bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
66
66
go
to
we
na
rz
ęd
zia
bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
Edukacja przez sztukę
Bawię się
Beata Bielska
W związku z nowymi koncepcjami procesu
dydaktyczno-wychowawczego nauczyciele podejmują
szereg działań edukacyjnych mających na celu
kształtowanie twórczej i kreatywnej osobowości dziecka.
Efektem są nie tylko dzieła artystyczne małych twórców,
ale również rozwój zainteresowań estetycznych.
w
teatr
znaczenie dramy w pracy z dziećmi pięcio- i sześcioletnimi
W
ychowanie przedszkolne zapewnia naszym dzie-
ciom możliwości przyjaznej nauki i zabawy. Poza
kształtowaniem umiejętności społecznych i inte-
lektualnych, dużo miejsca w programie kształcenia zajmuje
wychowanie przez sztukę. Dzieci pięcio- i sześcioletnie uczą
się przez działanie i zabawę. Wrażliwość oraz wyobraźnia
przedszkolaków ułatwiają opiekunom wybór atrakcyjnych
metod i form spędzania czasu z dzieckiem tuż przed prze-
kroczeniem progu szkolnego. Szczególne znaczenie pedago-
dzy przypisują dziecięcej literaturze. Utwory literackie nie-
wątpliwie przyczyniają się do: kształtowania swobodnych
wypowiedzi, rozwijania zainteresowań książką, filmem i te-
atrem oraz pracą aktora, wzbogacania wiedzy o otaczającej
rzeczywistości, uspołecznienia oraz empatii, a także dosko-
nalenia procesów emocjonalnych i poznawczych.
Bardzo istotny jest dobór właściwych utworów – powinien
on być odbiciem zainteresowań, potrzeb, fantazji i marzeń
małych odbiorców. Kolejnym etapem jest zabawowa pra-
ca z tekstem. Taką funkcję spełniają swobodne inscenizacje
oraz teatrzyk. Z pewnością ogromne korzyści dają wizyty
w teatrze. Dziecko w wieku przedszkolnym jest widzem
czytelnym emocjonalnie, reagującym bardzo spontanicz-
nie. Naturalna potrzeba ekspresji wywołuje chęć zabawy
w teatr. Dzieci pięcio- i sześcioletnie mają możliwość za-
prezentowania różnych rodzajów inscenizacji. Na zajęciach
artystycznych mogą przygotować rekwizyty, stroje i maski.
Najmłodsi artyści chętnie też przygotowują lalki z wycina-
nek oraz postacie tekturowe do teatrzyku cieni. Zajęcia ar-
tystyczne mogą być również okazją do utrwalenia wrażeń
z obejrzanego spektaklu.
Jak podkreślają psychologowie i pedagodzy, najlepszym
sposobem rozwijającym osobowość i kształtującym posta-
wę twórczą przedszkolaków jest swobodne wejście w rolę,
czyli drama. Ćwiczenia tego typu pozwalają dzieciom na
odzwierciedlenie własnych przeżyć i doznań oraz swo-
bodną improwizację. Ekspresja przekazu w dramie przy-
pomina zabawę. Poprzez wyobrażenia dziecko odkrywa
także swoje przeżycia i potrzeby, dostarczając w ten sposób
osobie prowadzącej informacji o sobie. Dzięki wyobraźni
przedszkolak identyfikuje się z główną postacią, dosko-
naląc tym samym pomysłowość, spostrzeganie, myślenie
i inne procesy poznawcze. Zabawy w teatr przede wszyst-
kim redukują napięcie i ośmielają, przyczyniając się do
zmniejszenia stresu przed szkołą oraz podtrzymania chę-
ci zdobywania wiedzy. Dramie sprzyja wzajemna relacja
w grupie i integracja, mowa, myślenie, koncentracja oraz
umiejętność wykorzystania swoich zmysłów. Aby pomóc
wszystkim dzieciom – wzrokowcom, słuchowcom i kine-
stetykom – odnieść sukces poprzez dramę, nauczyciel po-
winien uświadomić wychowankom możliwości zmysłów.
Oto kilka przykładów zabaw przygotowujących dzieci do
dramy:
bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
67
67
got
ow
e n
arz
ędz
ia
bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
blizejprzedszkola.pl
ZABAWY ROZWIJAJąCE ZMYSł DOTYKU
Słoneczko.
Dzieci dobierają się parami. Odwzorowują na
plecach kolegi, prawą lub lewą ręką, np. słoneczko z promy-
kami.
Plastelinowe obrazki
. Uczestnicy zabawy otrzymują kartki
z narysowanymi konturami, np. słońca czy chmur. Malują
obrazki plasteliną. Następnie rozkładają na nich pestki dyni
lub słonecznika, umieszczając je w plastelinowym podłożu.
malowanie dziesięcioma palcami.
Zabawa w łączenie
barw podstawowych i pochodnych – na dużych arkuszach
papieru.
rozpoznawanie faktury zabawek.
Uczestnicy zabawy
otrzymują zabawki wykonane z różnych materiałów. Z za-
słoniętymi oczami próbują rozdzielić je do dwóch pudełek:
„zabawki miękkie” i „zabawki twarde”.
Droga.
Dziecko, z zawiązanymi oczami, przechodzi przez
„drogę” ułożoną z różnych materiałów. Następnie próbuje
rozpoznać, co czuje pod stopami.
Zaczarowany kufer.
W pudełku ozdobionym jak kufer
możemy gromadzić różne pamiątki dzieci, np. wakacyjne
skarby, fotografie, ulubione zabawki, kasety. Zadaniem dzie-
ci jest odgadnięcie, z zasłoniętymi oczami, co wyjęły z zacza-
rowanego kufra. W zabawie biorą udział chętne dzieci.
Przewodnik.
Dzieci w parach przydzielają sobie role oso-
by niewidomej oraz przewodnika. Osoba niewidoma stara
się poznawać otoczenie przy pomocy innych zmysłów, ze
zwróceniem szczególnej uwagi na dotyk.
ZABAWY ROZWIJAJąCE ZMYSł WZROKU
malowanie twarzy.
Dzieci otrzymują specjalne kredki
lub farbki do malowania twarzy. Dobierają się parami i „za-
mieniają” twarz kolegi, np. w dowolny owoc.
Słoneczny duszek.
Dzieci wyobrażają sobie, jak mógłby
wyglądać duch słońca (gwiazdy, księżyca). Rysują swoje
wyobrażenia palcami, używając farb.
rysowanie bilateralne.
Dzieci słuchają muzyki relaksacyj-
nej. W każdej ręce trzymają miękką kredkę. Następnie rysują
muzykę spontanicznie – jednocześnie prawą i lewą ręką.
Zaczarowane warzywa.
Osoba prowadząca zabawę roz-
kłada kilka warzyw. Dzieci obserwują, starając się zapamię-
tać ich kolejność. W kolejnym etapie jedno warzywo zostaje
schowane, a zadaniem dzieci jest rozpoznanie, która roślina
została ukryta.
Ukryty zapach.
Dzieci oglądają ilustracje przedstawiają-
ce różne pory roku. Próbują odpowiedzieć na pytanie: Jakie
zapachy mogą wydobywać się z tych obrazów?
ZABAWY ROZWIJAJąCE ZMYSł SłUChU
omijamy kałuże.
Dzieci otrzymują małe parasolki.
Słuchając muzyki, wyobrażają sobie, że pada deszcz. Starają
się omijać „kałuże”.
muzyczne improwizacje.
Dzieci poruszają się w rytm
muzyki. Tworzą dowolne improwizacje.
Wspomnienia.
Uczestnicy zabawy opowiadają, z czym
kojarzy im się słuchana muzyka relaksacyjna. Jakie przy-
wołuje wspomnienia.
Kolory muzyki.
Osoba prowadząca pyta: Z jakimi barwa-
mi kojarzysz słuchaną muzykę?
Skojarzenia.
Podajemy dzieciom różne nazwy, np. owo-
ców. Uczestnicy zabawy podają słowa, które kojarzą się im
z tymi nazwami, np. jabłko – skojarzenie: ogród, ziemia,
sad, sok, kompot, marmolada.
W przedszkolnym kalendarzu warto więc uwzględnić za-
bawy rozwijające zmysły, systematyczną relaksację, muzy-
koterapię i bajkoterapię oraz wielozmysłowe poznawanie
otaczającego świata. Ćwiczenia te służą wzbogacaniu wyob-
raźni oraz kształceniu twórczej osobowości. Takie uwrażli-
wienie ułatwia dzieciom wejście w pierwsze role i dramę.
WEJŚCIE W PIERWSZE ROLE
– DRAMA Z DZIECKIEM PIęCIO- I SZEŚCIOLETNIM
Zabawa w rzeźbę.
Dzieci w parach wykonują rzeźbę
przedstawiającą np. zwierzątko, drzewo. Jedno z dzieci jest
rzeźbiarzem, drugie – nieruchomym materiałem, z którego
tworzy się posąg, nadając mu określoną pozycję.
Scena z bajki.
Dzieci w grupach przedstawiają scenkę ze
znanej baśni, np. „Kopciuszek”, z samodzielnie przygoto-
wanymi rekwizytami i sceną.
ruch bez słów.
Uczestnicy przedstawiają, bez przygoto-
wania, pantomimicznie scenkę z wysłuchanego przedsta-
wienia, opowiadania, bajki, wiersza.
Improwizacja ze słowem „boli”.
Dzieci prezentują frag-
ment bajki z życia głównego bohatera, z tekstem własnym,
bez wcześniejszej nauki na pamięć.
Grupowy rysunek.
Uczestnicy przy muzyce wykonują
wspólny rysunek obrazujący fragment wysłuchanej baj-
ki lub opowiadania. Następnie przedstawiają treść pracy
– pantomimicznie.
odgrywanie ról.
Nauczyciel dotyka dzieci, np. zaczarowa-
ną różdżką. Dotknięte dziecko wyobraża sobie, że od teraz
jest krasnoludkiem. Opowiada o tym, co widzi, jak się czuje.
Zagadki.
Uczestnicy naśladują pantomimicznie ludzi róż-
nych zawodów (zwierzęta, pojazdy, postacie z filmu, drze-
wa, codzienne czynności domowe).
Zabawa w naśladowanie dyrygenta.
Chętne dziecko wy-
chodzi z sali. Pozostali wybierają osobę – dyrygenta, który
wykonuje różne ruchy, naśladowane później przez całą gru-
pę. W trakcie zabawy wraca do sali wyproszony wcześniej
uczestnik zabawy. Próbuje odgadnąć, kto jest dyrygentem.
Buźki.
Nauczyciel rozdaje dzieciom obrazki z buźkami
– słoneczkami przedstawiającymi różne emocje. Nikt nie
pokazuje swojego obrazka. Zadanie polega na mimicznym
przedstawieniu danej emocji. Grupa zgaduje i podaje na-
zwę buźki, np.: radość, smutek, gniew, płacz, zdziwienie.
Tajemniczy obrazek.
Nauczyciel prezentuje przedszko-
lakom obrazek i prosi, aby zapamiętały jak najwięcej szcze-
gółów. Dzieci zamykają oczy i odtwarzają z pamięci zapa-
miętane szczegóły.
bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
68
68
go
to
we
na
rz
ęd
zia
bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
SCENARIUSZ I: W krainie śniegu i lodu
mapa pogody.
Wspólne opracowanie aktualnej mapy
pogody, składającej się z symbolicznych rysunków – legen-
dy. Dalszy ciąg zabawy to wcielenie się w rolę osoby zapo-
wiadającej prognozę (może to być także wychowawca).
List do mikołaja.
Wspólne, pod kierunkiem nauczyciela,
redagowanie listu do Mikołaja. Przedszkolaki mogą także
indywidualnie wykonać „list rysunkowy”, składający się
wyłącznie z rysunków obrazujących życzenia dzieci. Inna
wersja to list np. do pory roku.
Wymyślamy metafory.
Nauczyciel zaczyna zdanie, dzie-
ci kończą (z pomocą nauczyciela): „Nasza sala jest...” (jak
słoneczna łąka, wesoła i słoneczna jak wesołe miasteczko,
roześmiana jak nasze buzie).
Zabawa z lusterkiem.
Nauczyciel opowiada bajkę lub re-
cytuje wiersz. Dzieci przedstawiają, wyłącznie mimiką, przed
lusterkiem, nastrój utworu (smutny, pogodny, radosny).
Zabawy z dramą niwelują różnicę między światem baśni
i fikcji a światem realnym. Dlatego są tak cennym źródłem
poznania otaczającej rzeczywistości oraz zrozumienia róż-
nych zachowań. Proponowane niżej scenariusze otwierają
takie możliwości przed dziećmi. Prezentowany materiał
można wykorzystać fragmentarycznie lub całościowo.
reklama.
Osoba prowadząca zajęcia rozdaje dzieciom re-
kwizyty, np.: proszek do prania, szampon, czekoladę, książ-
kę. Dziecko „zamienia się”, zgodnie z rekwizytem, w dany
produkt. Następnie opowiada o tym produkcie, jednocześnie
go reklamując. Można używać słów i oczywiście mowy ciała.
Zamykamy oczy.
Dzieci kładą ręce na powiekach, na-
stępnie zamykają oczy. Opowiadają o swoich wrażeniach.
Kolorowa folia.
Uczestnicy ćwiczenia otrzymują kolo-
rową folię. Patrzą przez nią na otoczenie. Odkładają folię,
zamykają oczy i opowiadają o tym, jak wyglądała np. oglą-
dana w taki sposób sala. Co się zmieniło?
Co by było, gdyby...?
Nauczyciel wypowiada zdania,
które wychowankowie starają się zakończyć, np.: Co by
było, gdyby deszcz był kolorowy?, Co by było, gdyby śnieg był
słodki?, Co by było, gdyby parasole unosiły ludzi nad ziemią?, Co
by było, gdyby ryby spełniały nasze życzenia?
Kostium dla Czerwonego Kapturka.
Chętne dziecko zosta-
je przebrane w kostium bohaterki bajki. Pozostali uczestnicy
są dziennikarzami, z których każdy zadaje jedno pytanie.
Wspólna bajka.
Uczestnicy tworzą wspólną bajkę lub
opowiadanie. Zabawę zaczyna nauczyciel. Dzieci dopo-
wiadają kolejne fragmenty, np. siedząc w kręgu.
Cele ogólne:
o
rozwijanie wyobraźni i kreatywności;
o
doskonalenie swobodnych wypowiedzi oraz umie-
jętności komunikowania się z innymi;
o
wdrażanie do aktywnego kontaktu z muzyką;
o
doskonalenie sprawności ruchowej;
o
dostrzeganie zmian zachodzących w przyrodzie zimą.
Cele operacyjne (dziecko):
o
aktywnie prezentuje swoje wyobrażenia;
o
ilustruje opowiadania, angażując wszystkie zmysły;
o
inscenizuje ruchem muzykę oraz tekst bajki;
o
potrafi komunikować się w grupie;
o
wykonuje estetycznie pracę plastyczną.
obszary aktywności:
o
językowa, społeczna, muzyczna, plastyczna, przyrod-
nicza.
Przebieg zajęć:
Zimowa zagadka.
Nauczyciel prosi dzieci o rozwiązanie
zagadki: Przyjechała biała pani z kraju dalekiego. Piękna suknia
na niej błyszczy z puchu srebrzystego. Błyszczą gwiazdki na su-
kience. Niesie biała pani choinkę na ręce (zima). Uczestnicy za-
bawy, na prośbę nauczyciela układają różne zagadki o zimie,
prezentując je przed grupą.
Zimowa muzyka.
Osoba prowadząca zajęcia zaprasza
dzieci do wysłuchania fragmentu muzyki, np. Vivaldiego
„Pory roku. Zima”.
Dzieci, na polecenie nauczyciela, zamy-
kają oczy i wyobrażają sobie, o czym opowiada muzyka.
Następnie mówią o swoich wizualizacjach.
Zima w przyrodzie.
Pogadanka: dzieci wypowiadają się
na temat zmian zachodzących w przyrodzie zimą. Wypo-
wiedzi są kierowane pytaniami nauczyciela: Jak zmienia się
krajobraz zimą?, Które zwierzęta zapadają w sen zimowy?, Ja-
kie sporty uprawiamy zimą? Następnie nauczyciel zaprasza
wszystkich na spotkanie z krainą śniegu i lodu.
Zabawy ruchowe ilustrujące wyobrażenia dzieci.
Na-
uczyciel prosi dzieci, aby wyobraziły sobie pobyt w krainie
śniegu i lodu:
A) Ćwiczenia z apaszkami. Uczestnicy zabawy otrzy-
mują białe i niebieskie apaszki. Wykorzystując przybo-
ry, przedstawiają zimową pogodę: śnieg, zamieć, duży
wiatr podczas silnego mrozu.
B) Ćwiczenia małej motoryki – mróz maluje kwiaty na
szybach domów w krainie śniegu i lodu. Dzieci dobie-
rają się parami. Palcami rysują na plecach kolegi wzo-
ry, jakie mróz może rysować na szybach.
C) masaż palców i dłoni. Przedszkolaki naśladują ruchy
rozgrzewania rąk, przez wzajemne pocieranie/maso-
wanie dłoni i palców. Improwizują zakładanie i zdej-
mowanie rękawiczek, czapki, szalika oraz rozgrzewa-
nie rąk (zamykanie i otwieranie dłoni).
Ćwiczenia A, B i C są jednocześnie świetnym przygotowa-
niem do zajęć grafomotorycznych.
mroźny wiatr w krainie śniegu i lodu.
Ćwiczenia od-
dechowe: nauczyciel prosi dzieci o naśladowanie silnego
wiatru, poprzez powolne nabieranie powietrza i długie,
powolne wypuszczanie w górę. Jednocześnie uczestnicy
zabawy wyobrażają sobie, że są mroźnym wiatrem, który
porusza gałęziami drzew.
Zabawy zimowe w krainie śniegu i lodu.
Zadaniem dzieci
jest pantomimiczne naśladowanie zabaw: lepienie bałwana,
rzuty śnieżkami do celu, jazda na łyżwach, jazda na sankach.
Nauczyciel może podzielić wszystkich na grupy – zabawowe.
Edukacja przez sztukę
bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
69
69
got
ow
e n
arz
ędz
ia
bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
blizejprzedszkola.pl
SCENARIUSZ II: W krainie bałwanków
Taniec płatków śniegu.
Improwizacja ruchowa przy mu-
zyce: dzieci dobierają się parami. Jedno dziecko gra na in-
strumencie perkusyjnym, drugie improwizuje taniec śnież-
nego płatka. Później następuje zmiana ról.
Zwierzęta w krainie śniegu i lodu.
Bajka relaksacyjna:
Poczujcie na policzkach zimowy powiew wiatru oraz muśnię-
cia mroźnych, słonecznych promyków... Wędrujecie właśnie
po dywanie utkanym z puszystego, mięciutkiego śniegu...
Jest biało, cicho, bezpiecznie i zimowo... Zachwycacie się za-
pachem zimy... Jesteście w krainie śniegu i lodu... Czujecie
się tak dobrze, jak zwierzęta, które zapadły w długi, zimowy
sen... Właśnie uśmiechają się leciutko... Śnią o swoich ulu-
bionych przysmakach... Rozciągają się leniwie na puchowych
kołderkach utkanych z liści i mchu... Ich sny są smaczne, ko-
lorowe i bajeczne... Cichutko nucicie kołysankę o zimowym
balu w krainie śniegu i lodu... Tańczą już gwiazdki, księżyc
i chmurki, na sali ozdobionej kryształkami lodu... Do zaba-
wy dołączyły szare wróbelki... Podskakują wrony, a sarenki
i dziki utworzyły radosny korowód... Machacie na pożegnanie
wszystkim smutkom i smuteczkom... Gdy policzę do czterech,
opuścicie zimową krainę... Raz, dwa, trzy, cztery...
Bal w krainie śniegu i lodu.
Dzieci, po wysłuchaniu baj-
ki, pantomimicznie, przy muzyce i zapalonych świecach,
przedstawiają fragment – bal. Zabawę mogą uatrakcyjnić
rekwizyty.
Kraina śniegu i lodu
– malowanie świecą i akwarelami.
Nauczyciel prosi dzieci o namalowanie obrazków na te-
mat: Jak sobie wyobrażasz krainę śniegu i lodu, którą dziś od-
wiedziliśmy?
omówienie prac i wystawa.
Nauczyciel pyta: Którą z tych
krain chcielibyście odwiedzić?, Dlaczego?
Zakończenie zajęć.
Nauczycielka prosi, aby dzieci dokoń-
czyły zdanie: Kraina śniegu i lodu jest...
Cele ogólne:
o
rozwijanie wyobraźni i kreatywności;
o
doskonalenie swobodnych wypowiedzi oraz umie-
jętności komunikowania się z innymi;
o
wdrażanie do aktywnego kontaktu z muzyką;
o
doskonalenie sprawności ruchowej;
o
dostrzeganie zmian zachodzących w przyrodzie zimą.
Cele operacyjne (dziecko):
o
umie współpracować w zespole;
o
inscenizuje ruchem muzykę;
o
prezentuje swoje wyobrażenia, rozpoznaje i nazywa
emocje;
o
sprawnie wykonuje ćwiczenia ruchowe i rytmiczne;
o
wyraża myśli w formie zdania;
o
klasyfikuje obrazki według określonej cechy.
obszary aktywności:
o
językowa, społeczna, muzyczna, plastyczna, przy-
rodnicza.
Przebieg zajęć:
Dzwoneczek.
Nauczyciel prezentuje dzieciom różne
rodzaje dzwonków. Następnie pyta, z jaką zabawą zimową
kojarzą się dzieciom odgłosy dzwoneczków. Uczestnicy
wskazują na kulig, jazdę sankami.
Zimowe zagadki.
Dzieci podają rozwiązania zagadek, pod-
nosząc odpowiedni obrazek. Inna wersja: uczestnicy wybiera-
ją właściwy obrazek spośród przypiętych na tablicy. Zagadki:
Co to za zagadka, pora snu niedźwiadka? (zima); Ze śniegu zro-
biony, kapelusz na głowie. Zgadnij, kto to taki? Ja wiem, lecz nie
powiem (bałwan); Choć nie mają kół, same pędzą w dół. Ale musisz
mieć sznurek, by je wciągnąć na górę (sanki).
Zimowa wyprawa
– pantomima. Osoba prowadząca za-
powiada przygotowania oraz wyprawę do zimowej krainy
bałwanków. Dzieci pantomimicznie, przy muzyce, naśla-
dują czynności: Ubieramy czapki, rękawiczki, kurtki i szaliki,
Zakładamy ciepłe buty, Zarzucamy torby na plecy, Wsiadamy do
duuużych sań, Rozglądamy się z zainteresowaniem, Wysiadamy
i odpoczywamy, Otwieramy plecaki i jemy prowiant, Zostawiamy
bagaże w saniach, Wstajemy i w parach lepimy bałwanki.
rozmowy bałwanków.
Nauczyciel prosi, aby dzieci wyob-
raziły sobie, że ulepione bałwanki ożyły i zaczęły ze sobą roz-
mawiać. O czym mogą rozmawiać bałwanki? – dzieci w grupach,
pod kierunkiem nauczyciela, układają krótkie dialogi.
Zabawa z farbą plakatową i pastą do zębów.
Przedszko-
laki malują farbami oraz pastą do zębów krainę bałwan-
ków, na wspólnym arkuszu papieru: Jak sobie wyobrażasz
krainę bałwanków? Omówienie pracy:
chętne dzieci wypo-
wiadają się na temat autorskich fragmentów pracy.
Świat oglądany przez bałwanka.
Pogadanka w kręgu, kie-
rowana pytaniami nauczyciela: Co najbardziej podobało się wam
w zimowej krainie bałwanków? Wyobraźcie sobie, że jesteście
bałwankami, które przybyły do naszego przedszkola: Co mogą
zobaczyć? Co pokazałybyście bałwankom?
R E K L A M A
książki do edukacji teatralnej kupisz
w sklepie BlizejEdukacji.pl
tel. 12 262 50 34; www.blizejedukacji.pl
Teatr w przedszkolu 21 zł
Zabawy teatralne w przedszkolu 29 zł
Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziećmi 28 zł
bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
70
70
go
to
we
na
rz
ęd
zia
bliżej przedszkola 2.113 luty 2011
Animacja muzyczno-ruchowa.
Dzieci słuchają opowiadania
nauczyciela i jednocześnie wykonują wskazane polecenia: Pada
śnieg (dzieci grają na grzechotkach), Słychać, jak szumi zimowy
wiatr (dzieci grają na dzwonkach), Maszerujemy z bałwankami po
zimowej krainie (przedszkolaki rytmicznie maszerują, unosząc
wysoko nogi), Bawimy się z bałwankami w chowanego (uczestnicy
rozbiegają się po sali, następnie wykonują przysiad, chowając
głowę w ramionach), W całej krainie słychać naszą wesołą zabawę
(przedszkolaki głośno się śmieją), Odpoczywamy z bałwankami
(dzieci przymykają oczy, oddychając spokojnie i głęboko), Mróz
maluje wzory na śniegu (dzieci rysują palcami wzory na plecach
kolegi), Żegnamy się z bałwankami (machają rękami).
SCENARIUSZ III: Zimowy las
Cele ogólne:
o
wzbogacanie wiedzy o otaczającym środowisku przy-
rodniczym;
o
wdrażanie do współpracy i integracji w zespole;
o
doskonalenie swobodnych wypowiedzi;
o
rozwijanie wyobraźni twórczej.
Cele operacyjne (dziecko):
o
potrafi opowiedzieć o zmianach zachodzących w przy-
rodzie zimą;
o
umie współpracować w zespole;
o
wypowiada się swobodnie na dany temat;
o
prezentuje swoje wyobrażenia, rozpoznaje i nazywa
emocje.
obszary aktywności:
o
językowa, społeczna, muzyczna, plastyczna, przy-
rodnicza.
Przebieg zajęć:
Zimowy las – ilustracja.
Dzieci podają skojarzenia zwią-
zane z zimowym lasem.
Kto mieszka w zimowym lesie?
Odpowiedzią są rozwią-
zania zagadek podanych przez nauczyciela: Co to za gwiaz-
deczki, odpowiedzcie śmiało, które las ubrały w sukieneczkę białą?
(śnieg); Choć go lepić muszę, kleju mi nie trzeba. Wystarczy biały
puszek, który leci z nieba (bałwan); Gdy inne ptaki lecą w ciepłe
kraje, on zawsze z nami zostaje (wróbel); Jaki ptak mówi i w lecie,
i w zimie o tym, co zimą po rzece płynie? (wrona); Ma koronę
– królem nie jest. Umie szumieć, gdy wiatr wieje. Ma zieloną szatę
latem, lecz przed zimą zrzuca szatę (drzewo); Kto w lesie go spoty-
ka, ten na drzewo szybko zmyka (dzik); Ma brązowe śliczne oczy,
nóżki zgrabne, cienkie. Czy widziałeś kiedyś w lesie płochliwą...
(sarenkę); W rudym futerku skacze po świerku. (wiewiórka).
Kto mieszka w lesie?
Dzieci przedstawiją pantomimicz-
nie wybranego przez siebie mieszkańca zimowego lasu.
rozmowa wróbelków.
Dzieci dobierają się w pary. Wy-
myślają krótki dialog dwóch wróbelków w zimowym lesie.
Następnie prezentują go przed grupą.
Pomagamy mieszkańcom lasu w czasie zimy.
Dzieci sie-
dzą wokół choinki w sali. Nauczyciel pyta, w jakie przysma-
ki przystroiłyby świąteczne drzewko dla ptaków i zwierząt
leśnych. Dzieci podają przykłady, wypowiadając się także
na temat sposobów niesienia pomocy leśnym przyjaciołom.
Kołysanka dla mieszkańców lasu.
Dzieci otrzymują in-
strumenty perkusyjne, na których grają melodie – kołysanki.
Prezentacja indywidualna utworów przez chętne dzieci.
Bajka relaksacyjna.
Dzieci zajmują wygodne pozycje przy
muzyce. Nauczyciel opowiada:
Wyobraź sobie, że wędrujesz leśną ścieżką przykrytą srebrnym
śniegiem. Wszystkie rośliny przykryły się tu białą, puszystą
kołderką... Spójrzcie, wokół jest jasno i przytulnie... A wy doty-
kacie właśnie spadających, śnieżnych gwiazdeczek... Spróbujcie
zamienić je w przysmaki dla mieszkańców lasu, lecą na płatkach
śniegu i lądują na gałązkach świerku. To choinka dla sarenek,
dzików, sikorek, wróbelków... Jest coraz jaśniej i weselej. Ma-
chacie im na powitanie swoimi kolorowymi rękawiczkami. Do-
tykacie śniegu, który jest mięciutki jak futerko... Słyszycie teraz
dzwoneczki sań, które budzą was powoli z zimowego snu... Za
chwilę powiecie „Dobranoc” wszystkim mieszkańcom lasu...
Do zobaczenia w kolejnym, zimowym, bajkowym opowiada-
niu... Otwórzcie oczy, gdy policzę do trzech... raz, dwa, trzy...
Ubieramy choinkę dla mieszkańców lasu.
Dzieci panto-
mimicznie przedstawiają ubieranie leśnej choinki, rysowa-
nie choinki pastelami lub kredkami świecowymi.
omówienie i wystawa prac.
Nauczyciel zadaje pytanie:
Którą choinkę wybrałbyś gdybyś był sikorką? (sarną, dzikiem,
wróblem, wroną, zającem).
Leśny duszek.
Nauczyciel pyta: Jak wyobrażacie sobie leśne-
go zimowego duszka? Dzieci opowiadają o swoich wyobraże-
niach.
Bibliografia:
Aszkiełowicz A., Zabawa w teatr. Naprawdę warto, „Nauczanie Początkowe.
Kształcenie Zintegrowane”, nr 3/2004/2005.
Bielawska A., Teatr – animator dziecięcej wyobraźni, „Nauczanie Początkowe.
Kształcenie Zintegrowane”, nr 3/2006/2007.
Chauvel D., Noret Ch., Zabawy relaksujące dla przedszkolaków, Warszawa
2000.
Chyła-Szypułowa I., Rola sztuki w wychowaniu uczniów klas wczesnoszkolnych,
„Nauczanie Początkowe. Kształcenie Zintegrowane”, nr 3/2004/2005.
Dziamska D., Gudro M., Bawię się i uczę. Edukacja przez ruch i drama w kształ-
ceniu wczesnoszkolnym, Kielce 2010.
Jąder M., Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziećmi, Kraków 2009.
Kaminski W., Gigas B., Podróż do krainy fantazji, Kielce 2001.
Nęcka E., Orzechowski J., Słabosz A., Szymura B., Trening twórczości,
Gdańsk 2005.
Płóciennik E., Just M., Dobrakowska A., Woźniak J., Metoda i wyobraźnia.
Podręcznik dla nauczyciela. Lekcje twórczości w klasie 1, Warszawa 2009.
Stec J., Zagadki dla najmłodszych. Materiały dla najmłodszych, Kielce 1992.
Świeca M., Znaczenie dramy dla rozwoju wyobraźni dziecka, „Nauczanie Po-
czątkowe. Kształcenie Zintegrowane”, nr 3/2006/2007.
Beata Bielska – nauczycielka nauczania zintegrowanego, terapii
pedagogicznej z elementami logopedii oraz tyflopedagogiki – spe-
cjalność orientacja przestrzenna.
Autorka licznych publikacji na temat terapii zabawowej z szerokim
gronem dzieci i dorosłych.
Edukacja przez sztukę