Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego
T. Tarczewski
2
PRZEKSZTAŁTNIKI
PRZEKSZTAŁTNIKI
BEZTRANSFORMATOROWE DC/DC
BEZTRANSFORMATOROWE DC/DC
✔
układy impulsowe – przebiegi czasowe wielkości
wejściowych lub wyjściowych formowane w postaci ciągu
impulsów o stałej lub modulowanej szerokości
✔
wykonywane za pomocą łączników półprzewodnikowych w
pełni sterowanych o częstotliwościach łączeń 500 Hz ÷ 20
kHz, 1 MHz (CMOS)
T. Tarczewski
3
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCY NAPIĘCIE
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCY NAPIĘCIE
T. Tarczewski
4
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCY NAPIĘCIE
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCY NAPIĘCIE
✔
wartość średnia napięcia odbiornika:
U
o
=
U
d
t
p
T
i
=
U
d
t
p
f
I
o1
=
U
d
R
o
exp(t
p
/ τ)−
1
exp(T
i
/ τ)−
1
−
E
o
R
o
I
o2
=
U
d
R
o
1−exp(−t
p
/ τ)
1−exp(−T
i
/ τ)
−
E
o
R
o
✔
wartości ekstremalne prądów odbiornika:
✔
tętnienie prądu odbiornika:
Δ
I
o
=
I
o2
−
I
o1
=
U
d
R
o
[
1−exp(−t
p
/ τ)][
1−exp(t
w
/ τ)]
1−exp(T
i
/ τ)
T. Tarczewski
5
TĘTNIENIA PRĄDU ODBIORNIKA
TĘTNIENIA PRĄDU ODBIORNIKA
✔
maksymalne tętnienie prądu odbiornika:
I
o
=
U
d
t
p
T
i
−
E
o
R
o
✔
wartość średnia ciągłego
prądu odbiornika:
Δ
I
om
=
U
d
R
o
1−exp(−T
i
/
2 τ)
1+exp(−T
i
/
2 τ)
Δ
I
om
=
U
d
R
o
T
i
4 τ
τ≫
T
i
T. Tarczewski
6
IMPULSOWY PRĄD ODBIORNIKA
IMPULSOWY PRĄD ODBIORNIKA
T. Tarczewski
7
DWUSTANOWA REGULACJA PRĄDU W UKŁADZIE
DWUSTANOWA REGULACJA PRĄDU W UKŁADZIE
Z PRZEKSZTAŁTNIKIEM OBNIŻAJĄCYM NAPIĘCIE
Z PRZEKSZTAŁTNIKIEM OBNIŻAJĄCYM NAPIĘCIE
T. Tarczewski
8
PRZEKSZTAŁTNIK PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
PRZEKSZTAŁTNIK PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
✔
przekształca napięcie stałe na napięcie jednokierunkowe o
regulowanej wartości średniej większej od napięcia źródła
zasilania
✔
obwód wejściowy ma charakter prądowy
✔
obciążenie przekształtnika stanowi zazwyczaj obwód
napięciowy
✔
napięcie wejściowe jest doprowadzane do odbiornika przy
pomocy cyklicznie załączanego i wyłączanego zaworu
półprzewodnikowego
T. Tarczewski
9
PRZEKSZTAŁTNIK PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
PRZEKSZTAŁTNIK PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
T. Tarczewski
10
✔
wartość średnia napięcia odbiornika:
U
o
=
U
d
T
i
t
w
=
U
d
(
1+
t
p
t
w
)=
U
d
1−
t
p
T
i
✔
zakres zmian stosowany w praktyce:
✔
największe tętnienia prądu dławika:
t
p
T
i
=
0,5
PRZEKSZTAŁTNIK PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
PRZEKSZTAŁTNIK PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
t
p
T
i
∈(
0÷0,5)
T. Tarczewski
11
IMPULSOWY PRĄD
IMPULSOWY PRĄD
T. Tarczewski
12
✔
przekształca napięcie stałe na napięcie jednokierunkowe o
regulowanej wartości średniej większej lub mniejszej od
napięcia źródła zasilania
✔
dławik (lub kondensator w przekształtniku Čuka) jest
elementem pośredniczącym w przekazywaniu energii między
obwodem wejściowym i wyjściowym
✔
stan łącznika energoelektronicznego decyduje o podłączeniu
dławika do zacisków źródła zasilania lub odbiornika
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCO-
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCO-
PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
T. Tarczewski
13
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCO-
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCO-
PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
T. Tarczewski
14
✔
prąd i
L
może mieć charakter impulsowy przy małej mocy
pobieranej przez odbiornik
✔
wartość średnia napięcia odbiornika:
U
o
=−
U
d
t
p
t
w
=−
U
d
(
t
p
T
i
−
t
p
)=−
U
d
t
p
T
i
1−
t
p
T
i
✔
warunek obniżania napięcia:
✔
warunek podwyższania napięcia:
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCO-
PRZEKSZTAŁTNIK OBNIŻAJĄCO-
PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE
✔
wartość średnia napięcia dławika w stanie ustalonym jest
równa zeru
t
p
<
T
i
2
∣
U
o
∣
<
U
d
t
p
>
T
i
2
∣
U
o
∣
>
U
d
T. Tarczewski
15
PRZEKSZTAŁTNIKI DWUKIERUNKOWE
PRZEKSZTAŁTNIKI DWUKIERUNKOWE
T. Tarczewski
16
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ KIERUNKU
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ KIERUNKU
PRĄDU ODBIORNIKA PRZY ZACHOWANIU
PRĄDU ODBIORNIKA PRZY ZACHOWANIU
STAŁEJ POLARYZACJI NAPIĘCIA
STAŁEJ POLARYZACJI NAPIĘCIA
T1
T2
D2
D1
T. Tarczewski
17
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ ZNAKU
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ ZNAKU
NAPIĘCIA ODBIORNIKA PRZY NIE ZMIENIAJĄCYM
NAPIĘCIA ODBIORNIKA PRZY NIE ZMIENIAJĄCYM
SIĘ KIERUNKU PRĄDU ODBIORNIKA
SIĘ KIERUNKU PRĄDU ODBIORNIKA
T. Tarczewski
18
PRZEKSZTAŁTNIK DWUKWADRANTOWY –
PRZEKSZTAŁTNIK DWUKWADRANTOWY –
STEROWANIE SYMETRYCZNE
STEROWANIE SYMETRYCZNE
T. Tarczewski
19
✔
wartość średnia napięcia odbiornika:
U
o
=
U
d
(
2
t
p
T
i
−
1)
✔
warunek dodatniej wartości średniej napięcia odbiornika:
✔
warunek ujemnej wartości średniej napięcia odbiornika:
PRZEKSZTAŁTNIK DWUKWADRANTOWY –
PRZEKSZTAŁTNIK DWUKWADRANTOWY –
STEROWANIE SYMETRYCZNE
STEROWANIE SYMETRYCZNE
t
p
>
T
i
2
U
o
>
0
t
p
<
T
i
2
∧
E
o
<
0
U
o
<
0
T. Tarczewski
20
PRZEKSZTAŁTNIK DWUKWADRANTOWY –
PRZEKSZTAŁTNIK DWUKWADRANTOWY –
STEROWANIE NIESYMETRYCZNE
STEROWANIE NIESYMETRYCZNE
T. Tarczewski
21
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ ZARÓWNO
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ ZARÓWNO
ZNAKU NAPIĘCIA ODBIORNIKA ORAZ KIERUNKU
ZNAKU NAPIĘCIA ODBIORNIKA ORAZ KIERUNKU
PRĄDU ODBIORNIKA
PRĄDU ODBIORNIKA
T. Tarczewski
22
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ ZARÓWNO
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ ZARÓWNO
ZNAKU NAPIĘCIA ODBIORNIKA ORAZ KIERUNKU
ZNAKU NAPIĘCIA ODBIORNIKA ORAZ KIERUNKU
PRĄDU ODBIORNIKA
PRĄDU ODBIORNIKA
ia [A]
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0
5
10
15
20
T. Tarczewski
23
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ ZARÓWNO
UKŁAD UMOŻLIWIAJĄCY ZMIANĘ ZARÓWNO
ZNAKU NAPIĘCIA ODBIORNIKA ORAZ KIERUNKU
ZNAKU NAPIĘCIA ODBIORNIKA ORAZ KIERUNKU
PRĄDU ODBIORNIKA
PRĄDU ODBIORNIKA
ia [A]
0.7
0.8
0.9
1
1.1
1.2
1.3
-20
-15
-10
-5
0
T. Tarczewski
24
PRZEKSZTAŁTNIK CZTEROKWADRANTOWY –
PRZEKSZTAŁTNIK CZTEROKWADRANTOWY –
STEROWANIE SYMETRYCZNE I NIESYMETRYCZNE
STEROWANIE SYMETRYCZNE I NIESYMETRYCZNE