Przede wszystkim musimy sobie uświadomić jaki jest cel komentarzy
stosowanych w naszych wspólnotach.
„Komentator (…) za pomocą objaśnień i pewnych pouczeń wprowadza wiernych w
liturgię i przygotowuje ich do lepszego jej zrozumienia”
OWMR 105b
Z tychże słów możemy wyciągnąć dwa wnioski:
K. służy uwydatnieniu związku między słowem a obrzędem liturgii.
K. pomaga w uzyskaniu czynnego uczestnictwa wiernych poprzez
objaśnienia symboli, modlitw i czytań prowadzące do coraz pełniejszego ich
zrozumienia.
Tak wiec w liturgii możemy skomentować wszystko:
Msza święta: procesję wejścia, pozdrowienie, akt pokuty, czytania, psalm,
procesje z Ewangeliarzem, wyznanie wiary, modlitwę wiernych, procesję z
darami, Modlitwę Eucharystyczną, Ojcze nasz, modlitwę o pokój, znak
pokoju, obrzędy Komunii św., błogosławieństwo i rozesłanie
Pieśni (podanie strony w śpiewniku i wyjaśnienie wyboru tej właśnie pieśni)
Psalmy i inne części Liturgii Godzin
Postawy ciała i gesty, oraz szeroko pojęte znaki liturgiczne
Co do Mszy świętej liturgiści określają w których miejscach może wystąpić
komentarz i czego powinien on dotyczyć.
Komentarz przed Mszą świętą – w tym miejscu można wyjaśnić poszczególne
części liturgii, gestów, znaków, wprowadzić do tajemnicy dnia, czy też nakreślić w
wypadku świętego jego osobę (za co został święty, jaki wzór możemy z niego
czerpać), itp.
Komentarz przed Liturgią Słowa – jego zadaniem jest uwrażliwić na prawdę, że w
słowie, które będzie głoszone przemawia sam Bóg, jego treść ma zachęcić do
przyjęcia Jego słowa. Może wyeksponować główną myśl czytań lub także wyjaśniać
po krótce kontekst historyczny danych wydarzeń. Nie może być jednak
streszczeniem czytań, czy też wywodem teologicznym.
Komentarz przed procesją z darami – jego głównym celem jest przypomnienie
sensu tego obrzędu, omawia dary niesione w procesji i zachęca do ofiarowania siebie
Bogu. Może również przygotowywać wiernych do przeżywania Modlitwy
Eucharystycznej, podkreślając tajemnicę przeistoczenia i uświęcającej mocy Ducha
Świętego.
Komentarz przed prefacją (po dialogu kapłana i wiernych) – podaje motyw
dziękczynienia Bogu za otrzymane od Niego dary.
Komentarz przed znakiem pokoju – pomaga przyjąć i przekazać dar pokoju, którym
wierni powinni się nawzajem obdarować,
Komentarz przed pieśnią uwielbienia po Komunii świętej – wprowadza w treść
pieśni, może przypomnieć tekst antyfony na Komunię świętą, zachęca do radosnego
uwielbienia Boga.
Przy weryfikacji komentarza powinno uwzględniać się następujące rzeczy:
MA BYĆ
NIE MA BYĆ
Przygotowany czytelnie na piśmie
Czytany z kawałka kartki ( podkładka )
Krótki i zwięzły
Modlitwą, kazaniem
Napisany stylem prostym i religijnym
Zawierać wiele rozbudowanych zdań
Wnoszący coś nowego
Wyprzedzać podobnie brzmiące
wezwania kapłana
Zrozumiały dla każdego
Zawierać pytania retoryczne,
bezpośrednie cytaty, rozkazy, wezwania
Materiały:
Jest to przede wszystkim liturgia danego dnia, trzeba zapoznać się z rubrykami
w mszale, z czytaniami liturgicznymi dnia, ważnymi obchodami w Kościele (np.
tydzień modlitw o jedność chrześcijan), ew. życiorysem świętego, LG. Trzeba mieć
również na uwadze okres liturgiczny, specyfikę celebracji (np. Czy msza z udziałem
dzieci? Udzielaniem chrztu?).
Przy odczytywaniu komentarza należy zachować następujące zasady:
Strój piękny, lecz skromny. Gdyż osoba czytająca komentarz spełnia funkcję
liturgiczną.
Komentarz należy odczytać spoza ambony z specjalnie przygotowanego na
ten cel miejsca.
Wyjaśnienia i zachęty należy wypowiadać spokojnym wyraźnym głosem
w odpowiednim czasie.
Należy pamiętać o podkładce pod kartkę z komentarzem o jednolitym,
stonowanym kolorze.
WAŻNE!!!
Komentarz przede wszystkim ma poprzedzać lub towarzyszyć czynnością
liturgicznym.
Nie należy więc przerywać modlitw, które stanowią całość. Komentator powinien
zaczekać na wiernych aż usiądą i aż się uciszy.
Porada: Najlepiej i najskuteczniej pisze się komentarz po modlitwie do Ducha
Świętego. Wierzcie mi, to(bardziej ON) działa. Dobrze jest też wypisać sobie
w punktach motywy występujące w materiałach.