Materiałoznawstwo, ćwiczenie 3

GLASJONOMERY

1. Łączą się chemicznie z tkanką zęba
2. Nie może zastąpić kompozytu
3. Glasjonomer= cement szklano- monomerowy= cement glaspolialkenowy

Skład:



Proszek: rozpuszczalne w kwasie fluorowane szkło wapniowo- aluminiowo- krzemowe



Płyn: wodny roztwór 40- 55 % kopolimeru kwasów: akrylowego i itakonowego w stosunku 2:1 lub kopolimer
kwasu akrylowego i maleinowego, kwas tartarowy (winowy) w ilości 5-15 %. HYDROKSYETYLOMETAKRYLAN
(HEMA), dimetakrylan, kamfochinon

Skład glasjonomerów modyfikowanych żywicą:



Proszek: rozpuszczalne w kasie fluorowane szkło wapniowo- aluminiowo- krzemowe i katalizatory



Płyn: jak wyżej + HYDROKSYETYLOMETAKRYLAN (HEMA) dimetakrylan, kamfochinon (światło utwardzalne)

Klasyfikacja ze względu na proces wiązania:



Glasjonomery tradycyjne chemoutwardzalne- wiążące chemicznie

- proszek to szkło a płyn to kwas
- systemy zarabiane z wodą



Glasjonomery światło utwardzalne

Glasjonomer:

- dozujemy proszek na 2 równe części
- mieszamy pierwszą część przez 10 sekund
- następnie dodajemy drugą część

Reakcja wiązania glasjonomeru:



reakcja kwas- zasada, produkt -> sól w formie żelu



faza I- uwalnianie i migracja jonów szkła po ataku kwasów



faza II- wiązanie jonowe kationów do polianionów (żelatyzacja) -> wytrącenie soli (utwardzenie)



faza III- dyfuzja z uwalnianiem soli i wzrost wytrzymałości mechanicznej

Glasjonomer=

szkło-

jonomerowe

Zasadowe szkło,

jony wapnia (Ca),

fluor (F), glin (Al)

Polimer: kwas

poliakrylowy,

inne kopolimery

Charakterystyka szkło- jonomerów:

Zalety:

1. Chemiczne łączenie z zębiną i szkliwem
2. Rozszerzalność termiczna zbliżona do rozszerzalności termicznej szkliwa i zębiny (8-15 ppm/C, szkliwo 15,

zębina 10)

3. Niskie przewodnictwo cieplne
4. Duża wytrzymałość na nacisk
5. Kontrast na RTG
6. Biozgodność
7. Ekspancja termiczna zgodna z naturalnymi tkankami zęba (zmniejszenie możliwości powstania szczelin

brzeżnych)

8. Duża ilość uwalnianych jonów:

- hamowanie wzrostu bakterii
- remineralizacja- zmniejszenie rozpuszczalności tkanek w środowisku kwaśnym
- cecha akumulatora fluorowego

9. Tworzenie struktury przypominającej szkliwo
10. Szeroki zakres wskazań

Wady:

1. Duża wrażliwość na wilgoć- w początkowych etapach wiązania
2. Wrażliwość na nadmierne wysuszenie
3. Mała wytrzymałość na zginanie i rozciąganie
4. Słaba polerowalność
5. Brak przezierności i niedoskonałość koloru
6. Mała odporność na wypłukiwanie

Reakcja glasjonomerowa (kwas- zasada)

- etap I-> zniszczenie powierzchni cząstki szkła, wydzielenie jonów wapnia, glinu i fluoru, powstanie kwasu

krzemowego, wzrost pH

- etap II-> tworzenie rozpuszczalnych poliakrylanów wapnia, wstępne wiązanie materiału
- etap III -> wytworzenie poliakrylanów glinu- związany cement

Reakcja kwasowa między proszkiem szklanym i kwasem poliakrylowym:



reakcja kwasowa uwalnia z powierzchni szkła Ca

2+

, Al

3+

, jony fluoru dyfundują niezwiązane z matrycą



tworzą się łańcuchy wapniowo- poliakrylowe odpowiedzialne za przezierność i wrażliwość na ponowne
wchłanianie wody



tworzą się łańcuchy glinowo- poliakrylowe



otoczka hydrożelu zwiększa odporność na działanie kwasów



poczatkowo fluor uwalnia się szybko (~20 ppm) z matrix (cząsteczki szkła), później zachodzi wolne uwalnianie
przez dyfuzję z cząsteczek szkła (~1- 2 ppm)

Klasyfikacja ze względu na wskazanie kliczne:

- typ I- cementy łączące (do zabiegów protetycznych)
- typ II- cementy do wypełnień

a) klasa I- estetyczne
b) klasa II- wzmacniane (cermety), zawierają jony srebra lub innych metali

- typ III- cementy podkładowe oraz uszczelniacze bruzd i szczelin (liner, base)

Postępowanie z tradycyjnym glasjonomerem:

1. Opracowanie, wypłukanie, osuszenie ubytku
2. Zastosowanie conditio nera (10 s) 10% kwas poliakrylowy
3. Dokładne wypłukanie, usunięcie nadmiarów wody
4. Przygotowanie materiału szkło-jonomerowego
5. Aplikacja szkło- jonomeru na wilgotną zębinę
6. Izolacja powierzchni lakierem na czas wiązania
7. Opracowanie powierzchni po całkowitym związaniu wiertłem z użyciem wody (jeżeli konieczne)
8. Ponowne zabezpieczenie powierzchni lakierem

Żywica zawierająca fotoinicjatory ulega polimeryzacji zgodnie z głębokością penetracji światła, ok. 2 min

Część szkło- jonomeru, która nie została naświetlona ma gorsze właściwości

Kondycjoner- kwas poliakrylowy 10%- oczyszcza tkanki zęba z warstwy mazistej i umożliwia chemiczną adhezję

Cechy glasjonomerów modyfikowanych żywicą:

- utwardzanie światłem
- odporność na wilgoć i przesuszenie
- nierozpuszczalność o okresie wiązania
- bardziej estetyczne
- mniejsze wydzielanei fluoru

Postępowanie z glasjonomerem modyfikowanym żywicą:

1. Opracowanie, wypłukanie, osuszenie ubytku
2. Przygotowanie materiały szkło-jonomerowego
3. Aplikacja szkło- jonomeru ma wilgotną zębinę w warstwie nie grubszej niż 2,5 mm (aplikacja warstwowa)
4. Utwardzanie światłem
5. W razie konieczności założenie kolejnej warstwy i polimeryzacja lampą
6. Opracowanie wiertłem i wypolerowanie powierzchni z użyciem wody
7. Aplikacja lakieru dla poprawy estetyki (nie jest konieczna)

Materiały glasjonomerowe modyfikowane żywicą:



VITREMER



VITREBOND



PHOTAC FL QUICK



RELYX LUTING KETAC CEM PLUS

Wskazania:

- podkład po kompozyt i amalgamat
- poszerzone uszczelnianie bruzd
- odbudowa zębów
- wypełnianie ubytków w zębach mlecznych
- wypełnianie ubytków w zębach stałych klasy III i V
- wypełnienia jednopowierzchniowe w obszarze nienarażonym na działanie sił okluzyjnych
- wypełnienia tymczasowe zębów mlecznych i stałych
- osadzanie prac protetycznych
- poszerzone lakowanie
- leczenie odroczone
- ubytki klas V i I nie obciążone zgryzowo
- jako alternatywa dla ZnO + eugenol

W głębokich ubytkach gdy:



są problemy z izolacją



utrudniony dostęp światła lampy



wydłużony cza zabiegu



szerokie kanaliki zębinowe



niekorzystna konfiguracja ubytku



zwiększone naprężenia w trakcie utwardzania

Postępowanie podczas uszczelniania bruzd i zagłębień:

1) Pokrycie powierzchni conditionerem na 10- 20 s
2) Wypłukiwanie powierzchni wodą
3) Izolacja wałkami ligniny, osuszenie powierzchni, pozostawienie jej lekko wilgotnej
4) Nakładanie i kondensacja materiału (upychadło kulkowe)
5) Zagryzienie folii z żywicą
6) Zebranie nadmiaru materiału
7) Utwardzenie lakierem ochronnym

W protetyce:



odbudowa core build- up



cementowanie prac protetycznych opartych na metalu

Warstwa mazista stanowi istotną przeszkodę we właściwej adaptacji cementu do tkanek w trakcie osadzania
uzupełnień.

Pomiędzy tkankami a cementem może powstać szczelina, która będzie łatwo pochłaniała płyny, co może
doprowadzić do:



niedostatecznego utrzymania cementu



pojawienie się próchnicy wtórnej

Zastosowanie conditio nera, czyli usunięcie warstwy mazistej, pozwala odsłonić zębinę i kanaliki co pozwala na
zwiększenie szczelności i nie powoduje niebezpieczeństwa nadwrażliwości pozabiegowej

Cementy szkło- monomerowe są jedynymi materiałami do wypełnień o właściwościach hydrofilnych!!

Nano- jonomer:



ręcznie mieszamy



światło utwardzalny



wydziela fluor



wyższa estetyka (gładkość powierzchni)



połysk wypełnień



większa odporność na ścieranie