Wzrok
•
Słuch
•
Smak
•
Węch
•
Czucie
•
-głębokie(prioproreceptywne)
-powierzchowne (ekstereoreceptywne)
Równowaga
•
Czucie temperatury
•
Ćwiczenie bierne- nigdy nie może stać się celem.(Bodźce w ćw. biernym stają się
podprogowe po pewnym czasie- nie stymulują już układu nerwowego - służą tylko
zachowaniu zakresu ruchomości)
Zmysł równowagi:
Błędnik- w uchu wewnętrznym- twór półkolisty(z kanałów półkolistych) - system rurek
połączonych ze sobą , w środku płyn
•
Kiedy błędnik źle działa? : przy przewrotach, po długim unieruchomieniu, przy
chorobie labiryntoparia ucha środkowego-pęknięcie błony (błędnik nie działa
prawidłowo bo zmienia się ciśnienie w uchu środkowym)
-
Choroba dekompresyjna
-
Najprostszy test na równowagę:
-stanie na 1 nodze 5 sek. I na drugiej też, później z zamkniętymi oczami.
Bodźce z błędnika idą najpierw do rdzenia kręgowego, potem : pień mózgu, jądra
podstawy(podkorowe), most(śródmózgowie), móżdżek
Móżdżek:
Odpowiada za utrzymanie równowagi przez regulacje napięcia mięśniowego
-
Za koordynację
-
Mózg
Kora mózgowa - płat czołowy -zakręt przedśrodkowy
-
Próba Romberga- służy do różnicowania ataksji tylniosznurowej (rdzeniowej) od ataksji
móżdżkowej
(ataksja- zaburzenie równowagi przy probie ruchu)
-idzie po linie prostej (otwarte oczy) - zaburzenia równowagi,
- potem oczy zamknięte idzie znowu po linii prostej - zwiększa się zaburzenie
równowagi
-otwiera oczy, przy móżdżkowej ataksji nie będzie poprawy, przy tylnosznurowej
będzie poprawa przy otwartych oczach
(łącznie 3 próby)
Testy koordynacyjne- palec nos - pięta palec itd.
Zmysły:
Ćw 1 . 07.03.13 temat : CZUCIE
7 marca 2013
11:21
Fizjoterapia w Neurologii Strona 1
GRUPA 1
Stabilizacja zwrotna - na łopatce '
Rytmiczne pobudzanie ruchu na kg -
Grupa 2
Bla bla
3 też
Fizjoterapia w Neurologii Strona 2
Badanie napięcia mięśniowego - TEMAT
Afazja czuciowa - w mózgowiu, w płacie skroniowym(pole Wernickiego), pacjent nie mówi, nie rozumie mowy, nie wie co chce powiedzieć .
•
Hipokamp- tam jest pamięć, uczucia, emocje (złość, gniew), pamięta schematy zachowań, odbiera informacje niewerbalne - gest, mimika
Afazja ruchowa -płat czołowy(pole Brocka- odpowiada za artykulacje dźwięków) pacjent nie mów, ale rozumie
•
Akalkulia-niezdolność liczenia
•
Echolalia- dupa dupa dupa dupa dupa dupa
•
Mikropsja- widzenie przedmiotów mniejszych niż są w rzeczywistości
•
Autotopagnozja - problem nierozpoznawania własnej twarzy i znajomych twarzy też
•
Czucie epikrytyczne - różnicowanie bodźca (płat ciemieniowy)-ciepły zimny, ostry, tępy
•
Analiza napięcia mięśniowego
Spastyczność
Wyróżniamy następujące rodzaje napięcia mięśniowego
Tonus spoczynkowy - zapewnia odpowiednie położenie poszczególnych elementów narządu ruchu względem siebie. Mechanizmy go regulujące mają charakte r obwodowy
i są powiązane z układem Gamma
•
Tonus postawny - jest to napięcie służące do przezwyciężania siły ciężkości i utrzymania ciała w określonej postawie i równowadze. Źródłem teg o tonusu są odruchy
postawy, reguluje impulsy z prioprioreceptorów mięśni i ścięgien oraz zakończeń nerwów kanałów pókolistych
•
Tonus wspierający- napięcie czynne jest najważniejsze w ruchach dowolnych. Pozwala na odpowiednią aktywność osiąganą w czynnościach dnia codzien nego oraz
czynnościach zawodowych.
•
Prawidłowe napięcie jest warunkiem prawidłowej postawy, a co ztym idzie możliwości wykonywania selektywnych ruchów. Prawidłow e napięcie mięśni- tonus- utrzymuje
różne części ciała we właściwym stosunku. Tonus jest to pewien swoisty stan przedłużonego skurczy, jest również naszą wrodzon ą niepowtarzalną cechą.
PODSTAWOWE BADANIE NAPIĘCIA MIĘSNIOWEGO - odruch na rozciąganie - zbliżamy przyczepy i oddalamy, powinien wystąpić odruch .
Centralny układ nerwowy- mózgowie(kora, mózgowie, śródmózgowie, rdzeń przedłużony, kręgowy) do rogów przednich
Neuron górny-mózgowie(kora, mózgowie, śródmózgowie, rdzeń przedłużony, kręgowy) do rogów przednich(przy uszkodzeniu neuronu górnego mamy s pastyczność-
podwyższone napięcie)
Neuron dolny- neuron który rozpoczyna się za rogami przednimi i biegnie do efektora- może biec dwom drogami - wstępującymi albo zstępującymi.(przy uszkdozeniu -
napięcie zmniejszone)
Niskie napięcie(wiotkie)-
Afazja- zaburzenie mowy, niemożliwość mowy
Wykład: fizjoterapia w neurologii
7 marca 2013
15:09
Fizjoterapia w Neurologii Strona 3
Postępowanie z pacjentem po urazie rdzenia.
Uszkodzenia kompresyjne rdzenia kręgowego- uderzeniowe, przy wypadku np. z wysokości, skoki do
wody.
Odwrócić go w wodzie w osi długiej
•
Wyciągnąć z wody
•
Zabezpieczyć go termicznie
•
Czekać na karetkę
•
Postępowanie przy skoczu:
Charakterystyka uszkodzenia rdzenia:
I okres (6-8tyg.) : obrzęk miejsca uszkodzenia(szok rdzenia) = okres największej nadziei (przez obrzęk
nie wiemy jak duże są uszkodzenia; niskie napięcie mięśniowe
Po pierwsze KONTAKT Z LEKARZEM(INFORMACJE CO WOLNO, A CO NIE)
•
Najważniejsze: dbanie odleżynowe- zmiana pozycji, oklepywanie (+spirytus),
•
ćwiczenia oddechowe(każde ćwiczenia oddechowe zaczynamy od pogłębionego wydechu, bo
oddychamy do szczytów płuc , pogłębiony wdech i wydech, oddech dzielimy na 1/3 wdech ,
2/3 wydech)- 3 do 5 wdechów / pasywnie zwiększamy wdech przez odwiedzenie kończyn, a
wydech przez przywiedzenie
•
(obracanie przez co 3 godziny- jeśli zgodzi się lekarz)
•
Ćwiczenia bierne - zachować zakres ruchomości
•
Pionizacja(szczegóły na wykładzie)
•
Postępowanie:
II okres (8-) : mamy pełen obraz uszkodzenia
Ćwiczenia 20.03.13
20 marca 2013
14:44
Fizjoterapia w Neurologii Strona 4
Rozwój psycho- motoryczny dziecka od 12 do 15 miesiąca Kozłowska- Milkowska
Pan nie lubi w prezentacji: Liderów, każdy przedstawia coś.
Do slajdu trzeba coś powiedzieć.
Kiedy dziecko mówi, siada, sra, jak zamyka rękę, jak otwiera, i w ogóle wszystko. Smoczek
15-20 minut
Spastyczność to zaburzenie ruchowe charakteryzujące się wzmożeniem tonicznych odruchów na
rozciąganie(napięcia mięśniowego) w zależności od szybkości rozciągania, co wynika z odhamowania odruchu
rozciągowego jako składowej uszkodzenia motoneuronów w wyższym poziomie - za Lance'a
1.
Spastyczność to zjawisko zaburzonej kontroli czuciowo-ruchowej napięcia mięśniowego, związanej z uszkodzeniem
górnego motoneuronu i objawiające się okresową bądź utrwaloną mimowolną, wzmożoną aktywnością
mięśniową- Pandyani wsp.
2.
Spastyczność nie lubi prędkości- wolny, oczekujący ruch, zwracamy uwagę na komponentę rotacyjną.
Spastyczność=- zaburzona kontrola ruchu, mimo czucia głębokiego 3
Co rozluźnia pacjenta spastycznego: sen, narkoza, botox, marihuana, uszkodzenie rdzenia kręgowego(przerwanie
poprzeczne), pompa baklofenowa
Wprowadzamy w odtwarzanie ruchu pacjenta komponentę rotacyjną we wszystkich stawach, robimy to powoli'
•
Rotacja w osi długiej - to dysocjacja
•
Badanie czucia powierzchownego - dotykamy pacjenta gdy on ma zamknięte oczy i go dotykamy i pytamy gdzie go
dotykamy.
Spastyczność to zdolność antygrawitacyjna niestety wyrażona w totalnych patologicznych wzorcach.
Co MY musimy zrobić?
Wykład 20.03.13
20 marca 2013
15:08
Fizjoterapia w Neurologii Strona 5
Ocena funkcjonalna :
1.
Co umie a czego nie umie pacjent - po pierwsze sprawdzamy: czy umie się obracać,
•
Jak prezentuje pozcycje leżącą :
- w leżeniu tyłem - pacjent prezentuje wzorzec wyprostny
-asymetria ułożeniowa w osi długiej (pacjent układa się w rogal)
•
Obrót :
•
-jak się obraca?
-następnie bark
- miednica
-zdrowy człowiek - obrót inicjuje głowa(zgięcie ze skrętem)
Siad - czy umie siadać, albo czy umie utrzymać pozycje siedzącą
•
-jak siedzi, czy umie siedzieć bez podporu
-wygląd w siadzie
-czy używa rąk do stabilizacji siadu
-czy utrzymuje równowagę w siadzie (RÓWNOWAGA TO UMIEJĘTNOŚC PO WYTRĄCENIU,
UTRZYMANIU POZYCJI I POWROTU DO PUNKTU WYJŚCIA- jeżeli kogoś popchniemy od tyłu to staje
na palcach, jak mocno go popchniemy to robi krok" GOTOWOŚĆ DO SKOKU")
4 zasady pracy funkcjonalnej :
Praca nad stabilnością - utrzymanie danej pozycji
1.
Mobilność- mogę się obrócić
2.
Koordynacja - różnorakość ruchów
3.
Wytrzymałość
4.
Przywożą gościa i go kładą- patrzymy na(OCENA FUNKCJONALNA)
Drżenie (drżenie zamiarowe) - na zamiar ruchu drga ciało
•
Analiza ruchowa pacjenta:
3 reakcje nastawcze: z głowy na tułów
z tułowia na tułów (z barku na miednicę, z miednicy na bark)
z tułowia na głowę
Cwiczenia 15.04 Analiza pacjenta
15 kwietnia 2013
11:33
Fizjoterapia w Neurologii Strona 6
Miopatie:
Choroby , w których objawy są spowodowane uszkodzeniem mięśni
•
Nie ma cech odnerwienia (w badaniach klinicznych i testach laboratoryjnych)
•
Dystrofie mięśniowe:
Choroby dziediczne
•
Objawy spowodowane są wyłącznie przez osłabienie mięśni
•
Charakter postępujący
•
Zaburzenia dotyczą wyłącznie mięśni poprzecznie prążkowanych wykonujących ruchy dowolne
•
W mięśniu stwierdza się cechy artrofii i regeneracji lub ich skutki(przerost tkanki łącznej)
•
Dystrofia mięśniowa Duchenne'a
1.
Dystrofia obręczowo-kończynowa
2.
Dystrofia twarzowo-łopatkowo-ramienna
3.
Dystrofia miotoniczna
4.
Dystrofie mięśniowe postępujące:
Wynik mutacji w genie dla dystrofiny zlokalizowanym na chromosomie Xp 21
•
Zapadalność 1/3500 nowo narodzonych chłopców
•
Dysforia Duchenne'a
Objawy postępujące:
Trudności w chodzeniu : chód kaczkowaty , trudności we wchodzeniu po schodach ,
wstaniu z krzesła
1.
Łatwe upadki po popchnięciu
2.
Objaw Gowersa
3.
Dysforia Duchenne;a i Beckera:
Zanikanie odruchów kolanowych przy obecnych skokowych
1.
Później- niedowłady mięśni kończyn górnych. Osłabienie mięśni twarzy
2.
Skrzywienia kręgosłupa
•
Przykurcze w stawach
•
Upośledzenie umysłowe
•
Niewydolność oddechowa -> mechaniczna wentylacja
•
Dziecko w chorobie Duchenn'a powinno być pionizowane około godzinę dziennie żeby
zrównoważyć pozycje i nie dopuścić do dalszego rozwoju deformacji
•
Objawy postępujące:
Nie ma skutecznego leczenia!!!!!
•
Prednizon- próby kontrolowane ; objawy niepożądane!
•
Karnityna
•
Przeszczepy mioblastów, możliwość zastąpienia 1% mioblastów mimo wytwarzani dystrofiny
•
Przyrządy ortopedyczne
•
Leczenie chirurgiczne skrzywień kręgosłupa i zniekształcenia kończyn
•
Pomoc w edukacji, finansowa, wsparcie psychologiczne
•
Poradnictwo genetyczne
•
Dystrofia Duchenne'a i Beckera - LECZENIE :
Wykład 15.04 Choroby mięśni-miopatie
15 kwietnia 2013
15:16
Fizjoterapia w Neurologii Strona 7
Poradnictwo genetyczne
•
Heterogenna grupa dystrofii mięśniowych charakteryzująca się osłabieniem proksymalnych
mięśni kończyn
•
Różnią się sposobem dziedziczenia (autosomalnym dominującym i recesywnym) i miejscem
mutacji oraz białkowymi produktami genu
•
We wszystkich postaciach jest dystrofina i brak jest mutacji Xp 21
•
Początek choroby: dzieciństwo, wiek młodzieńczy, dorosły; postęp powolny
1.
Nasilenie objawów- od niewielkiego do bardzo zaawansowanego
2.
Pierwsze objawy dotyczą kończyn dolnych (trudności we wchodzeniu po schodach, wstawaniu
z krzesła), chód kaczkowaty, potem objawy z kończynami górnymi (trudności w ich unoszeniu,
odstawienie łopatek)
3.
Miopatie wrodzone
specyficzne zmiany strukturalne w mięśniach
•
Zmiany w EMG
•
Wzrost Ck surowicy krwi
•
Objawy kliniczne: niewielkie opóźnienia rozwoju ruchowego, niewielkie nasilenie objawów w
pierwszych 2 latach, hipotonia "zespół dziecka wiotkiego"
•
Dystrofie obręczowo - kończynowe
Heterogenna grupa chorych związana z utratą motoneuronu ALFA
•
Rdzeniowy zanik mięśni (SMA)
Początek przed 6 miesiącem życia(słabe ruchy płodu)
•
Objawy od urodzenia - zespół dziecka wiotkiego
•
Mięsnie proksymalne wcześniej zajęte niż dystalne
•
Drżenia języka, mięśni rąk
•
Zgon przed 2 rokiem życia
•
Dziecięce SMA typu I(choroba Werdniga- Hoffmanna)
Opóźnienie rozwoju ruchowego
•
Zaniki dosiebnych grup mięśniowych
•
Odruchy zniesione
•
Drżenia pęczkowe
•
Znaczne zniekształcenia kostne
•
Postępowanie fizjotereapeutyczne w wyżej wymienionych jednostkach:
Systematyczna codzienna rehabilitacja- dbanie o utrzymanie zakresu ruchu, ćwczenia
oddechowe- dla poprawy wentylacji płuc, unikanie statycznych pozycji(w miarę możliwości
aktywizacja), pionizacja, zaopatrzenie ortopedyczne- łuski goleniowe
•
Późnodziecięca postać SMA:
Fizjoterapia w Neurologii Strona 8
Osteofity- ubytki w kośćcu
Udar- uszkodzenie centralnego układu nerwowego którego przyczyną są:
Zator- z reguły lipidowy (podwyższony cholesterol) - światło naczynia zostaje zamknięte. TIA-
trans ischemic attack- przemijający udar niedokrwienny- krótkie incydenty udarowe których
objawy mijają do 48 h godzin od powstania- źle rokuje, grupa zwiększonego ryzyka.
•
Zakrzep- spowodowany duża krzepliwością krwi, zaburzeniami trombolitycznymi, zakrzepowe
zapalenie żył głębokich
•
Udar niedokrwienny:
Wylew- pęka tętnica, wylewająca się krew do czaski uciska na mózg
•
Udar krwotoczny:
Utrata przytomności (śpiączka nawet do 12h- mózg musi się zrestować, naprawić)
•
Niedowłady i porażenia (najpierw twarz- widać po opadniętym dolnym kąciku ust,
niedomykanie powieki)
•
Zabarwienie skóry
•
Parastezje w okolicach ust, czubki palców (mrowienie)
•
Afazje(bebłanie, problem z mową)
•
Zawroty głowy
•
Problemy z koncentracją - splątanie ( nie wie jak się nazywa)
•
Objawy:
Dzwonimy po pogotowie przy udarze.
Leczenie trombolityczne(przy udarze niedokrwiennym) leki trombolityczne mają rozrzedzić
krew- jeżeli zdążymy podać ten lek mamy szanse na 75% powrotu do sprawności pacjenta.
•
Standardy leczenia po udarze:
Udary niedokrwienne - wolniej ale cofają się, można dotrzeć do pacjenta już dobę po udarze
Udary krwotoczny- nie cofają się , do pacjenta możnda dotrzeć po okresie dwóch, trzech tygodni.
Im dłużej wiotki pacjent tym gorzej rokuje, im szybciej pojawi się napięcie tym lepiej.
Im dłuższa śpiączka tym gorzej.
Nadciśnienie
•
Choroby serca - głównie arytmia, cześtoskurcz
•
Stres
•
Otyłość
•
Wiek
•
Przyczyny udarów:
Śmiertelność po udarach - największa w pierwszym roku- spowodowana stresem, niewydolnością
oddechową i czymś tam.
Okres wiotki
1.
Przejście do powrotu funkcji barku, powrót funkcji miednicy (INICJACJA BARK MIEDNICA)
2.
Bark jest aktywny, wraca funkcja łokcia i kolana
3.
Powrót funkcji dłoni i stopy
4.
CZTERY OKRESY USPRAWNIANIA PO UDARZE:
Ćwiczenia 29.04.13 UDARY
29 kwietnia 2013
11:23
Fizjoterapia w Neurologii Strona 9
Spastyczność zaburza powrót funkcji(ale lepiej mieć podwyższone napięcie niż rzadkiego)
Wiotkość jest złą prognozą, lepsza jest spastyczność.
Ocena pacjenta
•
-czas od incydentu udarowego
-ocena możliwości motorycznej pacjenta (czy można go posadzić, czy angażuje się w siadanie,
czy podbiera się kończynami górnymi)
-ocena kończyny górnej(bierne zakresu ruchu)
-ocena krążenia (zaburzenia ortostatyczne- blednięcie, spadek ciśnienia, poty na twarzy- jeżeli
wystąpią takie zaburzenia, kładziemy gościa na plecy i nogi w górę)
-ocena kończyny dolnej(zakresy ruchu)
-ocena obrotu (czy umie, czy wymaga asekuracji, czy nie umie w ogóle)t
Aproksymacja jest zawsze osiowa, a kompresja jest w różnych ustawieniach stawu
Ad1. Okres 1
Mobilizacja stawu barkowego
•
Ćwiczenia bierne
•
PNFy
•
Ćwicznia samowspomagane
•
Profilaktyka oddechowa
•
Ćwiczenia oddechowe
•
Grupa 1 - staw barkowy
Wzorce miednicy
•
Trójzgięcie z kompresją
•
Pozycja kruka (leżenie na plecach, nogi ugięte w kolanach)
•
Wykrozystac: stabilizacje zwrotna rytmiczna, praca na tulowiem, oddechowe , kompresja, pnfy
Grupa 2 miednica
Fizjoterapia w Neurologii Strona 10
Sukces zależy od wykorzystania małych szans
Metody neurofizjologiczne w usprawnianiu pacjentów z deficytem neurologicznym
Redukcja prosta- w okresie wiotkim: -->bierne(zachowanie ruchu) --> wspomagane prowadzone (odtwarzanie ruchu) --> zmiana pozycji (plecy, bok brzuch)-
dążymy do leżenia przodem z podporem na przedramionach (podwieszamy tułów) - jak już leży to zmiana osi obciążenia ciała, metoda zmiany ułożenia ciała -
metoda placingu (plejsingu), robimy kompresje, stabilizacje rytmiczną
•
•
Koncepcje neurofizjologiczne
•
-Bobath-
•
metoda placingu
-PNF
•
-wzorce ruchowe głowy
-facilitacja - pomoc w wykonaniu ruchu
Patofizjologia udarów
Nadciśnienie tętniczne
•
Miażdzyca
•
Sercowopochodne zatory mózgu
•
Cukrzyca
•
Zaburzenia lipidowe
•
Główne przyczyny powodujące udary:
Podział udarów
Udar niedokrwienny mózgu- udar spowodowany gwałtownym zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu. Może on być wynikiem niedrożności zaoptrującej lub
niewystarczającym przepływem krwi przez dany obszar mózgu
…. Itd..
Procesy postępowania terapeutycznego i jego okresy
Rehabilitacją wczesną nazywa się wszelkie działania nie farmakologiczne zmierzające do jak najszybszego i najpełniejszego usprawniania chorego po udarze
mózgu.
•
Uzyskanie jak największej aktywności i motywacji ze strony pacjenta
•
Zapobieganie powikłaniom wynikającym z unieruchomienia chorego(odleżyny choroby układu oddechowego, zaburzenia krążenia)
•
Zmniejszenie ryzyka wystąpienia w późniejszym okresie powikłań ze stronu narządu ruchu. Np. ograniczenia ruchomości w stawach przykurczów mięśniowych
•
Zmniejszenie ryzyka pojawienia się patologicznych wzorców ruchowych
•
Zapobieganie nadmiernej wiotkości lub spastyczności
•
Zapobieganie zaburzeniom ortostatycznym
•
Stymulacja powrotu funkcji psychomotorycznych, poprawę samopoczucia chorego, co zmniejsza ryzyko utraty poczcia własnej godności i związanej z tytm
postawy rezygnacji mającej wpływ na ostateczny wynik rehabilitacji
•
Okres wczesny:
Czynniki modyfikowalne
WYKŁAD 29.04.13
29 kwietnia 2013
15:03
Fizjoterapia w Neurologii Strona 11