background image

Funkcje pieniądza:
Pieniądz jako środek wymiany albo cyrkulacji (wymiana towaru na towar)

Towar- Pieniądz- Towar            podwójna zgodność (komuś potrzebny mój towar a mi czyjś)
Pieniądz jako jednostka rozrachunkowa  (jednostka wartości, w której wyrażone są ceny różnych towarów i w 
której prowadzone są rozrachunki)

Pieniądz jako środek przechowywania wartości- pełni tę funkcję ponieważ można go wykorzystać do dokonania 
zakupów w przyszłości

Pieniądz jako miernik odroczonych płatności, co można określić jako rolę jednostki rozrachunkowej z dłuższym 
okresie czasu

Pieniądz- Zobowiązanie'- Pieniądz'

Depozyty bankowe
Depozyty bankowe to pieniądze czy fundusze przejęte przez bank na prośbę dysponenta uprawnionego do 
pobierania odsetek. Depozyty bankowe są roszczeniami gotówkowymi, gdyż mogą być wymienione na gotówkę 
na każde żądanie lub po pewnym czasie. Banki nie muszą trzymać rezerw gotówki równych całkowitej wartości 
swoich depozytów, gdyż posiadacze depozytów normalnie zgłaszają popyt na gotówkę stanowiący mały 
procent wartości ich depozytów. Pozwala to, aby banki mogły kreować/tworzyć depozyty bankowe o znacznie 
większej wartości d ich rezerw gotówkowych.

Aktywa i pasywa baku.
Aktywa
Aktywa finansowe banku przyjmują formę roszczeń w stosunku do osób indywidualnych i firm. Tak więc kiedy 
bank udziela pożyczki, to posiada roszczenie w stosunku do pożyczkobiorcy. Dla osoby pożyczającej pieniądze, 
kredyt jest zobowiązaniem finansowym, czyli pasywem (długiem), który musimy spłacić. Wielkość aktywów w 
banku to suma udzielonych kredytów.
Pasywa banku
Większość pasywów banku składa się z jego depozytów, gdyż bankowe depozyty są roszczeniem w stosunku do 
banku. Jeżeli posiadacze depozytów zażądają gotówki, to bank musi ja dostarczyć. Dla właściciela depozytu 
bankowego jest on aktywem.

Jak kreowane są depozyty bankowe?
Kiedy gotówka jest składana w banku:

Depozyt bankowy powstaje, gdy ktoś złoży banknoty (depozyt) z banku. Np. bank A złożył depozyt w banku o 
wartości 100£. Aktywa i pasywa banku wzrosną o 100£.

Pasywa

Aktywa

Depozyt +100£ Gotówka+100£

Nie nastąpiła żadna kreacja pieniądza. Wszystko co się wydarzyło to zmiana formy części pieniędzy pana A z 
gotówki na depozyt.

Kiedy bank udziela kredytu:

Pan B uzyskał pożyczkę bankową w wysokości 500£. Bank udzieli tej pożyczki w formie depozytu bankowego i 
rachunek pana B powiększy się o kredyt 500£.  Jeżeli miał on poprzednio na rachunku 50 £, to teraz ma 550£
Konsekwencje dla całkowitych aktywów i pasywów banku są następujące:

Pasywa

Aktywa

Depozyt+500£ Kredyt+500£

W tym przypadku pieniądz został wykreowany. Nowy depozyt zwiększył podaż pieniądza o 500£. Pieniądz te nie 
zostały wzięte z niczyjego depozytu. Depozyty bankowe są kreowane kiedy bank udziela kredytu.

Rozmiar podaży pieniądza zależy w dużym stopniu od rozmiarów pożyczek udzielanych przez bank.

Pożyczki bankowe i rezerwy gotówkowe.
Banki nie mogą kreować depozytów w nieskończoność. Muszą one zawsze być w stanie zaspokoić popyt 
posiadaczy rachunków na gotówkę. Oznacza to, że muszą one zachować pewną bezpieczną proporcję między 
utrzymywanym zasobem gotówki (rezerwą gotówkową) a całkowitym poziomem depozytów bankowych. 
Proporcję tą nazywamy stopą rezerw obowiązkowych.

04-01-2013r.

4 stycznia 2013
08:20

   

Ekonomia  i podstawy gosp. rynkowej Strona 1

   

background image

r=rezerwy/depozyty*100%    <-- stopa rezerw obowiązkowych

Zakładamy, że system bankowy doszedł do wniosku, że jeżeli banki utrzymują zasób banknotów i monet o 
wartości 10% całkowitej wartości depozytu, to będzie to wystarczające aby zaspokoić popyt na gotówkę. 
Oznacza to, że system bankowy nie dopuszcza do tego, by depozyty banku przekraczały 10-krotną wartość 
posiadanej przez niego gotówki.
Np.  jeżeli ilość gotówki w systemie bankowym wzrasta o 5 mln £, to całkowite depozyty bankowe mogą 
wzrosnąć o 50 mln £. Jeżeli zasoby gotówki w bankach zmniejsza się o 10 mln £ to depozyty bankowe będą 
musiały być zredukowane o 100 mln £.

Rynki finansowe
Rynki finansowe tworzą rynki pieniężne czyli rynki kredytów krótkoterminowych do 1 roku (w praktyce, 
teoretycznie do 3 lat) i rynki kapitałowe, czyli kredytów długoterminowych (w praktyce powyżej 1 roku). 

Rynek pieniężny jest to rynek na kredyty na okresy od kilku godzin do kilku miesięcy. W rozpoznaniu rynku 
pieniężnego ważne jest, a by zdobyć podstawowe wiadomości o tym, jaki sposób pieniądze przechodzą od 
pożyczkodawcy do pożyczkobiorcy. Odbywa się to tak, że pożyczkodawcy kupują dokumenty/instrumenty 
dłużne lub obietnice zapłaty pożyczkobiorców. Wszystkie dokumenty dłużne, tj. typu IOY (I Owe You) nazywane 
są papierami wartościowymi, np. weksel skarbowy, obligacje.

   

Ekonomia  i podstawy gosp. rynkowej Strona 2