Literka.pl - Charakterystyka metody czytania fonetyczno-literowo-barwnej B.
Rocławskiego

Charakterystyka metody czytania fonetyczno-literowo-barwnej B.
Rocławskiego

Data dodania: 2006-05-22 15:30:00

Charakterystyka metody czytania fonetyczno- literowo-barwnej B. Rocławskiego dla
dzieci w wieku przedszkolnym. Metoda ta łączy technikę płynnego czytania ze
zrozumieniem z nauka pisania. W celu wyodrębnienia ściśle określonych głosek w trakcie
nauki czytania wprowadza się zróżnicowanie kolorystyczne w wyrazach, w których liczba
głosek nie jest równa liczbie liter. Głoski zapisywane dwoma lub trzema literami oznacza
się kolorem zielonym (nie należy wprowadzać wyrazów zawierających obok siebie
dwuznaki).
Charakterystyka metody czytania fonetyczno-literowo-barwnej  B. Rocławskiego.

Metodata łączy technikę płynnego czytania ze zrozumieniem z nauka pisania. Wcelu
wyodrębnienia ściśle określonych głosek w trakcie nauki czytaniawprowadza się
zróżnicowanie kolorystyczne w wyrazach, w których liczbagłosek nie jest równa liczbie
liter. Głoski zapisywane dwoma lub trzemaliterami oznacza się kolorem zielonym (nie
należy wprowadzać wyrazówzawierających obok siebie dwuznaki). Kolor czerwony
oznacza miejsce wwyrazach, gdzie litera lub dwuznak są symbolem graficznym
głoskizapisywanej w innym miejscu, w innym wyrazie inną literą.
„Stosującmetody syntetyczno-analityczne fonetycznie nie możemy prowadzić
naukiczytania i pisania bez ćwiczeń w zakresie analizy i syntezy głoskowej(fonemowej)
wyrazów. Opanowanie analizy głoskowej jest podstawą naukipisania, zaś synteza
głoskowa jest podstawą nauki czytania” (B.Rocławski„Poradnik fonetyczny dla
nauczycieli” Warszawa 1986 WSiP s.149).
Podczas ćwiczeń z zakresu analizy i syntezy niewprowadza się klasyfikacji głosek, która
przydatna jest dopiero wczasie nauki zasada ortograficznych. Naukę ortografii
wprowadza się naetapie przedszkolnym, podczas analizy i syntezy głoskowej
wyrazów,umożliwia to wprowadzenie kolorowych oznaczeń dwuznaków (trójznaków)
itych liter w wyrazach, gdzie występują rozbieżności między mową apisownią, dzięki
temu dziecko od początku styka się nie tylko zeświatem głosek, ale również liter.
Dzieci od początku zaznajamianesą z literami drukowanymi i pisanymi, wielkimi i
małymi. Koncepcjaprogramu oparta została na 44 literowym alfabecie, który
zawierazmiękczenia i dwuznaki. Poznanie alfabetu następuje poprzez obcowanie
zwszystkimi literami: drukowanymi, pisanymi, wielkimi, małymi, przyrównoczesnym
uczeniu się ich cech dystynktywnych. Wprowadzając schematgraficzny wyrazu (zapis
ortograficzny), uczymy dzieci liter już wokresie poprzedzającym naukę pisania,

dzieci„czytają” wyrazy nimpoznają litery.
Czytanie możliwe jest wtedy, gdy dziecko znabudowę głoskową danego wyrazu, a o tym,
jaki wyraz jest napisanyinformuje dzieci nauczyciel lub jednoznaczny rysunek znajdujący
sięobok lub pod wyrazem. Obrazki są dzieciom znane i ustalone jest, co oneoznaczają.
Zdaniem autora bardzo ważne jest kształcenie językowedziecka, potrzebne jest ono by
dziecko opanowało naukę czytania ipisania, co jest procesem złożonym i trudnym,
dlatego istotne jest jaknajwcześniejsze rozpoczęcie ćwiczeń i zabaw z dzieckiem, dobór
ćwiczeńi zabaw powinien być uzależniony od rozwoju fizycznego i psychicznegodziecka
oraz od jego sprawności artykulacyjnej i słuchowej.
Koniecznejest poprzedzenie właściwej nauki czytania ćwiczeniami emisyjnymi,uczącymi
dziecko operowania głosem i pokazującym związek pomiędzy mowąa oddychaniem.
Dziecku potrzebna jest również orientacja wprzestrzeni, powiązana ze schematem
własnego ciała. Dzieckorozpoczynające naukę czytania i pisania powinno być
przygotowanepoprzez różnorodne ćwiczenia do osiągnięcia maksymalnego
poziomusprawności analizatora słuchowego, wzrokowego ikinestetyczno-ruchowego.
Ćwiczenia poprawnego wymawiania głosek wizolacji prowadzimy zawsze po ich
poprawnych śladach oraz wydłużamygłoski trwałe w dwu- i trzyfonemowych wyrazach,
ponieważ głoska wizolacji brzmi inaczej niż w wyrazie czy sylabie. Należy
doskonalićpamięć fonematyczną i wzrokową (dziecko styka się z jednostkami
języka,które musi zapamiętać jako zjawiska głosowe [głoska] i zjawiskawzrokowe
[litera]) poprzez odczytywanie głoski i prostych wyrazów napodstawie układu ust bez
udziału głosu, z posługiwaniem sięelementarnymi jednostkami językowymi, tj.
samogłoskami lub literami oprostej budowie graficznej.
Do ćwiczeń w syntezie służą specjalneklocki LOGO, które składają się na swoisty
ruchomy alfabet. Klockizawierają cztery podstawowe warianty litery, każdy wariant jest
znakiemtego samego fonemu. Na każdym klocku występuje wielka i mała
literadrukowana i pisana, został również określony punkt odniesienia wpostaci szlaczka
na każdym klocku.
Początkowy etap w nauceczytania to analiza i synteza przebiegająca jedynie z
wykorzystaniempodstawowych liter alfabetu, dopiero później samo dziecko, w
tokućwiczeń polegających na związaniu liter z odpowiednimi fonemami,dokonuje
odkrycia, iż istnieje druga litera w oznaczeniu danej głoski.Ćwiczenia te polegające na
szybszym przyporządkowaniu literomokreślonych fonemów muszą być powiązane z
umiejętnością rozpoznawania wwyrazach liter, sylab dwufonemowych i dłuższych.
Czytanie wyrazównależy rozpocząć wstępną techniką,„ślizganiem się” z litery na
literę,jest to tylko początkowy etap, w którym od czytania krótkich wyrazów isylab
przechodzimy do krótkich tekstów. Nie należy przyspieszać tempaczytania, ponad
umiejętności dziecka, stopniowo doskonaląc czytaniezastępujemy technikę„ślizgania się”
czytaniem płynnym, naukę czytaniakończy się umiejętnością cichego czytania. W trakcie
nauki czytanianależy pracować z dzieckiem w takim tempie i przez taki okres, by
niezabijać w dziecku naturalnej chęci do czytania.

Opracowanie: Elżbieta Kowalska

LITERATURA
B. Rocławski Poradnik fonetyczny dla nauczycieli Warszawa 1986 WsiP
K. Kamińska Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym Warszawa 1999 WsiP

Literka.pl - Charakterystyka metody czytania fonetyczno-literowo-barwnej B.
Rocławskiego Literka.pl - Charakterystyka metody czytania fonetyczno-literowo-barwnej
B. Rocławskiego