Przenośnik wibracyjny

- ruch następuje po rynnie w skutek jego 

podrzucania. Podstawowymi elementami są: rynna (otwarta lub 
zamknięta) i napęd. Rozkład drgań przenośnika wibracyjnego: 
składowe styczne i normalne do powierzchni 
n- częstotliwość drgań rynny równa częstotliwości zmian siły 
wymuszającej wibratora [Hz], A- amplituda drgań rynny [m], 
α- kąt nachylenia rynny przenośnika względem poziomu, β- kąt 
nachylenia kierunku drgań względem pow. rynny, B- siła 
bezwładności, G- siła ciężkości. y=Asinβsin(2πnt), 
y’=Asinβ2πncos(2πnt), y’’=Asinβ (-4π

2

n

2

)sin(2πnt) 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Układ sił działających na ziarno transportowanego materiału 
znajdującego się na powierzchni rynny 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Gcosα=Bsinα 
K>1- przenośnik wibracyjny. K<1- przenośnik wstrząsany. 
Parametr ten zależy od własności ruchowych αβA.  

Schemat napędu kinematycznego

. Kąt pochylenia do 10

0

. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wibrator iniercyjny 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wibrator elektromagnetyczny 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wibrator pneumatyczny 
 
 
 
 
 
 

Przenośnik zgrzebłowy

. Napęd równoległy i prostopadły. 

Silniki asynchroniczne. Sprzęgła podatne i hydrokinetyczne. 
Cięgna: łańcuchy krótkoogniwowe, klasy wytrzymałościowe: 
A,B,C,D. Przekładnie: reduktory walcowe, śtożkowo walcowe 
reduktory, walcowo- planetarne, kątowo-planetarne.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Max. wydajność obliczeniowa Q=5000[t/h], dłudości rynien 
1500, 1750, 2000 [mm], grubość blach ślizgowych 40, 50 i 
60[mm], spągowych do 35[mm], długość do 450[m], prędkości 
do 1,85 [m/s]. Moce do 4x800[kW]. Wysypy boczne i 
krzyżowe. Stosowane są kruszarki do brył nadwymiarowych.  
 
 
 

PRZENOŚNIK TAŚMOWY 

Służy do transportu materiałów sypkich. Temp: +60—40. 
Zakres zastosowań technicznych różnych typów przenośników: 
wznoszące z gładką taśmą (do +18

0

), w specjalnych wyk.do 

22

0

, do przewozu ludzi też do 18

0

. Opadające z gładką taśmą 

dla nachyleń do 150, w specjalnych wyk. do 20

0

,, przy 

przewozie ludzi do 12

0

. Z taśmą o okładce profilowanej, z 

nawulkanizowanymi występami na taśmie, 

 z taśmą korytową z progami, z taśmą gładką i dodatkową 
taśmą dociskającą, z taśmą gładką  i przymocowanymi do niej 
kubełkami. Przenośnik charakteryzują δ[

0

], L[m] do 30 [km], 

Q[t/h] do 29 000[m

3

/h], V[m/s] do 8 [m/s], miotające do 

10[m/s], B[mm] do 3 [m], zasilanie 6*2000 [kW]. 
Wytrzymałość K do 7100 [N/mm, kN/m] 

 Rdzenie taśm

: 1- tkaninowy, 2 kordowy, 3 tkaninowy z 

osnową ułożoną prostoliniowo, 4 rdzeń jednolicie tkany, 5 z 
linek stalowych, 6 z linek stalowych tw. siatke typu fleximat. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Zasada sprzężenia ciernego

: α- kąt opasania bębna na. taśmą 

[rad], R- promień bębna napędowego [m], Sn- siła w taśmie 
nabiegającej na bęben [N], Sz- swt zbiegającej z bębna [N], P- 
siła napędowa [N], µ- współczynnik tarcia między taśmą a 
bębnem, Mmax- max moment napędowy. P=Sn-Sz, 
(Sn/Sz)≥e^µα- następuje poślizg, (Sn/Sz)< e^µα- poślizg nie 
następuje. Mn=R*P, Pmax=Sz*e^µα-Sz, Mmax=R*Sz(e^µα-1) 
Pmax=Sz(e^µα-1) 

Siłę pociągową zwiększamy

 poprzez Sz- 

urządzenia napinające, µ- okładziny na bębnach napędowych, 
urządzenia czyszczące bęben i taśmę, α- bębny odchylające, 
napędy wielobębnowe.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Napedy przenośników

 taśmowych: 1. jedno lub dwubębnowe z 

wysiągnikiem, 2. napęd czołowy dwubębnowy, 3. napędy 
pośrednie (przesypowy, TT- typu taśma-taśma).  
 
 
 
 
 
 
 
 

Urządzenia napinające

: 1sztywne, uruchjamiane okresowo, 

podczas postoju przenośnika, kompensujące trwałe wydłużenia 
liny (śrubowe, wciągarkowe), 2ciężarowe kompensujące trwałe 
i sprężyste wydłużenia taśmy, stabilizujące siłę w taśmie, 
3pneumatyczne, 4hydrauliczne, 5automatyczne, wyposażone w 
układ automatycznej regulacji siły w taśmie, 6nadążne, 
kompensujące trwałe i sprężyste wydłużenia taśmy, reg 
wartość siły w taśmie w fcji momentu napędowego.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Centrowanie biegu

 taśmy: źle wy7konane taśmy, źle ustawiona 

trasa przenośnika, czynniki zewnętrzne  
(silny boczny wiatr), nierówne ustawienie materiału, nierówne 
połączenia taśm.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Układy prowadzenia taśm

: taśma w układzie płaskim, 

dwukrąznikowym, nieckowym trójkrążnikowym, nieckowym 
trójkrążnikowym głębokim, nieckowym pięciokrążnikowym, 
korytowym z progami. Połączenia taśm: mechaniczne (60%Kn, 
1/2h), klejone (80%Kn, 12h), klejone palcowe (100%Kn, 24h) 
 

TRANSPORT SZYNOWY 

Droga przewozowa składa się z podtorza i nawierzchni. 
NAWIERZCHNIA TORU- zespół konstr. toru złożony z szyn, 
złączy, podkładów i podsypki, który tworzy drogę dla 
pojazdów kolejowych. PODTORZE- wyprofilowany i 
odwodniony pas wyrobiska, na którym układa się nawierzchnię 
torową. TOR- zespół dwuch równoległych szyn, ułożony w 
ustalonej odległości między nimi zwanej prześwitem. 
PRZEŚWIT TORU- odległość między wew krawędziami 
główek szyn, mierzona prostopadle do osi toru. Mierzy się ją  
na wysokości 14mm poniżej powierzchnii tocznej główek 
szyn. TOR SZYNOWY- ciąg szyn szyn ułożonych jedna za 
drugą i stanowiących nieprzerwane pasmo (prawe i lewe).    
OŚ TORU- linia, którą można wyłączyć wzdłuż toru, 
pomiędzy wew krawędziami główek szyn. Dla linii kolejowej 
dwutorowej osią linii jest linia pomiędzy osiami obu torów. 
PLAN TORU- rzut osi na płaszczyznę poziomą. Zależy od 
rzeźby terenu, głębokości kopalni, jej typu i wielkości, a także 
sposobu udostępnienia złoża. PROMIEŃ KRZYWIZNY 
TORU- promień krzywizny zew. szyny toru. PROFIL 
PODŁUŻNY TORU- rzut osi na płaszczyznę pionową. Składa 
się z odcinków poziomych i pohyłych. WIELKOŚCI 
POHYLEŃ oznacza się literą i. i=h/l (h- wielkość wzniesienia, 
l- dł. rzutu na pł poziomą)  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
SKRAJNIA TABORU- linia łamana poza którą nie może 
wystawać na zewnątrz żadna część taboru lub ładunku w 
przekroju poprzecznym. Skrajnia budowli- linia łamana, poza 

którą nie może wystawać do wewnątrz żadna część budowli, 
maszyn, urządzeń.  
 
 
 
 
 
 
 
 
PODTORZE: 1. linie jednotorowe w nasypie, 2 linie 
dwutorowe w nasypie, 3 w przekopie, 4 w przekopie 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
NAWIERZCHNIA SZYNY: Typ szyny określa się poprzez 
podanie jej wysokości i ciężaru, np: S24 115/24,4.  
Podkłady: drewniane, stalowe, żelbetowe.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ŁUBKI ZŁĄCZOWE- płaskie, wypukłe, kątowe, zetowe, dla 
torów wypukłych. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ZŁĄCZA STYKOWE: podparte, wiszące, na podkładach 
zsuniętych. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sposób mocowania szyn do podkładów: bezpośrednie, 
pośrednie, mieszane. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
PODSYPKA TOROWA- jest częścią nawierzchni z materiału 
skalnego. Główne zadania podsypki: przejęcie nacisków od 
podkładów i przekazanie ich na podtorze, przy równoczesnym 
ich zmniejszeniu do wartości dopuszczalnych, odprowadzenie 
wód opadowych i odwodnienie, zmniejszenie oddziaływań 
dynamicznych, przeciwdziałanie przesunięciu podkładów. 
Materiałem na podsypkę jest tłuczeń, żużel wielkopiecowy, 
żwir kopalniany lub rzeczny. 
 
USTRÓJ NA ŁUKU 
Gsin

α

=Ccos

α

 

Gsin

α

=G/g*V

2

/R*cos

α

 

sin

α

/cos

α

= V

2

/g*R 

sin

α

=tag

α

=h/p 

h=p* V

2

/g*R 

p- prześwit toru 
h- przechyłka toru 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ROZJAZD ZWYCZAJNY: 
1 iglica, 2 opornica, 3 krzyżownica, 4 płytki ślizgowe, 5 ukres 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

BUDOWA WAGONÓW 
Zasada działanie wagonu samojezdnego ze skrzynią 
przechylną 
Rys. 
Grandby Z V=2,2m

3

 

Grandby 5 V=5,1m

3

 

Podstawowe typy wozów urobkowych 
- ze skrzynią sztywną di 1,5 m

3

- małe] 

- z dzielonym dnem 1,5- 3 m

3

 – średnie 

- wywrotne powyzej 3 
- typu Grandby 
Rama przenosi większość sił działających na wagon. W 
najprostrzym wypadku składa się z szeregu belek twożących 
prostokąt a w wozach małych tylko z podłużnic (ostojnice, 
podłużnia, przecznica, ukośnice) 
 
Niektóre wozy posiadają konstrukcję samonośną. 
- cięgła- elementy przenoszące siłę pociągową, element 
bardzo wytrzymały 
- zderzaki- sztywne, elastyczne 
Zderzaki służą do łagodzenia uderzeń oraz do utrzymania 
należytej odległości pomiędzy wagonami 
Urządzenia ciągłowe służą do łączenia wagonów między 
sobą a lokomotywą i do przenoszenia siły pociągowej. 
W długich wagonach mają zastosowanie uderzenia 
wyrównawcze dzięki którym unika się nadmiernego 

ściskania sprężyn zderzaków przy przejściu wagonów o 
ciasnych łukach. 
OPORY RUCHU POCIĄGU 
OPORY BEZWŁADNOŚCI 
W

b 

= m

z

a=G/d*ka 

 W

b

= W

b

/G= k/g*a=

δ

a 

k- współczynnik uwzględniający bezwładność mas będących 
w ruchu obrotowym 
k=1,03: 1,1- dla wagonów 
k=1,2 : dla lokomotyw 
a- przyspieszenie ruchu od 0,025 : 0,05 
CAŁKOWITY SAMOCZYNNY OPÓR 
W

c

=(G

z 

+ nG

w

) (W

o

+-W

j

+-W

 ł

+-W

b

) [N] 

G

z

- ciężar lokomotywy 

NG

w

- ciężar składu złożonego z n wagonów każdy o ciężarze 

G

w

 

Opory biegu 
W

o

= a+br+cv

2

 

Opory nachylenia 
W

i

= W

i

/g=sin

α

=tag

α

=i 

W

i

=Gsin

α

 

Opory łuku 
W

ł

=0,035k

p

/

√

R

i

 

Kp- wpółczynnik uwzględniający pochylenie torów 
Kp= 1,0 dla torów z przechyłką i kp=1,5 bez przechyłki