Matura 2015 maj pr odpowiedzi

Zadanie 1.1
Grupa C – rekin, tuńczyk, salamandra, żółw, lampart
Grupa E – żółw, lampart

Zadanie 1.2
D, E, F

Zadanie 1.3
D

Zadanie 2
W siateczce śródplazmatycznej szorstkiej następuje synteza białek z radioaktywnych aminokwasów – wzrost
radioaktywności . Białka przemieszczają się do aparatu Golgiego, gdzie następuje ich dojrzewanie, sortowanie,
pakowanie a następnie przemieszczają się upakowane w pęcherzykach w kierunku błony komórkowej –
powodując spadek sygnału radioaktywnego w aparatach Golgiego.

Zadanie 3.
1. N
2. N
3. T

Zadanie 4.1
Posiadają własne rybosomy stałej sedymentacji 70 S oraz kolistą cząsteczkę DNA.

Zadanie 4.2
Stwierdzenie jest prawdziwe, gdyż synteza ATP zachodzi przez wytworzenie gradientu protonowego po obu
stronach błony tych organelli i powrotu protonów do stromy lub macierzy przez syntazę ATP, czemu towarzyszy
synteza ATP

Zadanie 4.3

Transport

protonów H+ z macierzy do przestrzeni jest przykładem transportu aktywnego, gdyż transport ten

odbywa się wbrew gradientowi stężeń .

Zadanie 4.4
Synteza ATP jest procesem enzymatycznym, stąd wysoka temperatura może spowodować denaturację enzymów –
białek i zahamować tym samym przebieg obu procesów.

Zadanie 4.5
ATP jest wykorzystywany do redukcji PGA do PGAL w procesie redukcji oraz odtworzenie RUBP w procesie
regeneracji cyklu Calvina – faza niezależna od światła.

Zadanie 4.6
W chloroplastach następuje synteza glukozy, będąca jednocześnie substratem w procesie oddychania
wewnątrzkomórkowego w mitochondriach.

Zadanie 5.1
1P
2F
3F

Zadanie 5.2
Bakterie azotowe glebowe i brodawkowe – asymilacja N2 atmosferycznego przez

rośliny

.

Zadanie 5.3
Grupa bakterii – nitryfikacyjne
Nazwa procesu – chemosynteza

Zadanie 6.1
1. P
2. F
3. F

Zadanie 6.2
Grupa II, bo we krwi osoby zdrowej obecne są przeciwciała, w przeszłości przebytej chorobie

Zadanie 7.1
Proces – fotosynteza, równomiernie oświetlona światłem białym.

Zadanie 7.2
Problemy badawcze: 1, 3
Wnioski: 2,5
Zadanie 8.1
Jemioła jest półpasożytem, gdyż sama w procesie fotosyntezy w zimozielonych liściach syntetyzuje związki
organiczne a za pomocą ssawek wrastających w korę żywiciela czerpie Wedo i sole mineralne.

Zadanie 8.2
Nazwa tkanki: drewno
Nazwa komórek: naczynia

Zadanie 9.3
Podkreślone: dyfuzja, niższe, wyższe

Zadanie 9.4
Tętnica płucna transportuje krew odtlenowaną o niższej wartości ciśnienia parcjalnego tlenu do płuc , gdzie
dochodzi do

wymiany

gazowej a żyły płucne transportują krew z płuc o wyższej wartości ciśnienia parcjalnego

tlenu do serca, z którego naczyniami krwionośnymi dużego obiegu do komórek ciała, gdzie dochodzi do wymiany
gazowej na poziomie komórek.

Zadanie 10
A – humoralna
B – komórkowa
C – nieswoista
D - swoista

Zadanie 11.1
Walcz lub uciekaj odnosi się do współczulnej części

układu

autonomicznego, gdyż np. dzięki zwiększeniu

częstości skurczów serca dochodzi do lepszego transportu tlenu do mięśni szkieletowych, niezbędnego do
pozyskiwania energii potrzebnej np. do ucieczki organizmu w sytuacji zagrożenia.

Zadanie 11.2
Podczas zagrożenia następuje mobilizacja organizmu, możliwa dzięki współczulnej części układu autonomicznego
a relaks i odpoczynek po każdej sytuacji stresowej, po mobilizacji umożliwia część przywspółczulna układu
autonomicznego.

Zadanie 12.1
B, C, D możliwe genotypy: DD x dd; DD x DD

Zadanie 12.2
Para B , genotypy ojca DD i Dd
U dziecka obecność Rh+ a matka Rh-

Zadanie 13
C

Zadanie 14.1
U człowieka w zaadaptowanej do bardzo silnego światła siatkówce, przeważająca część fotoreceptorów ma
rozłożony barwnik wzrokowy i jest niepobudliwa, adaptacja siatkówki do całkowitej ciemności trwa ponad godzinę
i dochodzi wtedy do resyntezy barwnika w fotoreceptorach.

Zadanie 14.2
Witamina A jest niezbędna do syntezy rodopsyny obecnej w pręcikach.

Zadanie 15.1
Roślina dwuliścienna, obecność ogonka liściowego i nerwacja dłoniasta (nierównoległa)

Zadanie 15.2
Funkcja spichrzowa, obecność bulw korzeniowych zawierających duże ilości węglowodanów a także białka i
witaminy.

Zadanie 16.1
Transpiracja

Zadanie 16.2
Próba kontrolna, brak czynnika doświadczalnego.

Zadanie 16.3
II, C

Zadanie 17
Induktor kwitnienia/fitohormon kwitnienia jest przekazywany w wyniku szczepienia z RKD do RDD i powoduje
kwitnienie rośliny dnia długiego.

Zadanie 18.1
AAbb, Aabb, aaBB, aaBb

Zadanie 18.2
Fenotypy w okoleniu F2: różowe i białe
Stosunek liczbowy fenotypów F2: 9 : 7

Zadanie 18.3
1. F
2. F
3. P

Zadanie 19.1
Struktura III-rzędowa: cząsteczka insuliny posiada strukturę III - rzędową o czym świadczy obecność mostków

dwusiarczkowych
Struktura IV-rzędowa: cząsteczka insuliny posiada strukturę IV- rzędową, gdyż posiada dwa łańcuch A i B, czyli
jest białkiem w skład, którego wchodzi więcej niż jeden łańcuch polipeptydowy.

Zadanie 19.2
Peptyd 1, będzie miał bardziej zmienioną sekwencję aminokwasów, gdyż powstanie w wyniku przesunięcia ramki
odczytu.

Zadanie 19.3
Kolchicyna jest alkaloidem powodującym powstawanie aberracji chromosomowych a opisane mutacje(delecje)
należą do mutacji genowych.

Zadanie 21.1
1. drapieżnictwo
2. mutualizm

Zadanie 21.2
Dzbankowate pułapki u opisanych roślin mięsożernych są przykładem konwergencji, bo pełnią podobne funkcje i
rośliny nie mają wspólnego pochodzenia.

Zadanie 21.3
Dzbaneczniki dwuostrogowe występują na terenach ubogich w azot. Rośliny te żyjąc bez mrówek są pozbawione
azotu zawartego w odchodach owadów, więc produkują niewystarczającą ilość białek budulcowych i w
konsekwencji osiągają mniejsze rozmiary ciała.

Zadanie 22.
Gatunek uznaje się za zagrożony, kiedy jego populacje mają bardzo małą liczebność. W rezerwacie
Gombe w Tanzanii żyje około 100 szympansów. Liczba tych zwierząt, występujących w lasach
równikowych na obszarze kilku państw afrykańskich, drastycznie się zmniejsza. Przyczynami są
m.in. kurczenie się terenów leśnych i nielegalne polowania. Naczelne wykazują też podatność na
choroby zakaźne typowe dla ludzi. reklama Gdy więc firmy zajmujące się wyrębem lasu coraz
głębiej penetrują dżunglę, rośnie prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania się infekcji
niebezpiecznych dla życia szympansów. W celu ochrony szympansów podjęto następujące
działania: otoczono rezerwat kordonem zieleni, utworzono migracyjne korytarze leśne prowadzące z
rezerwatu do innych lasów tropikalnych zamieszkałych przez niewielkie populacje szympansów,
ograniczono napływ turystów, zabroniono turystom zbliżania się do tych zwierząt. Do rezerwatu nie
są wpuszczane nawet lekko zainfekowane i kaszlące osoby.

Na podstawie: K. Wong, Jane z afrykańskiej dżungli, „Świat Nauki”, nr 1, 2011.

Zadanie 22.1.
Wyjaśnij, dlaczego istnienie populacji szympansów o małej liczebności jest zagrożone. W
odpowiedzi uwzględnij podłoże genetyczne tego zjawiska.

W populacjach o małej liczebności występuje niska pula genetyczna, zapewniająca zmienność cech.
Dlatego może dochodzić do utrwalenia niekorzystnych cech genetycznych.

Zadanie 22.2. Podaj, które z wymienionych działań dotyczących ochrony szympansów ma na celu
zwiększenie różnorodności genetycznej populacji z rezerwatu Gombe. Odpowiedź uzasadnij

Korytarze migracyjne dają szympansom szansę na kontakt i rozmnażanie z obcymi osobnikami z
innej puli genetycznej. A to warunkuje zwiększenie różnorodności genetycznej.