2015-05-10
1
Choroby bakteryjne skóry
Sylwia Krzętowska
Choroby infekcyjne – wiadomości wstępne
Infekcja
, czyli
zakażenie
, to wniknięcie do organizmu
drobnoustrojów chorobotwórczych, takich jak wirusy,
bakterie lub grzyby. Ze względu na mechanizm
zakażenia wyróżnia się zakażenia wewnątrz- i
zewnątrzpochodne
Choroby infekcyjne – wiadomości wstępne
Zakażenia wewnątrzpochodne
polegają na
gwałtownym rozwoju drobnoustrojów, które dotychczas
żyły w organizmie (np. na skórze, błonach śluzowych, w
przewodzie pokarmowym, drogach oddechowych i
moczowo-
płciowych), ale w pewnym momencie uzyskały
sprzyjające warunki do szybkiego rozwoju (np.
uszkodzenie skóry, błon śluzowych, uszkodzenie
naturalnej bariery ochronnej, obniżenie odporności).
Przykładem takich infekcji są m.in. grzybice pojawiające
się po leczeniu antybiotykiem, półpasiec
Zakażenia zewnątrzpochodne
polegają na wtargnięciu
do organizmu drobnoustrojów z zewnątrz. Źródłem
mikroorganizmów jest najczęściej zakażony osobnik.
Może to być chory (człowiek lub zwierzę) albo nosiciel
(człowiek lub zwierzę, u którego nie występują objawy
choroby mimo obecności czynnika chorobotwórczego)
Choroby infekcyjne – wiadomości wstępne
Drogi szerzenia się zakażenia
:
•
bezpośredni kontakt z chorym albo
nosicielem
(przez pocałunek, podanie ręki,
stosunek płciowy, podczas leczenia i
pielęgnacji, drogą łożyskową, a w przypadku
zwierząt – przez ukąszenia i zadrapania
•
pośrednio
:
drogą powietrzną, najczęściej kropelkową,
podczas kichania, kaszlu, głośnego
mówienia
drogą pokarmową, przez zakażone
pokarmy i wodę
przez glebę, w której znajdują się
przetrwalniki bakterii i jaja pasożytów
przez stawonogi
, głównie owady i kleszcze
przez przedmioty
, skażoną bieliznę
osobistą i pościelową, przybory toaletowe,
źle wyjałowiony sprzęt medyczny itp.
2015-05-10
2
Choroby infekcyjne – wiadomości wstępne
Jeżeli drobnoustroje pokonają bariery obronne i wnikną
do organizmu człowieka rozwija się
choroba infekcyjna
,
czyli
zakaźna
, której objawy są skutkiem uszkodzenia
tkanek lub ich zmienionej czynności fizjologicznej
wywołanej przez drobnoustrój chorobotwórczy
W dermatologii choroby o podłożu infekcyjnym dzieli się
na grupy w zależności od czynników chorobotwórczych
Wyróżnia się choroby:
•
bakteryjne
•
ziarniniakowe
•
wirusowe
•
grzybicze
Choroby bakteryjne
W warunkach fizjologicznych na skórze
każdego człowieka bytują bakterie. Jeśli
układ odpornościowy funkcjonuje
prawidłowo, a ciągłość naskórka jest
zachowana, mikroorganizmy te nie
powodują chorób. Groźne są dopiero
wtedy, gdy ten stan równowagi zostaje
zaburzony
Ze względu na rodzaj czynnika
chorobotwórczego zakażenia bakteryjne
skóry dzieli się na:
•
paciorkowcowe
np. róża
•
gronkowcowe
np. zapalenie mieszków
włosowych, figówka, ropnie mnogie pach,
czyrak
•
mieszane czyli gronkowcowo-
paciorkowcowe
np. liszajec zakaźny,
niesztowica, wyprzenie bakteryjne
GRONKOWCE
PACIORKOWCE
Choroby bakteryjne - róża
Jest to ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej. Najczęściej
występuje u osób starszych. Najbardziej narażeni na tę chorobę
są chorzy na cukrzycę, z niedoborami immunologicznymi i
zakażeniami grzybiczymi
Rozwija się w wyniku upośledzenia krążenia żylnego i
limfatycznego, a także wniknięcia do powierzchownych naczyń
limfatycznych bakterii pochodzących z wewnątrzustrojowych
ognisk zakaźnych lub ze środowiska zewnętrznego
Początek choroby jest nagły. Pojawia się żywoczerwony rumień z
towarzyszącym mu obrzękiem i zwiększonym napięciem skóry.
Rumień przy dotyku jest bolesny. Zmiany najczęściej
umiejscowione są na twarzy i kończynach dolnych. Występują
także wysoka gorączka, dreszcze, bóle głowy i uczucie rozbicia
Choroba rozwija się i wycofuje w ciągu 2-4 tygodni
Róża jednak często nawraca, a przechorowanie jej nie zapewnia
odporności. Powikłaniem może być przede wszystkim zajęcie
naczyń limfatycznych z przewlekłym obrzękiem
Choroby bakteryjne - róża
2015-05-10
3
Choroby bakteryjne – zapalenie mieszków
włosowych
Charakteryzuje się występowaniem
krost w okolicy mieszków
włosowych. Zapalenie jest
wywoływane przez drobnoustroje,
które przedostają się w głąb skóry
najczęściej przez ujścia gruczołów
łojowych. Przyczynia się do tego nie
przestrzeganie zasad higieny
Choroba może być skutkiem
depilacji woskiem lub golenia
Początkowo zmiany obejmują sam
mieszek, potem również skórę
wokół niego. Rozwijający się w
obrębie mieszka włosowego stan
zapalny często powoduje
swędzenie i pieczenie. Choroba
może przekształcić się w czyraka
Choroby bakteryjne – figówka
Jest to przewlekła postać zapalenia
mieszków włosowych występująca
u mężczyzn w okolicach golonego
zarostu, zwykle na górnej wardze i
brodzie. Powstaje na skutek
skaleczeń, zadrapań
Objawia się licznymi grudkami i
krostkami, z niektórych powstają
rozmiękające guzy ropne
Choroba może trwać wiele
miesięcy. Jeśli nie jest leczona,
prowadzi do rozszerzenia się stanu
zapalnego. W skrajnych
przypadkach powoduje trwałe
łysienie. Czasami mogą powstawać
blizny zanikowe z powodu
uszkodzenia brodawek włosowych
Choroby bakteryjne – ropnie mnogie pach
To zakażenie apokrynowych gruczołów
potowych, które występują głównie w
okolicy pach, ale też narządów
płciowych, odbytu i brodawek
sutkowych
Gruczoły te uaktywniają się dopiero w
okresie dojrzewania płciowego, dlatego
choroba nie występuje u dzieci. Jej
przyczyną jest wnikanie i rozmnażanie
się bakterii wskutek nadmiernej
potliwości lub drobnych urazów
mechanicznych, np. po goleniu
Wykwitem pierwotnym są guzy lub
guzki, które ulegają rozmiękaniu (w
dotyku wyczuwa się chełbotanie płynu),
a następnie przebiciu. W wyniku tego
powstają przetoki. Zmiany są bolesne i
goją się pozostawiając rozległe blizny
Choroby bakteryjne – czyrak
To bolesny guzowaty naciek zapalny w otoczeniu mieszka
włosowego. Skłonność do powstawania czyraków mają osoby z
obniżoną odpornością, chore na cukrzycę, otyłe oraz
nadużywające alkoholu
Przyczyną wystąpienia choroby są drobne urazy mechaniczne
uszkadzające naskórek, np. tarcie bielizny, ubrania, maceracja pod
wpływem potu. Najczęściej zakażenie jest wewnątrzpochodne
Wykwitem pierwotnym jest guz obejmujący mieszek włosowy i jego
otoczenie. Początkowo guz jest sinoczerwony, żywo bolesny. W
ciągu 4-6 dni przekształca się w krostę, której szczyt przebija włos.
Pod krostą dochodzi do martwicy i rozpadu tkanek. Po kilku
kolejnych dniach oddziela się czop martwiczy, a następnie zmiana
goi się, pozostawiając bliznę
U osób z grupy ryzyka zmiany bywają liczne (czyraczność). Może
też wystąpić czyrak gromadny – skupienie i zlewanie się wielu
czyraków. Jest to choroba o ciężkim przebiegu, z wysoką
temperaturą, czasami z objawami zakażenia ogólnoustrojowego
2015-05-10
4
Choroby bakteryjne – czyrak
Choroby bakteryjne – liszajec zakaźny
To często spotykane powierzchniowe zakażenie skóry. Najczęściej
dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym. Przyczyną choroby jest zwykle
zakażenie zewnątrzpochodne, które następuje przez kontakt bezpośredni
lub pośredni (przez zakażone przedmioty). Rzadziej dochodzi do
zakażenia wewnątrzpochodnego, które przenosi się z błon śluzowych
nosogardzieli
Liszajec zakaźny może również wystąpić jako powikłanie innych chorób
skóry, zwłaszcza przebiegających ze świądem, ponieważ przeczosy
powstające w wyniku drapania sprzyjają zakażeniom bakteryjnym. W
takim przypadku mówi się o zliszajowaceniu
Choroba objawia się wykwitami pierwotnymi w postaci pęcherzy
wypełnionych surowiczo-ropną treścią, które w dalszym przebiegu
choroby pękają. Zasychająca wydzielina tworzy charakterystyczne
miodowożółte strupy
Zmiany zlokalizowane są na twarzy, zwłaszcza w okolicy ust i nosa. Mogą
zostać przeniesione na okolice płytek paznokciowych, a następnie na
całą skórę
Liszajec zlokalizowany w kącikach ust tworzy tzw. zajady. Przebieg
choroby jest krótkotrwały (kilka dni), a zmiany cofają się bez śladu
Choroby bakteryjne – liszajec zakaźny
Choroby bakteryjne – niesztowica
Jest to głębsze zakażenie skóry
występujące u osób wyniszczonych,
niedożywionych, z obniżoną
odpornością, przebywających w
złych warunkach higienicznych,
np. bezdomnych. Rozwija się
najczęściej po drobnych urazach
np. ukąszeniach owadów
W początkowym okresie pojawiają
się liczne wykwity pęcherzowo-
ropne lub krwawo-
ropne, które
przekształcają się w bolesne
owrzodzenia pokryte strupem
Zmiany występują najczęściej na
kończynach dolnych, pośladkach i
tułowiu, rzadko na kończynach
górnych. Goją się z pozostawieniem
blizn
2015-05-10
5
Choroby bakteryjne – wyprzenie bakteryjne
To ostry stan zapalny skóry,
połączony z sączeniem, licznymi
pęknięciami i ubytkami naskórka.
Narażone na tę chorobę są
głównie osoby chore na cukrzyce,
otyłe, nadmiernie pocące się i
niemowlęta. Jej przyczynę stanowi
maceracja naskórka pod wpływem
potu i ocierania się wilgotnej skóry
Objawia się początkowo
rumieniem
i świądem, później
zmiany są sączące i pojawiają się
nadżerki
Zmiany są zlokalizowane w
fałdach skórnych (pachy,
pachwiny, zgięcia stawowe, pod
piersiami) i wyraźnie odgraniczone
od skóry zdrowej