background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

 

Ewa Walasek 
Beata Wawryn-śmuda 

 

 

 
Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych 
321[04].Z2.02 

 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Instytut Technologii Eksploatacji 

 Państwowy Instytut Badawczy 

Radom 2007  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 

mgr inŜ. ElŜbieta Worobik 
mgr inŜ. Jarosław Stępień 
 

 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Edyta Kozieł 
 
 
 
Konsultacja: 
dr inŜ. Jacek Przepiórka 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczn

 

ą

  programu  jednostki  modułowej  321[04].Z2.02, 

„Wykonywanie  zabiegów  zoohigienicznych”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania 
dla zawodu technik pszczelarz.

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI

  

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Czynniki wpływające na zdrowie i produkcyjność zwierząt 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2.  Lokalizacja budynków inwentarskich 

13 

5.2.1.  Ćwiczenia 

13 

5.3.  Przyczyny chorób zwierząt i profilaktyka 

15 

5.3.1.  Ćwiczenia 

15 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

17 

7.  Literatura 

26 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1.  WPROWADZENIE

 

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, 

− 

cele kształcenia, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

ć

wiczenia  ze  wskazówkami  do  realizacji,  zalecanymi  metodami  nauczania–uczenia  się 

oraz środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

− 

literaturę. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.:  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.  
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

321[04].Z2 

Produkcja zwierzęca

 

321[04].Z2.01 

śywienie zwierząt  

gospodarskich

 

321[04].Z2.02 

Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych

 

321[04].Z2.04 

Organizacja produkcji zwierzęcej

 

321[04].Z2.03 

UŜytkowanie maszyn i urządzeń oraz 

obiektów inwentarskich

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

 

 

− 

zastosować odpowiednie zabezpieczenia terenu gospodarstwa rolnego, 

− 

określić czynniki wpływające na rozwój produkcji zwierzęcej w Polsce, 

− 

określić cechy charakterystyczne gatunków zwierząt gospodarskich, 

− 

scharakteryzować  instalację  wodociągową  i  elektryczną  w  budynkach  inwentarskich 
i pasiecznych oraz określić sposoby ich zabezpieczania, 

− 

scharakteryzować  budowę,  zasady  działania,  obsługi  i  konserwacji  silników 
elektrycznych oraz spalinowych stosowanych w rolnictwie, 

− 

określać topografię waŜniejszych narządów u zwierząt, 

− 

charakteryzować rolę poszczególnych narządów zmysłu, 

− 

określać czynniki wpływające na rozwój zwierząt, 

− 

stosować zasady zachowania się przy zwierzętach, 

− 

dostrzegać zagroŜenia związane z wykonywaną pracą, 

− 

zastosować zasady ochrony środowiska, 

− 

dobierać  i  zastosować  odzieŜ  ochronną  oraz  środki  ochrony  osobistej  do  określonych 
prac. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

  

 
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

określić  czynniki  klimatyczne  i  glebowe  wpływające  na  zdrowie  oraz  produkcyjność 
zwierząt, 

− 

scharakteryzować rolę i budowę skóry zwierząt oraz jej wytworów, 

− 

scharakteryzować  rolę  i  budowę  oraz  funkcjonowanie  układu  nerwowego  zwierząt 
gospodarskich, 

− 

określić wpływ hormonów na zdrowie i produkcyjność zwierząt, 

− 

scharakteryzować  czynniki  mikroklimatyczne  pomieszczeń  i  określić  ich  wpływ  na 
zdrowie i produkcyjność zwierząt, 

− 

zorganizować prace porządkowe w budynkach inwentarskich, 

− 

zastosować metody odkaŜania pomieszczeń gospodarskich, 

− 

wyjaśnić wpływ higieny Ŝywienia i pojenia na zdrowie oraz produkcyjność zwierząt, 

− 

zastosować zasady prawidłowego transportu zwierząt, 

− 

wymienić drobnoustroje oraz pasoŜyty wywołujące choroby zwierząt, 

− 

rozróŜnić rodzaje chorób zwierząt oraz określić przyczyny i drogi zakaŜenia, 

− 

zapobiec zachorowaniom i udzielić pierwszej pomocy chorym zwierzętom,  

− 

wykonać  zabiegi  zoohigieniczne  zgodnie  z  przepisami  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy, 
ochrony  przeciwpoŜarowej,  ochrony  środowiska  oraz  przepisami  weterynaryjnymi 
dotyczącymi zwalczania chorób zwierząt 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

 

 
Scenariusz zajęć 1  

 
Osoba prowadząca  

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:   Technik pszczelarz 321[04] 
Moduł: 

Produkcja zwierzęca 321[04].Z2 

Jednostka modułowa: 

Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych 321[04].Z2.02 

Temat:  Udzielenie pierwszej pomocy zwierzętom gospodarskim. 

Cel ogólny:  Charakteryzować sposoby udzielania pierwszej pomocy. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

znać  zasady  udzielania  pierwszej  pomocy  w  przypadku:  krwawienia  tętniczego, 
krwawienia Ŝylnego, zadławienia oraz wzdęcia, 

− 

zaprezentować na modelu załoŜenia opatrunku w przypadku róŜnych urazów: krwawienia 
tętniczego i Ŝylnego kończyn i innych krwawień, 

− 

dokonać na modelu prezentacji udzielania pomocy w przypadku wzdęcia, 

− 

dokonać na modelu prezentacji udzielania pomocy w przypadku zadławienia, 

− 

ocenić zagroŜenia dla zwierzęcia w przypadku nieudzielania im pierwszej pomocy.  

 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

− 

wykład informacyjny, 

− 

dyskusja dydaktyczna, 

− 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

praca indywidualna, 

− 

praca w grupach 3–4-osobowych. 

 
Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

− 

zestaw multimedialny, 

− 

materiały opatrunkowe, 

− 

trójgraniec (trokar), 

− 

modele zwierząt, 

− 

sonda przełykowa, 

− 

ś

rodki odkaŜające (jodyna, rywanol), 

− 

noŜyczki. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości do zajęć. 
2.  Podanie tematu zajęć, uświadomienie celu zajęć. 
3.  Wprowadzenie do tematu: 

− 

nauczyciel  przeprowadza  wykład  informacyjny  na  temat  najczęstszych  nagłych 
wypadków u zwierząt inwentarskich,  

− 

nauczyciel omawia poszczególne wypadki, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

− 

nauczyciel  po  wykładzie  zadaje  pytanie:  Jakie  potrzebne  są  środki  i  narzędzia,  aby 
moŜna było udzielić pierwszej pomocy? 

− 

uczniowie udzielają odpowiedzi, nauczyciel weryfikuje odpowiedzi, 

− 

nauczyciel  zadaje  pytanie:  Czy  ktoś  spotkał  się  z sytuacją  udzielania  pierwszej 
pomocy zwierzętom?  

− 

uczniowie udzielają róŜnych odpowiedzi, nauczyciel weryfikuje odpowiedzi, 

− 

nauczyciel  omawia  i  prezentuje  na  modelach  udzielanie  pierwszej  pomocy 
w przypadku krwawienia tętniczego, Ŝylnego, zadławienia i wzdęcia. 

4.  Realizacja zajęć: 

Praca w grupach 3–4-osobowych: 

− 

nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, jego zakres, 

− 

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania, 

− 

uczniowie dyskutują i przygotowują się do prezentacji udzielania pierwszej pomocy 
na modelu, 

− 

nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  udziela  rad  i  wskazówek  oraz  kontroluje  czy 
uczniowie zrozumieli zadanie i czy prawidłowo je wykonują. 

 
Zakończenie zajęć 

− 

przedstawiciel  grupy  omawia  i  prezentuje  na  modelu  przydzielone  zadanie  z  zakresu 
udzielania pierwszej pomocy, 

− 

uczniowie dyskutują na forum klasy na temat udzielania pierwszej pomocy zwierzętom.  

 
Praca domowa 
Napisz czynności, które naleŜy wykonać w przypadku krwotoku tętniczego. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

mauczyciel  ocenia  metodą  obserwacji indywidualnie ucznia i grupę, na bieŜąco podczas 
dyskusji, podczas prezentacji ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć 2  

 
Osoba prowadząca  

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:   Technik pszczelarz 321[04] 
Moduł: 

Produkcja zwierzęca 321[04].Z2 

Jednostka modułowa: 

Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych 321[04].Z2.02 

Temat:  Lokalizacja budynków inwentarskich. 

Cel ogólny:  Określać lokalizację budynku inwentarskiego.  
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

dokonać analizy uwarunkowań terenu i innych czynników klimatycznych, 

− 

zaprojektować  połoŜenie  budynku  inwentarskiego,  wraz  z  silosem,  paszarnią, 
zbiornikiem na gnojówkę i gnojowicę, oraz płytą gnojową, 

− 

dokonać analizy planu zabudowy, 

− 

określać rolę światła, temperatury i wilgotności, 

− 

przewidywać skutki niewłaściwej temperatury, światła i wilgotności, 

− 

przewidywać skutki niewłaściwego zaprojektowania budowli inwentarskich. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

praca indywidualna, 

− 

praca w grupach 3–4-osobowych. 

 
Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

− 

zestaw multimedialny, 

− 

rysunki, 

− 

arkusze papieru, 

− 

linijka, 

− 

przybory do rysunku 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości do zajęć. 
2.  Podanie tematu zajęć, uświadomienie celu zajęć. 
3.  Wprowadzenie do tematu: 

− 

nauczyciel  przeprowadza  wykład  informacyjny  na  temat  lokalizacji  budynków 
inwentarskich i przyległych budowli,  

− 

nauczyciel omawia wymagania terenu oraz czynników klimatycznych, 

− 

nauczyciel  po  wykładzie  poleca: dokonaj analizy terenu i czynników klimatycznych 
w twoim miejscu zamieszkania? 

− 

nauczyciel  do  odpowiedzi  typuje  ucznia.  Uczeń  udziela  odpowiedzi.  Nauczyciel 
weryfikuje odpowiedź. 

− 

nauczyciel  zadaje  drugie  pytanie:  Jak  zaprojektowałbyś  oborę  w  twoim  miejscu 
zamieszkania? 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

− 

nauczyciel  do  odpowiedzi  typuje  ucznia.  Uczeń  udziela  odpowiedzi.  Nauczyciel 
weryfikuje odpowiedź.  

4.  Realizacja zajęć: 

Praca w grupach 3–4-osobowych: 

− 

nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, jego zakres, 

− 

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania, 

− 

uczniowie dyskutują i przygotowują się do prezentacji swojego projekt. 

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek oraz kontroluje: 

− 

czy uczniowie zrozumieli zadanie, 

− 

czy uczniowie prawidłowo wykonują zadanie, 

 
Zakończenie zajęć 

− 

przedstawiciel  grupy  omawia  i  prezentuje  na  arkuszu  papieru  zaprojektowany  budynek 
inwentarski wraz z przyległymi budowlami, 

− 

uczniowie dyskutują na forum klasy na temat przedstawianych projektów. 

 
Praca domowa 
Zaprojektuj połoŜenie obory dla 50 krów, wraz silosem, paszarnią, zbiornikiem na gnojówkę 
i gnojowicę, oraz płytą gnojową, 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

nauczyciel  ocenia  metodą  obserwacji  indywidualnie  ucznia  i  grupę,  na  bieŜąco  podczas 
dyskusji, podczas prezentacji ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

5.  ĆWICZENIA

 

 

 

5.1.  Czynniki wpływające na zdrowie i produkcyjność zwierząt

 

 
5.1.1.  Ćwiczenia 

 

 

Ćwiczenie 1 

Rozpoznawanie szkodliwych czynników klimatycznych. 
 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Nauczyciel  powinien  zaprezentować  foliogramy,  rysunki  i  przeźrocza  szkodliwych 

czynników 

klimatycznych, 

działanie 

higrometru, 

termometru, 

omówić 

wpływ 

nasłonecznienia oraz ruch powietrza. 

Podczas  wykonania  ćwiczenia  szczególną  uwagę  uczeń  powinien  zwrócić  na 

temperaturę, wilgotność, nasłonecznienie, ruch powietrza. 

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  obejrzeć foliogramy, rysunki i przeźrocza szkodliwych czynników klimatycznych, 
2)  dokonać pomiaru temperatury, 
3)  dokonać pomiaru wilgotności, 
4)  dokonać analizy nasłonecznienia i ruchu powietrza,  
5)  określić szkodliwość czynników klimatycznych,  
6)  zaprezentować wyniki ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

foliogramy, 

− 

rysunki, 

− 

przeźrocza, 

− 

rzutnik, 

− 

termometr, 

− 

higrometr. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

Ćwiczenie 2 

Ocena stanu zdrowia zwierząt 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Nauczyciel  powinien  zaprezentować  foliogramy,  przeźrocza,  rysunki,  film  pokazujące 

objawy wskazujące na chorobę oraz zwierzęta zdrowe. 

Podczas  wykonania  ćwiczenia  szczególną  uwagę  uczeń  powinien  zwrócić  na  apetyt 

zwierzęcia, częstotliwość oddechu, tętno, stan skóry oraz zachowanie. 

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
2)  sporządzić arkusz oceny stanu zdrowia, 
3)  dokonać obserwacji wybranych zwierząt, 
4)  zanotować zauwaŜone objawy: 

a)  stan apetytu, 
b)  częstotliwość oddechu, 
c)  tętno, 
d)  stan skóry, 
e)  zachowanie zwierzęcia, 
f)  inne zauwaŜone zachowania niepoŜądane, 

5)  omówić wyniki obserwacji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

film, 

− 

przeźrocza, 

− 

foliogramy, 

− 

rysunki. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

5.2.  Lokalizacja budynków inwentarskich

 

 

 
5.2.1.  Ćwiczenia 

 

 

Ćwiczenie 1 

Określenie wymagań dotyczących lokalizacji budynków inwentarskich. 
 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Nauczyciel  powinien  zaprezentować  foliogramy,  przeźrocza,  rysunki,  film  pokazujące 

prawidłowe  oraz  nieprawidłowe  połoŜenie  budynków  inwentarskich  a  takŜe  skutki  złego 
usytuowania budynków. 

Podczas  wykonania  ćwiczenia  szczególną  uwagę  uczeń  powinien  zwrócić  na 

ukształtowanie  terenu,  istniejącą  zabudowę  oraz  prawidłową  lokalizację  budowli 
towarzyszących. 

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:

 

1)  zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
2)  zgromadzić przepisy dotyczące lokalizacji budynków inwentarskich, 
3)  dokonać analizy planu istniejącej zabudowy, 
4)  dokonać analizy uwarunkowań terenu i innych czynników klimatycznych, 
5)  zaprojektować  połoŜenie  obory  dla  20  krów,  wraz  z  silosem,  paszarnią,  zbiornikiem  na 

gnojówkę i gnojowicę, oraz płytą gnojową, 

6)  zaprezentować swój projekt i uzasadnić zastosowane rozwiązania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

dyskusja, 

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

arkusz papieru, 

− 

filmy,  

− 

przeźrocza, 

− 

plan gospodarstwa z istniejącą zabudową na arkuszu papieru,  

− 

linijka,  

− 

przybory do pisania. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

Ćwiczenie 2 

Określenie wymagań dotyczących lokalizacji budynków inwentarskich. 
 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Nauczyciel  powinien  zaprezentować  foliogramy,  przeźrocza,  rysunki,  film  pokazujące 

prawidłowe  oraz  nieprawidłowe  połoŜenie  budynków  inwentarskich  a  takŜe  skutki  złego 
usytuowania budynków. 

Podczas  wykonania  ćwiczenia  szczególną  uwagę  uczeń  powinien  zwrócić  na 

ukształtowanie  terenu,  istniejącą  zabudowę  oraz  prawidłową  lokalizację  budowli 
towarzyszących. 

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:

 

1)  zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
2)  zgromadzić przepisy dotyczące lokalizacji budynków inwentarskich, 
3)  dokonać analizy planu istniejącej zabudowy, 
4)  dokonać analizy uwarunkowań terenu i innych czynników klimatycznych, 
5)  zaprojektować połoŜenie chlewni dla 100 tuczników, 
6)  zaprezentować swój projekt i uzasadnić zastosowane rozwiązania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

dyskusja, 

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

arkusz papieru, 

− 

filmy,  

− 

przeźrocza, 

− 

plan gospodarstwa z istniejącą zabudową na arkuszu papieru,  

− 

linijka,  

− 

przybory do pisania. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

5.3.  Przyczyny chorób zwierząt i profilaktyka

 

 
5.3.1.  Ćwiczenia 

 

 

Ćwiczenie 1 

Analizowanie warunków higienicznych Ŝywienia i pojenia zwierząt. 

 

Wskazówki do realizacji.

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Nauczyciel  powinien  zaprezentować  próbki  paszy  i  wody  zawierające  róŜne 

zanieczyszczenia.  

Podczas  wykonania  ćwiczenia  szczególną  uwagę  uczeń  powinien  zwrócić  na  wygląd 

i zapach paszy oraz wody. 

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien:  

1)  ocenić  czystość  wody  pod  względem  zanieczyszczeń  mechanicznych  oraz  innych 

widocznych zanieczyszczeń, 

2)  ocenić zapach wody, 
3)  ocenić czystość poideł, Ŝłobów i pojemników na paszę, 
4)  ocenić stan paszy,  
5)  omówić wyniki. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

dyskusja, 

– 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

arkusz papieru, 

− 

przybory do pisania, 

− 

próbki wody, 

− 

menzurka do pobrania wody, 

− 

próbki paszy. 

 
Ćwiczenie 2 

Planowanie  wyposaŜenia  apteczki  weterynaryjnej  w  podręczne  leki  i  materiały 

opatrunkowe. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Nauczyciel powinien zaprezentować przykładową apteczkę. 
Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na odpowiedni 

dobór leków, materiałów opatrunkowych i przyrządów weterynaryjnych. 

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  obejrzeć przykładową apteczkę, 
2)  dokonać analizy niezbędnych leków, materiałów opatrunkowych, 
3)  określić  wygląd  i  zastosowanie  przyrządów  weterynaryjnych:  sondy  przełykowej, 

trójgrańca, 

4)  zaprezentować zaproponowane wyposaŜenie apteczki weterynaryjnej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

arkusz papieru, 

− 

przybory do pisania, 

− 

przykładowa apteczka weterynaryjna. 

 
Ćwiczenie 3 

Udzielanie  pierwszej  pomocy  zwierzętom  gospodarskim  w  stanach  zagroŜenia  ich 

zdrowia i Ŝycia

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Nauczyciel  powinien  zaprezentować  na  modelach  udzielanie  pierwszej  pomocy 

w róŜnych przypadkach. 

Podczas  wykonania  ćwiczenia  szczególną  uwagę  uczeń  powinien  zwrócić  sposób 

udzielania pomocy zwierzętom w róŜnych sytuacjach. 

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  obejrzeć  film  dotyczący  udzielania  pierwszej  pomocy  zwierzętom  gospodarskim 

w stanach zagroŜenia ich zdrowia i Ŝycia, 

2)  dokonać  prezentacji  na  modelu  załoŜenia  opatrunku  w  przypadku  róŜnych  urazów: 

krwawienia tętniczego i Ŝylnego kończyn, innych krwawień, 

3)  dokonać na modelu prezentacji udzielania pomocy w przypadku wzdęcia, 
4)  dokonać na modelu prezentacji udzielania pomocy w przypadku zadławienia.  
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne na modelach.

 

 
 

Ś

rodki dydaktyczne:

 

− 

materiały opatrunkowe, 

− 

trójgraniec, 

− 

sonda przełykowa, 

− 

modele zwierząt. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

  

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego  

 
TEST 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej

 

„Wykonywanie  zabiegów 

zoohigienicznych” 

 

 

Test składa się z 20 zadań jednokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 13, 14, 18, 20, są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 2, 3, 10, 11, 15, 16, 17, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  
 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

− 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,  

− 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  7  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi:  1. c, 2. b, 3. a, 4. b, 5. d, 6. d, 7. a, 8. b, 9. a, 10. b, 11. c, 

 12. d, 13. a, 14. b, 15. a, 16. b, 17. d, 18. a, 19. a, 20. c.

 

Plan testu  

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zdefiniować pojęcie zoohigieny 

Przewidywać skutki niewłaściwej 
wilgotności i temperatury 

PP 

Scharakteryzować warunki wychowu 
prosiąt 

PP 

Określić zawartość tlenu w powietrzu 

Określić rolę światła 

Rozpoznawać elementy składowe 
układu ośrodkowego 

RozróŜniać gatunki zwierząt na 
podstawie zdolności odkładania 
tłuszczu 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

Określić skład runa owiec 

Opisywać budowę kopyta 

10 

Planować połoŜenie budynku 
inwentarskiego 

PP 

11  Zidentyfikować hormon laktogenny 

PP 

12 

Wskazywać miejsce syntetyzowania 
wazopresyny 

13 

RozróŜniać gatunki zwierząt na 
podstawie chorób 

14  Wskazywać choroby koni 

15 

Scharakteryzować przyczyny wzdęć 
u krów 

PP 

16  Posługiwać się trokarem  

PP 

17  Scharakteryzować przyczyny ochwatu 

PP 

18  Zdefiniować chorobę poświąteczną 

19 

Opisać miejsce załoŜenia opaski 
uciskowej przy krwotoku tętniczym 

PP 

20 

Ustalać czas pozostawienia opaski 
uciskowej 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

Przebieg testowania  

 
Instrukcja dla nauczyciela 

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednią ilość testów. 
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. 
 

Instrukcja dla ucznia  

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.  
3.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
4.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
5.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 30 min. 

Powodzenia!

 

 
Materiały dla ucznia:

 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 

 
1.  Zoohigiena to 

a)  nauka zajmująca się budową komórek. 
b)  metoda oceny genetycznej. 
c)  nauka zajmująca się zdrowiem zwierząt. 
d)  proces ewolucyjny. 
 

2.  DuŜa wilgotność w połączeniu z niską temperaturą powoduje 

a)  utrudnienia w oddawaniu ciepła. 
b)  wychładzanie organizmu. 
c)  zwiększenie wydajności u krów. 
d)  urazowe zapalenia czepca. 
 

3.  Optymalna temperatura dla prosiąt 1–3 dni wynosi

 

a)  25–34°C. 
b)  10–15°C. 
c)  15–20°C. 
d)  39°C. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

4.  Jaka jest zawartość tlenu w powietrzu 

a)

 

78%. 

b)  21%. 
c)  50%. 
d)  15%. 
 

5.  Pod wpływem światła powstaje 

a)  kwas foliowy. 
b)  prowitamina A. 
c)  witamina C. 
d)  witamina D. 

 

6.  Układ ośrodkowy składa się 

a)  narządów zmysłu. 
b)  włókna surowego. 
c)  nerwów rdzeniowych. 
d)  mózgowia i rdzenia kręgowego. 

 

7.  Największą zdolność odkładania tłuszczu pod skórą mają 

a)  świnie. 
b)  bydło. 
c)  owce. 
d)  konie. 
 

8.  Runo owiec składa głównie z włosów 

a)  pokrywowych. 
b)  wełnistych. 
c)  długich. 
d)  dotykowych. 
 

9.  Do narządów kopyta będących pochodnymi skóry naleŜą

 

a)  puszka kopytowa. 
b)  kość kopytowa. 
c)  nasada dolna kości koronnej. 
d)  chrząstki kopytowe. 
 

10.  Budynek inwentarski powinien być ustawiony na osi 

a)  wschód-zachód. 
b)  północ-południe. 
c)  nie ma Ŝadnego znaczenia. 
d)  okna od strony północnej. 

 

11.  Hormon laktogenny to 

a)  insulina. 
b)  parathormon. 
c)  prolaktyna. 
d)  androsteron. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

12.  Hormon wazopresyna wytwarzany jest przez 

a)  tarczycę. 
b)  szyszynkę. 
c)  grasicę. 
d)  przysadkę. 
 

13.  Ochwat jest to choroba 

a)  koni. 
b)  kóz. 
c)  owiec. 
d)  bydła. 

 

14.  Nosacizna jest chorobą 

a)  wszystkich zwierząt. 
b)  koni. 
c)  bydła. 
d)  zwierząt futerkowych. 
 

15.  Przyczyną wzdęć u krów jest 

a)  zjedzenie nadmiernej ilości paszy szybko fermentującej. 
b)  napojenie zimną wodą. 
c)  nadmierna ilość siana. 
d)  zjedzenie pasz treściwych. 

 

16.  Trokar jest to 

a)  narzędzie do usuwania pokarmu w przypadku zadławienia. 
b)  narzędzie słuŜące do przebijania Ŝwacza w przypadku silnego wzdęcia. 
c)  środek przeciw fermentacyjny. 
d)  lek stosowany przy ochwacie. 
 

17.  Ochwat jest wynikiem 

a)  karmienia zwierzęcia ziarnem świeŜo zebranych zbóŜ. 
b)  karmieniem zwierzęcia ziarnem bezpośrednio po wysiłku. 
c)  napojenie zwierzęcia zimną wodą bezpośrednio po wysiłku. 
d)  wszystkie w/w odpowiedzi są poprawne. 
 

18.  Choroba poświąteczna to 

a)  mięśniochwat poraŜenny.  
b)  influenza koni.  
c)  gnicie strzałki kopytnej. 
d)  ochwat. 
 

19.  W  przypadku  silnie  krwawiącej  kończyny  przy  krwotoku  tętniczym,  opaskę  uciskową 

naleŜy załoŜyć 
a)  powyŜej rany. 
b)  poniŜej rany. 
c)  zakłada się dwie opaski, jedną powyŜej rany a drugą poniŜej. 
d)  Ŝadna z w/w odpowiedzi nie jest prawidłowa. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

20.  Opaska uciskowa moŜe pozostawać na ranie 

a)  5 min. 
b)  0.5 godziny. 
c)  1 godzina. 
d)  12 godzin. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

KARTA ODPOWIEDZI 

 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 

 
Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych

 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź.
 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

Razem:   

 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

TEST 2 
Test  praktyczny  typu  –  „próba  pracy”  do  jednostki  modułowej 
„Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych” 

 

Treść zadania  

Wykonaj  czynności  organizacyjne  i  przeprowadź  prace  związane  z  oceną  stanu 

higienicznego pomieszczeń inwentarskich. 

Zadanie  wykonaj  poprzez  pobranie  próbek  pasz  i wody,  które  zwierzęta  otrzymują 

w gospodarstwie  szkolnym.  Sprawdź  czystość  podłogi,  ścian,  Ŝłobów,  poideł.  Zwróć  uwagę 
czy  w  oborze  znajdują  się  zanieczyszczenia  pochodzące  od  myszy,  szczurów  i innych 
szkodników. Odczytaj wilgotność powietrza i temperaturę.  
 

Instrukcja dla nauczyciela  

W  badaniu  osiągnięć  ucznia  w  nabywaniu  umiejętności  praktycznych  przewidzianych 

w celach  jednostki  modułowej  zaleca  się  przeprowadzenie  zadania  testowego  typu  „próba 
pracy”.  Zadanie  jest  tak  dobrane  aby  pozwoliło  sprawdzić  poziom  ukształtowanych 
umiejętności  w  zakresie  wiedzy  teoretycznej  i  praktycznego  przeprowadzenia  prac 
związanych z oceną stanu higienicznego pomieszczeń inwentarskich.

 

Uczniowie  powinni  wykonać  zadanie  indywidualnie.  Jest  to  jednocześnie  moŜliwość 

samodzielnego  sprawdzenia  przez  ucznia  poziomu  nabywania  umiejętności  i  dokonania 
analizy podjętych działań praktycznych.  

Zadaniem  nauczyciela  jest  stworzenie  warunków  umoŜliwiających  uczniowi  wykonanie 

zadania  zgodnie  z  obowiązującymi  zasadami  i  w  określonym  czasie.  Uczeń  powinien 
wykonać  zadanie  pod  nadzorem  pracownika  odpowiedzialnego  za  oborę,  który  zapewni 
uczniowi: 

− 

moŜliwość  praktycznego  przeprowadzenia  przygotowania  oceny  stanu  higienicznego 
pomieszczeń inwentarskich,

 

− 

moŜliwość praktycznego pobrania próbek paszy, wody do oceny jakości,

 

− 

moŜliwość indywidualnego odczytania wskaźników wilgotności, temperatury

 

Nauczyciel powinien: 

− 

uzgodnić  z  pracownikiem  odpowiedzialnym  za  oborę,  moŜliwość  i  termin 
przeprowadzenia ćwiczeń, 

− 

zadbać  o  przygotowanie  stanowiska  pracy  dla  uczniów  pod  względem  bezpieczeństwa 
pracy,  

− 

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy i nakazać bezwzględne ich 
przestrzeganie,  

− 

skontrolować uŜycie właściwego ubioru ochronnego,  

− 

przydzielić uczniom kolejność i zakres wykonywania zadania, 

− 

określić kryteria oceny wykonywanego zadania,  

− 

na bieŜąco nadzorować pracę uczniów,  

− 

dokonać oceny wykonanej pracy. 

 

Instrukcja dla ucznia 

Uczeń powinien wykonać następujące czynności: 

− 

dobrać i załoŜyć odzieŜ ochronną, 

− 

zapisać  w  dzienniczku  praktyki  plan  działania  oraz  kolejność  wykonywanych  czynności 
zgodnie z regulaminem gospodarstwa. Plan przedstawić do zatwierdzenia nauczycielowi,  

− 

przygotować do analizy próbki pasz i wody,

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

− 

odczytać temperaturę powietrza, wilgotność i ruch powietrza, 

− 

sprawdzić  czy  znajduje  się  apteczka  weterynaryjna  i  czy  jest  zaopatrzona  w  środki 
i sprzęt,  

− 

zmierzyć powierzchnię przypadającą na krowę mleczną, 

− 

sprawdzić suchość i czystość korytarzy, 

− 

skontrolować czystość skóry, wymion i racic, 

− 

uporządkować stanowisko, oczyścić narzędzia i odłoŜyć na miejsce przechowywania. 

 

Umiejętności podlegające ocenie 

 

Lp. 

Czynność wykonywana przez ucznia 

Punkty do 

uzyskania 

Punkty 

uzyskane 

Dobrać odzieŜ ochronną. 

 

Pobrać i ocenić wizualnie próbki paszy i wody. 

 

Odczytać  i  zanotować  wskaźniki  temperatury  powietrza 
i wilgotności. 

10 

 

Zmierzyć powierzchnię stanowiska: 

− 

krowy mlecznej, 

− 

jałówki, 

− 

cielaka. 

15 

 

Skontrolować czystość:  

− 

skóry,  

− 

wymion,  

− 

racic. 

25 

 

Skontrolować czystość: 

− 

podłogi, 

− 

ś

cian, 

− 

poideł. 

10 

 

Sprawdzić stan i zawartość apteczki 

10 

 

Uporządkować stanowisko 

20 

 

Razem 

100 

 

 

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne: 

 

Ocena 

Liczba uzyskanych punktów 

dopuszczający 

70 

dostateczny 

85 

dobry 

90 

bardzo dobry 

100 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

7. LITERATURA

 

 

 
1.  Hodowla zwierząt (praca zbiorowa): PWR i L, Warszawa 1996 
2.  Piotrowska K. (red.): Hodowla zwierząt. PWR i L, Warszawa 1996 
3.  Raczyk W. (red.): Zootechnika. PWR i L, Warszawa 1973 
4.  Systemy  utrzymania  bydła.  Poradnik  (praca  zbiorowa):  Instytut  Budownictwa, 

Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie SłuŜby Doradztwa Rolniczego 2004 

5.  Systemy  utrzymania  koni.  Poradnik  (praca  zbiorowa):  Instytut  Budownictwa, 

Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie SłuŜby Doradztwa Rolniczego 2004 

6.  Systemy  utrzymania  drobiu.  Poradnik  (praca  zbiorowa):  Instytut  Budownictwa, 

Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie SłuŜby Doradztwa Rolniczego 2004