UWM w Olsztynie, Wydział Biologii, kierunek Biologia, studia I stopnia

UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 12

Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa

Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody

Data .................Nazwisko i imię ............................................................................................Grupa ..........

KARTA PRACY - Tydzień 12

Zakres materiału: Podstawowe wiadomości z systematyki roślin. Nauka posługiwania się kluczem do
oznaczania roślin. Charakterystyka rodziny kapustowatych Brassicaceae.

Ćw. Charakterystyka rodziny Kapustowate Brassicaceae

A. Szereg systematyczny = pozycja systematyczna (

wg Szweykowskich 1992) .

Królestwo: Jądrowe Eucaryota
Podkrólestwo: Rośliny Phytobionta

Gromada: Rośliny telomowe (= Rośliny osiowe) Telomophyta

Podgromada: Okrytozalążkowe Magnoliophytina (= Angiospermae)

Klasa: Dwuliścienne Magnoliopsida (=Dicotyledones)

Rząd: Kaparowce Capparales

Rodzina: Kapustowate Brassicaceae (= Krzyżowe Cruciferae

)

A. Opisz budowę kwiatu

Wzór kwiatowy

…………………………………

Opis wzoru i diagramu kwiatowego

Kwiat o symetrii …………………..……….
Okwiat …………………………….....…….
Kielich zbudowany  z  ………działek,  po …… w dwóch okółkach;
Specyficzne ustawienie działek  kielicha -  …………………………..
Korona zbudowana  z  …….   .……………., liczba okółków ……..
Pręcikowie zbudowane  z  …………………… w dwóch okółkach;
Specyficzna różnica w długości nitek pręcików,  tzw. ……………….
…………………….
Dłuższe nitki posiadają  …..  pręciki w ………………… okółku,
pozostałe …..  pręciki z krótkimi nitkami zanajdują się w ……………
okółku.
Słupek jeden, zrośnięty z  …………. owocolistków, …………….
(górny/dolny – por. Ryc. A-b poniżej).

(wg Szweykowskich 1992)

Objaśnij:
A. a - ……………………….,
b -  ………….

B. …………………………….
a, b - …………………………, c, d ……………………….

UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 12

Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa

Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody

C. Przeanalizuj i opisz cechy wybranych przedstawicieli rodziny kapustowatych Brassicaceae .
Określ przynależność obserwowanego okazu do gatunku przy pomocy klucza do oznaczania.
PRACA Z  BINOKULAREM.

Gatunek 1.

Forma wzrostu

Ulistnienie

Liście
odziomkowe
(przyziemne)

ogonek
kształt blaszki
wcinanie brzegu
owłosienie

Liście
łodygowe

ogonek
kształt blaszki
kształt nasady
wcinanie brzegu
owłosienie

Łodyga

Kwiatostan

Kwiat
płatki korony

Owoc

Narysuj owoc

typ
kształt

Inne cechy

Wynik oznaczania okazu - nazwa gatunkowa (polska i łacińska ), autor nazwy ( por. str. 5 Karty)

………………………………………………………………………………………………………………..

UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 12

Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa

Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody

D. Wpisz nazwy gatunków, do których należą inne analizowane okazy roślin
Nazwa gatunkowa - polska i łacińska)

……………………………………………………

……………………………………………………

………………………………………………………

………………………………………………………

Podaj polskie nazwy obserwowanych gatunków, dla których charakterystyczne są poniższe owoce.

UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 12

Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa

Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody

Rodzina: Kapustowate Brassicaceae

B. Cechy charakterystyczne rodziny – wypełnij tabelę.

Cechy

Kapustowate Brassicaceae

Forma wzrostu

– drzewa, krzewy, rośliny zielne (byliny,
rośliny jednoroczne, dwuletnie)

Ulistnienie

Liście – morfologia

Kwiat – WZÓR KWIATOWY

Kwiat – specyficzne cechy budowy

Kwiatostan

Owoce

Uwagi o sposobach zapylenia,
rozsiewania

Specyficzne substancje

Ogólne znaczenie użytkowe
– sposoby wykorzystania i przykłady
gatunków (polskie nazwy gatunków)

Przykłady roślin ozdobnych
(nazwy polskie i łacińskie)

B. Podaj szereg systematyczny dla  wybranego gatunku - przedstawiciela rodziny
(gromada, klasa, rząd, rodzina, gatunek  – nazwy polskie i łacińskie), łącznie z synonimami (nazwami
starszymi)

……………………………………………………………………………………………………………………………

UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEŃ 12

Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa

Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody

PODSTAWOWE ZASADY PISOWNI NAUKOWYCH NAZW GATUNKÓW

Brassica oleracea L.

Brassica - nazwa rodzaju; pisana zawsze wielką literą, drukowana pismem pochyłym (kursywą);

oleracea - epitet gatunkowy; pisany zawsze małą literą, drukowany kursywą;

L. – autor nazwy – nazwisko (lub skrót nazwiska, np. L. – Linnaeus) autora (autorów), który pierwszy podał
uznaną naukową diagnozę gatunku pod tą nazwą; drukowany pismem prostym.

W wyniku rewizji taksonomicznych:

1. Ujęcie gatunku może być zmienione bez zmiany nazwy, wówczas nazwisko autora obowiązującej wcześniej
diagnozy umieszcza się w nawiasie,

a następnie skrót nazwiska autora nowego ujęcia.

Abies alba Mill. – jodła pospolita
Acer platanoides L. – klon zwyczajny
Alnus glutinosa (L.) Gaertn. – olsza czarna
Alnus incana (L.) Moench – olsza szara
Brachypodium sylvaticum (Huds.) P. Beauv. – kłosownica leśna

2. Gatunek może być przeniesiony, np. do innego rodzaju; wcześniej stosowana nazwa staje się synonimem.

Nazwa obecnie obowiązująca: Ficaria verna Huds. - ziarnopłon wiosenny
Synonim:

syn. Ranunculus ficaria L. - jaskier ziarnopłon

Polska nazwa gatunku
Pierwszy człon (nazwa rodzajowa ) może być pisana wielką lub małą literą. Epitet gatunkowy, pisany jest małą
literą, poza przypadkiem nazw tworzonych od nazwisk zasłużonych badaczy (dla uczczenia ich osiągnięć),
np. Dendranthema zawadskii (Herbich) Tzvelev - chryzantema Zawadzkiego [syn. Chrysanthemum zawadzkii
Herbich - złocień Zawadzkiego ].

Odmiana nazw polskich i łacińskich
UWAGA! Polskie nazwy można odmieniać, jak inne wyrazy, natomiast  nazw łacińskich NIE  WOLNO odmieniać
jak wyrazy w języku polskim !!!
np. sosna zwyczajna – Pinus sylvestris,
jałowiec pospolity – Juniperus communis

NIEDOPUSZCZALNA FORMA pisemna i ustna:  do tej kompozycji można użyć  trzy Pinusy  i  Juniperusa !!!
prawidłowa forma: do tej kompozycji można użyć trzy okazy Pinus  i jeden okaz Juniperus


MIEJSCE NA NOTATKI