„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
             NARODOWEJ

 

 
 
 
 
 
Paweł Krawczak 
 
 
 
 
 
 
 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 812[03].O1.02 

 

 
 
 
 
 
Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 

mgr inŜ. Ewa Pogorzelska 
mgr inŜ. Ryszard Łoin 
 

 

Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Paweł Krawczak 
 
 
Konsultacja: 
dr inŜ. BoŜena Zając 

 

 

 

 

 

 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  812[03].O1.02 
„Posługiwanie  się  dokumentacją  techniczną”,  zawartej  w modułowym  programie  nauczania 
dla zawodu operator maszyn i urządzeń odlewniczych. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 

 
 
1. Wprowadzenie  

3 

2. Wymagania wstępne  

5 

3. Cele kształcenia  

6 

4. Scenariusze zajęć 

7 

5. Ćwiczenia 

11 

5.1. Normalizacja w rysunku technicznym 

11 

5.1.1. Ćwiczenia  

11 

5.2. Szkicowanie i rysowanie linii, okręgów, elips i łuków 

13 

5.2.1. Ćwiczenia  

13 

5.3. Rzutowanie aksonometryczne i prostokątne 

15 

5.3.1.  Ćwiczenia  

15 

5.4. Widoki, przekroje i kłady 

17 

5.4.1.  Ćwiczenia 

17 

5.5. Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach 

19 

5.5.1.  Ćwiczenia 

19 

5.6. Zapis wymiarów tolerowanych, pasowań i tolerancji. Oznaczanie stanu 

powierzchni 

 

21 

5.6.1.  Ćwiczenia 

21 

5.7. Dokumentacja technologiczna i konstrukcyjna 

23 

5.7.1.  Ćwiczenia 

23 

5.8. Rysunki surowego odlewu i form odlewniczych 

25 

5.8.1.  Ćwiczenia 

25 

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 

27 

7. Literatura  

40 

 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  operator  maszyn  i  urządzeń 
odlewniczych 812[03].  

Poradnik  dla  nauczyciela  zawiera  informacje  i  wskazówki  niezbędne  dla  efektywnego 

zorganizowania  procesu  kształcenia  w  jednostce  modułowej.  Zamieszczono  w nim 
następujące części: 
–

 

wymagania wstępne, 

–

 

szczegółowe cele kształcenia, 

–

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

–

 

ć

wiczenia, 

–

 

ewaluacja osiągnięć ucznia, 

–

 

literatura. 
Wymagania  wstępne  określają  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  mieć  ukształtowane 

przed  rozpoczęciem  pracy  z  poradnikiem.  NaleŜy  zachęcić  uczniów,  aby  zapoznali  się 
z wymaganiami  i  ocenili,  czy  je  spełniają.  Dotyczą  one  umiejętności,  które  uczniowie 
ukształtowali  podczas  dotychczasowej  nauki.  Spełnienie  wymagań  wstępnych  pozwoli 
uczniom  na  skoncentrowanie  się  na  kształtowaniu  nowych  umiejętności  potrzebnych  do 
zaliczenia jednostki modułowej. 

Szczegółowe cele kształcenia określają umiejętności, jakie uczeń powinien ukształtować 

w  wyniku  procesu  kształcenia  w  tej  jednostce  modułowej.  Przed  rozpoczęciem  zajęć  naleŜy 
zapoznać uczniów z celami kształcenia, aby dowiedzieli się, czego się nauczą. 

W  poradniku  zamieszczono  takŜe  dwa  przykładowe  scenariusze  zajęć.  Wskazują  one 

sposób  prowadzenia  zajęć  dydaktycznych  z  wykorzystaniem  metod  zalecanych  w programie 
jednostki modułowej. 

Ć

wiczenia  (toŜsame  z  tymi,  które  znajdują  się  w  poradniku  dla  ucznia),  zawierają 

polecenie,  wskazówki  do  realizacji,  zalecane  metody  nauczania  –  uczenia  się  oraz  środki 
dydaktyczne. Wykonując poszczególne ćwiczenia uczeń powinien ukształtować umiejętności 
niezbędne do zaliczenia jednostki modułowej, 

Ewaluacja osiągnięć ucznia powinna zostać przeprowadzona z pomocą testów osiągnięć 

szkolnych:  wielokrotnego  wyboru  lub  próby  pracy.  W  poradniku  dla  nauczyciela 
zamieszczono  dwa  przykładowe  narzędzia  pomiaru  dydaktycznego.  Wszystkie  zadania 
zamieszczone  w testach  obejmują  treści  objęte  programem  nauczania  oraz  sprawdzają,  czy 
uczeń osiągnął załoŜone w jednostce modułowej cele. 

Ostatnim  elementem  poradnika  dla  nauczyciela  jest  wykaz  literatury.  Zawiera  on 

zarówno  pozycje  przydatne  uczniowi  dla  pogłębienia  wiedzy  z  zakresu  programu  jednostki 
modułowej, jak i pozycje metodyczne. 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  w  jednostce  modułowej  prowadzone  były 

róŜnymi  metodami.  Podstawowa  metodą  nauczania  powinny  być  ćwiczenia  praktyczne 
uzupełnione  pokazem  oraz  dyskusją  dydaktyczną.  Do  pokazów  naleŜy  wykorzystać  modele 
oraz eksponaty części maszyn. 

Formy  organizacyjne  pracy  powinny  być  zróŜnicowane  począwszy  od  samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej.  
 
 
 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 
 

812[03].O1.01 

Przestrzeganie wymagań 

bezpieczeństwa i higieny pracy, 

ochrony przeciwpoŜarowej  

i ochrony środowiska 

 

 

812[03].O1.02 

Posługiwanie się 

dokumentacją techniczną 

 

 

812[03].O1.04 

Rozpoznawanie elementów 

maszyn i mechanizmów 

812[03].O1.05 

Analizowanie układów 

elektrycznych i automatyki 

przemysłowej 

 

812[03].O1.06 

Stosowanie podstawowych 

technik wytwarzania części 

maszyn 

 

812[03].O1 

Techniczne podstawy zawodu 

 

812[03].O1.03 

Stosowanie materiałów 

konstrukcyjnych  

i narzędziowych 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach dydaktycznych oraz na 

stanowiskach pracy, 

−

 

rozpoznawać podstawowe przybory kreślarskie, 

−

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji technicznej, jak: Polskie Normy, poradniki, 

−

 

analizować treść zadania, dobierać metody i plan rozwiązania, 

−

 

komunikować się i pracować w zespole,  

−

 

samodzielnie podejmować decyzje, 

−

 

dokonywać oceny swoich umiejętności. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

–

 

przygotować przybory kreślarskie i materiały rysunkowe do wykonywania szkiców, 

–

 

wykonać szkice brył geometrycznych w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych, 

–

 

wykonać szkice typowych części maszyn, 

–

 

zwymiarować szkice części maszyn, 

–

 

wykonać rysunki typowych części maszyn, 

–

 

odczytać uproszczenia rysunkowe, 

–

 

odczytać  na  rysunkach  technicznych  oznaczenia  chropowatości  powierzchni,  sposób 
obróbki, powłoki ochronne oraz tolerancję kształtu i połoŜenia, pasowanie, 

–

 

odczytać rysunki konstrukcyjne i technologiczne, 

–

 

rozróŜnić  rysunki  techniczne:  wykonawcze,  złoŜeniowe,  zestawieniowe,  montaŜowe, 
zabiegowe, operacyjne, 

–

 

odczytać rysunek surowego odlewu i formy odlewniczej, 

–

 

skorzystać z norm rysunku technicznego, 

–

 

posłuŜyć  się  dokumentacją  Techniczno  –  Ruchową,  konstrukcyjną,  technologiczną, 
warsztatową. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 

……………………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Operator maszyn i urządzeń odlewniczych. 812[03] 

Moduł:                          

 

Techniczne podstawy zawodu 812[03].O1 

Jednostka modułowa:  

 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 812[03].O1.02 

Temat:   Szkicowanie i rysowanie typowych części maszyn 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności szkicowania i rysowania rysunków typowych części 

maszynowych 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

dobrać papiery rysunkowe i przybory do rysowania typowych części maszyn, 

−

 

rozróŜnić i zastosować znormalizowane linie rysunkowe, 

−

 

posłuŜyć się skalą podczas wykonywania rysunku, 

−

 

wykonać szkic prostego modelu, części lub maszyny, 

−

 

wykonać rysunek techniczny prostego modelu części lub maszyny. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

ć

wiczenia praktyczne, 

−

 

metoda tekstu przewodniego. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

indywidualna. 

 

Czas: 45 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja  do  wykonania  ćwiczenia  zawierająca  dokumentację  zadania  (tekst  przewodni 
do wykonania ćwiczenia), 

−

 

modele lub części maszynowe, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

ołówki, 

−

 

gumka. 

 

Przebieg zajęć: 

Zadanie dla ucznia 

Przedmiotem ćwiczenia jest wykonanie rysunku części maszynowej. 

 

FAZA WSTĘPNA 
Czynności  organizacyjno-porządkowe,  podanie  tematu  zajęć,  zaznajomienie  uczniów  
z pracą metodą tekstu przewodniego. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

FAZA WŁAŚCIWA 
 
INFORMACJE 
Pytania prowadzące: 
1.

 

Jakie znasz formaty arkuszy rysunkowych? 

2.

 

Jakie znasz rodzaje znormalizowanych linii rysunkowych? 

3.

 

W jaki sposób rysuje się tabelkę rysunkową? 

4.

 

W jaki sposób wykonuje się szkic? 

5.

 

W jaki sposób wykonuje się rysunki techniczne? 

 
PLANOWANIE 
Sporządź plan pracy z uwzględnieniem następujących czynności: 
1.

 

Ustal wielkość arkusza rysunkowego. 

2.

 

Ustal podziałkę rysunkową. 

3.

 

Dobierz przybory kreślarskie.  

4.

 

Zaplanuj czynności związane z wykonaniem rysunku. 

 
UZGODNIENIE 
1.

 

Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem. 

2.

 

Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela. 

 

WYKONANIE 

1.

 

Wykonaj rysunek techniczny części maszynowej. 

2.

 

Zwróć uwagę na prawidłowość i dokładność twojej pracy. 

3.

 

Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. 

 
SPRAWDZANIE 
1.

 

Czy prawidłowo ustalono wielkość arkusza rysunkowego? 

2.

 

Czy prawidłowo dobrano podziałkę rysunku? 

3.

 

Czy prawidłowo dobrano linie rysunkowe? 

4.

 

Czy prawidłowo wykonano rysunek? 

 

ANALIZA 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które  etapy  ćwiczenia sprawiły  im najwięcej 

trudności.  Nauczyciel  podsumowuje  całe  ćwiczenie,  wskazuje  jakie  nowe,  waŜne 
umiejętności  zostały  wykształcone,  jakie  wystąpiły  nieprawidłowości  i  jak  ich  unikać  
w przyszłości. 

 

FAZA KOŃCOWA 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Odszukaj  w  literaturze  wiadomości  na  temat  rzutowania.  Na  podstawie  zgromadzonych 

informacji  przygotuj  się  do  wypowiedzi  na  temat:  Jaka  jest  róŜnica  pomiędzy  rzutowaniem 
aksonometrycznym a prostokątnym? 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca    

 

 

……………………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Operator maszyn i urządzeń odlewniczych. 812[03] 

Moduł:                          

 

Techniczne podstawy zawodu 812[03].O1 

Jednostka modułowa:  

 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 812[03].O1.02 

Temat: Rysunki surowego odlewu i form odlewniczych 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności czytania rysunków surowego odlewu i form odlewniczych 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−

 

odczytać informacje zawarte na rysunku surowego odlewu, 

−

 

odczytać informacje zawarte na rysunku formy odlewniczej. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

dyskusja dydaktyczna. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

grupowa. 

 

Czas: 45 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

Polskie Normy, 

−

 

rysunki surowego odlewu, 

−

 

rysunki form odlewniczych, 

−

 

duŜe arkusze papieru, 

−

 

mazaki, 

−

 

tablica flip - chart. 

 

Przebieg zajęć:  
1.

 

Sprawy organizacyjne. 

2.

 

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 

3.

 

Omówienie  rysunków  odlewu  i  form  odlewniczych  z  wykorzystaniem  przykładowej 

dokumentacji. 

4.

 

Przedstawienie zadania do wykonania. 

5.

 

Rozdanie dokumentacji. 

6.

 

Realizacja tematu: 

−

 

uczniowie  wykonują  ćwiczenie  w  grupach,  zgodnie  z  instrukcją  zamieszczoną  
w poradniku dla ucznia, 

−

 

zapoznają się z otrzymanymi rysunkami odlewów i form odlewniczych, 

−

 

dokonują analizy rysunków, 

−

 

odczytują informacje zawarte na rysunkach, 

−

 

prezentują efekt swojej pracy nauczycielowi. 

7.

 

Nauczyciel analizuje prace ucznia i dokonuje oceny. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Napisz  w  zeszycie  notatkę  będącą  odpowiedzią  na  pytanie:  Rozpoznanie,  jakich 

informacji na rysunkach było dla Ciebie najtrudniejsze i dlaczego?

 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Normalizacja w rysunku technicznym 

 
5.1.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Wypisz litery alfabetu łacińskiego pismem technicznym. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
Polskie Normy rysunkowe. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

wpisać alfabet łaciński, 

4)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

5)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Polskie Normy, 

−

 

ołówki, 

−

 

papier milimetrowy, 

−

 

gumka. 

 
Ćwiczenie 2 

Masz  do  dyspozycji  obcięty  arkusz  A4.  Narysuj  ramkę  rysunku.  Zaprojektuj  tabliczkę 

rysunkową  i  narysuj  ją  w  formatce.  Następnie  posługując  się  pismem  technicznym  wpisz 
dane w tabliczkę rysunkową. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
arkusze papieru formatu A4. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

 

3)

 

wykreślić ramkę formatu A4 na papierze, 

4)

 

narysować tabliczkę rysunkową, 

5)

 

opisać pismem technicznym tabliczkę rysunkową, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

7)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

papier rysunkowy, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

ołówki, 

−

 

gumka. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

5.2. Szkicowanie i rysowanie linii, okręgów, elips i łuków 

 

5.2.1. Ćwiczenia

 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj szkic przedmiotu przedstawionego na rysunku.  

 

 

Rysunek do ćwiczenia 1 [3, s. 43] 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
instrukcję do wykonania ćwiczenia. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

dobrać odpowiedni format arkusza rysunkowego, 

4)

 

dobrać przybory kreślarskie, 

5)

 

naszkicować przedmiot przedstawiony na rysunku, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

7)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

metoda tekstu przewodniego, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

–

 

arkusz papieru, 

–

 

przybory kreślarskie, 

–

 

gumka, 

–

 

ołówki. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Ćwiczenie 2 

Wykonaj szkic przedmiotu przedstawionego na rysunku.  
 

 

Rysunek do ćwiczenia 2 [1, s. 52] 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
instrukcję do wykonania ćwiczenia. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

dobrać odpowiedni format arkusza rysunkowego, 

4)

 

dobrać przybory kreślarskie, 

5)

 

naszkicować przedmiot przedstawiony na rysunku, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

7)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

metoda tekstu przewodniego, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

–

 

arkusz papieru, 

–

 

przybory kreślarskie, 

–

 

gumka, 

–

 

ołówki. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

5.3. Rzutowanie aksonometryczne i prostokątne 

 

5.3.1. Ćwiczenia

 

 
Ćwiczenie 1 

Otrzymasz model bryły. Narysuj ten model w rzucie aksonometrycznym. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
modele  brył,  narzędzia  pomiarowe  i  instrukcje  do  ćwiczeń  (tekst  przewodni  do  wykonania 
zadania). 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)    zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zmierzyć wymiary modelu, 

4)

 

dobrać format arkusza rysunkowego, 

5)

 

posługując 

się 

przyborami 

kreślarskimi 

narysować 

przedmiot 

w 

rzucie 

aksonometrycznym, 

6)

 

narysować i wypełnić tabliczkę rysunkową, 

7)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

8)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

metoda tekstu przewodniego, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

modele brył, 

−

 

narzędzia pomiarowe, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

ołówki, 

−

 

gumka. 

 
Ćwiczenie 2 

Otrzymasz model bryły. Narysuj ten model za pomocą rzutowania prostokątnego. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
modele  brył,  narzędzia  pomiarowe  i  instrukcje  do  ćwiczeń  (tekst  przewodni  do  wykonania 
zadania). 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia, 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zmierzyć wymiary modelu, 

4)

 

dobrać format arkusza rysunkowego, 

5)

 

posługując się przyborami kreślarskimi narysować przedmiot w rzucie prostokątnym, 

6)

 

narysować i wypełnić tabliczkę rysunkową, 

7)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

8)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

metoda tekstu przewodniego, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

modele brył, 

−

 

narzędzia pomiarowe, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

ołówki, gumka. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5.4. Widoki, przekroje i kłady

 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Otrzymasz model tulei. Narysuj ten model w wybranym przez Ciebie przekroju zgodnie  

z instrukcją wykonania ćwiczenia. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
modele  tulei,  narzędzia  pomiarowe  i  instrukcje  do  ćwiczeń  (tekst  przewodni  do  wykonania 
zadania). 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia), 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

wykonać pomiary modelu, 

4)

 

dobrać format arkusza rysunkowego, 

5)

 

posługując się przyborami kreślarskimi narysować przedmiot w przekroju, 

6)

 

narysować i wypełnić tabliczkę rysunkową, 

7)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

8)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

metoda tekstu przewodniego, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

modele brył, 

−

 

narzędzia pomiarowe, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

ołówki, 

−

 

gumka. 

 
Ćwiczenie 2 

Otrzymasz  model  płytki  z  wykonanymi  otworami.  Narysuj  płytkę  w  przekroju 

stopniowym zgodnie z instrukcją wykonania ćwiczenia. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
modele płytek, narzędzia pomiarowe i instrukcje do ćwiczeń (tekst przewodni do wykonania 
zadania). 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia), 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

wykonać pomiary modelu, 

4)

 

dobrać format arkusza rysunkowego, 

5)

 

posługując się przyborami kreślarskimi narysować przedmiot w przekroju stopniowym, 

6)

 

narysować i wypełnić tabliczkę rysunkową, 

7)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

8)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

metoda tekstu przewodniego, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

modele brył, 

−

 

narzędzia pomiarowe, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

ołówki, gumka. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

5.5. Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach 

 

5.5.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Otrzymasz  rysunek  techniczny  części  maszynowej.  Zwymiaruj  rysunek  zgodnie 

z zasadami wymiarowania i instrukcją wykonania ćwiczenia. 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
rysunki i instrukcje do ćwiczeń (tekst przewodni do wykonania zadania). 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia), 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

posługując się przyborami kreślarskimi zwymiarować rysunek, 

4)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

5)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

metoda tekstu przewodniego, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

rysunek części maszynowej, 

−

 

narzędzia pomiarowe, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

ołówki, 

−

 

gumka. 

 
Ćwiczenie 2 

Otrzymasz  rysunek  techniczny  części  maszynowej.  Sprawdź  poprawność  naniesionych 

wymiarów  na  rysunku  i  wskaŜ  ewentualne  błędy  oraz  nanieś  wymiary  zgodnie  z  zasadami 
wymiarowania. 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
rysunki i instrukcje do ćwiczeń (tekst przewodni do wykonania zadania).  
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)

 

dobrać partnerów do pracy w grupie, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

2)

 

zapoznać się z rysunkiem, 

3)

 

dokonać analizy rysunku, 

4)

 

wskazać błędnie naniesione wymiary, 

5)

 

dokonać korekty błędnie naniesionych wymiarów, 

6)

 

uporządkować wyszukane błędy,  

7)

 

zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy, 

8)

 

brać udział w podsumowaniu. 

 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

metoda tekstu przewodniego, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

rysunek części maszynowej, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

ołówki, 

−

 

gumka. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

5.6.  Zapis  wymiarów  tolerowanych,  pasowań  i  tolerancji. 

Oznaczanie stanu powierzchni 

 

5.6.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Otrzymasz  rysunek  wykonawczy  części.  Zapoznaj  się  z  rysunkiem  i  udziel  odpowiedzi 

na następujące pytania: Jakie tolerancje kształtu i połoŜenia oznaczone są na rysunku? Jakie 
chropowatości  powierzchni  oznaczono  na  rysunku?  Czy  są  wymiary  tolerowane?  Czy 
powinna być wykonana obróbka cieplno-chemiczna? 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
rysunki wykonawcze części mechanicznych i instrukcje do ćwiczeń.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

dobrać partnerów do pracy w grupie, 

2)

 

zapoznać się z rysunkiem, 

3)

 

dokonać analizy rysunku, 

4)

 

odpowiedzieć na pytania podane w treści zadania, 

5)

 

uporządkować odpowiedzi,  

6)

 

zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy, 

7)

 

brać udział w podsumowaniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

dyskusja dydaktyczna.  

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

rysunek wykonawczy, 

−

 

Polskie Normy, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

pisaki. 

 
Ćwiczenie 2 

Otrzymasz  rysunek  techniczny  części  maszynowej.  Nanieś  znaki  chropowatości 

powierzchni, tolerancji kształtu i połoŜenia oraz wymiarów tolerowanych zgodnie z zasadami 
i instrukcją wykonania ćwiczenia. 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
rysunki  wykonawcze  części  mechanicznych  i  instrukcje  do  ćwiczeń  (tekst  przewodni  do 
wykonania zadania). 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia), 

2)

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

posługując  się  przyborami  kreślarskimi  oznaczyć  chropowatości  powierzchni,  tolerancji 
kształtu i połoŜenia oraz wymiarów tolerowanych, 

4)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

5)

 

dokonać oceny ćwiczenia. 

 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

tekst przewodni,  

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

rysunek części maszynowej, 

−

 

Polskie Normy, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

przybory kreślarskie, 

−

 

ołówki, 

−

 

gumka. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

5.7. Dokumentacja technologiczna i konstrukcyjna 

 

5.7.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Otrzymasz rysunek złoŜeniowy zespołu. Zapoznaj się z rysunkiem i udziel odpowiedzi na 

następujące  pytania:  Jak  nazywa  się  zespół  przedstawiony  na  rysunku?  W  jakiej  podziałce 
został  narysowany?  Z  ilu  składa  się  elementów?  Jakie  są  wymiary  gabarytowe  zespołu 
przedstawionego na rysunku? 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
rysunki złoŜeniowe i instrukcje do ćwiczeń. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

dobrać partnerów do pracy w grupie, 

2)

 

zapoznać się z rysunkiem, 

3)

 

dokonać analizy rysunku, 

4)

 

odpowiedzieć na pytania podane w treści zadania, 

5)

 

uporządkować zapisane pomysły,  

6)

 

zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy, 

7)

 

brać udział w podsumowaniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

rysunek złoŜeniowy, 

−

 

Polskie Normy, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

pisaki. 

 
Ćwiczenie 2 

Otrzymasz  rysunek  wykonawczy  części.  Zapoznaj  się  z  rysunkiem  i  udziel  odpowiedzi 

na następujące pytania: Jak nazywa się część przedstawiona na rysunku? W jakiej podziałce 
została  narysowana?  Z  jakiego  materiału  powinna  być  wykonana?  Jakie  są  wymiary 
gabarytowe części przedstawionej na rysunku? 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
rysunki wykonawcze i instrukcje do ćwiczeń. 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

dobrać partnerów do pracy w grupie, 

2)

 

zapoznać się z rysunkiem, 

3)

 

dokonać analizy rysunku, 

4)

 

odpowiedzieć na pytania podane w treści zadania, 

5)

 

uporządkować zapisane pomysły,  

6)

 

zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy, 

7)

 

brać udział w podsumowaniu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

rysunek wykonawczy, 

−

 

Polskie Normy, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

pisaki. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

5.8. Rysunki surowego odlewu i form odlewniczych 

 

5.8.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Otrzymasz rysunek surowego odlewu.  Zapoznaj się z rysunkiem i udziel odpowiedzi na 

następujące  pytania:  Jak  nazywa  się  część  odlewana  przedstawiona  na  rysunku?  Z  jakiego 
materiału  będzie  odlana?  Jaka  jest  klasa  dokładności  odlewu?  W  którym  miejscu  przebiega 
powierzchnia podziału formy odlewniczej? Jakie są pochylenia ścian i zbieŜności? 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
rysunki surowego odlewu i instrukcje do ćwiczeń. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

dobrać partnerów do pracy w grupie, 

2)

 

zapoznać się z rysunkiem, 

3)

 

dokonać analizy rysunku, 

4)

 

odpowiedzieć na pytania zawarte w treści zadania, 

5)

 

uporządkować zapisane odpowiedzi,  

6)

 

zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy, 

7)

 

brać udział w podsumowaniu. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

burza mózgów. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

rysunek surowego odlewu, 

−

 

Polskie Normy, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

pisaki. 

 
Ćwiczenie 2 

Otrzymasz rysunek formy odlewniczej. Zapoznaj się z rysunkiem i udziel odpowiedzi na 

następujące pytania: Z jakiego materiału będzie wykonana forma? Jakie są wymiary skrzynek 
formierskich?  Jakie  są  wymiary  rdzeni  formierskich?  WskaŜ  sposób  i  kolejność  montaŜu 
rdzeni w formie oraz sposób składania formy. 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Przygotować 
rysunki formy odlewniczej i instrukcje do ćwiczeń. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

dobrać partnerów do pracy w grupie, 

2)

 

zapoznać się z rysunkiem, 

3)

 

dokonać analizy rysunku, 

4)

 

odpowiedzieć na pytania zawarte w treści zadania, 

5)

 

uporządkować zapisane odpowiedzi,  

6)

 

zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy, 

7)

 

brać udział w podsumowaniu. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–

 

burza mózgów. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 

−

 

rysunek formy odlewniczej, 

−

 

Polskie Normy, 

−

 

arkusze papieru, 

−

 

pisaki. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test 

dwustopniowy 

do 

jednostki 

modułowej 

„Posługiwanie 

się 

dokumentacją techniczną”  

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania 1, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania  2, 4, 10, 11, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań - uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

-

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,  

-

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

-

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz do odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a, 4. c, 5. c, 6. a, 7. a, 8. b, 9. b, 10. a, 11. c, 

12. c, 13. a, 14. c, 15. b, 16. c, 17. a, 18. c, 19. a, 20. b. 

 
 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Określić wymiary formatu A4 

B 

P 

a 

2 

Określić elementy składowe dokumentacji 
technicznej 

C 

PP 

b 

3 

Zdefiniować pojęcie: rysunek techniczny 

A 

P 

a 

4 

Dobrać rodzaj linii do kreskowania przekrojów 

C 

PP 

c 

5 

Zdefiniować pojęcie: schemat 

A 

P 

c 

6 

Zdefiniować pojęcie: rzut aksonometryczny 

A 

P 

a 

7 

Zdefiniować pojęcie: widok 

A 

P 

a 

8 

Rozpoznać przekrój cząstkowy 

A 

P 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

9 

Rozpoznać przekrój rozwinięty 

A 

P 

b 

10  Określić formę graficzną wymiaru rysunkowego 

C 

PP 

a 

11 

Wyjaśnić, na czym polega zasada pomijania 
wymiarów oczywistych 

C 

PP 

c 

12  Zdefiniować pojęcie: rysunek wykonawczy 

A 

P 

c 

13  Zdefiniować pojecie: rysunek złoŜeniowy  

A 

P 

a 

14  Rozpoznać oznaczenie chropowatości 

A 

P 

c 

15  Rozpoznać oznaczenie tolerancji równoległości 

A 

P 

b 

16  Rozpoznać oznaczenie tolerowanych wymiarów 

A 

P 

c 

17  Wskazać rzut prostokątny poziomy 

A 

P 

a 

18  Obliczyć wymiary w danej podziałce 

C 

PP 

c 

19  Rozpoznać kład 

A 

P 

a 

20 

Rozpoznać oznaczenie tolerancji 
prostoliniowości 

A 

P 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania. 

3.

 

Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązania zadań testowych. 

4.

 

Rozdaj  uczniom  przygotowane  dla  nich  materiały  (instrukcję,  zestaw  zadań  testowych, 
kartę odpowiedzi). 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów. 

6.

 

Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed końcem sprawdzianu. 

7.

 

Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłoŜenie przyborów do pisania. 

8.

 

Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj dokładnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Odpowiedzi udzielaj wyłącznie na karcie odpowiedzi. 

4.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

5.

 

Test zawiera 20 zadań.  

6.

 

Do kaŜdego zadania podane są cztery odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 

7.

 

Zaznacz  prawidłową  według  Ciebie  odpowiedź  wstawiając  literę  X  w  odpowiednim 
miejscu na karcie odpowiedzi. 

8.

 

W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie literą X zaznacz 
odpowiedź prawidłową. 

9.

 

Za kaŜde poprawne rozwiązanie zadania otrzymujesz jeden punkt. 

10.

 

Za udzielenie błędnej odpowiedzi, jej brak lub zakreślenie więcej niŜ jednej odpowiedzi - 
otrzymujesz zero punktów. 

11.

 

UwaŜnie czytaj treść zadań i proponowane warianty odpowiedzi. 

12.

 

Nie odpowiadaj bez zastanowienia; jeśli któreś z zadań sprawi Ci trudność – przejdź do 
następnego. Do zadań, na które nie udzieliłeś odpowiedzi moŜesz wrócić później.  

13.

 

Pamiętaj, Ŝe odpowiedzi masz udzielać samodzielnie. 

14.

 

Na rozwiązanie testu masz 40 minut. 

 
 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Format rysunkowy A4 posiada wymiary 
a)

 

210 x 297mm. 

b)

 

180 x 277 mm. 

c)

 

420 x 330 mm.  

d)

 

210 x 277 mm. 

 

2.

 

Szkic jest częścią dokumentacji 
a)

 

technologicznej. 

b)

 

konstrukcyjnej. 

c)

 

techniczno - ruchowej. 

d)

 

technicznej. 

 

3.

 

Rysunek techniczny jest to 
a)

 

informacja  podana  na  nośniku  informacji,  przedstawiona  graficznie  zgodnie   
z przyjętymi zasadami i zazwyczaj w podziałce. 

b)

 

rysunek wykonany na ogół odręcznie i niekoniecznie w podziałce. 

c)

 

rysunek, w którym zastosowano symbole  graficzne w celu pokazania funkcji części 
składowych układu i ich współzaleŜność. 

d)

 

schemat elektryczny. 

 
4.

 

Do rysowania kreskowania przekrojów na rysunku technicznym stosuje się linię 
a)

 

grubą ciągłą. 

b)

 

cienką kreskową. 

c)

 

cienką ciągłą. 

d)

 

grubą kreskową. 

 
5.

 

Schemat, jest to rysunek w którym 
a)

 

przedstawiono  wzajemne  usytuowanie  i  kształt  zespołu  na  wyŜszym  poziomie 
strukturalnym zestawianych części.  

b)

 

przedstawiono wszystkie zespoły i części całego urządzenia elektrycznego. 

c)

 

zastosowano symbole graficzne w celu pokazania funkcji części składowych układu  
i ich współzaleŜność. 

d)

 

zawarto  wszystkie  informacje  wymagane  do  określenia  budowy  urządzenia 
elektrycznego. 

 
6.

 

Rzut aksonometryczny jest to 
a)

 

poglądowe przedstawienie przedmiotu na jednej płaszczyźnie, dające trójwymiarowe 
wyobraŜenie rysowanego obiektu. 

b)

 

graficzne  przedstawienie  przedmiotu,  wykonanego  według  ustalonego  sposobu 
rzutowania. 

c)

 

rzutowanie na trzy rzutnie. 

d)

 

rzutowanie na cztery rzutnie. 

 
7.

 

Widoki są to 
a)

 

rzuty odwzorowujące przedmioty widziane z zewnątrz. 

b)

 

rysunki odzwierciedlające wewnętrzną budowę przedmiotu. 

c)

 

rzuty przedmiotu na trzy rzutnie. 

d)

 

powiększenia szczegółów rysunku narysowane w podziałce. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

8.

 

Rysunek przedstawia 
a)

 

półprzekrój, 

b)

 

przekrój cząstkowy. 

c)

 

przekrój złoŜony. 

d)

 

półwidok. 

 
 
9.

 

Rysunek przedstawia przekrój 
a)

 

wygięty. 

b)

 

rozwinięty. 

c)

 

łukowy. 

d)

 

kołowy. 

 
 
10.

 

Formę graficzną wymiaru rysunkowego stanowi zespół 
a)

 

linii, znaków i liczb. 

b)

 

linii i liczb. 

c)

 

znaków i liczb. 

d)

 

linii i znaków. 

 
11.

 

Zasada pomijania wymiarów oczywistych polega na

 

 

a)

 

grupowaniu  wymiarów  dotyczących  tego  samego  szczegółu  konstrukcyjnego  
przedmiotu. 

b)

 

nie  podawaniu  tego  samego  wymiaru  przedmiotu  więcej  niŜ  jeden  raz,  bez   
względu na liczbę rzutów. 

c)

 

nie  podawaniu  wymiarów  takich  jak  kąt  0

°

  lub  90

º

  oraz  podziałki  elementów  

równomiernie rozmieszczonych na okręgu. 

d)

 

pomijaniu  jednego  z  wymiarów  przyjętego  jako  wypadkowy  w  łańcuchu 
wymiarowym. 

 
12.

 

Rysunki wykonawcze są to 
a)

 

rysunki zespołów mechanicznych. 

b)

 

rysunki operacji technologicznych. 

c)

 

osobne rysunki poszczególnych części danego mechanizmu. 

d)

 

rysunki urządzeń elektrycznych. 

 
13.

 

Rysunek złoŜeniowy przedstawia  
a)

 

złoŜenie  poszczególnych  części  mechanizmu,  maszyny  lub  urządzenia  oraz  ich 
wzajemne usytuowanie. 

b)

 

szczegółowo  opracowany  pod  względem  rysunkowym,  wymiarowym  oraz 
technologicznym rysunek części lub zespołu. 

c)

 

oznaczenia stanu powierzchni, tolerancje kształtu i połoŜenia, pasowania itp.  

d)

 

szkic mechanizmu lub urządzenia elektrycznego. 

 
14.

 

Symbol chropowatości               informuje, Ŝe chropowatość powierzchni powinna być 
uzyskana  
a)

 

bez zdjęcia warstwy materiału, 

b)

 

przez zdjęcie lub bez zdjęcia warstwy materiału. 

c)

 

przez zdjęcie warstwy materiału, 

d)

 

dowolnym sposobem. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

15.

 

Rysunek przedstawia tolerancję 
a)

 

prostopadłości. 

b)

 

równoległości. 

c)

 

symetrii. 

d)

 

współosiowości. 

 
 
16.

 

Rysunek przedstawia tolerowanie wymiarów 
a)

 

mieszane. 

b)

 

liczbowe. 

c)

 

symbolowe. 

d)

 

literowe. 

 
17.

 

WskaŜ prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawionej na rysunku. 

 

a) 

 

b) 

 

 

c) 

 

d) 

 

 
18.

 

JeŜeli  prostokąt  o  wymiarach  a  =  20mm  i  b  =  10mm  przedstawimy  na  rysunku  
   w podziałce 2:1, to jego wymiary po narysowaniu będą wynosić 

a)

 

a = 10mm i b = 5mm. 

b)

 

a = 30mm i b = 15mm. 

c)

 

a = 40mm i b = 20mm. 

d)

 

a = 50mm i b = 25mm. 

 
19.

 

Rysunek przedstawia 
a)

 

kład. 

b)

 

przekrój cząstkowy.  

c)

 

półwidok. 

d)

 

półprzekrój. 

 
20.

 

Rysunek przedstawia tolerancję 
a)

 

płaskości. 

b)

 

prostoliniowości.  

c)

 

walcowości. 

d)

 

liniowości. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko .................................................................................................. 

 
Posługiwanie się dokumentacją techniczną 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedzi 

Punkty 

1 

a 

b 

c 

d 

 

2 

a 

b 

c 

d 

 

3 

a 

b 

c 

d 

 

4 

a 

b 

c 

d 

 

5 

a 

b 

c 

d 

 

6 

a 

b 

c 

d 

 

7 

a 

b 

c 

d 

 

8 

a 

b 

c 

d 

 

9 

a 

b 

c 

d 

 

10 

a 

b 

c 

d 

 

11 

a 

b 

c 

d 

 

12 

a 

b 

c 

d 

 

13 

a 

b 

c 

d 

 

14 

a 

b 

c 

d 

 

15 

a 

b 

c 

d 

 

16 

a 

b 

c 

d 

 

17 

a 

b 

c 

d 

 

18 

a 

b 

c 

d 

 

19 

a 

b 

c 

d 

 

20 

a 

b 

c 

d 

 

Razem: 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY 

 

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania: 

1)

 

sprawdzić  stopień  opanowania  jednej  z  umiejętności  praktycznych,  jakie  uczniowie 
powinni zdobyć przy realizacji tego modułu, 

2)

 

przygotować  uczniów  do  zdawania  części  praktycznej  egzaminu  zewnętrznego, 
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie operator maszyn i urządzeń odlewniczych. 

W  tym  celu  zadanie  praktyczne  musi  być  przygotowane  w  takiej  formie,  z  jaką  uczniowie 
spotkają  się  na  egzaminie.  Oznacza  to  konieczność  opracowania  zadania  w  sposób 
umoŜliwiający  kryterialne  ocenianie  wykonywanych  przez  ucznia  czynności  w  czterech 
obszarach: planowania,  organizowania, wykonywania i prezentowania.  Nauczyciel powinien 
przygotować  dokumentację  zadania  wraz  z  rysunkiem.  Po  pracy  nauczyciel  szczegółowo 
omawia wykonane zadanie przez uczniów. 
 
 

Ocenianie: 

niedostateczny  do 9  pkt. 
dopuszczający 

10 - 11 pkt. 

dostateczny   

12 - 13 pkt. 

dobry 

 

 

14 - 15 pkt. 

bardzo dobry  

16 pkt. 

 
WyposaŜenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy: 
 

WyposaŜenie na stanowisku 

Polskie Normy 

Stanowisko kreślarskie 

Przybory kreślarskie  

Model części maszynowej 

Arkusze papieru 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

Informacja dla ucznia 
 
1.

 

Sprawdź,  czy  otrzymałeś  kompletny  arkusz  do  wykonania  zadania.  Ewentualne  braki 
stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 

2.

 

Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia  
i numer stanowiska. 

3.

 

Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem 
roboczym i jego wyposaŜeniem. Masz na to 10 minut. 

4.

 

Czas  rozpoczęcia  i  zakończenia  zadania  nauczyciel  zapisze  w  widocznym  dla  Ciebie 
miejscu (czas wykonania zadania wynosi 80 minut). 

 
Pamiętaj,  Ŝe  podczas  wykonywania  zadania  jesteś  oceniany  przez  nauczyciela,  który 
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci Ŝadnych wskazówek. 
Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów bhp, ochrony 
przeciwpoŜarowej i moŜe w takim przypadku przerwać wykonywanie zadania. 

Powodzenia! 

 
Zadanie 

Na  podstawie  modelu  wykonaj  rysunek  wykonawczy  wałka.  Na  rysunku  nanieś:  linie 

wymiarowe,  tolerancje  kształtu  (okrągłość  i  walcowość)  i  połoŜenia  (prostopadłość  
i  współosiowość)  oraz  znaki  chropowatości  powierzchni  (znak  zbiorczy  i  dwa  znaki  na 
dowolnych  powierzchniach  walcowych).  Powierzone  zadanie  wykonaj  dokładnie  i  zgodnie  
z zasadami rysunku technicznego. Na wykonanie zadania masz 80 minut.

 

 
Instrukcja wykonania zadania 
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie: 
1.

 

Przeanalizuj dokładnie treść zadania. 

2.

 

Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA: 
a)

 

czynności związane z wykonaniem zadania, w kolejności ich wykonywania, 

b)

 

symbole graficzne tolerancji kształtu, 

c)

 

symbole graficzne tolerancji połoŜenia, 

d)

 

znaki chropowatości powierzchni. 

3.

 

Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy: 
a)

 

zgromadź  i  rozmieść  na  stanowisku  pracy  przyrządy  kreślarskie,  model  i  instrukcje 
niezbędne do wykonania zadania, 

b)

 

zgromadź na stanowisku pracy Polskie Normy niezbędne do wykonania zadania. 

4.

 

Dobierz format arkusza rysunkowego. 

5.

 

Dobierz rodzaj i grubość linii rysunkowych. 

6.

 

Wykonaj rysunek wałka. 

7.

 

Zwymiaruj rysunek. 

8.

 

Oznacz tolerancje kształtu. 

9.

 

Oznacz tolerancje połoŜenia. 

10.

 

Oznacz chropowatość powierzchni. 

11.

 

Sprawdź jakość wykonanej pracy w odniesieniu do dokumentacji zadania. 

12.

 

Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko pracy. 

13.

 

Zgłoś gotowość do prezentacji wykonanego zadania. 

14.

 

Zaprezentuj  sposób  wykonania  zadania:  uzasadnij  dobór  symboli  graficznych  tolerancji  
i oceń jakość wykonywanej pracy w odniesieniu do dokumentacji zadania. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

Zawód: operator maszyn i urządzeń odlewniczych 
Symbol cyfrowy zawodu 812[03] 
Oznaczenie tematu: …….  
Oznaczenia zadania: ……… 
 
PESEL   

 

 

 

 

 

 

 

Data urodzenia   

Numer stanowiska 

 
 

   

 

 

 

  

 

 

 

   

dzień   miesiąc  

rok

 

 

PLAN DZIAŁANIA 

 
1.  Zapisz  czynności  związane  z  wykonaniem  zadania,  w  kolejności  ich  wykonywania 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………. 
 
2. Symbole graficzne tolerancji kształtu: 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………. 
 
3. Symbole graficzne tolerancji połoŜenia: 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 
 
4. Znaki chropowatości powierzchni: 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

Zadanie praktyczne 
 

Na  podstawie  modelu  wykonaj  rysunek  wykonawczy  wałka.  Na  rysunku  nanieś:  linie 

wymiarowe,  tolerancje  kształtu  (okrągłość  i  walcowość)  i  połoŜenia  (prostopadłość  
i  współosiowość)  oraz  znaki  chropowatości  powierzchni  (znak  zbiorczy  i  dwa  znaki  na 
dowolnych  powierzchniach  walcowych).  Powierzone  zadanie  wykonaj  dokładnie  i  zgodnie  
z zasadami rysunku technicznego. Na wykonanie zadania masz 80 minut.

 

 
 

 

O

b

sz

ar

 

st

an

d

ar

d

 

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA 

Liczba 

pkt 

0-1 

Czynność 1: zapisanie kolejnych czynności związanych z wykonaniem 

zadania 

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeŜeli uczeń zapisał czynności związane  
z wykonaniem zadania 

 

Czynność 2: Zapisanie graficznie symboli tolerancji kształtu 

Kryterium wykonania: 1 pkt. - jeŜeli uczeń prawidłowo narysował symbole 
okrągłości i walcowości 

 
 

Czynność 3: Zapisanie graficznie symboli tolerancji połoŜenia 

Kryterium wykonania: 1 pkt -  jeŜeli uczeń prawidłowo narysował symbole 
prostopadłości i współosiowości 

 

I.

 P

L

A

N

O

W

A

N

IE

 

Suma punktów w obszarze - I. Planowanie   

Czynność 4: zgromadzenie  na  stanowisku  pracy  niezbędnych  przyrządów 
kreślarskich, modelu i instrukcji do wykonania zadania  

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeŜeli uczeń zgromadził i rozmieścił na 
stanowisku pracy: 

–

 

przyrządy kreślarskie, 

–

 

model, 

–

 

instrukcję do wykonania zadania. 

 

Czynność 5: zgromadzenie na stanowisku pracy Polskich Norm niezbędnych 
do wykonania zadania 

Kryterium wykonania: 1 pkt. - jeŜeli uczeń zgromadził na stanowisku pracy 
Polskie Nory niezbędne do wykonania zadania 

 
 

II

. 

O

R

G

A

N

IZ

O

W

A

N

IE

 

Suma punktów w obszarze II. Organizowanie 

 

W

Y

K

O

N

Y

W

A

N

I

Czynność 6: dobieranie formatu arkusza rysunkowego 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli zdający prawidłowo dobrał format 
arkusza rysunkowego 

Czynność 7: dobieranie rodzaju i grubości linii rysunkowych 

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeŜeli uczeń prawidłowo dobrał rodzaj 
i grubości linii rysunkowych 

 

Czynność 8: wykonanie rysunku 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń wykonał rysunek zgodnie  
z zasadami rysunku technicznego 

 

Czynność 9: wymiarowanie rysunku 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zwymiarował rysunek zgodnie  
z zasadami rysunku technicznego 

 

Czynność 10: oznaczenie tolerancji kształtu 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń oznaczył tolerancje kształtu 
zgodnie z zasadami rysunku technicznego 

 

Czynność 11: oznaczenie tolerancji połoŜenia 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń oznaczył tolerancje połoŜenia 
zgodnie z zasadami rysunku technicznego 

 

Czynność 12: oznaczenie chropowatości powierzchni 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń oznaczył chropowatość 
powierzchni zgodnie z zasadami rysunku technicznego 

 

Czynność 13: sprawdzenie jakości pracy 

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeŜeli uczeń po wykonaniu zadania sprawdził 

jakość wykonanej pracy w odniesieniu do dokumentacji zadania 

 

Czynność 14: porządkowanie stanowiska pracy 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeŜeli uczeń po zakończeniu zadania 

uporządkował stanowisko pracy odłoŜył instrukcje do ćwiczeń i Polskie 
Normy na miejsce przechowywania oraz uporządkował przyrządy 
kreślarskie 

 

Suma punktów w obszarze III. Wykonywanie 

 

Czynność 15: uzasadnienie doboru symboli graficznych tolerancji 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeŜeli zdający uzasadnił wybór symboli 
graficznych elektrycznych 

 

Czynność 16: ocena jakości wykonanej pracy 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39 

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeŜeli uczeń ocenił jakość wykonanej pracy 
odnosząc się dokumentacji zadania 

 

Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie   

RAZEM   

 
 
Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40 

7.

 

LITERATURA 

 

1.

 

Buksiński T., Szpecht A., Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1998 

2.

 

Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy.

 

WNT, Warszawa 2005 

3.

 

Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 2003 

4.

 

Paprocki K.: Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1999 

5.

 

Waszkiewiczowie E. i S.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1999 

6.

 

PN-ISO  10209-1:1994  Dokumentacja  techniczna  wyrobu  –  Terminologia  –  Terminy 
dotyczące rysunków technicznych: ogólne i rodzaje rysunków 

7.

 

PN-EN  ISO  5457:2002  Dokumentacja  techniczna  wyrobu  –  Wymiary  i  układ  arkuszy 
rysunkowych 

8.

 

Normę  PN-EN  ISO  7200  Dokumentacja  techniczna  wyrobu  –  Pola  danych  
w tabliczkach rysunkowych i dokumentacyjnych 

9.

 

PN-EN ISO 3098 – Dokumentacja techniczna wyrobu – Pismo – Część 0: Zasady ogólne 

10.

 

PN-EN  ISO  5456–1:2002  Rysunek  techniczny  –  Metody  rzutowania  –  Część  1: 
Postanowienia ogólne 

11.

 

PN-EN  ISO  5456–2:2002  Rysunek  techniczny  –  Metody  rzutowania  –  Część  2: 
Przedstawianie prostokątne 

12.

 

PN-EN  ISO  5456–3:2002  Rysunek  techniczny  –  Metody  rzutowania  –  Część  3: 
Przedstawianie aksonometryczne 

13.

 

PN-EN  ISO  5456–4:2006  Rysunek  techniczny  –  Metody  rzutowania  –  Część  4: 
Rzutowanie środkowe 

14.

 

PN-EN  ISO  129:1996  Rysunek  techniczny  –  Wymiarowanie  –  Zasady  ogólne 
– Definicje – Metody wykonania i oznaczenia specjalne 

15.

 

PN-ISO  128-44:2006  Rysunek  techniczny  –  Zasady  ogólne  przedstawiania  –  Część  44: 
Przekroje i kłady na rysunkach technicznych maszynowych 

16.

 

www.czajek3.republika.pl 

17.

 

www.zkue.ime.pw.edu.pl 

 

Literatura metodyczna 
1.

 

Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997

 

3.

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2001