(12201) 1 zajęcia ekonomika i finansowanie w ochronie zdrowia [tryb zgodności]

2009-03-18

Prowadzący wykład:

Prowadzący wykład: dr Tomasz Skica

dr Tomasz Skica

Dane do kontaktu:

Katedra Finansów i Bankowości

Katedra Finansów i Bankowości WSIiZ

WSIiZ w Rzeszowie

w Rzeszowie

pok. A216 i A217

pok. A216 i A217 IIp

IIp..

tel. 017 866 11 73 lub 017 866 11 85

Terminy konsultacji

Konsultacje odbywać się będą w każdy wtorek i środę:

–– wtorki w godzinach od 9.00 do 10.00

wtorki w godzinach od 9.00 do 10.00 →

→ do 24 marca 2009 r., Tyczyn

do 24 marca 2009 r., Tyczyn

–– wtorki w godzinach od 9.00 do 10.00

wtorki w godzinach od 9.00 do 10.00 →

→ od 31 marca sala A216

od 31 marca sala A216

Opracowanie: dr Tomasz Skica

–– środy w godzinach od 9.40 do 10.40, sala A216

środy w godzinach od 9.40 do 10.40, sala A216

ee--mail:

mail: tskica@poczta.wsiz.rzeszow.pl

tskica@poczta.wsiz.rzeszow.pl

Strona pracownicza:

Strona pracownicza: http://portal.wsiz.rzeszow.pl/strona.aspx?id=257

http://portal.wsiz.rzeszow.pl/strona.aspx?id=257

Program zajęć

Program zajęć →

→ liczba godzin 30

liczba godzin 30

Ekonomika zdrowia

Systemy ochrony zdrowia

Systemy ochrony zdrowia –– cele, rodzaje, elementy funkcjonalne.

cele, rodzaje, elementy funkcjonalne.

Uwarunkowania ekonomiczno

Uwarunkowania ekonomiczno--prawne w ochronie zdrowia.

prawne w ochronie zdrowia.

Źródła finansowania w ochronie zdrowia.

Źródła finansowania w ochronie zdrowia.
M d l

ł t ś i

M d l

ł t ś i

Modele płatności.

Publiczne środki finansowe i budżet państwa w ochronie zdrowia.

Interwencjonizm państwowy, rola i przyczyny interwencji państwa w system ochrony

Interwencjonizm państwowy, rola i przyczyny interwencji państwa w system ochrony
zdrowia.

zdrowia.

Rola i funkcje ubezpieczeń społecznych.

Ochrona zdrowia w systemie gospodarki rynkowej.

Opracowanie: dr Tomasz Skica

2009-03-18

Literatura przedmiotu

K. Ryć (red.), Z. Skrzypczak (red.),

K. Ryć (red.), Z. Skrzypczak (red.), Ochrona zdrowia i gospodarka. Mechanizmy rynkowe a regulacje

Ochrona zdrowia i gospodarka. Mechanizmy rynkowe a regulacje

publiczne

publiczne,

, Wydawn

Wydawn. Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.

. Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.

J. Fedorowski (red.), R.

J. Fedorowski (red.), R. Niżankowski

Niżankowski (red.),

(red.), Ekonomika medycyny. Kompendium dla lekarzy i

Ekonomika medycyny. Kompendium dla lekarzy i

studentów medycyny

studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.

, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.

T. E.

T. E. Getzen

Getzen,

, Ekonomika zdrowia

Ekonomika zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

J. Karski,

J. Karski, Polityka zdrowotna samorządu terytorialnego

Polityka zdrowotna samorządu terytorialnego, Wydawnictwo

, Wydawnictwo CeDeWu

CeDeWu Sp. z o.o., Wydanie II,

Sp. z o.o., Wydanie II,

Warszawa 2009.

S. Owsiak,

S. Owsiak, Finanse publiczne. Teoria i praktyka

Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

E. Malinowska

Malinowska--Misiąg

Misiąg, W.

, W. Misiąg

Misiąg,

, Finanse publiczne w Polsce

Finanse publiczne w Polsce,

, LexisNexis

LexisNexis, Warszawa 2007.

, Warszawa 2007.

C. Kosikowski

Kosikowski,

, Sektor finansów publicznych w Polsce

Sektor finansów publicznych w Polsce, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006.

, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006.

J. Osiatyński,

J. Osiatyński, Finanse publiczne. Ekonomia i polityka

Finanse publiczne. Ekonomia i polityka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

J Os aty s ,

a se pub c e

o o a po ty a

a se pub c e

o o a po ty a, yda

ct o au o e

a s a a 006

, yda

ct o au o e

a s a a 006

J. E.

J. E. Stiglitz

Stiglitz,

, Ekonomia sektora publicznego

Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.

, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.

10.

E. Malinowska

Malinowska--Misiąg

Misiąg, W.

, W. Misiąg

Misiąg, M. Tomalak,

, M. Tomalak, Centralne finansowanie ochrony zdrowia i edukacji w

Centralne finansowanie ochrony zdrowia i edukacji w

Polsce. Analiza regionalna

Polsce. Analiza regionalna, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa 2008.

, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa 2008.

Ekonomika i Finansowanie

w Ochronie Zdrowia

Wykład nr 1:

Ekonomika zdrowia. Wybrane zagadnienia

2009-03-18

Zdrowie publiczne

Zdrowie publiczne →

→ ujęcie definicyjne

ujęcie definicyjne

Definicja zdrowia publicznego wg C

Definicja zdrowia publicznego wg C--E. A.

E. A. Winslow’a

Winslow’a

––

Zdrowie publiczne to nauka i sztuka

zapobiegania chorobom, przedłużania życia i promocji zdrowia

fizycznego poprzez

wysiłek społeczności,

higienę środowiska,

higienę środowiska,
k

k ż ń

kontrolę zakażeń,

nauczanie zasad higieny indywidualnej,

organizację służb medycznych i pielęgniarskich,

ukierunkowana na:

zapobieganie chorobom i wczesną diagnozę,

rozwój mechanizmów społecznych zapewniających każdemu indywidualnie i społeczności warunki

rozwój mechanizmów społecznych zapewniających każdemu indywidualnie i społeczności warunki
życia pozwalające na utrzymanie zdrowia.

życia pozwalające na utrzymanie zdrowia.

(C--E. A.

E. A. Winslow

Winslow, Uniwersytet w Yale, 1920 r.)

, Uniwersytet w Yale, 1920 r.)

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia

Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia →

→ World

World Health

Health Organization

Organization

(WHO) 1946 r.

––

ustanowiona w dniu 22 lipca 1946 r., w Nowym Jorku

podpisana w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej przez Prezydenta RP w Warszawie w dniu 20 kwietnia 1948 r.

––

wprowadza oficjalną definicję

wprowadza oficjalną definicję →

→ zdrowia;

zdrowia;

Zdrowie publiczne

Zdrowie publiczne →

→ ujęcie definicyjne

ujęcie definicyjne

Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia 1946 r.

––

zdrowie jest stanem zupełnej pomyślności fizycznej, psychicznej i społecznej, a nie jedynie

zdrowie jest stanem zupełnej pomyślności fizycznej, psychicznej i społecznej, a nie jedynie
brakiem choroby lub ułomności;

brakiem choroby lub ułomności;

Aspekty merytoryczne definicji WHO

––

teoretyczna atrakcyjność definicji WHO ściśle wiąże się z cechami merytorycznymi

teoretyczna atrakcyjność definicji WHO ściśle wiąże się z cechami merytorycznymi →

→ cechy te

cechy te

dotyczą następujących elementów:

1) Przyjęcie pozytywnego rozumienia zdrowia, które logicznie przestało być zależne od pojęcia choroby

Przyjęcie pozytywnego rozumienia zdrowia, które logicznie przestało być zależne od pojęcia choroby

2) Potraktowanie subiektywnego poczucia stanu zdrowia jako równoprawnego, a w niektórych interpretacjach

Potraktowanie subiektywnego poczucia stanu zdrowia jako równoprawnego, a w niektórych interpretacjach ––
nawet uprzywilejowanego kryterium stanu zdrowia

nawet uprzywilejowanego kryterium stanu zdrowia

3) Pozbawienie kryteriów profesjonalnych roli jedynych kryteriów zdrowia

Pozbawienie kryteriów profesjonalnych roli jedynych kryteriów zdrowia

4) Wyraźne wpisanie pojęcie zdrowia w szeroki kontekst norm i wartości społecznych

Wyraźne wpisanie pojęcie zdrowia w szeroki kontekst norm i wartości społecznych

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Zmodyfikowana definicja zdrowia WHO

Zmodyfikowana definicja zdrowia WHO →

→ 1973 r.

1973 r.

––

WHO w 1973 r., poza tradycyjnymi obszarami działania (higiena środowiska i walka z chorobami

WHO w 1973 r., poza tradycyjnymi obszarami działania (higiena środowiska i walka z chorobami
zakaźnymi)

zakaźnymi) –– przyjęła za obszar działań zdrowia publicznego także:

przyjęła za obszar działań zdrowia publicznego także:

zagrożenie dla zdrowia określonej populacji,

określanie stanu zdrowotnego mniejszych zbiorowości,

usługi zdrowotne,

administrowanie opieką zdrowotną.

2009-03-18

Zdrowie publiczne

Istotę zdrowia wg WHO należy pojmować jako (…)

zdolność do normalnego funkcjonowania organizmu – wszystkich jego czynności i organów

zdolność do adaptacji w zmiennym środowisku

pewien potencjał fizyczny i psychiczny dający możliwość rozwijania aktywności

wyraz równowagi i harmonii możliwości fizycznych, psychicznych i społecznych osoby ludzkiej

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Zdrowie zbiorowości

––

pojęcie to jest kategorią abstrakcyjną

pojęcie to jest kategorią abstrakcyjną →

→ nie stanowi ono sumy stanów zdrowia poszczególnych

nie stanowi ono sumy stanów zdrowia poszczególnych

jednostek we wspólnocie;

ocenić zdrowie zbiorowości jest niezwykle trudno, możliwa jest jedynie ocena pośrednia przy

ocenić zdrowie zbiorowości jest niezwykle trudno, możliwa jest jedynie ocena pośrednia przy
wykorzystaniu w szczególności metod epidemiologicznych, socjomedycznych i biostatystyki;

wykorzystaniu w szczególności metod epidemiologicznych, socjomedycznych i biostatystyki;

Biostatystyka

Wiek

Zgony

0‐9

10‐19

Tablica. Zgodny z powodu zawałów mózgu

woj. lubuskie w 2005 r.

Wiek

Zgony

60‐69

70‐79

139

43,3

70,2

70,4

61,7

78,4

78,8

Mężczyźni

Kobiety

Tablica. Średnia długość życia w Polsce

Tablica.

Tablica. Osoby kiedykolwiek szczepione przeciw grypie wg wieku (rok 2004

Osoby kiedykolwiek szczepione przeciw grypie wg wieku (rok 2004 –– wybrane województwa)

wybrane województwa)

20‐29

30‐39

40‐49

50‐59

80‐89

129

90‐99

100 i więcej

Ogółem

373

Źródło: Lubuskie Centrum Zdrowia Publicznego

W okresie od 1 do 7 marca 2009 zarejestrowano w Polsce ogółem

19 400 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę !

(Dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego)

1910

1960

2001

2003

Ogółem 0‐14 lat

15‐29 lat

30‐49 lat

50‐69 lat 70 lat i więcej

w odsetkach danej grupy wieku

Ogółem

11,2

17,3

18,7

17,9

19,8

Dolnośląskie

17,3

19,2

17,5

17,4

23,9

Lubelskie

14,1

9,5

15,8

14,1

20,6

Lubuskie

18,6

12,3

18,1

21,3

17,5

27,3

Łódzkie

20,2

15,4

22,5

21,5

19,5

19,9

Małopolskie

14,5

6,7

16,9

15,6

16,2

Źródło: Główny Urząd Statystyczny

2009-03-18

Koncepcja

Koncepcja →

→ Pól

Pól Lalonda

Lalonda

Tablica: Miary zdrowia zbiorowości

Mierniki negatywne

Mierniki pozytywne

• częstość występowania chorób,
• umieralność ogólna i proporcjonalna,

• funkcjonalna sprawność,
• brak obciążenia chorobami,

Koncepcja „Pól zdrowia”

Koncepcja „Pól zdrowia” Lalonda

Lalonda

stan zdrowia jednostek oraz większych zbiorowości jest determinowany przez wiele czynników;

• umieralność noworodków i niemowląt,
• śmiertelność,
• średnie trwanie życia,

• możliwość podejmowania aktywności zawodowej,
• uczestnictwo w życiu społecznym,

• Mierniki negatywne stosowane są zdecydowanie częściej aniżeli mierniki pozytywne;

Opracowanie: dr Tomasz Skica

teoretycy zdrowia publicznego od lat próbują usystematyzować je według różnych kryteriów;

––

Koncepcja pól zdrowia przedstawiona w kanadyjskim raporcie

Koncepcja pól zdrowia przedstawiona w kanadyjskim raporcie Lalonda

Lalonda w latach 1977

w latach 1977--1978 dzieli

1978 dzieli

czynniki kształtujące stan zdrowia na cztery grupy (pola)

czynniki kształtujące stan zdrowia na cztery grupy (pola) –– w zależności od tego, czy jednostka

w zależności od tego, czy jednostka

ma wpływ na poszczególne grupy czynników;

każdemu polu przypisano wartość procentową odzwierciedlającą siłę (wagę) wpływu na stan

każdemu polu przypisano wartość procentową odzwierciedlającą siłę (wagę) wpływu na stan
zdrowia;

zdrowia;

Schemat: Koncepcja pól zdrowia przedstawiona w kanadyjskim raporcie

Schemat: Koncepcja pól zdrowia przedstawiona w kanadyjskim raporcie Lalonda

Lalonda

Koncepcja

Koncepcja →

→ Pól

Pól Lalonda

Lalonda

Pole

Biologii

Pole

Środowiska

20%

Stan Zdrowia

Pole

Zachowań

Pole Opieki

Zdrowotnej

50%

10%

Pole biologii

Pole biologii →

→ 20%

20%

––

zaliczono tu wszystkie czynniki biologiczne, na które jednostka nie ma wpływu;

genetyka,

cechy wrodzone,

dojrzewanie, starzenie się i złożony model regulacji wewnętrznej,

Opracowanie: dr Tomasz Skica

2009-03-18

Koncepcja

Koncepcja →

→ Pól

Pól Lalonda

Lalonda

Pole środowiska

Pole środowiska →

→ 20%

20%

––

Do pola środowiska, na które jednostka także nie ma wpływu, zaliczono czynniki decydujące

Do pola środowiska, na które jednostka także nie ma wpływu, zaliczono czynniki decydujące
o naturalnym środowisku życia człowieka, a więc:

o naturalnym środowisku życia człowieka, a więc:

jakość wód,

ilość opadów,

nasłonecznienie,

stan gleby,

promieniowanie,

średnie temperatury;

––

Należy jednakże podkreślić, że na czynniki przypisane polu środowiska mają wpływ całe

Należy jednakże podkreślić, że na czynniki przypisane polu środowiska mają wpływ całe
społeczności, które mogą oddziaływać na stan danego środowiska;

społeczności, które mogą oddziaływać na stan danego środowiska;

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Pole zachowań (styl życia)

Pole zachowań (styl życia) →

→ 50%

50%

––

Na pole zachowań jednostka ma wpływ

Na pole zachowań jednostka ma wpływ →

→ mówi się nawet o zawinionym złym stanie zdrowia,

mówi się nawet o zawinionym złym stanie zdrowia,

jako wyniku świadomego działania człowieka; Należą tu takie czynniki jak:

wzór konsumpcji,

zatrudnienie,

czynniki ryzyka zdrowotnego i zawodowego,

sposób rekreacji,

Koncepcja

Koncepcja →

→ Pól

Pól Lalonda

Lalonda

Pole opieki zdrowotnej

Pole opieki zdrowotnej →

→ 10%

10%

––

Pole opieki zdrowotnej obejmuje czynniki dotyczące zasobów i organizacji opieki zdrowotnej;

prewencja,

promocja zdrowia,

leczenie i rehabilitacja;

––

Jednostka jest wyłącznie odbiorcą wspomnianych działań i nie ma na nie wpływu, natomiast

Jednostka jest wyłącznie odbiorcą wspomnianych działań i nie ma na nie wpływu, natomiast
społeczność może wpływać na poprawę usług zdrowotnych;

społeczność może wpływać na poprawę usług zdrowotnych;

Koncepcja francuskich teoretyków zdrowia publicznego

––

Koncepcja ta dzieli czynniki kształtujące zdrowie jednostki lub populacji na sześć grup:

1) czynniki środowiska naturalnego (z uwzględnieniem odrębności geograficznych),

czynniki środowiska naturalnego (z uwzględnieniem odrębności geograficznych),

2) c nniki demog afic ne

c nniki demog afic ne

Opracowanie: dr Tomasz Skica

2) czynniki demograficzne,

czynniki demograficzne,

3) czynniki społeczno

czynniki społeczno--ekonomiczne,

ekonomiczne,

4) czynniki psychologiczno

czynniki psychologiczno--kulturowe,

kulturowe,

5) czynniki polityczno

czynniki polityczno--administracyjne

administracyjne

6) oraz czynniki związane z organizacją i funkcjonowaniem systemu opieki zdrowotnej;

oraz czynniki związane z organizacją i funkcjonowaniem systemu opieki zdrowotnej;

––

Według każdej z tych grup czynników przy zastosowaniu skali punktowej

Według każdej z tych grup czynników przy zastosowaniu skali punktowej –– oceniany jest stan

oceniany jest stan

zdrowotności populacji w poszczególnych krajach;

2009-03-18

Stan zdrowia społeczeństwa wg koncepcji Banku Światowego

––

Koncepcja Banku Światowego zakłada, że stan zdrowia jest funkcją stanu zamożności

Koncepcja Banku Światowego zakłada, że stan zdrowia jest funkcją stanu zamożności
i wykształcenia społeczeństwa;

i wykształcenia społeczeństwa;

jest on tym lepszy, im społeczeństwo jest bardziej zamożne i wykształcone;

óó

Stan zdrowia społeczeństwa

––

Poprawa stanu zdrowia zwiększa szansę rozwoju kraju, a rozwój gospodarczy warunkuje wzrost

Poprawa stanu zdrowia zwiększa szansę rozwoju kraju, a rozwój gospodarczy warunkuje wzrost
zamożności obywateli, co z kolei daje im możliwość lepszego wykształcenia;

zamożności obywateli, co z kolei daje im możliwość lepszego wykształcenia;

w tej koncepcji zdrowie nie jest pasywnym elementem rzeczywistości, ale formą kapitału, który

w tej koncepcji zdrowie nie jest pasywnym elementem rzeczywistości, ale formą kapitału, który
należy pomnażać.

należy pomnażać.

Schemat: Stan zdrowia społeczeństwa wg koncepcji Banku Światowego

Stan zdrowia

społeczeństwa

Opracowanie: dr Tomasz Skica

społeczeństwa

Stan

zamożności

społeczeństwa

Stan

wykształcenia

społeczeństwa

Zdrowie publiczne

Zdrowie publiczne →

→ wg PHA

wg PHA

Definicja zdrowia publicznego wg stanowiska Komitetu Ekspertów

Definicja zdrowia publicznego wg stanowiska Komitetu Ekspertów
amerykańskiej Public Health

amerykańskiej Public Health Administration

Administration

––

„Zdrowie publiczne jest nauką i sztuką:

zapobiegania chorobom,

przedłużania życia

przedłużania życia,

umacniania zdrowia fizycznego i umysłowego oraz sprawności poprzez zorganizowany wysiłek

umacniania zdrowia fizycznego i umysłowego oraz sprawności poprzez zorganizowany wysiłek
społeczny na rzecz czystości środowiska,

społeczny na rzecz czystości środowiska,

zwalczania chorób zakaźnych,

nauczania higieny osobistej,

organizacji służb medycznych i opieki społecznej,

wczesnego rozpoznawania chorób i ich leczenia i postępowania prewencyjnego,

rozwinięcia mechanizmów społecznych dla zapewnienia, każdemu człowiekowi takiego poziomu

rozwinięcia mechanizmów społecznych dla zapewnienia, każdemu człowiekowi takiego poziomu
życia, które pozwoli na utrzymanie zdrowia,

życia, które pozwoli na utrzymanie zdrowia,

Opracowanie: dr Tomasz Skica

takiego organizowania owych korzyści, aby umożliwić każdemu obywatelowi skorzystanie z jego

takiego organizowania owych korzyści, aby umożliwić każdemu obywatelowi skorzystanie z jego
prawa do zdrowia i długowieczności”

prawa do zdrowia i długowieczności”

Public Health

Public Health Administration

Administration, 1952 r.

, 1952 r.

2009-03-18

Polityka Zdrowia publicznego

Polityka zdrowia publicznego

w opracowaniach WHO poświęconych idei zdrowia, politykę zdrowia publicznego definiowano jako:

––

„formalną deklarację przyznającą priorytet sprawom zdrowia i określającą cele zdrowotne, która

„formalną deklarację przyznającą priorytet sprawom zdrowia i określającą cele zdrowotne, która
tworzy określone zobowiązania dla różnych instytucji, w tym także dla instytucji rządowych”.

tworzy określone zobowiązania dla różnych instytucji, w tym także dla instytucji rządowych”.

Zdrowie publiczne jako zaplecze polityki zdrowotnej

literatura przedmiotu podaje, że zdrowie publiczne stanowi zaplecze dla polityki zdrowotnej, które aktualnie

literatura przedmiotu podaje, że zdrowie publiczne stanowi zaplecze dla polityki zdrowotnej, które aktualnie
definiuje się jako …

definiuje się jako …

––

„naukę i sztukę zapobiegania chorobom i przedłużania życia, a także jako zorganizowany wysiłek

„naukę i sztukę zapobiegania chorobom i przedłużania życia, a także jako zorganizowany wysiłek
społeczeństwa, nakierowany na:

społeczeństwa, nakierowany na:

a) kontrolę stanu sanitarnego środowiska,

kontrolę stanu sanitarnego środowiska,

b) zwalczanie chorób zakaźnych,

zwalczanie chorób zakaźnych,

b) zwalczanie chorób zakaźnych,

zwalczanie chorób zakaźnych,

uczenie jednostek zasad higieny osobistej,

d) organizowanie świadczeń medycznych i pielęgniarskich zapewniających wczesną diagnozę i świadczenia

organizowanie świadczeń medycznych i pielęgniarskich zapewniających wczesną diagnozę i świadczenia
zapobiegawcze,

zapobiegawcze,

e) rozwój mechanizmu społecznego zapewniającego każdemu osiągnięcie poziomu życia właściwego dla

rozwój mechanizmu społecznego zapewniającego każdemu osiągnięcie poziomu życia właściwego dla
utrzymania zdrowia a właściwe zorganizowanie tego wysiłku tworzy warunki umożliwiające każdemu

utrzymania zdrowia a właściwe zorganizowanie tego wysiłku tworzy warunki umożliwiające każdemu
obywatelowi realizację tego przyrodniego prawa do zdrowia i długiego życia;

obywatelowi realizację tego przyrodniego prawa do zdrowia i długiego życia;

Committee

Committee for

for the

the study

study of

of the

the future

future of public health,

of public health, Institute

Institute of

of Medicine

Medicine (1988)

(1988)

Z. publiczne

Z. publiczne →

→ jako dyscyplina naukowa

jako dyscyplina naukowa

Zdrowie publiczne jako interdyscyplinarna dziedzina wiedzy

––

zdrowie publiczne jako dziedzina interdyscyplinarna posiada własne pole badawcze oraz

zdrowie publiczne jako dziedzina interdyscyplinarna posiada własne pole badawcze oraz
dziedziny je wspierające, do których zalicza się:

dziedziny je wspierające, do których zalicza się:

nauki przyrodnicze,

medyczne,

techniczne i społeczne;

Schemat: Interdyscyplinarność zdrowia publicznego

Ekonomia

Organizacja i

zarządzanie

Demografia

Medycyna

Kliniczna

Psychologia

Społeczna

Informatyka

Socjologia

Higiena

Prawo

Medycyna

Środowiskowa

Etyka

Zdrowie

Publiczne

Pedagogika

Społeczna

Demografia

Epidemiologia

2009-03-18

Zdrowie Publiczne

Zdrowie Publiczne →

→ Funkcje

Funkcje

Funkcje pozostające w realizacji Zdrowia publicznego

––

szczepienia;

––

bezpieczna woda;

––

bezpieczna żywność;

––

kontrola zdarzeń żywiołowych;

––

oszacowanie potrzeb populacji;

––

związki z politykami;

––

kontrola nosicielstwa;

–– przegląd i formułowanie aktów prawnych

przegląd i formułowanie aktów prawnych

kontrola zdarzeń żywiołowych;

––

chorobowość i śmiertelność;

––

kontrola wykorzystania zasobów;

––

informacja i edukacja zdrowotna;

––

zaangażowanie społeczeństwa (partnerstwo);

––

utylizacja i likwidacja odpadów;

––

monitorowanie czynników warunkujących zdrowie;

przegląd i formułowanie aktów prawnych

dotyczących zdrowia;

–– ugruntowanie legislacji dot. zdrowia;

ugruntowanie legislacji dot. zdrowia;

–– kontrola niebezpiecznych substancji;

kontrola niebezpiecznych substancji;

–– ocena promocji zdrowia i profilaktyki;

ocena promocji zdrowia i profilaktyki;

–– standardy bezpieczeństwa i higieny pracy;

standardy bezpieczeństwa i higieny pracy;

–– zapobieganie urazom;

zapobieganie urazom;

–– zdrowie reprodukcyjne i opieka nad matka,

zdrowie reprodukcyjne i opieka nad matka,

Zdrowie Publiczne jako dyscyplina naukowa

a) bada dynamikę zdrowia społecznego;

bada dynamikę zdrowia społecznego;

b) zajmuje się pomiarem zdrowia;

zajmuje się pomiarem zdrowia;

c) bada determinanty zdrowia;

bada determinanty zdrowia;

d) bada czynniki wpływające na:

bada czynniki wpływające na:

ochronę zdrowia;

zachowanie zdrowia;

umocnienie zdrowia;

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Zadania JST w dziedzinie zdrowia

Zadania JST w dziedzinie zdrowia publ

publ..

Zadania JST w dziedzinie zdrowia publicznego wynikające z prawa polskiego

Wybrane zadania w dziedzinie ochrony zdrowia

•

zasady i tryb postępowania w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń

u ludzi, a w szczególności śledzenie i rozpoznawanie sytuacji epidemiologicznej

Gmina

•

uchwalenie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych

•

kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy z uwzględnieniem m.in.

potrzeb ochrony zdrowia

Powiat

•

promocja i ochrona zdrowia

•

orzekanie o niepełnosprawności

•

podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności;

•

dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej;

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Województwo

•

Samorządy województwa pełnią rolę organów założycielskich:

• ośrodków medycyny pracy,
• kolumn transportu sanitarnego,
• publicznych wysoko specjalistycznych szpitali wojewódzkich,
• regionalnych szkół medycznych, etc.

•

tworzenie i prowadzenie zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej w ramach docelowej

sieci tych zakładów określonej przez ministra ds. zdrowia

2009-03-18

Program Zdrowia Publicznego 2008

Program Zdrowia Publicznego 2008--13

Czym jest Program Zdrowia Publicznego (PZP)?

––

program Zdrowia Publicznego to główny instrument Komisji Europejskiej służący wdrażaniu

program Zdrowia Publicznego to główny instrument Komisji Europejskiej służący wdrażaniu
strategii UE w dziedzinie zdrowia;

strategii UE w dziedzinie zdrowia;

––

poprzez współfinansowanie projektów i innych działań program ma na celu poprawę poziomu

poprzez współfinansowanie projektów i innych działań program ma na celu poprawę poziomu
fizycznego i psychicznego zdrowia obywateli UE jak również zredukowanie nierówności w tym

fizycznego i psychicznego zdrowia obywateli UE jak również zredukowanie nierówności w tym

fizycznego i psychicznego zdrowia obywateli UE jak również zredukowanie nierówności w tym
zakresie pomiędzy członkami Unii.

zakresie pomiędzy członkami Unii.

w szczególności program wspiera działania promujące zdrowie oraz profilaktyczne, które stanowią

w szczególności program wspiera działania promujące zdrowie oraz profilaktyczne, które stanowią
główne czynniki determinujące zdrowie.

główne czynniki determinujące zdrowie.

Podstawa prawna

Programu Zdrowia Publicznego 2008

Programu Zdrowia Publicznego 2008--2013

2013

––

obecna edycja Programu Zdrowia Publicznego 2008

obecna edycja Programu Zdrowia Publicznego 2008--2013, obowiązuje w okresie od 1 stycznia

2013, obowiązuje w okresie od 1 stycznia

2008 r., do 31 grudnia 2013 r.,

Budżet programu w wysokości 321, 5 mln EUR;

––

podstawą prawną Programu jest Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1350/2007/WE

podstawą prawną Programu jest Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1350/2007/WE
z dnia 23 października 2007 r., ustanawiająca Drugi Wspólnotowy Program Działań w Dziedzinie

z dnia 23 października 2007 r., ustanawiająca Drugi Wspólnotowy Program Działań w Dziedzinie
Zdrowia na lata 2008

Zdrowia na lata 2008--2013;

2013;

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Program Zdrowia Publicznego 2008

Program Zdrowia Publicznego 2008--13

Cele Programu Zdrowia Publicznego na lata 2008

Cele Programu Zdrowia Publicznego na lata 2008--2013

2013

1) Poprawa bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli poprzez:

Poprawa bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli poprzez:

Rozwój zdolności Państw Członkowskich do skutecznej odpowiedzi na zagrożenia zdrowotne, m.in. przez

Rozwój zdolności Państw Członkowskich do skutecznej odpowiedzi na zagrożenia zdrowotne, m.in. przez
zwiększanie stanu gotowości służby zdrowia oraz usprawnianie planowania postępowania w nagłych

zwiększanie stanu gotowości służby zdrowia oraz usprawnianie planowania postępowania w nagłych
wypadkach

wypadkach

wypadkach,

Działania związane z bezpieczeństwem pacjenta, wypadkami i kontuzjami, oceną ryzyka i legislacji

Działania związane z bezpieczeństwem pacjenta, wypadkami i kontuzjami, oceną ryzyka i legislacji
wspólnotowej w zakresie badań krwi, tkanek i komórek.

wspólnotowej w zakresie badań krwi, tkanek i komórek.

2) Promocja zdrowia i redukcja nierówności w zakresie zdrowia poprzez:

Promocja zdrowia i redukcja nierówności w zakresie zdrowia poprzez:

Działania w zakresie determinantów zdrowia, takich jak odżywianie się, spożycie alkoholu,

Działania w zakresie determinantów zdrowia, takich jak odżywianie się, spożycie alkoholu,
tytoniu i narkotyków, a także determinantów środowiskowych i społecznych,

tytoniu i narkotyków, a także determinantów środowiskowych i społecznych,

Środki zapobiegające poważnym chorobom oraz nierównościom w zakresie zdrowia w UE,

Zwiększanie liczby lat przeżytych w zdrowiu oraz promocję zdrowego starzenia się.

3) Generowanie i rozpowszechnianie informacji i wiedzy na temat zdrowia poprzez:

Generowanie i rozpowszechnianie informacji i wiedzy na temat zdrowia poprzez:

Działania oparte na udostępnianiu wiedzy z zakresu wskaźników zdrowotnych wśród obywateli,

Koncentracja na działaniach wspólnotowych w zakresie wymiany informacji w obszarach takich

Koncentracja na działaniach wspólnotowych w zakresie wymiany informacji w obszarach takich
jak kwestie płci, zdrowia dziecięcego i rzadkich chorób.

jak kwestie płci, zdrowia dziecięcego i rzadkich chorób.

Nowy program zakłada współudział i konsultacje z wszystkimi partnerami społecznymi

Nowy program zakłada współudział i konsultacje z wszystkimi partnerami społecznymi
zainteresowanymi tematem zdrowia publicznego.

zainteresowanymi tematem zdrowia publicznego.

Opracowanie: dr Tomasz Skica

2009-03-18

Program Zdrowia Publicznego 2008

Program Zdrowia Publicznego 2008--13

Mechanizmy Finansowania PZP

Mechanizmy Finansowania PZP →

→ 2008

2008--2013

2013

––

Aby zapewnić pełne uczestnictwo w Programie organizacji promujących zdrowie zgodnie z celami

Aby zapewnić pełne uczestnictwo w Programie organizacji promujących zdrowie zgodnie z celami
programu proponowane są następujące mechanizmy finansowania:

programu proponowane są następujące mechanizmy finansowania:

Współfinansowanie projektów mających na celu osiągnięcie któregoś z celów Programu

1. Współfinansowanie projektów mających na celu osiągnięcie któregoś z celów Programu

Współfinansowanie projektów mających na celu osiągnięcie któregoś z celów Programu

2. Współfinansowanie kosztów operacyjnych organizacji pozarządowych lub wyspecjalizowanej

Współfinansowanie kosztów operacyjnych organizacji pozarządowych lub wyspecjalizowanej
sieci

sieci

3. Współfinansowanie konferencji ukierunkowanych na osiągnięcie celów Programu,

Współfinansowanie konferencji ukierunkowanych na osiągnięcie celów Programu,

4. Działa przetargowe zmierzające do osiągnięcia celu Programu

Działa przetargowe zmierzające do osiągnięcia celu Programu

5. Wspólne działania podejmowane przez Wspólnotę i jednego lub więcej państw członkowskich

Wspólne działania podejmowane przez Wspólnotę i jednego lub więcej państw członkowskich
lub przez Wspólnotę i kompetentne władze innych krajów uczestniczących w Programie.

lub przez Wspólnotę i kompetentne władze innych krajów uczestniczących w Programie.

Finansowanie projektów

––

współfinansowanie projektów lub innych działań zmierzających do osiągnięcia celu PZP

finansowanie projektów może wynosić zasadniczo 60% kosztów kwalifikowanych projektu;

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Tablica: Priorytety polityki zdrowia publicznego w państwach członkowskich UE*

Państwo Priorytety

Austria

Promocja zdrowia + reorientacja systemu opieki zdrowotnej

Dania Zdrowie

środowiskowe + zwalczenie palenia tytoniu

Finlandia Zapobieganie

zwalczanie narkomanii + ograniczenie spożycia alkoholu

Francja

Przeciwdziałanie wzrostowi nierówności w stanie zdrowia i dostępie do opieki zdrowotnej +

ograniczenie negatywnego wpływu zmian środowiskowych na zdrowie

Grecja

Zapobieganie wydatkom drogowym i urazom + zwalczanie narkomanii

Hiszpania

Opanowywanie nierówności społecznych i w stanie zdrowia + zwalczanie nałogu palenia tytoniu,

picia alkoholu i narkomanii

Holandia

Zmiana stylu życia, z uwzględnieniem uzależnień (narkotyki, tytoń, alkohol) + opanowywanie

chorób przewlekłych z uwzględnieniem problemów zdrowotnych wieku starczego

Irlandia

Zwalczanie palenia tytoniu + zapobieganie i opanowywanie chorób zakaźnych

Niemcy

Przeciwdziałanie nierówności w zdrowiu + problemy zdrowotne starzejącego się społeczeństwa

* Brak danych z Włoch

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Portugalia

Zwalczanie chorób zakaźnych i uzależnień

Szwecja

Opanowywanie nierówności w zdrowiu + zwiększanie opieki nad ludźmi starymi

W. Brytania

Opanowywanie nałogu palenia tytoniu + zwalczanie nierówności

2009-03-18

Europejska polityka społeczna i zdrowotna

Organizacja europejskiej polityki społecznej i zdrowotnej: Podmioty polityki społecznej w UE

miot

oda

wcz

spo

łecznej

miot

e polit

yki

ecznej

Parlament Europejski

Rada Europejska

Komisja Europejska

Europejski Bank Inwestycyjny

ustaw

polit

yki

odmiot

y dor

adcz

olit

yki spo

łecznej

wyk

onaw

spo

łe

odmiot k

oln

olit

yki spo

łecznej

p j

Rada UE

p j

y yj y

Komitet Ekonomiczno-Społeczny

Komitet ds. Zatrudnienia

Rzecznik Praw Obywatelskich

(mianowany przez Parlament

Europejski)

Opracowanie: dr Tomasz Skica

Po p

Po po

ądowniczy

polit

yki spo

łecznej

Europejski Trybunał

Sprawiedliwości

Europejska polityka społeczna i zdrowotna

Pięć problemów w dziedzinie zdrowia publicznego w UE

1) Starzejąca się populacja

Starzejąca się populacja

jako efekt spadku wskaźnika urodzeń i wydłużenia oczekiwanej długości życia;

2) Rozwój technologii służących diagnostyce i terapii łącznie z nowymi i drogimi produktami

Rozwój technologii służących diagnostyce i terapii łącznie z nowymi i drogimi produktami

2) Rozwój technologii służących diagnostyce i terapii łącznie z nowymi i drogimi produktami

Rozwój technologii służących diagnostyce i terapii łącznie z nowymi i drogimi produktami
farmaceutycznymi, uczestniczy w stale rosnących kosztach opieki zdrowotnej

farmaceutycznymi, uczestniczy w stale rosnących kosztach opieki zdrowotnej

3) Rosnące oczekiwania ludzi dotyczących możliwości oferowania form świadczeń zdrowotnych i

Rosnące oczekiwania ludzi dotyczących możliwości oferowania form świadczeń zdrowotnych i
rosnące żądania co do tego jak powinny być dostarczane

rosnące żądania co do tego jak powinny być dostarczane

rosnąca świadomość różnic w poziomach i standardach dostarczania świadczeń w poszczególnych

rosnąca świadomość różnic w poziomach i standardach dostarczania świadczeń w poszczególnych
krajach i między nimi wydaje się być coraz bardziej wyraźna,

krajach i między nimi wydaje się być coraz bardziej wyraźna,

4) Rozprzestrzenianie chorób zakaźnych i powstawanie społeczności migrującej z określonymi

Rozprzestrzenianie chorób zakaźnych i powstawanie społeczności migrującej z określonymi
potrzebami zdrowotnymi

potrzebami zdrowotnymi

Jako efekt wzrostu przemieszczania się ludności zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz Wspólnoty,

5) Gwałtowny wzrost wydatków zdrowotnych w państwach członkowskich w ostatnich dwóch

Gwałtowny wzrost wydatków zdrowotnych w państwach członkowskich w ostatnich dwóch
dekadach

dekadach

Jako efekt istnienia chorób których powstawanie ma związek ze zmianami w środowisku

Jako efekt istnienia chorób których powstawanie ma związek ze zmianami w środowisku
przyrodniczym i środowisku pracy, np. wzrost zachorowań na astmę oraz pewne formy

przyrodniczym i środowisku pracy, np. wzrost zachorowań na astmę oraz pewne formy
nowotworów złośliwych i stresu,

nowotworów złośliwych i stresu,

Opracowanie: dr Tomasz Skica