TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA
ĆWICZENIA
3.10.2010

Koncepcja Psychodynamiczna

Przedstawiciele: Z. Freud, From, May, Eriksson.

Człowiek jest motywowany popędami: pierwotnymi i wtórnymi. Popędy nazwane zostały później
potrzebami, potrzeby pierwotne – inaczej wrodzone, np. potrzeba zdobycia pokarmu, natomiast
wtórne- człowiek zdobywa poprzez proces socjalizacji.

Psychoanaliza( Freuda):
wg niego najważniejsze są pierwsze lata życia, ważne są:

•

potrzeby społeczne ( kontakty interpersonalne)

•

potrzeba bezpieczeństwa

•

potrzeby osobiste ( poczucie mocy, tzn ja nad czymś panuje, kontroluje coś, jestem coś
wart )

Z. Freud zwrócił uwagę na wczesne lata dzieciństwa, uważał że osobowość człowieka zbudowana
jest z 3 sfer :

•

id- potrzeba pierwotna (biologia)

super ego_______________

•

super ego- nakazy, zakazy

ego _ _ _ _↓ _ _ _↓ _ _

•

ego- teraźniejsze ja

id _↑__ ____ ↑______

Osobowość człowieka ukształtuje się wtedy gdy ego nie da się zdominować przez super ego oraz
id. Freud opracował fazy rozwoju osobowości:

1. Faza oralna- trwa przez pierwszy rok życia (mniej więcej), przyjemność odczuwa się przy

pomocy ust.

2. Faza astralna- trwa do 3 roku życia, przyjemność czerpana jest przy pomocy odbytu ( tam

znajdują się zwieracze).

3. Faza faliczna- od 3 roku życia do momentu pójścia do szkoły, przyjemność odczuwana jest

poprzez narządy płciowe.

4. Faza latencji- uśpienie zainteresowania seksem ( uśpienie seksualne), od 7 roku życia do

momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej. Przyjemność odczuwana przez nowe
doświadczenia, wiadomości.

5. Faza genitalna- okres zależy od przekwitania, przyjemność poprzez stosunki seksualne.

Proces socjalizacji- jest nieświadomy ( nie wie dlaczego to robi).

Konflikt wewnętrzny- konflikt między dwiema sprzecznymi siłami, między dążeniem do
osiągnięć materialnych a poszukiwaniem przyjaźni, miłości.
Konflikt zewnętrzny- powstają wtedy, gdy na drodze wiodącej do zaspokojenia potrzeb stają
przeszkody zewnętrzne, gdy istnieje sprzeczność interesów między celami jednostki a celami grupy
społecznej.

I Praca domowa

podać po jednym przykładzie konfliktu zewnętrznego i wewnętrznego.

KOLOS!!! ( to może być!!!)

Mechanizmy obronne- pojawiają się wtedy gdy człowiek doświadcza konfliktów. Są to nawykowe
sposoby radzenia sobie z trudną sytuacją. Są one nieświadome:(rodzaje mechanizmów)

•

wyparcie- wypieranie ze świadomości czegoś z czym nie chcemy się konfrontować

•

projekcje- rzutowanie; dostrzeganie cech, których nie lubimy u innych

•

racjonalizacja- tłumaczenie siebie

•

substytucja- cele dla nas niemożliwe do osiągnięcia zastępujemy celami łatwiejszymi

II Praca domowa

Podać po 1 przykładzie na każdy mechanizm.

Człowiek jest nieświadomy, niedoskonały. Jest to kliniczny obraz człowieka- ponieważ obserwacje
powstawały w szpitalach, klinikach.

Psychoterapia i humanizacja świata ( wpływ na zachowanie). Psychoterapia- metoda kliniczna,
ma pomóc człowiekowi rozwiązać konflikty, ułatwić wybór drogi życiowej. Rodzaje terapii:

•

indywidualna( każdy jest inny, ma inne popędy)

•

interpretacja snów

•

metoda swobodnych skojarzeń

•

interpretacja komórek językowych

Wychowanie ma charakter dyrektywny, ma na celu ukształtowanie charakteru człowieka, celem
będzie przybliżenie człowiekowi prawdy o sobie. Zajmują się zachowaniem wewnętrznym
człowieka.

Wychowawca ma być trochę psychoterapeutą, ma pomagać, dodawać odwagi, ma być opiekunem
społecznym.

_______________________________________________________________________________

Koncepcja Poznawcza

Przedstawiciele:

Obraz człowieka: jest samodzielny, decyduje o własnym losie. Działania jego są celowe i
świadome. Zbiera i przetwarza informacje, podejmuje decyzje. Samodzielnie organizuje wiedzę,
którą posiada- nadaje jej pewną wartość. Ważny jest umysł ( pamięć, wyobraźnia).

Wewnętrzne źródła informacji:

•

dotychczasowe źródła informacji

Zewnętrzne źródła informacji:

•

środowisko

Metabolizm informacji- zbieranie i przetwarzanie informacji

Człowiek kontemplacyjny- rozmyśla, zastanawia się

Sądy o środowisku naturalnym- oczywista wiedz o świecie, których człowiek nie podważa.

Wiedza o kulturze- mówi nam o tym, jakie są teraz zwyczaje, obyczaje

Wiedza o środowisku- to co jest społecznie akceptowane

Wiedza o sobie- to co wiemy sami i to co wiemy od innych

Wiedza deklaratywna ( narracyjna)- czyli wiem, że.....- to dane o faktach

Wiedza proceduralna ( operacyjna)- czyli wiem, jak...- sieć danych o metodach, strategiach,
pytaniach

Psychoterapia poznawcza- cel to rozwiązywanie problemów osobistych danej osoby. Człowiek
chce osiągnąć wartości dionizyjskie ( konsumpcyjne), prometejskie ( sprawia, że ludziom żyje się
lepiej).

Celowe wychowanie ( do konkretnych wartości )- na tworzenie projektu samego siebie.