Poród fizjologiczny
Michał Lipa
SKN przy I Katedrze i Klinice
Położnictwa i Ginekologii WUM
Ile trwa ciąża?
o Ciąża donoszona trwa średnio 281 dni ( cykl 28
dniowy; licząc od pierwszego dnia ostatniej
miesiączki ) lub 267 dni ( od terminu koncepcji )
o Wg WHO donoszona ciąża trwa 38- 42 tyg.
o Poronienie- zakończenie ciąży przed 22 tyg.
o Ciąża przenoszona- trwająca więcej niż 42 tyg.
( więcej niż 294 dni od pierwszego dnia OM )
Ustalenie terminu porodu
o Reguła Naegelego ( 1 dz. OM + 7 dni – 3 miesiące
+ 1 rok +/- x )
o Na podstawie badania USG:
GS + YS + CRL ( 5- 10 Hbd )
CRL
BPD
HC (OFD + BPD )
AC
FL
HL
Płaszczyzny miednicy
Płaszczyzna wchodu
( planum aditus )
Płaszczyzna próżni
( planum amplitudinis )
Płaszczyzna cieśni
( planum angustiae )
Płaszczyzna wychodu
( planum exitus )
Wymiary miednicy
o Wymiar międzykolcowy ( distantia spinarum )
o Wymiar międzygrzebieniowy ( distantia
cristarum )
o Wymiar międzykrętarzowy ( distantia
trochanterica )
o Sprzężna zewnętrzna ( coniugata externa )
Miednicomierz
Wymiary: międzygrzebieniowy,
międzykolcowy, międzykrętarzowy
1.
28- 29 cm
2.
25- 26 cm
3.
31-32 cm
Sprzężna zewnętrzna
Czworobok Michaelisa
o Określenie wierzchołków czworoboku i jego
symetrii:
szczyt: zagłębienie poniżej wyrostka
kolczystego L5
dolny wierzchołek: szczyt bruzdy między
pośladkowej ( miejsce przyczepów mięśni
pośladkowych )
boczne wierzchołki: kolce biodrowe tylne
górne ( „ dołeczki” )
Czworobok Michaelisa
Budowa główki płodu
o Ciemiączka:
przednie ( 9- 14 mż )
tylne ( do 4 mż )
boczne
o Szwy:
węgłowy
czołowy
wieńcowy
ciemieniowy
Płaszczyzny główki płodu
1. Obwód podpotyliczno- ciemieniowy
2. Obwód czołowo- potyliczny
3. Obwód bródkowo potyliczny
Jak opisać płód w macicy?
o Położenie ( situs )- stosunek osi długiej płodu
do macicy
o Ułożenie ( habitus )- określa stosunek części
płodu w stosunku do siebie
o Ustawienie- strona po której znajduje się
kręgosłup płodu
o Położenie:
podłużne: główkowe i miednicowe
poprzeczne
skośne
o Ułożenie:
w położeniu główkowym: ułożenie przygięciowe i
odgięciowe
w położeniu miednicowym: ułożenie miednicowe
zupełne, pośladkowe, nóżkowe i kolankowe
o Ustawienie:
pierwsze: kręgosłup po lewej
drugie: kręgosłup po prawej
Chwyty Leopolda
a.- I chwyt Leopolda- ocena wysokości
dna macicy i położenie płodu
b.- II chwyt Leopolda- ocena
ustawienia grzbietu płodu
c.- III chwyt Leopolda- określenie części
przodującej i jej wysokości nad
wchodem
d.- IV chwyt Leopolda- kontrola
zaawansowania części przodującej
e.- V chwyt Leopolda= Zangemeistera-
ustalenie współmierności porodowej
f.- V chwyt Leopolda= dodatkowy-
ocena stopnia przygięcia główki
Okresy porodu
o I okres porodu= rozwierania
od początku regularnej
czynności skurczowej do
momentu pełnego
rozwarcia, tj. 10 cm
u pierworódek 6- 9 godz.
u wieloródek 3- 7 godz.
o II okres porodu= wydalania
od pełnego rozwarcia ( 10
cm ) do wydalenia płodu
u pierworódek do 2 godz.
u wieloródek ok. 5- 20 min.
Okresy porodu
o III okres= łożyskowy
od wydalenia płodu do
wydalenia popłodu
oddzielnie łożyska
mechanizmem Duncana i
Schultzego
do 30 min.
o IV okres
wyróżniany przez niektórych
autorów
ścisła kontrola do 2 godz.
( do 4 godz. po porodzie
zabiegowym )
Mechanizm porodu
I.
• Wstawianie się główki w płaszczyznę
wchodu miednicy
II.
• Przejście przez próżnię miednicy
• Zwrot wewnętrzny główki
III.
• Wyjście z kanału rodnego
• Zwrot zewnętrzny główki
Kanał rodny
Wstawianie części przodującej
o Stosunek części przodującej płodu do kanału rodnego
( przypieranie główki do płaszczyzny wchodu )
o Przy położeniu główkowym:
wstawianie potylicy: punktem prowadzącym jest ciemiączko
tylne ( położenie potylicowe przednie )
wstawianie wierzchołka główki: punkt prowadzący
wierzchołek główki ( położenie potylicowe tylne )
wstawianie czoła lub twarzyczki
o Przy położeniu miednicowym:
pośladki
stópki
kolana
Wstawianie główki
o Wchód jest poprzecznie owalny
o Mięśniówka gładka macicy kurczy się i
przypiera główkę do wchodu
o Szew strzałkowy wstawia się w wymiar
poprzeczny płaszczyzny wchodu ( najmniejszy
opór )
Wstawianie główki
Przejście przez próżnię
o Próżnia ma kształt okrągły
o Adaptacja do przejścia przez próżnię:
przygięcie główki
zwrot wewnętrzny o 90 st.
kark do spojenia łonowego
punkt prowadzący do ciemię małe
szew strzałkowy w wymiarze prostym
Przejście przez próżnię
Wyjście z kanału rodnego
o Główka dokonuje odgięcia wokół spojenia
łonowego ( punkt obrotu to spojenie łonowe )
o Rodzą się kolejno: potylica -> czoło -> twarz ->
bródka płodu
o Barki w płaszczyźnie wchodu w wymiarze
poprzecznym -> w próżni wymiarze prostym ->
zewnętrzny zwrot główki
o Rodzenie barków: przedni-> tylny
Wyjście z kanału rodnego
Lokalizacja łożyska
o Łożysko prawidłowe ( boczna, przednia i tylna
ściana )
o Łożysko nisko schodzące
o Łożysko przodujące:
brzeżnie
częściowo
całkowicie
Mechanizmy oddzielenia łożyska
o III okres porodu trwający do 30 min.
o Sposób Schultzego ( 80% )- oddzielanie łożyska
rozpoczyna się od środka; w szparze sromowej
jako pierwszy widoczna jest powierzchnia
płodowa łożyska z przyczypem pępowiny
o Sposób Duncana- oddzielanie od dolnego brzegu
z towarzyszącym krwawieniem
Kontrola łożyska po oddzieleniu
o Sprawdzenie całości łożyska i błon płodowych
o Fizjologiczna utrata krwi podczas oddzielania
łożyska to 200- 400 ml.
o 5 j.m oxytocyny ( zmniejszenie krwawienia )
o W przypadku obfitego krwawienia podanie 0,2
mg. metyloergometryny ( + ew. 5 j.m.
oxytocyny )
Czy każdy skurcz przepowiada poród?
o Skurcze Alvareza- są wynikiem
nieskoordynowanej czynności skurczowej macicy
w I połowie ( wysoka f, niska A, nieodczuwalne )
o Skurcze Braxtona- Hicksa- najczęstsza przyczyna
„fałszywych alarmów” ( niska f, wysoka A-> mogą
być odczuwalne )
o Skurcze przepowiadające- zwiastują rozwiązanie
nawet 3 tyg. przed wyznaczonym terminem
Znieczulenie
o Szkoła rodzenia i pomoc partnera
o Farmakologiczne:
spazmolityki ( Buscopan )
petydyna
znieczulenie zewnątrzoponowe ( ZZO )-
najskuteczniejsza metoda: nakłucie pomiędzy
L2 i L4-> założenie cewnika do pęcherza->
podanie bupiwakainy 0,25%
znieczulenie nerwu sromowego