Śródmózgowie
Ciałóo kolankowate boczne: siedziba 3 neuronu drogi wzrokowej. Przysrokdowego: dorig 
słuchowej.

Połaczone rmaionami. Częśvi grzbietowe blaszki pokrywy należącej do śródmózgoiwa.

Nadwzgórze:

Część środkowa: szyszynka, spoidło uzdeczek, spoidło nadwzgórzowe
Części parzyste: trójkąt uzdeczki, uzdeczka (habenula), bruzda uzdeczki.
Przy uszkodzeniu szyszynki może wystąpić pubertas praecox lub hypergenitalizm.

Szyszynka reguluje rytmy sezonowe i rytmy dobowe. Hpoteza: najważniejszy narzad regulujacy 
wydzielanie hormonów, może wzmagać bądź hamować czynność pozostałych struktur 
wydzielających hormony.
Szyszynka reaguje na bodźce świetlne docierające przez gałki oczne. Hamuje rozwój narządów 
płciowych – może nastapić przedwczesny rozwój płciowy czy nadmierny rozwój zewnętrznych 
narządów płciowych przy zaburzeniach jej funkcji.

Mogą się tu gromadzić kryształy wapniowe tworzące tzw. piasek szyszynki, acervulus. 
Wyróżniamy w niej zraziki, między nimi są kryształy. W większym nagromadzeniu acervulus widać
na RTG.

Podwzgórze:

Poniżej bruzdy podwzgórozwej. Dno komory trzeciej. Pole przedwzrokowe, skrzyżowanie 
wzrokowe, guz popielaty (tuber cośtem ) przedłuzajacy się w lejek infudibulum i kończący się w 
przysadce (anterioer and posterior lobe), z tyłu położone są ciała suteczkowate, mammillary bodies.

Płat tylny przysadki to część nerwowa, przedłuzenie podwzgórza. Przód to przysadka gruczołowa, 
ma inne pochodzenie, nie zawiera komórek nerwowych, tylko gruczołowe wydzielające hormony 
tropowe. W obrębie podwzgórza uwalniane są czynniki uwalniające, które wpływają na przysadkę. 
Uwalniane są hormony tropowe, które docierają do narządów mogących  produkować hormony 
działające na narządy i uwalniać na zewnątrz: tarczyca, nadnercza, narządy płciowe. Działają na 
komórki w poszczególnych fazach cyklu.
Część górna lejkowa, część pośrednia, część obwodowa, mieðzy nimi światło szczątkowe. 
Somatotropina, - działa na  hormon wzrostu, wpływa na kości długie, gigantyzm przyz aburzeniach.
Prolaktyna – działą na gruczoł sutkowy, zwłąszcza u kobiet, często zaburzenia wydzielania tego 
hormonu jest przyczyną niepłodności. Ma wpływ na fsh, foliculotrophic hormone.
Follitropina – w-pływ na rozłój pęchezyków.
Thyrotropin TSH: wpływa na tarczycę.
Corticotropin – wpływ na hormony nadnberczowe
Melanotropin – wpływ na pordukcję barnwika, np. opalenizna słoneczna.

Szereg jader regulujaćych przmeianę wodno-mineralną, tłuszczową, temperaturę, osrodek sytosci i 
łaknienia. Podiał jąder podzwóŋrza na przednie, srodkowe i tylne.
Przednie: przedwzrokowe, nadwzrokowe, podwzgórzowe przednie i przykomorowe.
Ułozenie wyzej – niżej, przyśrodkowo-bocznie.
Grupa śrokdowa ma połączenie z guzem popielatym
Grupa tylna łaczuy się z ciałami suteczkowatymi.
Jądro nadskrzyżowaniowe.

Wpływ na część tylną przyasdki. Przysadka przekazuje hormony do krwi żylnej, ukłąd wrotney 
przyasdki: żyły górne i dolne. Działanie ukłądu hormonalnego: wolnbiejsze od nerwoego, może 
wyste;ować po minutach, godzinach, dniach, odpowiednio narastać.

Sprzężenie ujemne zwrotne → regulacja.
Jeśli tyroksyny czy trójjodotywroniny jest za mało, podwzgórze wydziela czynik uwalniający, 
przysadka hormon tropowy, to podwyższa produkcję tarczycy.
Hormonu może okresowo być za mała/za duża. Zaburzenia regulacji: częste jest zaburzeni 
wydzialnia FSH, LH u kobiet, co powoduje nieodpowiednie zmiany cyklu miesiączkowego i 
cyklicznych krwawień. Wtedy miesiączka jest nieregularna, częściowo może ich nie być wcale, co 
3 miesiące, co pół roku...

Czynność jądra nadwzrokwoego i przykomorowego. Paraventricular ucleus, Supraoptic nucleus. 

Produkcja wazopresyny i oksytocnyn.
Wazopresyna: hormon antydiuretyczny inaczej., Moze obkurczać mięśnie gładkie naczyń 
obwodowych, co powoduje wzrost ciśnienia krwi; zagęszcza też mocz w kanalikach nerkowych. 
Przy zaburzeniach produkcji tego hormonu w tych jądrach, jeśli jest go za mało, mocz jest 
nieefektywnie zagęszczany, osobnik produkuje więcej moczu, ale rozcieńczonego, co może 
prowadzić do moczówki prostej, co może prowadzić do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, 
Diabetes insipidus. Mocz pierwotny to 180l /dobę, zagęszczany do 1,5 litra, zaburzenia to 
kilkanaście litrów moczu na dobę.

Oksytocyna: wpływa na wydzielanie mleka i skurcze macicy w trakcie proodu. NIE wpływa na 
produkcję, ale pozwala na wyciskanie mleka z piersi pod wpływem odruchu ssania noworodka. 
Mleko nie do końca samo wypływa, wyciskają go mięśnie gładkie w przewodach brodawkowych 
reagujących na oksytocynę.

Inne jadra podzwgórza: przednie poza pordukcją wazopresyny i oksytocyny maja wpływ na 
temparaturę ciałą, zwłaszzca jadro przednie podwzgórza. Stała temperatura ciała → brak 
wyziębiania. Uszkodzenie grupy przedniej → brak regulacji. Zwiększona produkcja ciapła przy 
uszkodzonych jądrach → hypertermia, gorączka móżgowa. Nieraz wystę;uje przy chorobie 
nowotworowej z przerzutrami do mózgowia, nieraz ma wysokoą temperaturę ninezwiazaną z 
infekcją, lecz z uszkodzeniem osrokda regulacji.

Część tylna (ziwazan z ciałąmi suteczkowatymi) też ma wpływ na produkcję ciepła. Uszkodzenei 
prowadzi do hipotermii, do obniżenia  temperatury ciała. Ukłąd nie obniża temperatury, lecz jądra 

mają zdolnosć utrzymywania poikilotermii – przystosowania temperatury wewnetrznej do 
zewnetrznej. Jeśli wysoka, zwlania przmeianę materii, jeżlui niska, przyspiesz ai produkuje 
wenwętrzne ciepło; za to włąśnei odpowiada gurpa tylna podwzgórza. Jeśli regulacja jest 
njiesprawna, regyulacja puszcza i tempertsura spada.

Grupa srokdowa zwiazna z guzem popielatym – odpwioeada za przmeianę materii, nasoelnie czy 
zwolnienei, np. zwiększenie/zminesjzenie produkcji tłuszczu. Ziwazne z przemianmi 
węglowodanaowo-tłuszczowymi. Odpwioeada za tworzenie węglowodanów czy spalanie 
tłuszczów. Spadek aktywnosci jąder → otłuszczenie, tłuszcz gromadzi się na karku i tułowiu, mniej 
na kończynach. Szczególna postać zaburzeń tej okolicy: zespół Babińskiego-Froehlicha (o z 
umlautem) → nadmierne odkąłdanie tłuszczu z niedorozowjem zewnętrznych narządów płciowych.

Umiejscowenie osrodkół apetytu. Część przedni po stronie przyśrokdowej → ośrodek 
odpowedzialny za otyłość, po stronie bocznej za anoreksję i wyniszczenie głodowe.
Firmy farmaceutyczne szukają srodków blokujaćych cześc przyśrodkową czy pobudzających 
bozna, by zahamować apetyt. Jeśli środek jesdnostronnie blokuje jądra regulacyjne, organizm nie 
może dawać sygnałów do ośrodków elektrolitów i innych, co może wywołać inne objawy 
chorobowe oprócz otyłosci.

Zespół Korsakowa:

Zwiazek z ciałąmi suteczkowatymi – zespół Korsakowa. Utrata pamieci zastępowana przez 
konfabulacje. Jeśli z nim rozmaiwamy, a nie pamieta czegoś, to na bieżąco zmyśla fakty i o tym 
mówi, na tyle sprawnie, że niekoniecznie się zorienutjemy, że fakty są prawdziwe.
Co może do niego prowadzić? Przewlekły alkoholizm i niedobór tiaminy. Udszkodzeni jader 
tylnych podzwgórza,.
Mozę  być bardziej skomplikowany – nie tylko uszkodzenie jąder tylnych, ale rówenież 
uszkodzenie hipokampa i jąder wzgórza.

Ośrodki głosu, sytości, snu, agresji, uceiczki w podzqwgórzu. Połaczenie z wieloma częściami 
móżgowia. Drgoi doprowadzjace i odpworwadzajće.
Doprowadzające: przegorodow-podwzŋórzowe, hoipokampowo-podwzg, migladłowato-podzwg, 
przyśorkodow-grzebietowo-podwzgórzowe. Obwód Papeza (papez circuit) łaczy struktury ukłądu 
libinczego z podwzŋórzem – hipokamp z ciałami suteczkowatymi  poprzez sklepienie.

Dorig odpowradzająće
Drogi przekazujące hormony i uwalniajace hiormony z podwzgórza. Drogi z ciał suteczkowatych 
do wzgórza i  katywki śródmóżgowia. Prczek suteczkowo-wzgórzowy, pęczek 
suteczkowo-nakrywkowey. Drogi biegnace w peczku podłużmnym grzbietowym, połaczenie 
podwzŋórdza z jądrmai przywspółćzulnymi nerwoów czaskzowych i z tworem siatkowatym (około 
300 jąder wzdłuż pnia mózgu).
Miana: Mammillothalamic faciculus. Mammillotegmental fasciculus.
Diencephalon ------------>

hyperthalamic tuberal nuclei

Mammillary body

visceral oculomotor nucleus <-----| |

superior salivatory nucleus
Inferior salivatory nucleus
jakieś coś

Komora trzecia:

Zrost międzywzgórzowy → światło komory trzeciej ma kształt szerokiego koła.
Części podwzŋórza tworzą dno komory trzeciej. Ściana górna komry trzeciej to tz. Potrójny strop 
komory trzeciej, od góery ciało modzeloewate, poniżej sklepienie, poniżej splot naczyniówkowy.

Zachyłki – zachyłek trójkątny: koło spoidła przedniego.
Zachyłek wzolrkowy w okolicy skrzyżownai wzrokowego
Zachyłek lejka
zachyłek nadszyszynkowy
zachyłek szyszynkowy pomiedzy spoidłem uzdeczek i spoidłem nadwzgórzowym.

Ścnaia boczna ograniczona przez wzgórze.

W srodku są narządu okołokomorwoe o nieznanej czynności, pewna zmiennosć w występowaniu. 
Utwrozone głownei przez wyściółke komór.
Narzad naczyniowy blaszki krańcowej. Wvascular organ of lamina terminalis VOLT
Narząd podsklepnieowy subforniaclal organ FSO
Narząd podspidłowy subcommisural organ
Paraszyszynka – tylko okres płodowy.

Area posterma – pole ostatnie. Zwiazke z bareirą krew – mózg.

Podejrzewamy że mają wpływm na wytwarzanie hormon=u zwzorstu,
Narzad posklepeiniowy przedłuza się do wodociagu mózgu, twrozy prążki. U niektórych zwierząt 
struktura jest zwiazna z odrastaniem niektrych części ciałą, np. ogona u traszek, jaszczurek. Uważa 
się, że początek tego procesu bierze się z tej struktury. WOW!

Przejscie zwgórz i podzwóŋrz a wkonary
Jadro niskowzgórzowe – czynnoś ć związna z ukałdem autonomicznym, z wydzielaniem potu, ze 
scianami pęcherza mcozowego.
Warstwa niepewna – uszkodzenie warstwy niepwenej → ruchy minimowolne (hmeibalistyczne) – 
wymachiwanie kończyanmi górnymi i dolnymi.
Pole przedczerwienne prerubral area (pole Forela), nie do końca udowodnione funkcje.

Podwzgórze: związek w ukąłdem autonomicznycm, częścią współczulną i przywspółczulną.

Śródmóżgowie  - Mesencephalon

Część górna pnia mózgu, brainstem. Niż,ej dochodzi tyłomóżgowei wtórne i rdzeniomózgowie.
Do prozdu konary mózgu, do tyłu blaszka pokrywy, pomieðzy nimi przebiega wodociąg mózgu 
(wodociąg śródmózgowia, mesencephalic aqueduct).
Do przodu konary mózgu, do tyłu blaszka pokrywy.

Konary mzógu: trzy części, parzysta naktywak tegmentum, paryzstesa dwie odnig mżógu z dolłem 
miedzykonarowym, w dnie którego jest istota dziurkowana tylna, posteriro perforate substance. 
Granica między koanarami i nakrywką jest istota czarna (substantia nigra).
Wzgórki górne i dolne. Górengo ramiona łącza się c ciałem kolankowatym boznym, dolnego z 
ciałem kolankowatem przysrokdowym. Czynnosci jest ziwazanz trzecimi mneruoami dróg 
słuchowej i wzorkowej.
Poniżej jest trójkąt wstęgi zbudowany z istoty białej z jądrem wstęgi. Do przodu od wzgórkół 
górnych położone jest pole przedpokrywowe, z jąðrami związanu=ymi  z droga wzrokową, jądro 
pola szoczewkowatego, j p przedpokrywowego, jakieś inne w cholerę dużo,

Pole: pierwsze nerwy czaszkowe. Jądro nerwu okoruchowego, z którym zwiazne s ą dwa jad raL: 
jądro początkowe oraz jądro autnomiczne, nawzyane róznież jądrem Edingera-Westfalla, czyli jądro
przywspółczulne nerwu okoruchowego, jest położone nieco powyżej wzgórków dolnych.
Na poziomie wzgórkół dolnych pojawia się jądro ruchowe nerwu bloczkowego i jądro pasma 
śródmóżgowiowego nerwu trójdzielnego.

Ku tyłowi od jąde nerwów czaszkowych przebiegją dwa pećzki: pęczek podłużmny grzbietowy i 
peczke podłużny przysrokdowy.
Pęczek podłyżny grzbietow zepsala podzwŋórze z jądrami przywspółćzulnymi.
Peczek podłużny przysrokdowy ma włókna z ciałą czworobczoengo, które dohcodża do 3, 4, 6 
nerwu czaszkowego zwiazncyh z unerwienim mieśni zewnętrznych gałki ocznej. Pećzek bierze 
udział npo. W odruchu słuchowo-orientacyjnym, czyli zwrotowi głowy i gałek ocznych w stronę 
silnego dźwięku. Pęczek ma też połączneie z jądrmai przedsionka, z jadrami prążkowia (ciałą 
prążkowanego i galki bladej), z nerwm trójdzielnym. Znaczenie w doruchu rogówkoym, łzowym, 
kichania, połyakani, galkowo-srcowym
Odruch rogówkoey: dotkniecie do czyjejś rogówki, jeśli człowiek jest przytmony, spoodowduje to 
zcisenićie powiek automatycznie. :Przyz neisionych odruchach tego odruchu nie będzie, sprawdza 
się go u pacjenta usypianego do operacji, przed zaintubowaniem sprawdza się, czy nie ma 
odruchów, a rogówkowy jest wygodny, łątwy do psrawdzenia, czy neiwystąpi potem odruch 
zacisniec głośni.
Odruch gałkowo-sercowy – jeśli ktoś zamknie powieki i uciśniemy galĸi oczne palcami, może u 
niego wystąpić zwolnienie akcji serca. Nieraz coś tkaego się robi u ludzi, u których wystepouje 
nadmiernie szybka akcja seca, zwłaszcza, częstoskut=rcz napadowy, który jest przykry dla 
człowieka, bo powduje niewydolnosć krążenia. Jeśli nie ma lekół poowdujacych obniczeni e 

nsdmiwernie syzbkiej czyności sefca, można spróbować odruchu, bo niektóre osoby są wrażliwe i 
da się u nich ten napad zahamować. Ale dleikatni, bo może dojść do złąamania – wgłobienia 
przyśrdokowej ściany oczodołu wkierunku mzógowia (jest cienka i miękka).

Jądra czerwienne: część przednia, część tylna.
Istota czarna.

Twór siatkowaty.
Oba pęczki: podłużmny przyśrokdowy i grzbietowy w okolicy wodociagu mózgu, wokół którego 
jest istota szara srodkowa.

W borębi odnóg mżógu nie ma żadnych jąder,m tu jest istota biała tworząca defgi rzutowe. Odnogi 
mózgu = drogi rzuotowe łaczace kotrę mżógu alebo z rdzeniem kręgowym (drogi piramifdoyw) 
albo korę z jądrmia poczatkowymi nerwów czazkowychch (połączenia korowo-mostowe, 
corcticopontaine tract).

Jadro czerwienne i istoa czsrna wchodz,ą w skałd ukałdu pozapiramidowego. Zwiazne z doruchami 
autmatycznymi, napiećiem mieśniowym.
Jadro czerwienne jest miejscem, gdzie impuslusą scaylane pozapiramodwoe z impuslami z kory 
mzógu, mżódżku, jader przedsionka. Regulowanei postawy ciaął./

Isota czarna: część zwarta i siatkowa. CZęsć zwart ma barwnik melaninową. Rola: koordynacj 
ruchowa. Odopwidają za ruchy mimowolne, uszkodzenie istoty czarnej wprowadza ruchy 
mimowolnei brak koordynacji truchół szybkich. Uszkodzenie →  zespół Parkinsona.
Takie zaburzenia tez mogą pochodzić od móżdż,ku, co świadczy o połączeniach. Zavurzenia w 
naprzemiennych ruchach obu stron ciała (nie zatańczymy już macareny prezentowanej przez 
Topola).

Zespół Parkinsona jest skompolikowany. Moze pochdzi ć od uszkodenia istoty czarnej. :Połaczeni 
są nie tylko z móżdkiem czy oliwką, jadrmi początkowymi nerwoów czaszkowych, ale połaczenia 
też isniteją z jądrem ogoniastym czy jądrem soczewkowatym. W parkinosnie fodhozid przed 
wszystkim do zaburzeń jar aogonisatego, w mniejszyzm stopni soczewokwatego, doczhodi do 
zmniejszonej produkcji dopaminy, coijest kluczową sprawą w wystę;powaniu tego zespołu.
Objawy: drżenie kończyn, ruchy mimowlone kciuka i palców („ruchy licznie apieniedzy”, ruchy 
obrotowe). Nie kusi wystapić w każdym typie.
Najbardzije typowy objaw to wzmożone napiecie mięśniowe, które jest połaćzone z powolnym 
wykonywaniem ruchów, człoweim wydaje si,ę sztywny, z wolnym wykonywaniem każdego ruchu. 
Nie występuje podczas chodzenia balnasowanie kończyn, chóð jest sztywny i wypstoowany.
Częst ajes tmaskowatość twarzy połączona z nadmiernym łojotokiem.
W zaawasnowanynm stadium utrundione jest podnoszenie kończyn dolnych, pojawia się szutanie, 
nasy;euje uytrsta głosu, człoweik móżi szeptem.
Występuje spowoilnienie myślowe, czlowiek ma zachowane czynności intelektualne, myśli 
normalnie, ale wolniej. Jak sprawdzić spowolnienie?  Pierwzy objaw to anrzekanie na szybką akcję 

filmu, bo spoeowlnione jest śledzenie  na szybkiej akcji dziejacej się na ekranie...
Leczneiem jest podawanie Levodopa, prekursora dopaminy. Można chorobę spowolnić, ale nie 
doprowadzić do stanu pierwotnego.

Istota czarna ma połaczneia róznież z jądrmai wzgórza, z móżdżkiem, poniżej neruony tworzą drogi
pokrywoe, rdzndwe, srokdowo- rdzneiowe, czerwienno-rdzeniowe.

Bocznie od jądra czerwiennego jest wstęga przyśrodkowa. Część drogi czuciowej zwiqznej z 
czuiem głębokim. Zaczyna się na peczku smukłym klinowatym, kończy się w jądrach wzgórza w 
obręg=bi jądra brzusznego tylno-bocznego.

Wstęga boczna jest połączona z droga słuchową.

Drogi czuciwoe przewodzą czucie powierzchowne, dołaczają do wstępgi przyśrokdowej.