Audytor H
2
O. Projektowanie pionów wodociągowych
Pytanie: Czy w programie Audytor H
2
O istnieje możliwość przeprowadzenia obliczeń samych
pionów wodociągowych bez rysowania instalacji mieszkaniowych?
Odpowiada Michał Strzeszewski, współautor programu Audytor H
2
O.
Fot.
R
ad
os
ław Rosi
ńsk
i
W programie Audytor H
2
O 1.5 istnieją specjalne narzędzia tzw. inteligentnego powielania.
Dlatego narysowanie i następnie powielenie instalacji mieszkaniowych nie powinno zająć
zbyt wiele czasu. Jeśli jednak projektant preferuje narysowanie samego schematu pionów i
przewodów rozprowadzających, to również istnieje taka możliwość (rys. 3).
Proces projektowania prześledźmy na przykładzie. Załóżmy, że pion wodociągowy zaopatruje
w wodę pięć mieszkań, a instalacje w poszczególnych mieszkaniach są jednakowe. W tym
przypadku możemy najpierw przeprowadzić obliczenia samej instalacji mieszkaniowej (rys.
1). W miejscu podłączenia instalacji mieszkaniowej do pionu umieścimy element „źródło
wody”.
1
24°C
Łazienka
2
20°C
Kuchnia
D 15
D 15
D 15
D 15
D 20
D 20
D 2
0
D 2
0
D 1
5
D 2
0
D 2
0
D 1
5
D 1
5
D 15
D 15
D 2
0
DN 2
0
W
O
D S
K
RZ
2
.5
Z
DN 1
5
W
O
D S
K
RZ
1
.0
C
+ 0,00
PION-1
20°C
Rys. 1. Przykładowy schemat instalacji mieszkaniowej.
Po przeprowadzeniu obliczeń możemy odczytać obliczeniowy przepływ i wymagane ciśnie-
nie dyspozycyjne z tabeli „Wyniki – Źródła wody” (rys. 2). Informacje te wykorzystamy w
drugim etapie pracy, tzn. w projekcie pionu.
Rys. 2. Tabela Wyniki – Źródła wody z wynikami obliczeń instalacji mieszkaniowej.
– 1 –
PION-1
20°C
01
5°C
Piwnica
D 2
5
Σ
q
n
=
1
,80 l
/s
q =
0,
75 l
/s
D 3
2
Σ
q
n
=
4,
45 l
/s
q =
1,
20 l
/s
D 1
5
D 2
0
Σ
q
n
= 0
,8
9
l/
s
q
=
0
,51
l/
s
D 2
0
Σ
q
n
= 0
,3
6
l/
s
q
=
0
,29
l/
s
D 2
0
Σ
q
n
= 0
,8
9
l/
s
q =
0,
51
l/s
D 2
0
Σ
q
n
= 0
,3
6
l/
s
q =
0,
29
l/s
D 25
Σq
n
= 1,44 l/s
q = 0,66 l/s
D 32
Σq
n
= 3,56 l/s
q = 1,07 l/s
D 2
0
Σ
q
n
=
0,
89
l/s
q
=
0,
51
l/s
D 2
0
Σ
q
n
=
0,
36
l/s
q
=
0,
29
l/s
D 2
0
Σ
q
n
= 0,
89 l/s
q
=
0,
51
l/s
D 2
0
Σ
q
n
= 0,
36 l/s
q
=
0,
29
l/s
D 2
0
Σ
q
n
=
0,
36
l/s
q =
0,
29
l/
s
D 2
0
Σ
q
n
=
0,
89
l/s
q =
0,
51
l/
s
D 25
Σq
n
= 1,08 l/s
q = 0,57 l/s
D 32
Σq
n
= 2,67 l/s
q = 0,92 l/s
D 20
Σq
n
= 0,72 l/s
q = 0,45 l/s
D 25
Σq
n
= 1,78 l/s
q = 0,74 l/s
D 20
Σq
n
= 0,36 l/s
q = 0,29 l/s
D 20
Σq
n
= 0,89 l/s
q = 0,51 l/s
DN 25
ZAW KUL
DN 3 2
ZAW KUL
DN 15
MTCV-A
50°C Xp=5. 0
+ 0,00
+ 3,00
- 2,60
+ 6,00
+ 9,00
+ 12,00
Rys. 3. Przykładowy schemat pionu wodociągowego.
– 2 –
Następnie jako osobny projekt narysujemy pion (rys. 3), a w miejscu podłączenia instalacji
mieszkaniowych umieścimy tzw. „inny odbiornik”. W naszym przypadku będzie to „inny od-
biornik zimnej i ciepłej wody” (rys. 4).
Rys. 4. Rozwijany przycisk Inne odbiorniki.
Obiekt „inny odbiornik” będzie w tym przypadku zastępował instalację mieszkaniową. Dlate-
go w tabeli z danymi (rys. 5) wpiszemy sumę normatywnych wypływów zimnej i ciepłej wo-
dy (w kolumnach Qnzw i Qncw) oraz wymagane ciśnienie wody (odpowiednio w kolumnach
Pminzw i Pmincw).
W naszym przykładzie suma normatywnych wypływów zimnej wody w instalacji mieszka-
niowej wynosi 0,89 l/s. Odczytujemy ją z kolumny Qnzw tabeli „Wyniki – Źródła wody”
(rys. 2). Następnie wartość tę wpisujemy do tabeli z danymi dotyczącymi innego odbiornika
wody w projekcie pionu (rys. 5).
Wymagane ciśnienie dyspozycyjne wynosi 12,73 m słupa wody (kolumna Pzw na rys. 2). Tę
wartość z kolei wprowadzamy jako minimalne ciśnienie przed „innym odbiornikiem” (ko-
lumna Pminzw na rys. 5).
Analogicznie podajemy dane dla ciepłej wody: sumę normatywnych wypływów 0,36 l/s i
wymagane ciśnienie dyspozycyjne 13,88 m.
Rys. 5. Tabela z danymi dotyczącymi odbiornika – w tym przypadku całej instalacji mieszkaniowej.
Następnie w kolumnie Obl.Q należy wybrać jedną z dwóch ostatnich opcji tzn. gałąź bez od-
biorników o normatywnym wypływie większym bądź równym 0,5 l/s lub z takimi odbiorni-
kami (rys. 6). Podanie informacji czy gałąź zawiera przynajmniej jeden odbiornik tego typu
jest niezbędne, ponieważ zależności, stosowane przy ustaleniu przepływu obliczeniowego,
różnią się w zależności od tego faktu [4, 5]. W naszym przykładzie wybieramy opcję „Gałąź
bez odbiorników o Qn >= 0,5 dm3/s”. Pozostałe opcje uwzględniania normatywnego wypły-
wu wody z odbiornika przy określaniu sumy normatywnych wypływów i przepływu oblicze-
niowego zostały omówione w Polskim Instalatorze 12/2005 [2].
– 3 –
Rys. 6. Opcje uwzględniania normatywnego wypływu wody z odbiornika przy określaniu sumy normatywnych
wypływów i przepływu obliczeniowego
1
.
Pokazany sposób postępowania może być wykorzystany np. w przypadku powtarzalnych in-
stalacji mieszkaniowych. Wystarczy wtedy zaprojektować tylko jedną taką instalację i uzy-
skane wyniki (przepływy obliczeniowe i wymagane ciśnienie) uwzględnić w projekcie głów-
nym. W szczególności oba projekty mogą być zapisane w jednym pliku, ponieważ program
Audytor H
2
O umożliwia jednoczesne (w jednym pliku) projektowanie kilku niezależnych in-
stalacji (pod warunkiem, że dane ogólne będą adekwatne).
Należy przy tym zwrócić uwagę, aby precyzyjnie określić granicę instalacji mieszkaniowej i
konsekwentnie uwzględniać poszczególne elementy instalacji w jednej bądź drugiej części.
Jeśli np. jako punkt styku przyjmiemy trójnik w pionie, to całą długość przewodów pozio-
mych należy uwzględnić w obliczeniach części mieszkaniowej, a w projekcie głównym
wprowadzić zerową długość dla przewodów poziomych odchodzących od pionu. Jednocze-
śnie w projekcie głównym nie należy umieszczać żadnych elementów (np. wodomierzy czy
zaworów), które zostały uwzględnione w projekcie instalacji mieszkaniowej.
Szczegółowe informacje na temat programu Audytor H
2
O 1.5 zamieszczono w podręczniku
użytkownika [3] oraz na stronie internetowej www.sankom.pl.
Polecana literatura
1. Chudzicki J., Sosnowski S.: Instalacje wodociągowe. Projektowanie, wykonanie, eksplo-
atacja. Wydawnictwo Seidel-Przywecki. Warszawa 2005.
2. Strzeszewski M.: Audytor H2O. Natryski na basenie. Polski Instalator 12/2005. Str. 78.
3. Wereszczyński P., Narowski P., Strzeszewski M.: Podręcznik użytkownika programu Au-
dytor H
2
O wersja 1.5. Sankom, Warszawa 2005. (Podręcznik można pobrać ze strony
www.sankom.pl
.)
4. Norma PN-92/B-01706. Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu.
5. Norma DIN 1988. Technische Regeln für Trinkwasser.
1
Opcje uwzględniania normatywnego wypływu wody w przedstawionej postaci dostępne są począwszy od wer-
sji 1.5 Audytora H
2
O. W przypadku posiadania starszej wersji można pobrać bezpłatną aktualizację ze strony
www.sankom.pl
.
– 4 –