1

Sprawdzian 1.

do rozdziału „Ważne, ważniejsze, najważniejsze”

Imię i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Klasa

. . . . . . . . . .

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj tekst i wykonaj zadania od 1. do 6. Masz na to 20 minut.

Drwal i gołąbka

Żył w lesie młody drwal. Pewnego dnia, gdy szedł do pracy, siadła na drzewie go-

łąbka i ludzkim głosem przemówiła:

– Powiedz mi, powiedz, prawdę mi powiedz! Gru-gru-gru! Jeśli wam, ludziom,

wyświadczy się dobro, czy nie odpłacacie złem?

– Może inni, ale ja nie. Czy masz mnie za niewdzięcznika? – oburzył się drwal. –

Kto mi wyświadczy przysługę, temu w dwójnasób i w trójnasób to wynagrodzę.

– Wierzę ci – grucha gołąbka. – Słuchaj więc uważnie. Za moją sprawą zostaniesz

królem, dam ci królewnę za żonę i skarbów bez liku

1

. Ale pod jednym warunkiem. [...]

Raz do roku zjawię się u ciebie w pałacu i zapytam: […] „A czy pamiętasz jeszcze o tej, co

cię uczyniła królem i panem tej ziemi?” Gdy i wtedy mi odpowiesz: „Pamiętam”, wówczas

poproszę cię o garść ziarna, a ty mi go nie poskąpisz. Zgadzasz się na mój warunek?

– Gdybym miał żyć sto lat i ty przez sto lat przylatywałabyś do mnie z tym pyta-

niem, zawsze bym ci odpowiedział: „Pamiętam”. Jakże bym mógł zapomnieć o swej

dobrodziejce?

– Gru-gru-gru! A zatem zgoda. Umowa zawarta. [...]

Minęło wiele lat. Pewnego dnia król wyprawił wielką ucztę i sprosił na nią gości

ze wszystkich stron świata. [...] Wtem u podnóżka królewskiego tronu siadła biała

gołąbka i ludzkim głosem się odezwała: [...]

– A czy pamiętasz jeszcze o tej, co cię uczyniła królem i panem tej ziemi? – pyta

dalej gołąbka.

– To jakiś ptak czarodziejski! – szepcą władcy i książęta. – Mówi ludzkim głosem

i tak dziwne zadaje pytania królowi.

Na koniec gołąbka rzecze do króla:

– Daj mi garść ziarna, drwalu!

– Hej, dworzanie! – woła król, gniewnie potrząsając berłem. – Przepędzić mi to

wstrętne ptaszysko!

Gdy tylko powiedział te słowa, znikł królewski pałac, wraz z nim trony złote i pod-

dani, a drwal w łapciach z łyka

2

znalazł się na powrót w lesie przed swą zapadłą chatą.

W. Markowska, A. Milska, Baśnie z czterech stron świata, Warszawa 1982, s. 136–137.

1

Bez liku – bardzo dużo.

2

Łapcie z łyka – dawniej: buty zrobione z włókien roślinnych.

2

1. Zaznacz szereg zawierający elementy świata przedstawionego utworu,

które nie są typowe dla baśni.

A. bliżej nieokreślone miejsce akcji, ubogi drwal, zdobycie korony i ręki królewny

przez biedaka

B. chatka w lesie, mówiące zwierzęta, obietnica bogactwa w zamian za coś
C. gołąb, praca przy wyrębie drzew, karmienie ptaków ziarnem
D. zamek, król i królowa, kara za złe postępowanie

2. Zaznacz wydarzenie, które należy do fabuły, a nie do akcji utworu.

utrata bogactwa
propozycja gołąbki
ubogie życie drwala
wielka uczta na zamku
zawarcie umowy z gołębicą
niedotrzymanie słowa przez króla
pojawienie się czarodziejskiego ptaka w zamku

3. Sformułuj przesłanie, jakie płynie z baśni Drwal i gołąbka.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Wypisz z tekstu wyraz dźwiękonaśladowczy

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Połącz linią wyrazy z regułami ortograficznymi uzasadniającymi ich pi-

sownię.

bohater

ż niewymienne

uważnie

rz wymienne

przepędzić

wyjątek od pisowni ch w środku wyrazu

dworzanie

ż wymienne

żyć

pisownia rz po niektórych spółgłoskach

3

6.

Wyjaśnij w kilku zdaniach, dlaczego drwal postąpił niewłaściwie.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .