opiekunka dziecieca 513[01] z2 02 n

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”



MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ





Agnieszka Szyszko – Perłowska
Anna Baranowska







Pielęgnowanie dziecka zdrowego
513 [01].Z2.02









Poradnik dla nauczyciela












Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Elżbieta Leszczyńska
mgr Alicja Pasemko



Opracowanie redakcyjne:
mgr Agnieszka Szyszko - Perłowska



Konsultacja:
mgr Zenon W. Pietkiewicz






Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 513[01].Z2.02

Pielęgnowanie dziecka zdrowego, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
opiekunka dziecięca

























Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Rozwój organizmu człowieka

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Podstawowe parametry stanu ogólnego dziecka

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Funkcjonowanie organizmu w stanie zdrowia

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

5.4. Żywienie niemowląt i małych dzieci

19

5.4.1. Ćwiczenia

19

5.5. Ogólne zasady pielęgnowania dzieci zdrowych

23

5.5.1. Ćwiczenia

23

5.6. Promowanie zdrowia i opieka zdrowotna

25

5.6.1. Ćwiczenia

25

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

26

7. Literatura

44

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekunka dziecięca 513[01].

W poradniku zamieszczono:

wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do nauki tej
pracy z poradnikiem,

wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć i w ramach samokształcenia,

przykładowe scenariusze zajęć,

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,

ewaluację osiągnięć ucznia,

wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

wykład problemowy,

pogadanka,

dyskusja dydaktyczna,

metoda przypadków,

metoda projektów,

pokaz,

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy w grupach 6 – 8 osobowych.

Szczególną uwagę należy zwrócić na kształtowanie umiejętności obserwacji stanu dziecka

i właściwego reagowania na stwierdzone nieprawidłowości.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, można posłużyć

się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych, zawierającymi różnego
rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

propozycje norm wymagań,

plany testów w formie tabelarycznej z kluczem odpowiedzi,

instrukcje dla nauczyciela,

instrukcje dla ucznia,

zestawy zadań testowych,

karty odpowiedzi.












background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4



























Schemat układu jednostek modułowych

513[01].Z2

Pielęgnacja dziecka

513[01].Z2.01

Organizowanie opieki nad

dzieckiem w placówkach

opiekuńczo – wychowawczych

513[01].Z2.02

Pielęgnowanie dziecka zdrowego

513[01].Z2.03

Pielęgnowanie dziecka chorego

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

omawiać budowę ludzkiego ciała

wymienić funkcje pełnione przez poszczególne układy organizmu człowieka

określać rolę narządów budujących ludzki organizm

rozpoznawać możliwości psychomotoryczne dziecka w zależności od wieku,

określać tryb życia dzieci w zależności od wieku

wymieniać podstawowe grupy składników pokarmowych i ich rolę w organizmie

wymieniać produkty będące źródłem poszczególnych składników pokarmowych

zaplanować opiekę nad dziećmi w poszczególnych grupach wiekowych

wyjaśnić pojęcie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej,

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

korzystać z różnych źródeł informacji.


Pracownia pielęgnowania dziecka powinna być wyposażona w:

łóżeczka dla niemowląt,

łóżeczka dla noworodków,

stoły do przewijania,

fantom noworodka,

fantom niemowlęcia,

stolik zabiegowy,

wagę lekarska,

kącik do kąpieli,

kącik do karmienia niemowlęcia,

kącik do jedzenia,

kącik higieniczny,

instalację bieżącej wody,

szafy lub regały na bieliznę pościelową i bieliznę dziecięcą, ręczniki, myjki, ścierki,
pieluchy, wyprawkę noworodka,

szafy na środki do pielęgnacji, środki antyseptyczne, środki do bandażowania
i opatrywania ran, apteczka pierwszej pomocy,

szafy lub regały na sprzęt i przybory (lub zestawy), w szczególności do: mycia łóżeczek,
toalety niemowląt.














background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku procesu kształcenia uczeń powinien umieć:

scharakteryzować rozwój organizmu człowieka,

wskazać zmiany ilościowe i jakościowe w procesie rozwoju dziecka,

opisać budowę oraz funkcjonowanie poszczególnych układów i narządów,

wskazać związek między dojrzewaniem poszczególnych układów i narządów
a osiągnięciami rozwojowymi dziecka,

wykonać czynności związane z zaspokajaniem potrzeb biologicznych dziecka,

zaspokoić potrzebę termoregulacji organizmu dziecka,

zaspokoić potrzebę ruchu dziecka,

zapewnić warunki do prawidłowej wymiany gazowej,

nauczyć dzieci czynności higienicznych,

przygotować posiłki dla niemowląt,

opracować jadłospisy dla dzieci w wieku poniemowlęcym,

zorganizować wypoczynek małemu dziecku,

przygotować dziecko do snu,

zastosować działania profilaktyczne w pielęgnowaniu małego dziecka,

zrealizować program edukacji zdrowotnej i wypromować prozdrowotne postawy,

wykonać czynności pielęgnacyjne zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.





























background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Opiekunka dziecięca 513[01]

Moduł: Pielęgnacja dziecka 513[01].Z2.
Jednostka modułowa: Pielęgnowanie dziecka zdrowego513[01].Z2.02

Temat: Przewijanie niemowląt.


Cel

ogólny:

kształtowanie

umiejętności

wykonywania

czynności

pielęgnacyjnych

niezbędnych dla zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka zdrowego


Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

przygotować zestaw potrzebny do wykonania danej czynności,

zorganizować stanowisko do wykonania czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,

przewinąć niemowlę na stole pielęgnacyjnym z zastosowaniem pieluchy jednorazowej
i wielorazowej

wykonać toaletę krocza i pośladków w sposób zależny od sytuacji


Metody nauczania–uczenia się:

ćwiczenia,

pokaz.


Formy organizacyjne pracy uczniów:

indywidualna.


Czas:

90 min.


Środki dydaktyczne:

fantom noworodka, niemowlęcia,

stół pielęgnacyjny,

zestaw pielęgnacyjny,

bielizna dziecięca.


Przebieg zajęć:

FAZA WSTĘPNA
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

FAZA WŁAŚCIWA

1. Realizacja tematu:

pokaz i omówienie prawidłowo wykonanego przewijania niemowlęcia dwoma
sposobami wraz z toaletą krocza wykonaną zależnie od sytuacji,

każdy uczeń wykonuje po dwie czynności: przewija niemowlę na stole
pielęgnacyjnymz zastosowaniem pieluchy jednorazowej i wielorazowej,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

podczas przewijania każdy z uczniów wykonuje toaletę krocza i pośladków jedna
z czynności wykonana jest w sytuacji gdy w pieluszce znajduje się mocz druga
w sytuacji gdy w pieluszce znajduje się kał,

uczeń po wykonaniu kolejnych czynności sprawdza ostateczny efekt wykonania,

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga, gdy zachodzi taka potrzeba.


FAZA KOŃCZĄCA
1. Po wykonaniu wszystkich czynności uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego

ćwiczenia.

2. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
3. Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza, czy z każdym następnym przewinięciem

czyni postępy.

4. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanych czynności.

Zakończenie zajęć
1. Zadanie pracy domowej.

Odszukaj w literaturze informacji na temat: Kąpiel noworodka, jak często powinna być

wykonywana, jaka jest kolejność czynności. Czym rożni się od kąpieli niemowlęcia

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące prowadzenia zajęć i zdobytych umiejętności,
propozycji rozszerzenia tematu.


























background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Opiekunka dziecięca 513[01]

Moduł: Pielęgnacja dziecka 513[01].Z2
Jednostka modułowa: Pielęgnowanie dziecka zdrowego513[01].Z2.02

Temat: Dokonanie oceny parametrów stanu ogólnego u dzieci


Cel ogólny
: Kształtowanie umiejętności dokonania pomiarów parametrów określających stan

ogólny człowieka.


Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

zmierzyć temperaturę,

dokonać pomiaru tętna u dziecka w różnym wieku,

skontrolować liczbę oddechów,

zmierzyć ciśnienie tętnicze krwi,

zinterpretować wyniki dokonanych pomiarów.


Metody nauczania–uczenia się:

pokaz,

ćwiczenia.


Formy organizacyjne pracy uczniów:

indywidualna.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:
-

termometr lekarski,

-

stoper,

-

aparat do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi,

-

fantom noworodka, niemowlęcia i dziecka w wieku poniemowlęcym,

-

długopis,

-

karta gorączkowa lub inna dokumentacja.


Czas:

180 min.


Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest dokonanie pomiarów parametrów stanu ogólnego dziecka

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1. Co to jest temperatura ciała?
2. Gdzie można dokonać pomiaru temperatury u dziecka?

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

3. Jakie są prawidłowe wartości temperatury w zależności od miejsca pomiaru?
4. Definicja tętna.
5. Metody i zasady pomiaru liczby uderzeń serca na minutę
6. Wartości prawidłowe w zależności od wieku dziecka.
7. Co nazywamy ciśnieniem tętniczym krwi?
8. Jaki sprzęt może być używany do pomiaru RR?
9. Miejsca dokonywania pomiaru ciśnienia u noworodków i dzieci starszych.

PLANOWANIE
1. Ustal, jakie pomiary będą dokonywane.
2. Zgromadź niezbędny sprzęt.
3. Przypomnij zasady wykonywania pomiarów.
4. Zapoznaj się z zakresem norm dla danego parametru.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Przygotuj dziecko fizycznie i psychicznie do wykonywania poszczególnych pomiarów.
2. Dokonaj pomiaru temperatury, tętna, liczby oddechów i ciśnienia tętniczego krwi.
3. Zapisz wyniki badań w obowiązującej dokumentacji.
4. Zinterpretuj wyniki badań porównując z zakresem norm.
5. Zaprezentuj wyniki nauczycielowi i grupie.
6. Uporządkuj stanowisko pracy.

SPRAWDZANIE
1. Czy sprzęt został właściwie skompletowany?
2. Czy metoda poszczególnych pomiarów została właściwie dobrana do wieku dziecka?
3. Czy pomiary zostały wykonane prawidłowo?
4. Czy dziecku zapewniono bezpieczeństwo?
5. Czy wyniki pomiarów zostały prawidłowo i czytelnie zanotowane w dokumentacji?
6. Czy postępowanie z używanym sprzętem było właściwe?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie i wskazuje, jakie nowe, ważne
umiejętności zostały ukształtowane, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

FAZA KOŃCZĄCA

Zakończenie zajęć
1. Zadanie pracy domowej

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: zasad żywienia dzieci w wieku

poniemowlęcym (1-3 lat), sporządzone notatki przynieś na zajęcia

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Rozwój organizmu człowieka

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj pomiarów długości i masy ciała, wagi oraz obwodu głowy u noworodka

w 3 tygodniu życia.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem

do

realizacji

ćwiczenia należy omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, pokazać daną
czynność w sposób wzorcowy (po ćwiczeniach na fantomie, czynności należy wykonać
w warunkach rzeczywistych w placówce opiekuńczej).

Sposób wykonania ćwiczenia


Uczeń powinien:

1) przypomnieć specyfikę rozwoju somatycznego dzieci w okresie noworodkowym

(Materiał nauczania pkt. 4.1.1),

2) zapoznać się z zasadami dokonywania pomiarów,
3) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
4) wykonać kolejne czynności krok po kroku,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
6) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

fantom noworodka,

waga niemowlęca,

centymetr krawiecki,

książeczka zdrowia dziecka lub inna dokumentacja rozwoju dziecka,

długopis,

siatki centylowe.

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiarów ciała 2 - letniego dziecka płci męskiej.


Wskazówki do realizacji:

Przed

przystąpieniem

do

realizacji

ćwiczenia należy omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, pokazać daną
czynność w sposób wzorcowy (po ćwiczeniach na fantomie, czynności należy wykonać
w warunkach rzeczywistych w placówce opiekuńczej).

Sposób wykonania ćwiczenia


background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Uczeń powinien:

1) przypomnieć specyfikę rozwoju somatycznego dzieci w 2 roku życia,
2) zapoznać się z zasadami dokonywania pomiarów (Materiał nauczania pkt. 4.1.1),
3) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
4) wykonać kolejne czynności krok po kroku,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
6) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

fantom dziecka w wieku przedszkolnym,

waga lekarska,

centymetr krawiecki,

taśma z podziałką w cm przymocowana do ściany,

książeczka zdrowia dziecka lub inna dokumentacja rozwoju dziecka,

długopis.

Ćwiczenie 3

Zaznacz na odpowiednich siatkach centylowych następujące wyniki pomiarów, odczytaj

pozycje centylowe i oceń rozwój dzieci.

dziewczynka 3 lata: 82 cm wzrostu, 20 kg masy ciała, obwód głowy 55 cm,

chłopczyk 2 lata: 100 cm wzrostu, 10 kg, obwód głowy 45 cm,

dziewczynka 12 miesięcy: 78 cm wzrostu, 11 kg, 56 cm obwodu głowy,

chłopczyk 4 lata: 105 cm wzrostu, 18 kg, 55 cm obwodu głowy.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, pokazać daną czynność
w sposób wzorcowy.

Sposób wykonania ćwiczenia


Uczeń powinien:

1) przypomnieć zasady nanoszenia danych na siatki wentylowe,
2) przypomnieć sposoby odczytywania danych i oceny rozwoju dzieci na podstawie siatek

wentylowych (Materiał nauczania pkt. 4.1.1),

3) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
4) wykonać kolejne czynności krok po kroku,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
6) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

długopis, ekierka,

siatki centylowe dla odpowiednich cech rozwojowych,

kartka papieru.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Podstawowe parametry stanu ogólnego dziecka

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj pomiarów temperatury i tętna 4 - letniego dziecka.


Wskazówki do realizacji:

Przed

przystąpieniem

do

realizacji

ćwiczenia należy omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, pokazać daną
czynność w sposób wzorcowy (czynności należy wykonać w warunkach rzeczywistych;
początkowo uczniowie mogą ćwiczyć czynności na sobie).

Sposób wykonania ćwiczenia


Uczeń powinien:

1) przypomnieć zakres norm parametrów stanu ogólnego dla dzieci w 4 roku życia,
2) zapoznać się z zasadami dokonywania pomiarów temperatury i tętna u dzieci (Materiał

nauczania pkt. 4.2.1),

3) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
4) wykonać kolejne czynności krok po kroku,
5) zapisać wyniki badań w dokumentacji,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
7) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

termometr lekarski, najlepiej elektroniczny,

aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi,

karta gorączkowa lub inna dokumentacja obowiązująca w placówce,

długopis czerwony i niebieski,

osłonka na termometr.


Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiarów ciśnienia tętniczego krwi i liczby oddechów u 6 miesięcznego

niemowlęcia.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy określić jego zakres i techniki

wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, pokazać daną czynność
w sposób wzorcowy (czynności należy wykonać w warunkach rzeczywistych, początkowo
uczniowie mogą ćwiczyć czynności na sobie).

Sposób wykonania ćwiczenia


background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Uczeń powinien:

1) przypomnieć zakres norm podanych parametrów u niemowląt,
2) zapoznać się z zasadami dokonywania pomiarów ciśnienia i oddechów u dzieci (Materiał

nauczania pkt. 4.2.1),

3) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
4) wykonać kolejne czynności krok po kroku,
5) zinterpretować wyniki pomiarów,
6) zapisać wyniki badań w dokumentacji,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
8) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi,

karta gorączkowa lub inna dokumentacja obowiązująca w placówce,

długopis czerwony i niebieski,

osłonka na termometr.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Funkcjonowanie organizmu w stanie zdrowia

5.3.1. Ćwiczenia


Ćwiczenie1

Przenieś noworodka ze stołu pielęgnacyjnego do łóżeczka.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją przenoszenia noworodka (Materiał nauczania pkt. 4.3.1),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji podnoszenia i kładzenia noworodka,
4) wykonać czynności krok po kroku,
5) zwracać szczególną uwagę na bezpieczeństwo dziecka,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

fantom noworodka,

łóżko dziecięce,

stół pielęgnacyjny.

Ćwiczenie 2

Przygotuj łóżeczko/leżaczek dla dziecka zgodnie z zasadami.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania schematu przygotowania łóżeczka dla dziecka

(Materiał nauczania pkt.4.3.1),

2) zapoznać się z materiałem nauczania: Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy,

3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji,
5) wykonać czynności krok po kroku zwracając szczególną uwagę na dokładność ścielenia

łóżeczka

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

6) sprawdzić pościelone łóżeczko czy naciągnięte jest dokładnie prześcieradło, podkład

gumowy i płócienny (w razie trudności skorzystać z pomocy nauczyciela),

7) wyrównać kocyk,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

łóżko niemowlęce,

leżaczek,

bielizna pościelowa,

miska,

woda,

detergenty,

środki dezynfekcyjne,

pojemnik na brudną bieliznę.

Ćwiczenie 3

Wykonaj kąpiel noworodka zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy (toaleta

krocza, rozbieranie, ubieranie)

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją kąpieli noworodka (Materiał nauczania pkt.4.3.1),
2) zapoznać się z materiałem nauczania: Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy,

3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji,
5) wykonać czynności krok po kroku
6) zwracać szczególną uwagę na bezpieczeństwo dziecka i sprawne wykonanie zabiegu,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

fantom noworodka,

stół pielęgnacyjny,

czysta bielizna osobista niemowlęcia - jeśli jest taka potrzeba (śpioszki, kaftanik),

pieluszka jednorazowa i/lub wielorazowa,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

mokre chusteczki jednorazowe do wstępnego oczyszczenia,

ręcznik i pieluszka tetrowa lub 2 pieluszki tetrowe,

myjka,

miseczka przegotowanej, ciepłej wody o temp. 37-38ºC (w odczuciu przyjemnie ciepła),

miseczka, ciepłej wody z dodatkiem mydła lub przygotowanie wody w wanience do
umycia pośladków, o temp. 37-38ºC,

środki pielęgnacyjne zależnie od potrzeb np. krem na odparzenia, Sudocream lub
Linomag,

płyn do dezynfekcji wanienki i stołu pielęgnacyjnego,

wiadro na zużytą pieluszkę.


Ćwiczenie 4

Przewiń niemowlę na stole pielęgnacyjnym z zastosowaniem pieluchy jednorazowego

użytku wraz z toaletą krocza zanieczyszczonego moczem i kałem.


Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją przewijania niemowlęcia z zastosowaniem pieluchy

jednorazowego użytku (Materiał nauczania pkt.4.3.1),

2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji,
4) wykonać czynnośc krok po kroku,
5) zwracać szczególną uwagę na bezpieczeństwo dziecka i sprawne wykonanie zabiegu,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

fantom niemowlęcia.

stół pielęgnacyjny,

czysta bielizna osobista niemowlęcia - jeśli jest taka potrzeba (śpioszki, kaftanik),

pieluszka jednorazowa,

mokre chusteczki jednorazowe do wstępnego oczyszczenia,

ręcznik i pieluszka tetrowa lub 2 pieluszki tetrowe,

myjka,

miseczka przegotowanej, ciepłej wody o temp. 37-38ºC (w odczuciu przyjemnie ciepła)
do umycia krocza,

miseczka ciepłej wody o temp. 37-38ºC z dodatkiem mydła lub przygotowanie wody
w wanience do umycia pośladków,

środki pielęgnacyjne zależnie od potrzeb np. krem na odparzenia, Sudocream lub
Linomag,

płyn do dezynfekcji wanienki i przewijaka,

wiadro na zużytą pieluszkę.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Ćwiczenie 5

Przewiń niemowlę na stole pielęgnacyjnym z zastosowaniem pieluchy wielorazowego

użytku wraz z toaletą krocza zanieczyszczonego moczem.

Wskazówki do realizacji:

Przed

przystąpieniem

do

realizacji

ćwiczenia należy omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją przewijania niemowlęcia z zastosowaniem pieluchy

wielorazowego użytku (Materiał nauczania pkt.4.3.1),

2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji,
4) wykonać czynności krok po kroku,
5) zwracać szczególną uwagę na bezpieczeństwo dziecka i sprawne wykonanie zabiegu,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

fantom niemowlęcia,

stół pielęgnacyjny,

czysta bielizna osobista niemowlęcia - jeśli jest taka potrzeba (śpioszki, kaftanik),

pieluszki wielorazowego użytku,

mokre chusteczki jednorazowe

środki pielęgnacyjne zależnie od potrzeb np. krem na odparzenia, Sudocream lub
Linomag,

płyn do dezynfekcji przewijaka,

wiadro na zużytą pieluszkę.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.4. Żywienie niemowląt i małych dzieci

5.4.1.

Ćwiczenia


Ćwiczenie 1

Noworodkowi w 5 dobie życia należy podać odciągnięte, zamrożone mleko kobiece za

pomocą butelki.


Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, pokazać daną czynność
w sposób wzorcowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zapotrzebowaniem kalorycznym noworodków i obliczaniem objętości

jednorazowej porcji pokarmu (materiał nauczania pkt. 4.3.1),

2) obliczyć należną objętość mleka na jednorazowe karmienie,
3) zapoznać się z instrukcją przygotowywania odciągniętego mleka kobiecego do podania,
4) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
5) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji karmienia dzieci butelką
6) wykonać kolejne czynności krok po kroku,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
8) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

fantom noworodka,

butelka z podziałką do karmienia dzieci,

smoczek pasujący do butelki o przepływie dostosowanym do wieku dziecka,

czysta pieluszka tetrowa lub śliniaczek,

podgrzewacz do butelek lub pojemnik z ciepłą wodą,

pojemnik z zamrożonym mlekiem kobiecym,

Ćwiczenie 2

Siedmiomiesięcznemu niemowlęciu o masie 8 kg należy przygotować i podać

odpowiednie mleko modyfikowane za pomocą kubeczka


Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, pokazać daną czynność
w sposób

wzorcowy

(po

ćwiczeniach na fantomie, czynności należy wykonać

w warunkach rzeczywistych w placówce opiekuńczej).

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zapotrzebowaniem kalorycznym niemowląt w II półroczu życia (materiał

nauczania pkt. 4.3.1),

2) obliczyć należną objętość mleka na jednorazowe karmienie,
3) zapoznać się z instrukcją przygotowywania mieszanek mlecznych,
4) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
5) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji karmienia dzieci kubeczkiem,
6) wykonać kolejne czynności krok po kroku,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
8) uprzątnąć stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

fantom niemowlęcia,

mleko modyfikowane w proszku dostosowane do wieku dziecka,

odpowiednia miarka dołączona do opakowania mleka,

ciepła, przegotowana woda,

pojemnik z podziałką do przygotowania mieszanki,

kubeczek przeznaczony do karmienia dzieci,

czysta pieluszka tetrowa lub śliniaczek,

podgrzewacz do butelek lub pojemnik z ciepłą wodą,

łyżeczka do wymieszania składników,

Ćwiczenie 3

Rocznemu niemowlęciu o masie 10 kg należy przygotować i podać łyżeczką zupę

jarzynową z mięsem


Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, pokazać dana czynność
w sposób wzorcowy (po ćwiczeniach na fantomie, czynności należy wykonać w warunkach
rzeczywistych w placówce opiekuńczej).

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zapotrzebowaniem kalorycznym niemowląt w II półroczu życia, zapoznać

się z instrukcją przygotowywania zupy jarzynowej z mięsem (materiał nauczania
pkt. 4.3.1),

2) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować zupę wg przepisu,
4) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji karmienia dzieci łyżeczką,
5) wykonać kolejne czynności krok po kroku,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,
7) uprzątnąć stanowisko pracy.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem,

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

fantom niemowlęcia,

warzywa z upraw ekologicznych,

porcja mięsa ( królik, indyk, kurczak),

kuchenka,

2 garnki,

mikser lub gęste sitko,

czysta pieluszka tetrowa lub śliniaczek,

miseczka i łyżeczka do karmienia.


Ćwiczenie 4

Ułóż przykładowy jednodniowy jadłospis dla dziecka 2 letniego

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zapotrzebowaniem na energię, białka, cukry i tłuszcze dziecka w wieku

2 lat (Materiał nauczania pkt. 4.3.1),

2) zapoznać się z rozkładem posiłków w ciągu dnia,
3) przeanalizować propozycje posiłków,
4) przeanalizować tabele zawierającą skład poszczególnych produktów żywnościowych,
5) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
6) ułożyć jadłospis,
7) zaprezentować wynik pracy nauczycielowi i grupie,
8) ocenić efekt pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

metoda projektów, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

kartka papieru,

długopis,

tabela zapotrzebowania energetycznego dzieci,

tabela składu i objętości poszczególnych produktów.


Ćwiczenie 5

Mając przykładowy dzienny jadłospis dla dzieci w wieku przedszkolnym oblicz jego

wartość kaloryczną, oceń czy jest to jadłospis dostarczający dziecku wszystkich potrzebnych
produktów w odpowiednich proporcjach.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, pokazać daną czynność
w sposób wzorcowy na innym przykładzie jadłospisu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zapotrzebowaniem dziecka w wieku przedszkolnym o energię oraz na

białka, cukry i tłuszcze ( materiał nauczania pkt. 4.3.1),

2) zapoznać się z rozkładem posiłków w ciągu dnia dla danej grupy wiekowej,
3) przeanalizować tabele zawierającą skład poszczególnych produktów żywnościowych,
4) zorganizować stanowisko pracy niezbędne do wykonania ćwiczenia,
5) obliczyć wartość kaloryczną i zawartość składników pokarmowych w podanym

jadłospisie,

6) porównać z podanymi w tabelach normami,
7) zaprezentować wynik pracy nauczycielowi i grupie,
8) ocenić efekt pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

metoda projektów,

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

kartka papieru,

długopis,

tabela zapotrzebowania energetycznego dzieci i rozkładu posiłków,

tabela składu i objętości poszczególnych produktów,


Przykładowy jadłospis dla przedszkolaka:
I śniadanie – płatki kukurydziane na mleku ,kanapka z chudą wędliną.
II śniadanie – budyń z sokiem wiśniowym.
Obiad – zupa jarzynowa, schab pieczony z ziemniakami, kompot morelowy,
Podwieczorek – średni banan

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.5

Ogólne zasady pielęgnowania dzieci zdrowych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj gimnastykę dzieciom trzyletnim w żłobku w pomieszczeniu.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania.


Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z proponowanym zestawem ćwiczeń (Materiał nauczania pkt. 4.6.1),
2) zapoznać się z możliwościami psychomotorycznymi dziecka w wieku trzech lat,
3) wziąć pod uwagę możliwości lokalowe do przeprowadzenia zajęć,
4) podjąć decyzję jakie sprzęty dodatkowe zastosować,
5) przemyśleć kolejność ćwiczeń,
6) przedstawić projekt ćwiczeń,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

kartka, długopis.


Ćwiczenie 2

Zaplanuj naukę korzystania z nocnika.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy omówić jego zakres i techniki

wykonania, przypomnieć zasady postępowania z dzieckiem


Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z proponowanymi działaniami (Materiał nauczania pkt.4.6.1),
2) przeczytać opis sytuacji podany poniżej,
3) zaplanować czynności wobec 2,5 letniego dziecka,
4) dokonać prezentacji i oceny wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

metoda indywidualnego przypadku

Środki dydaktyczne

kartka z opisem sytuacji i pytaniem dla każdej osoby,

kartka papieru formatu A4,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

folie mazaki,

grafoskop,

opis sytuacji.

Opis sytuacji: Zosia ma 2,5 roku. Jest dzieckiem zdrowym, prawidłowo rozwijającym się,

które jednak nie opanowało jeszcze umiejętności korzystania z nocnika. Przechodzi okres
buntu i przekory. Na prośby matki o skorzystanie z nocnika reaguje krzykiem i ucieczką. Ma
zakładane pieluszki jednorazowe.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.6. Promowanie zdrowia i edukacja zdrowotna

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj zajęcia w formie zabawy dla dzieci trzyletnich na temat: Myj zęby.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia


Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wiadomościami z zakresu (Materiał nauczania pkt.4.7.1),
2) zapoznać się z możliwościami psychoruchowymi dziecka trzyletniego,
3) zapoznać się z metodami profilaktyki próchnicy u dzieci,
4) stworzyć plan zajęć,
5) zaplanować środki dydaktyczne,
6) zaprezentować projekt nauczycielowi,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

kartka,

długopis.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj zajęcia w formie zabawy dla dzieci trzyletnich na temat: Jedz owoce

i warzywa

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania.


Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wiadomościami z zakresu (Materiał nauczania pkt.4.7.1),
2) zapoznać się z możliwościami psychoruchowymi dziecka trzyletniego,
3) zapoznać się ze specyfiką żywienia dzieci trzyletnich,
4) stworzyć plan zajęć,
5) zaplanować środki dydaktyczne,
6) zaprezentować projekt nauczycielowi,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

kartka,

długopis.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego


Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Pielęgnowanie dziecka
zdrowego”

Test składa się z 20 zadań, z których:

zadania 1 - 12 są z poziomu podstawowego,

zadania 13 - 20 są z poziomu ponadpodstawowego.


Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź do zadań uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

1.

Wymienić najlepszy pokarm
noworodków i dzieci do 6 miesiąca
życia.

A

P

b

2.

Objaśnić symbol 2R na opakowaniu
mleka modyfikowanego.

B

P

c

3.

Określić wiek dziecka, któremu
można podać kromkę chleba z
masłem.

B

P

c

4.

Wskazać przyczyny wystąpienia u
rocznego niemowlęcia tętna
140u/min.

B

P

a

5.

Określić, jaką rolę pełnią tłuszcze w
diecie dziecka.

B

P

c

6.

Określić pozycję trzymania
niemowlęcia na rękach.

B

P

d

7.

Opisać, jakim środkiem i w jakim
kierunku myjemy krocze
dziewczynki.

B

P

c

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

8.

Określić częstość zmian pieluszki u
niemowlęcia.

B

P

a

9.

Określić miejsce pomiaru ciśnienie
tętniczego u dziecka.

B

P

Ramię, udo.

10. Pamiętać, by podczas zmiany

pieluszki u niemowlęcia nie unosić
pośladków pociągając za stópki.

A

P

...aby nie unosić

pośladków

pociągając za

stópki...

11. Wskazać, na co wpływa pozycja

leżenia niemowlaka na brzuszku.

B

P

a

12. Wyjasnić, na czym polega promocja

zdrowia u dzieci trzyletnich.

B

P

c

13. Wymienić zasady, którymi kieruje

się osoba dokonująca pomiarów
obwodu głowy u dziecka.

C

PP

- umyte ręce,
- taśmę krawiecką
przeprowadzamy
wokół głowy
dziecka poprzez
wyniosłość
potyliczną z tyłu i
przez
środek guzów
czołowych z przodu,
- taśmę przesuwamy
ostrożnie, aby
nie uszkodzić skóry
głowy,
- wyniki wpisujemy
do dokumentacji
i wyznaczamy na
właściwej siatce
centylowej,
- taśmę
dezynfekujemy
przecierając
płynem
dezynfekcyjnym.

14. Obliczyć ilość mleka potrzebną na

jednorazowe karmienie noworodka
w 7 dobie życia.

D

PP

( dzień życia – 1) x
10
( 7-1) x 10 = 60 ml
60 ml x 7 karmień =
420 ml mleka

15. Posłużyć się siatką centylową dla

wyznaczenia dziecka o określonym
wieku i wadze ciała.

C

PP

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

16. Odczytać i zapisać poszczególne

pozycje centylowe.

D

PP

1- 3

centyl lub

< 3
2- 10 centyl
3- 97

centyla lub

>97
4- 75

lub <

75
5- 90-97 lub <
75
6- 10

lub >

10

17. Wymienić warunki jakie muszą

spełniać zabawki bezpieczne dla
dzieci.

C

PP

- nie uszkodzone,
- powinny być duże,
- nie mogą zawierać
małych,
ruchomych

części,

- nie mogą mieć
ostrych brzegów.

18. Opisać sposób pielęgnacji

noworodka, u którego nie odpadł
jeszcze kikut pępowiny.

C

PP

c

19. Wskazać sposób postępowania w

przypadku stwierdzenia
ciemieniuchy u 2-miesięcznego
dziecka.

C

PP

b

20. Scharakteryzować postępowanie z

noworodkiem, który ma na twarzy
potówki.

C

PP

b

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Przebieg testowania


Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

1. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
2. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania

i oceniania.

3. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

4. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
5. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.
8. Sprawdź prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.
9. Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną

i statystyczną zestawu zadań.

10. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.


Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących problemów omawianych podczas realizacji całego

modułu.

Zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 11,12, 18,19,20 są zadaniami wielokrotnego wyboru
i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa;

Zadanie 10 to zdanie z luką.

Zadania 9, 13,17 są zadaniami otwartymi i należy udzielić krótkiej odpowiedzi.

Zadania 15 i 16 wymagają umiejętności posługiwania się siatką centylową.

Zadanie 14 wymaga obliczeń.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź znakiem X
(w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedzi,

w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy,

w zadaniach rachunkowych wykonaj obliczenia według znanych wzorów,

w zadaniach z siatka centylową odczytaj odpowiednie współrzędne lub je
zaznacz.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 13 - 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia !

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH


1. Najlepszym sposobem karmienia noworodków i niemowląt do 6 miesiąca życia jest:

a) mleko matki,
b) mleko krowie,
c) mleko modyfikowane,
d) mieszanki mleczne z dodatkiem kleiku ryżowego.

2. Symbol 2R na opakowaniu mleka modyfikowanego oznacza:

a) mleko początkowe,
b) mleko dla dzieci z tendencja do ulewania,
c) mleko następne z dodatkiem kleiku ryżowego,
d) mleko następne z dodatkiem kleiku gryczano-ryżowego.

3. Kanapkę z chlebem i masłem możesz podać dziecku w wieku:

a) 6 miesięcy,
b) 8 miesięcy,
c) 10 miesięcy,
d) 12 miesięcy.


4. U rocznego niemowlęcia częstotliwość tętna w stanie spoczynku wynosi 150 u/minutę.

Stan taki to
a) tachykardia,
b) bradykardia,
c) wartość fizjologiczna,
d) normokardia.


5. Wyjaśnij rolę tłuszczy w diecie dzieci do 2 roku życia.

a) mogą spowodować otyłość,
b) mogą doprowadzić do hipercholesterolemii,
c) są one niezbędne do prawidłowego rozwoju układu nerwowego,
d) są one niezbędne do prawidłowej termoregulacji.

6. Pozycja trzymania niemowlęcia na rękach, to:

a) na boku,
b) w pozycji płaskiej,
c) na brzuszku,
d) w kołysce rąk.

7. Podaj kierunek mycia i środek jakim wykonasz czynności toalety krocza u dziewczynki:

a) z góry na dół wodą z mydłem,
b) z dołu do góry wodą z mydłem,
c) z góry na dół wodą,
d) z dołu do góry wodą z mydłem.


8. Określ częstotliwość zmian pieluszek u niemowlęcia.

a) maksymalnie co 3 godziny oraz wtedy gdy odda stolec,
b) 8 razy dziennie oraz wtedy gdy odda stolec,
c) 5 razy dziennie oraz wtedy gdy odda stolec,
d) maksymalnie co 2 godziny oraz wtedy gdy odda stolec.

9. Miejsce, w jakim można założyć mankiet dokonując pomiaru ciśnienia tętniczego krwi

u dziecka to:

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

10. Podczas przewijania niemowlęcia wkładając pod pośladki nową pieluszkę należy

pamiętać o tym,................................................, co niekorzystne jest dla stawów
biodrowych niemowlęcia.

11. Pozycja na brzuszku:

a) wpływa korzystnie na kształtowanie się stawów biodrowych,
b) zapewnia dobry kontakt wzrokowy z dzieckiem,
c) zapobiega śmierci łóżeczkowej,
d) sprzyja „dociśnięciu” małżowin usznych do czaszki.

12. Promując zdrowie wśród dzieci trzyletnich w żłobku powinieneś skupić się na:

a) zapobieganiu próchnicy zębów,
b) zapobieganiu krzywicy,
c) nauczaniu dzieci zdrowych zachowań
d) zapobieganiu wypadkom i urazom.

13. Scharakteryzuj kolejne czynności przy wykonywaniu pomiaru obwodu głowy u dziecka.

14. Oblicz objętość mleka potrzebną na jednorazowe karmienie noworodka w 7 dobie życia,

jaką ilość pokarmu powinno dostać dziecko w ciągu całej doby?

15. Wyznacz na siatce centylowej: dziecko 7 miesięcy o masie 10 kg,

16. Odczytaj i zapisz zgodnie z zasadami poszczególne pozycje centylowe



1- …………………………

2- …………………………

3- …………………………

4- …………………………

5- …………………………

6- …………………………

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

17. Wymień, jakie warunki powinny spełniać zabawki, aby mogły się nimi bawić bezpiecznie

dzieci w żłobku:

18. Podczas pielęgnacji noworodka, u którego nie odpadł jeszcze kikut pępowiny należy:

a) smarować kikut pępowiny środkiem nawilżającym,
b) dokładnie oczyścić kikut pępowiny wodą z mydłem,
c) nie doprowadzić do zamoczenia kikuta pępowiny podczas kąpieli,
d) zapudrować zasypką po kąpieli.

19. U 2-wu miesięcznego dziecka stwierdziłaś ciemieniuchę na głowie. W takim przypadku

należy:
a) wyczesać łuski grzebieniem,
b) umyć głowę i nasmarować oliwką, następnego dnia delikatnie sczesać łuski,
c) zdrapać paznokciem przyklejone łuski,
d) umyć głowę i posmarować nawilżającym balsamem, po czym delikatnie sczesać łuski.

20. Noworodek ma obfite potówki na twarzy. W takim przypadku należy:

a) mechanicznie zetrzeć szorstkim gazikiem i zapudrować zmiany,
b) mechanicznie zetrzeć szorstkim gazikiem i przetrzeć 2% spirytusem salicylowym,
c) mechanicznie zetrzeć szorstkim gazikiem,
d) wetrzeć oliwkę kosmetyczną.



















background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ODPOWIEDZI


Imię i nazwisko..........................................................................................

Pielęgnowanie dziecka zdrowego


Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz obliczenia, brakujące części zdania lub pełne
odpowiedzi

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d


2.

a

b

c

d


3.

a

b

c

d


4.

a

b

c

d


5.

a

b

c

d


6.

a

b

c

d


7.

a

b

c

d


8.

a

b

c

d


9.



10.



11.

a

b

c

d


12.

a

b

c

d


13.



14.



15.



background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

16.

1-

……………………

2-

1…………………………
2……………………….
3- …………………………
4- …………………………
5- …………………………
6- …………………………




17.



18.

a

b

c

d


19.

a

b

c

d


20.

a

b

c

d


Razem:

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

TEST 2


Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Pielęgnowanie dziecka
zdrowego”

Test składa się z 20 zadań, z których:

zadania 1 - 12 są z poziomu podstawowego,

zadania 13 - 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź do zadań uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma

następujące oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego,


Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

1.

Wymienić rolę dziecięcych
kosmetyków.

B

P

- przeznaczone do pielęgnacji
skóry dziecka,
- produkowane przez
renomowane,
znane firmy,
- posiadające atest Państwowego
Zakładu Higieny i Instytutu
Matki i
Dziecka,
- najprostszy skład, by nie
uczulać.

2.

Wymienić czynniki
sprzyjające pieluszkowemu
zapaleniu skóry.

A

P

- wilgoć,
- ciepło,
- kontakt skóry pośladków z
moczem,
kałem,
- tarcie skóry o pieluszkę.

3.

Wymienić niebezpieczeństwa,
jakie grożą niemowlęciu
podczas kąpieli.

B

P

- oparzenie,
- wyziębienie,
- zachłyśnięcie się wodą,
- dostanie się wody do ucha lub
oka.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

4.

Określić pozycję trzymania
niemowlęcia na rękach.

B

P

c

5.

Wskazać najodpowiedniejszą
porę przewijania niemowlęcia.

B

P

d

6.

Wskazać podstawowy pokarm
dla niemowląt po ukończeniu
5 miesiąca życia.

A

P

c

7.

Wymienić wiek dziecka, od
którego można podawać
mleko krowie.

B

P

d

8.

Określić dzienne
zapotrzebowanie kaloryczne
noworodka.

A

P

b

9.

Wskazać najlepszy sposób
podawania dziecku papki
jarzynowej.

A

P

b

10.

Wymienić dodatkowy posiłek
dla półrocznego niemowlęcia.

A

P

a

11.

Wskazać prawidłowy zakres
tętna u rocznego dziecka.

B

P

b

12.

Wymienić najwygodniejszą
pozycję dziecka, aby mogło
,,odbić’’ po posiłku.

A

P

b

13.

Scharakteryzować rodzaj
obuwia najodpowiedniejszy
dla rocznego dziecka.

C

PP

- sztywny zapiętek,
- szeroki, wysoki przód (czubek)
butów,
- rozmiar taki, aby palce nie
dotykały
do przedniego brzegu buta,
- z naturalnego tworzywa.

14.

Wymienić działania, jakie
należy podjąć gdy
dwumiesięczne dziecko ma
pieluszkowe zapalenie skóry.

C

PP

- dokładne oczyszczanie
pośladków i
okolicy krocza po każdym
oddaniu
moczu i stolca,
- częsta zmiana pieluszek,
- dokładne płukanie pieluszek
tetrowych po praniu,
- wietrzenie pośladków,
- nakładanie ochronnych kremów
na
okolice pośladków z zawartością
tlenku cynku, alantoliny, lanoliny
czy d-pantenolu.

15.

Wymienić działania, jakie
należy podjąć gdy niemowlę
ma przesuszoną skórę.

C

PP

- zwiększyć wilgotność otoczenia,
- zmniejszyć częstotliwość kąpieli
np.
co drugi dzień,
- stosować natłuszczające,
nawilżające kosmetyki dziecięce,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

- do kąpieli dodawać specjalne
środki
nawilżające ciało.

16.

Wymienić
najodpowiedniejszy temat na
zajęcia promujące zdrowie w
grupie trzylatków.

C

PP

b

17.

Wskazać najwłaściwsze
miejsce do zbadania tętna u
noworodków i niemowląt.

C

PP

d

18.

Obliczyć skład mieszanki
mlecznej dla niemowląt.

C

PP

c

19.

Posłużyć się siatką centylową
dla wyznaczenia dziecka o
określonym wieku i wzroście.

D

PP

20.

Odczytać i zapisać
poszczególne pozycje
centylowe.

D

PP

1- 3

lub < 3

2- 10 centyl
3- 97

lub >97

4- 10 - 25 lub 10/25
5- 25

lub < 25

6- 90

lub > 90

D

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Przebieg testowania


Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania

i oceniania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
6. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.
9. Sprawdź prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.
10. Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną

i statystyczną zestawu zadań.

11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.


Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących problemów omawianych podczas realizacji jednostki

modułowej.

Zadania: 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11,12, 16, 17, 18 są zadaniami wielokrotnego wyboru
i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa;

Zadania 1, 2, 3, 13, 14, 15 są zadaniami otwartymi i należy udzielić krótkiej
odpowiedzi.

Zadania 19 i 20 wymagają umiejętności posługiwania się siatką centylową.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź znakiem X
(w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedzi,

w zadaniach z siatką centylową odczytaj odpowiednie współrzędne lub je zaznacz.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 13 - 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia !


Materiały dla ucznia:

instrukcja,

zestaw zadań testowych,

karta odpowiedzi.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wymień wymogi, jakie powinny spełniać kosmetyki dla dzieci.

2. Wymień, jakie czynniki sprzyjają powstaniu pieluszkowego zapalenia skóry.

3. Wymień niebezpieczeństwa jakie grożą niemowlęciu podczas kąpieli.

4. Wskaż właściwą pozycje trzymania niemowlaka na rękach:

a) na boku,
b) w pozycji płaskiej,
c) na ramieniu,
d) na brzuszku.


5. Kiedy najlepiej jest przewinąć niemowlę.

a) po karmieniu,
b) godzinę przed karmieniem,
c) przed zabawą z dzieckiem,
d) parę minut przed karmieniem.


6. Podstawą żywienia sztucznego niemowląt po ukończeniu 5 miesiąca życia jest:

a) mleko początkowe,
b) mleko krowie,
c) mleko następne,
d) papki jarzynowe z mięsem.


7. Mleko krowie można podawać dziecku od:

a) 10 miesiąca,
b) 12 miesiąca,
c) 18 miesiąca,
d) 24 miesiąca.


8. Zapotrzebowanie kaloryczne noworodka wynosi:

a) 90-100 kcal/kg masy ciała,
b) 100-110 kcal/kg masy ciała,
c) 110-120 kcal/kg masy ciała,
d) 120-130 kcal/kg masy ciała.


9. Najwłaściwszym sposobem podawania kaszki lub papki jarzynowej jest:

a) butelka i smoczek z 3 dziurkami,
b) łyżeczka,
c) kubeczek,
d) butelka i smoczek z nacięciem w kształcie krzyżyka.


10. Dla niemowlęcia ( 6 m-cy) karmionego naturalnie, pierwszym, dodatkowym posiłkiem

będzie:
a) papka jarzynowa,
b) zupa jarzynowa z mięsem,
c) mus lub soczek owocowy,
d) zmiksowana zupa którą jedzą dorośli.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

11. Prawidłowy zakres tętna u rocznego niemowlęcia wynosi:

a) 120-140 u/min,
b) 110-130 u/min,
c) 66-100 u/min,
d) 140-160 u/min.


12. Zaproponuj pozycję dla niemowlęcia aby mogło „odbić” po posiłku.

a) w kołysce rąk,
b) na ramieniu,
c) twarzą do przodu,
d) na biodrze.


13. Matka rocznego dziecka, które zaczyna chodzić, prosi cię o pomoc w wyborze

odpowiednich dla dziecka butów. Wymień najważniejsze kryteria wyboru.


14. Niemowlę dwumiesięczne ma pieluszkowe zapalenia skóry. Opisz podjęte działania

pielęgnacyjne.


15. Niemowlę ma przesuszoną skórę. Jakie działania należy podjąć?

16. Wskaż temat, który zaproponujesz trzylatkom na

zajęcia

promujące zdrowie.

a) palenie to nałóg,
b) jak dobrze być zdrowym,
c) zapobieganie wypadkom,

17. Pomiaru tętna u noworodków i niemowląt dokonasz na:

a) tętnicy szyjnej,
b) tętnicy udowej,
c) tętnicy grzbietowej stopy,
d) tętnicy ramiennej,


18. Do przygotowania 100 ml mieszanki mlecznej użyjesz:

a) 60 ml wody i 2 miarki mleka w proszku
b) 60 ml wody i 3 miarki mleka w proszku
c) 90 ml wody i 3 miarki mleka w proszku
d) 90 ml wody i 4 miarki mleka w proszku


19. Wyznacz na siatce centylowej: dziecko 7 miesięcy, 72 cm, określ pozycje centylową.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

20. Odczytaj i zapisz zgodnie z zasadami poszczególne pozycje centylowe



1- …………………………

2- …………………………

3- …………………………

4- …………………………

5- …………………………

6- …………………………


background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

KARTA ODPOWIEDZI


Imię i nazwisko..........................................................................................

Pielęgnowanie dziecka zdrowego


Zakreśl lub wpisz poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.





2.





3.





4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.




14.




15.




background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

20.


1……….
2……….
3……….
4………
5………
6………






Razem:

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

7. LITERATURA

1. Bernat K.: Jak opiekować się zdrowym noworodkiem w domu. Zeszyty Promocji

Zdrowia. Zakład Poligraficzny. Lublin 1994

2. Bożkowa K. (red): pediatria praktyczna. Wydawnictwo lekarskie PZWL. Warszawa 1994
3. Dowshen S.A., Izenberg N., Boss E.: Dziecko. Zdrowie i rozwój. Świat Książki.

Warszawa 2003

4. Fenwick E.: Matka i dziecko (vademecum). OMC& Letter Perfekt International.

Warszawa1998

5. Gołąb B., Traczyk W.: Anatomia i fizjologia człowieka. Wydawnictwo Ośrodek

doradztwa i szkolenia. Łódź 1997

6. Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP. Warszawa 1998
7. Hellbrugge T.: Pierwszych 365 dni życia dziecka. Wydawnictwo Promyk słońca.

Warszawa 1991

8. Illingwrth R., C.: Niemowlęta i małe dzieci. PZWL, Warszawa 1996
9. Jankowski A. (red.): Propedeutyka pediatrii. AM we Wrocławiu. Wrocław 1998
10. Karski J.: Promocja zdrowia. PZWL, Warszawa 1992
11. Kubicka K., Kawalec W.(red.): Pediatria. Wydawnictwo lekarskie PZWL. Warszawa 1999
12. Murkoff H.: Niezbędnik opiekunki do dziecka. Wydawnictwo KLUB DLA CIEBIE.

Warszawa 2005

13. Nowak S.: propedeutyka pediatrii. PZWL. Warszawa 1987
14. Papierkowski A.: Choroby wieku rozwojowego. PZWL. Warszawa 1997
15. Pawłowska d., Gożdzikiewicz A.: Przewodnik do ćwiczeń z żywienia niemowlat i dzieci.

Akademia Medyczna. Białystok 2003

16. Socha J., Rojek U.: Żywienie dzieci chorych i zdrowych. PZWL. Warszawa 1995
17. Spock B., Rothenberg M.B.: Dziecko- pielęgnowanie i wychowanie. PZWL, Warszawa

1995

18. Szotowa W.: Żywienie dzieci zdrowych. PZWL. Warszawa 1992
19. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.: Podstawy pielęgniarstwa. Wydawnictwo

Czelej. Lublin 2004

20. Trawińska H.: Zabawy rozwijające dla małych dzieci. PZWL. Warszawa 1998
21. Worner P.: Opieka nad noworodkiem. Liber. Warszawa 2004
22. Zahradniczek K. (red.): Pielęgniarstwo. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2004

Strony internetowe aktualne na dzień 30 maja 2006:

www.edziecko.pl

www.forumpediatryczne.pl

www.niemowle.onet.pl

www.dziecko24.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron