dual, poniewa¿ nie umo¿liwiaj¹ odbioru progra-

mów nadawanych w ca³ym paœmie. Czasem s¹

jeszcze dostêpne, lecz w ograniczonych ilo-

œciach, jako koñcówki serii. Ze wzglêdu na ce-

nê, równ¹ lub wy¿sz¹ ni¿ konwerterów quatro,

w razie potrzeby np. wymiany uszkodzonego

konwertera dual w starej instalacji, nale¿y w je-

go miejsce zamontowaæ konwerter quatro, który

jest jego œcis³ym funkcjonalnym odpowiedni-

kiem, a dwa wyjœcia pasma 11,7

÷

12,75 GHz po-

zostawiaæ nie pod³¹czone. Jednak¿e ze wzglê-

du na ewentualn¹ rozbudowê instalacji o górne

pasmo, warto kable od tych wyjœæ sprowadziæ

do miejsca, gdzie s¹ zamontowane urz¹dzenia,

co oszczêdzi w przysz³oœci pracy.

Konwertery typu monoblock produkuj¹ firmy

Digistar, MTI oraz Zinwell. S¹ one dostêpne

w cenie 200

÷

250 z³ w wersji pojedynczej i 460

z³ w wersji monoblock twin, przeznaczonej do

do³¹czenia dwóch niezale¿nych konwerterów.

Sporadycznie i tylko w wiêkszych firmach mo¿-

na kupiæ konwertery bez promiennika, u¿ywa-

ne do odbioru programów satelitarnych za po-

moc¹ anten parabolicznych. S¹ one dostêpne

w wersji fullband, twin oraz quatro, a ceny s¹ wy-

¿sze od ich odpowiedników z promiennikiem

i w przypadku wersji twin oraz quatro s¹ rzêdu

300

÷

600 z³. Do tego dochodzi koszt promien-

nika, ok. 200 z³.

Nieco inaczej wygl¹da sytuacja wœród konwer-

terów pracuj¹cych w paœmie C. Tu producentów

jest mniej, np. MTI czy Hyton, a ceny s¹ wyso-

kie, oko³o 400 z³. Przewa¿nie s¹ to konwertery

r

TECHNIKA

RTV

24

W artykule opublikowanym

w nrze 10/2002 ”ReAV”

przeprowadzono analizê

uk³adów do odbioru

satelitarnego oraz

omówiono problemy

techniczne zwi¹zane

tym odbiorem. Teraz

zamieszczamy przegl¹d

konwerterów dostêpnych

na naszym rynku wraz

z ich wa¿niejszymi

parametrami.

N

a polskim rynku konwerterów full-

band najwiêksz¹ popularnoœci¹ cie-

sz¹ siê konwertery firmy Sharp. S¹

one najczêœciej kupowane i uwa¿a-

ne zarówno przez instalatorów jak i u¿ytkowni-

ków indywidualnych za bardzo niezawodne.

W porównaniu do konkurencji maj¹ zazwyczaj

nieco wy¿sz¹, o 10

÷

20 z³ cenê, siêgaj¹c¹ 70

÷

80

z³. Poza nimi, wœród konwerterów fullband czê-

sto mo¿na spotkaæ konwertery firm Samsung

i MTI, a rzadziej Alps, Strong, Comsat oraz

Philips. Konwertery Philipsa s¹ rozprowadzane

razem z tunerami platform cyfrowych.

Wœród konwerterów quatro najczêœciej spotyka-

ne s¹ konwertery firmy MTI, nieco rzadziej firm

Samsung, Comsat i Digistar, a sporadycznie

Acer, Alps oraz Philips.

Regu³¹ jest, ¿e wiêkszoœæ konwerterów quatro,

twin i fullband jest produkowanych w rodzinach

o tych samych parametrach i identycznym wy-

gl¹dzie (oczywiœcie poza konwerterami full-

band). Przyk³adem mo¿e byæ np. rodzina kon-

werterów firmy Samsung fullband MS-

DE8232SC/SS/TA, twin MSDE8532AA, qua-

tro MSDE8632AA oraz quad MSDE8732AA.

Wœród konwerterów twin, najpopularniejsze s¹

konwertery firm MTI oraz i Digistar a nieco rza-

dziej Philips, Comsat, Acer oraz Alps.

Zarówno konwertery quatro jak i twin maj¹ ta-

kie same ceny, wynosz¹ce 170

÷

250 z³ w zale¿-

noœci od rejonu kraju i od sposobu zakupu (du-

¿a hurtownia, sklep, gie³da).

Liderem wœród producentów konwerterów quad

jest Digistar, produkuj¹cy zarówno konwertery 4-

i 8-wyjœciowe, jak i konwertery quad z wejœciem

przeznaczonym do do³¹czenia anteny telewizji

naziemnej. Cena wersji 4-wyjœciowej wynosi

300

÷

400 z³. Pozosta³e firmy albo nie maj¹ w swej

ofercie takich konwerterów, albo maj¹ je jedynie

w wersji quad przeznaczonej do do³¹czenia

czterech tunerów satelitarnych, np. Philips, Alps,

Comsat czy Samsung.

Obecnie praktycznie zanik³y konwertery

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 1/2003

PRZEGL¥D K

ONWERTERÓW

SATELITARNYC

H

Nazwa

Opis

Zastosowanie

Universal single

Konwerter o jednym wyjœciu,

Przeznaczony do pod³¹czenia jednego

(fullband)

pozwala na zmianê odbieranej polaryzacji

tunera, mo¿liwy odbiór programów

i pasma

analogowych i cyfrowych

Twin

Konwerter o dwóch wyjœciach,

Przeznaczony do do³¹czenia dwóch

pozwala na zmianê odbieranej

niezale¿nych tunerów. Mo¿liwy odbiór

polaryzacji, tylko z tzw.

programów analogowych, obecnie rzadko

dolnego pasma

spotykany

Twin fullband

Konwerter o dwóch wyjœciach,

Przeznaczony do pod³¹czenia dwóch

pozwala na zmianê odbieranej

niezale¿nych tunerów, mo¿liwy odbiór

polaryzacji i pasma

programów analogowych oraz cyfrowych

Universal single

Konwerter fullband,

Przeznaczony do pod³¹czenia

z prze³¹cznikiem DiSEqC

wyposa¿ony w prze³¹cznik

jednego tunera, mo¿liwy

sterowany sygna³em DiSEqC

odbiór programów analogowych i cyfrowych

oraz wejœcie przeznaczone do

z dwóch satelitów w uk³adzie tzw. ”zera”

pod³¹czenia drugiego konwertera

Quatro

Konwerter o czterech wyjœciach,

Stosowany wy³¹cznie w instalacjach

ka¿de z nich ma inn¹ polaryzacjê

z multiswitchami oraz w

i pasmo, które s¹ niezmienne

stacjach czo³owych

Quad

Konwerter o czterech wyjœciach,

Przeznaczony do do³¹czenia czterech

pozwala na zmianê odbieranej

niezale¿nych tunerów, mo¿liwy odbiór

polaryzacji i pasma

programów analogowych oraz cyfrowych

Monoblock

Konwerter o jednym wyjœciu,

Przeznaczony do do³¹czenia jednego tunera,

odpowiednik dwóch konwerterów

mo¿liwy odbiór programów z dwóch

fulband i prze³¹cznika

satelitów o odleg³oœci k¹towej

sterowanego DiSEqC lub Tone Burst

6 stopni (antena 80-90 cm)

Monoblock twin

Konwerter o dwóch wyjœciach, jw, lecz

Przeznaczony do do³¹czenia dwóch, w pe³ni

jest mo¿liwy niezale¿ny odbiór

niezale¿nych, tunerów mo¿liwy odbiór

programów z obu satelitów na obu wyjœciach

programów z dwóch satelitów

T a b l i c a 1. Rodzaje konwerterów

bez promiennika, choæ zdarzaj¹ siê i wersje

z promiennikiem, np. DBCH011-D.

W tej grupie wystêpuj¹ tylko konwertery poje-

dyncze, gdzie wyboru polaryzacji dokonujemy

zazwyczaj, przez zmianê zasilania, podobnie

jak to ma miejsce wœród konwerterów na pasmo

Ku. Poza wersj¹ podstawow¹ do odbioru pro-

gramów w zakresie 3,7

÷

4,2 GHz, produkowa-

ne s¹ te¿ konwertery o paœmie poszerzonym

3,4

÷

4,2 GHz. W przypadku budowy instalacji

zbiorczych czy dostarczania sygna³u do stacji

czo³owej, gdzie wymaga siê równoczesnej do-

stêpnoœci obu polaryzacji, stosowane s¹ kon-

wertery, w których sygna³y polaryzacji poziomej

przesuwane s¹ w dó³ pasma pierwszej poœre-

dniej czêstotliwoœci satelitarnej, a pionowej

w górê tego pasma. Takie rozwi¹zanie umo¿li-

wia doprowadzenie wszystkich programów jed-

nym kablem do stacji czo³owej, lub na rozpro-

wadzenie do wszystkich u¿ytkowników (w jed-

noprzewodowej satelitarnej instalcji zbiorczej).

Porównuj¹c parametry konwerterów ró¿nych

firm zauwa¿amy, i¿ s¹ one zbli¿one. Wiêkszoœæ

konwerterów ma wzmocnienie 60 dB, szumy fa-

zowe _50 dBc/Hz

@

1kHz, t³umienie sygna³ów

lustrzanych powy¿ej 40 dB, t³umienie sygna³ów

polaryzacji ortogonalnej powy¿ej 20 dB, wspó³-

czynnik szumów 0,6 dB, a w przypadku konwer-

terów na pasmo C temperatur¹ szumow¹ 25

o

K.

Bardzo wa¿na jest œrednica mocowania, warun-

kuj¹ca czy konwerter bêdzie pasowa³ do uchwy-

tu dostarczanego razem z anten¹ satelitarn¹.

Praktycznie, wszystkie konwertery stosowane

w instalacjach powszechnego u¿ytku maj¹ mo-

cowanie 40 mm. Spotykane s¹ czasem konwer-

tery monoblock z mocowaniem 23 mm, lecz tu

zazwyczaj producent dodaje pierœcieñ poœredni-

cz¹cy, pozwalaj¹cy na monta¿ w typowym

uchwycie 40 mm.

Dlatego wybór konwertera jest doœæ trudny.

25

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 1/2003

T

a b l i c a 2.

Parametry konwerterów

26

r

TECHNIKA

RTV

Generalnie nale¿y szukaæ konwertera uchodz¹cego za najbardziej

niezawodny, chocia¿ tu trzeba zdaæ siê na opiniê sprzedaj¹cego.

Podsumowuj¹c, chyba ka¿dy obecnie produkowany konwerter ma

niez³e parametry techniczne i eksploatacyjne, mo¿e byæ wykorzysty-

wany do odbioru programów analogowych i cyfrowych. Warto jednak

zwróciæ uwagê, i¿ poprzednio zdarza³y siê serie konwerterów wypro-

dukowane przez znane firmy, których niezawodnoœæ budzi³a wiele

zastrze¿eñ.

Z tego wzglêdu rekomendowanie konwerterów jest zadaniem bardzo

trudnym. Dlatego, z pewn¹ doz¹ ostro¿noœci mo¿na poleciæ konwerte-

ry firm Sharp i MTI, pamiêtaj¹c jednak, i¿ pozosta³e nie odbiegaj¹ od nich

jakoœci¹.

Ceny konwerterów bardzo zale¿¹ od miejsca zakupu. Najtaniej mo¿na

je kupiæ na gie³dach elektronicznych, jednak nale¿y pamiêtaæ, ¿e mog¹

wtedy byæ problemy z realizacj¹ gwarancji. Niewiele wy¿sze ceny mo-

g¹ zaoferowaæ hurtownie sprzêtu TV-SAT i urz¹dzeñ do budowy insta-

lacji antenowych, które zazwyczaj prowadz¹ te¿ sprzeda¿ detaliczn¹. Dla

mieszkañców ma³ych miast, w których nie ma gdzie kupiæ konwertera,

anteny satelitarnej czy tunera, poza wizyt¹ w du¿ym mieœcie, pozosta-

j¹ jeszcze sklepy internetowe, firm prowadz¹cych sprzeda¿ sprzêtu do

budowy instalcji zbiorczych, prowadz¹ce sprzeda¿ wysy³kow¹. Pomimo,

i¿ dochodz¹ koszty wysy³ki, ich ceny mog¹ byæ atrakcyjne, zw³aszcza ¿e

mo¿na w nich kupiæ tak¿e ró¿nego rodzaju prze³¹czniki konwerterów, mul-

tiswitche i inne urz¹dzenia zwi¹zane z technik¹ satelitarn¹.

W tablicach przedstawiono charakterystyczne w³aœciwoœci oraz zasto-

sowania ró¿nego rodzaju konwerterów.

n

Pawe³ Król

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 1/2003

Parametr

Opis

Pasmo wejœciowe F

we

[GHz]

Zakres czêstotliwoœci jakie mo¿e odbieraæ konwerter

Pasmo wyjœciowe

Zakres czêstotliwoœci, w którym lokowane jest

F

wy

[GHz]

pasmo po przemianie

Wspó³czynnik fali stoj¹cej

Miara dopasowania, pozwala okreœliæ iloœæ

VSWR

mocy dostarczonej do odbiornika

Z³¹cze wejœciowe

Przeznaczone do mocowania promiennika

i polaryzatora

Z³¹cze wyjœciowe

Do niego do³¹czamy kabel ³¹cz¹cy konwerter

z tunerem

Czêstotliwoœæ przemiany

Czêstotliwoœæ o któr¹ przesuwane jest

F

LFO

[MHz]

odbierane pasmo

Wzmocnienie

Zysk przemiany i poszczególnych stopni wzmacniaczy

G [dB]

konwertera

Nierównomiernoœæ charakterystyki Ró¿nica wzmocnienia w danym paœmie

wzmocnienia DG [dB/MHz]
Wspó³czynnik szumów

Miara zak³óceñ sygna³u wprowadzanych przez

NF [dB]

urz¹dzenia aktywne

Temperatura szumowa T [K]

Inny sposób wyra¿enia wspó³czynnika szumów

Szumy fazowe

Najproœciej ujmuj¹c, to niepo¿¹dane drgania

PN [dBc/kHz]

fazy generatora w konwerterze, istotne przy

odbiorze transmisji cyfrowych

Sta³oœæ czêstotliwoœci

Definiuje krótkoterminow¹ i d³ugoterminow¹

∆

F [MHz]

zmianê czêstotliwoœci generatora lokalnego,

miêdzy innymi zale¿n¹ od temperatury

T³umienie niepo¿¹danej

Mówi, o ile st³umiona zosta³a polaryzacja

polaryzacji T [dB]

ortogonalna w porównaniu do aktualnie odbieranej

T³umienie czêstotliwoœci lustrzanych Mówi, o ile st³umione zosta³o pasmo le¿¹ce

[dB]

symetrycznie wzglêdem czêstotliwoœci heterodyny,

do pasma po¿¹danego

Czêstotliwoœæ prze³¹czania pasma

Czêstotliwoœæ której wys³anie powoduje prze³¹czenie

[kHz]

konwertera na odbiór górnego pasma

Napiêcie zasilania Uz [V]

Zakres napiêcia zasilania konwertera

Pobór pr¹du I

z

[mA]

Pobór pr¹du przez konwerter

Masa m [g]

Masa konwertera

Temperatura pracy i przechowywania Temperatura w której konwerter mo¿e pracowaæ przy

T [

o

C]

zachowaniu swoich parametrów oraz taka, w której

mo¿e byæ sk³adowany, lecz jego praca mo¿e

spowodowaæ jego uszkodzenie lub niezachowanie

parametrów

Mocowanie [mm]

Œrednica tej czêœci konwertera, za któr¹ mocujemy go

w ognisku anteny

T a b l i c a 3. Objaœnienia parametrów konwerterów