Audytor H

2

O. Projektowanie pionów wodociągowych

Pytanie: Czy w programie Audytor H

2

O istnieje możliwość przeprowadzenia obliczeń samych

pionów wodociągowych bez rysowania instalacji mieszkaniowych?

Odpowiada Michał Strzeszewski, współautor programu Audytor H

2

O.

Fot.

R

ad

os

ław Rosi

ńsk

i

W programie Audytor H

2

O 1.5 istnieją specjalne narzędzia tzw. inteligentnego powielania.

Dlatego narysowanie i następnie powielenie instalacji mieszkaniowych nie powinno zająć
zbyt wiele czasu. Jeśli jednak projektant preferuje narysowanie samego schematu pionów i
przewodów rozprowadzających, to również istnieje taka możliwość (rys. 3).

Proces projektowania prześledźmy na przykładzie. Załóżmy, że pion wodociągowy zaopatruje
w wodę pięć mieszkań, a instalacje w poszczególnych mieszkaniach są jednakowe. W tym
przypadku możemy najpierw przeprowadzić obliczenia samej instalacji mieszkaniowej (rys.
1). W miejscu podłączenia instalacji mieszkaniowej do pionu umieścimy element „źródło
wody”.

1

24°C

Łazienka

2

20°C

Kuchnia

D 15

D 15

D 15

D 15

D 20

D 20

D 2

0

D 2

0

D 1

5

D 2

0

D 2

0

D 1

5

D 1

5

D 15

D 15

D 2

0

DN 2

0

W

O

D S

K

RZ

2

.5

Z

DN 1

5

W

O

D S

K

RZ

1

.0

C

+ 0,00

PION-1

20°C

Rys. 1. Przykładowy schemat instalacji mieszkaniowej.

Po przeprowadzeniu obliczeń możemy odczytać obliczeniowy przepływ i wymagane ciśnie-
nie dyspozycyjne z tabeli „Wyniki – Źródła wody” (rys. 2). Informacje te wykorzystamy w
drugim etapie pracy, tzn. w projekcie pionu.

Rys. 2. Tabela Wyniki – Źródła wody z wynikami obliczeń instalacji mieszkaniowej.

– 1 –

PION-1

20°C

01

5°C

Piwnica

D 2

5

Σ

q

n

=

1

,80 l

/s

q =

0,

75 l

/s

D 3

2

Σ

q

n

=

4,

45 l

/s

q =

1,

20 l

/s

D 1

5

D 2

0

Σ

q

n

= 0

,8

9

l/

s

q

=

0

,51

l/

s

D 2

0

Σ

q

n

= 0

,3

6

l/

s

q

=

0

,29

l/

s

D 2

0

Σ

q

n

= 0

,8

9

l/

s

q =

0,

51

l/s

D 2

0

Σ

q

n

= 0

,3

6

l/

s

q =

0,

29

l/s

D 25

Σq

n

= 1,44 l/s

q = 0,66 l/s

D 32

Σq

n

= 3,56 l/s

q = 1,07 l/s

D 2

0

Σ

q

n

=

0,

89

l/s

q

=

0,

51

l/s

D 2

0

Σ

q

n

=

0,

36

l/s

q

=

0,

29

l/s

D 2

0

Σ

q

n

= 0,

89 l/s

q

=

0,

51

l/s

D 2

0

Σ

q

n

= 0,

36 l/s

q

=

0,

29

l/s

D 2

0

Σ

q

n

=

0,

36

l/s

q =

0,

29

l/

s

D 2

0

Σ

q

n

=

0,

89

l/s

q =

0,

51

l/

s

D 25

Σq

n

= 1,08 l/s

q = 0,57 l/s

D 32

Σq

n

= 2,67 l/s

q = 0,92 l/s

D 20

Σq

n

= 0,72 l/s

q = 0,45 l/s

D 25

Σq

n

= 1,78 l/s

q = 0,74 l/s

D 20

Σq

n

= 0,36 l/s

q = 0,29 l/s

D 20

Σq

n

= 0,89 l/s

q = 0,51 l/s

DN 25

ZAW KUL

DN 3 2

ZAW KUL

DN 15

MTCV-A

50°C Xp=5. 0

+ 0,00

+ 3,00

- 2,60

+ 6,00

+ 9,00

+ 12,00

Rys. 3. Przykładowy schemat pionu wodociągowego.

– 2 –

Następnie jako osobny projekt narysujemy pion (rys. 3), a w miejscu podłączenia instalacji
mieszkaniowych umieścimy tzw. „inny odbiornik”. W naszym przypadku będzie to „inny od-
biornik zimnej i ciepłej wody” (rys. 4).

Rys. 4. Rozwijany przycisk Inne odbiorniki.

Obiekt „inny odbiornik” będzie w tym przypadku zastępował instalację mieszkaniową. Dlate-
go w tabeli z danymi (rys. 5) wpiszemy sumę normatywnych wypływów zimnej i ciepłej wo-
dy (w kolumnach Qnzw i Qncw) oraz wymagane ciśnienie wody (odpowiednio w kolumnach
Pminzw i Pmincw).

W naszym przykładzie suma normatywnych wypływów zimnej wody w instalacji mieszka-
niowej wynosi 0,89 l/s. Odczytujemy ją z kolumny Qnzw tabeli „Wyniki – Źródła wody”
(rys. 2). Następnie wartość tę wpisujemy do tabeli z danymi dotyczącymi innego odbiornika
wody w projekcie pionu (rys. 5).

Wymagane ciśnienie dyspozycyjne wynosi 12,73 m słupa wody (kolumna Pzw na rys. 2). Tę
wartość z kolei wprowadzamy jako minimalne ciśnienie przed „innym odbiornikiem” (ko-
lumna Pminzw na rys. 5).

Analogicznie podajemy dane dla ciepłej wody: sumę normatywnych wypływów 0,36 l/s i
wymagane ciśnienie dyspozycyjne 13,88 m.

Rys. 5. Tabela z danymi dotyczącymi odbiornika – w tym przypadku całej instalacji mieszkaniowej.

Następnie w kolumnie Obl.Q należy wybrać jedną z dwóch ostatnich opcji tzn. gałąź bez od-
biorników o normatywnym wypływie większym bądź równym 0,5 l/s lub z takimi odbiorni-
kami (rys. 6). Podanie informacji czy gałąź zawiera przynajmniej jeden odbiornik tego typu
jest niezbędne, ponieważ zależności, stosowane przy ustaleniu przepływu obliczeniowego,
różnią się w zależności od tego faktu [4, 5]. W naszym przykładzie wybieramy opcję „Gałąź
bez odbiorników o Qn >= 0,5 dm3/s”. Pozostałe opcje uwzględniania normatywnego wypły-
wu wody z odbiornika przy określaniu sumy normatywnych wypływów i przepływu oblicze-
niowego zostały omówione w Polskim Instalatorze 12/2005 [2].

– 3 –

Rys. 6. Opcje uwzględniania normatywnego wypływu wody z odbiornika przy określaniu sumy normatywnych

wypływów i przepływu obliczeniowego

1

.

Pokazany sposób postępowania może być wykorzystany np. w przypadku powtarzalnych in-
stalacji mieszkaniowych. Wystarczy wtedy zaprojektować tylko jedną taką instalację i uzy-
skane wyniki (przepływy obliczeniowe i wymagane ciśnienie) uwzględnić w projekcie głów-
nym. W szczególności oba projekty mogą być zapisane w jednym pliku, ponieważ program
Audytor H

2

O umożliwia jednoczesne (w jednym pliku) projektowanie kilku niezależnych in-

stalacji (pod warunkiem, że dane ogólne będą adekwatne).

Należy przy tym zwrócić uwagę, aby precyzyjnie określić granicę instalacji mieszkaniowej i
konsekwentnie uwzględniać poszczególne elementy instalacji w jednej bądź drugiej części.

Jeśli np. jako punkt styku przyjmiemy trójnik w pionie, to całą długość przewodów pozio-
mych należy uwzględnić w obliczeniach części mieszkaniowej, a w projekcie głównym
wprowadzić zerową długość dla przewodów poziomych odchodzących od pionu. Jednocze-
śnie w projekcie głównym nie należy umieszczać żadnych elementów (np. wodomierzy czy
zaworów), które zostały uwzględnione w projekcie instalacji mieszkaniowej.

Szczegółowe informacje na temat programu Audytor H

2

O 1.5 zamieszczono w podręczniku

użytkownika [3] oraz na stronie internetowej www.sankom.pl.

Polecana literatura

1. Chudzicki J., Sosnowski S.: Instalacje wodociągowe. Projektowanie, wykonanie, eksplo-

atacja. Wydawnictwo Seidel-Przywecki. Warszawa 2005.

2. Strzeszewski M.: Audytor H2O. Natryski na basenie. Polski Instalator 12/2005. Str. 78.

3. Wereszczyński P., Narowski P., Strzeszewski M.: Podręcznik użytkownika programu Au-

dytor H

2

O wersja 1.5. Sankom, Warszawa 2005. (Podręcznik można pobrać ze strony

www.sankom.pl

.)

4. Norma PN-92/B-01706. Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu.

5. Norma DIN 1988. Technische Regeln für Trinkwasser.

1

Opcje uwzględniania normatywnego wypływu wody w przedstawionej postaci dostępne są począwszy od wer-

sji 1.5 Audytora H

2

O. W przypadku posiadania starszej wersji można pobrać bezpłatną aktualizację ze strony

www.sankom.pl

.

– 4 –