóbr materialnych.
7. Do układu stomatognatycznego nie należy
a) żucie.
b) artykulacja dźwięków.
c) połykanie.
d) ssanie.
8. Bezzębie objawia się
a) wypukłymi policzkami.
b) zaciśniętymi wargami.
c) zapadniętymi policzkami i wargami.
d) polepszeniem procesu żucia.
9. Wady zgryzu dzielimy na
a) tylko wady wrodzone.
b) tylko wady nabyte.
c) wady wrodzone i nabyte.
d) wady wtórne.
10. Do wad nabytych należy
a) stłoczenie zębów.
b) zgryz otwarty.
c) stłoczenie zębów i zgryz otwarty.
d) przerost żuchwy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
11. Do wad wrodzonych należy
a) tylko brak uzębienia.
b) tylko przerost żuchwy.
c) brak uzębienia i przerost żuchwy.
d) stłoczenie zębów.
12. Badania przesiewowe to badania
a) profilaktyczne.
b) skriningowe.
c) profilaktyczne i skriningowe.
d) przedmiotowe.
13. Na opóźnienie procesu starzenia ma wpływ
a) tylko styl życia.
b) tylko odpowiednie środowisko.
c) wyłącznie racjonalna dieta.
d) styl życia, odpowiednie środowisko, racjonalna dieta.
14. Suchość błon śluzowych jamy ustnej może by spowodowana
a) tylko cukrzycą.
b) wyłącznie zaburzeniami ślinianek.
c) cukrzycą i zaburzeniami ślinianek.
d) nadczynnością ślinianek.
15. Leki powodujące suchość jamy ustnej to
a) leki przeciw osteoporozie.
b) leki przeciw malarii.
c) neuroleptyki.
d) hormony.
16. Alergeny kontaktowe to
a) chlorek sodu.
b) siarczan miedzi.
c) cynk.
d) chlorek kobaltu i siarczan niklu.
17. Składniki czyszczące, mogące wywołać alergię to
a) sorbitol.
b) ksylitol.
c) glikol i bis fenol.
d) bi fenol.
18. Stomatopatie to
a) zaburzenia błony śluzowej jamy ustnej.
b) zaburzenia wzroku.
c) zaburzenia trawienia.
d) stan omdlenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
19. Typami protez stasowanymi u osób starszych są protezy
a) pełne i półpełne.
b) wyłącznie częściowe.
c) wtórne.
d) pełne i częściowe.
20. Higiena jamy ustnej nie polega na
a) szczotkowaniu zębów.
b) płukaniu zębów.
c) jedzeniu słodyczy.
d) płukaniu jamy ustnej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko .........................................................................
Prowadzenie edukacji prozdrowotnej dla osób dorosłych i w podeszłym
wieku
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
7. LITERATURA
1. Jańczuk Z.: Podręcznik dla higienistek stomatologicznych. PZWL, Warszawa 1994
2. Jańczuk Z.: Profilaktyka profesjonalna w stomatologii. PZWL, Warszawa 2001
3. Krajewski W.: Zagadnienia współczesnej profilaktyki stomatologicznej. WM, Warszawa
1995
4. Rosłan-Szulc K.: ABC twoich zębów. Endirpol, Gdańsk 1994
5. Studzińska-Pasieka: Angielski dla stomatologów. Bestom, Łódź 2005
Źródła internetowe
6. www. stomatologia.pl
Literatura metodyczna
1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.
Wydawnictwo ITeE, Radom 2001
2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „śak”,
Warszawa 2003
4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
5. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. I i II.
Wydawnictwo ITeE, Radom 1999