16. Atmosfera. Skład powietrza troposfery.
Kula ziemska jest otoczona cienką powłoką gazową złożoną przede wszystkim z tlenu i azotu,
która utrzymywana jest przez siłe grawitacji. Gęstość atmosfery (największa przy
powierzchni Ziemi) - maleje wraz ze wzrostem wysokości w końcu staje się nieodróżnialna
od gęstości gazu między planetarnego. Tak samo wraz z wysokością maleje ciśnienie.
***Ze względu na skład atmosferę dzielimy na: homosferę (do ok. 90km. i odznacza się
jednorodnością składu) i heterosferę (powyżej 90 km. gdzie wystepują warstwy azotu
cząsteczkowego, tlenu atomowego, helu a najdalej oddalona od Ziemi jest warstwa gdzie
przeważa wodór) Granica między homosferą i heterosfera nazywa się turbopauzą
***Ze względu na rozkład temperatury atmosferę można podzielić na : troposfera – (0-18km.
temp. 20 do –50 zawiera 99% pary wodnej, powietrze jest dobrze wymieszane w wyniku
konwekcji, znajduje się około 75% całkowitej masy atmosfery.) tropopauza, stratosfera (18-
50 km., temp. -50 do 0 –na wysokości 25 km znajduje się warstwa ozonu przez co
temperatura wzrasta) stratopauza, mezosfera (50- 85km, temp. 0 do –80) mezopauza,
termosfera (od 85 km wzwyż , temp od –80 wzwyż, o niezwykle małej już gęstości, a wysoka
temp spowodowana jest pochłanianiem promieniowania nadfioletowego przez co następuje
jonizacja molekuł powietrza)
Skład chemiczny troposfery:
Gaz

Stężeni
e

Azot N

2

78,084
%

Tlen O

2

20,946
%

Argon Ar 0,934%
Para
wodna
H

2

O

0,5

-

4%

Dwutlene
k węgla
CO

2

360
ppm
[0,036
%]

ppm -część na milion. Oprócz tego występują również w ilościach śladowych neon, hel,
metan, krypton, wodór, ksenon. W atmosferze występuje również para wodna ale nie możemy
określić jej stężenia gdyż jest ono zmienne. Zależy od położenia geograficznego, sąsiedztwa
zbiorników wodnych, kierunków wiatru, oraz temperatury powietrza. Ale zawiera się w
granicach od 0.2% do 6% w rejonach wilgotnych. Para wodna odgrywa bardzo ważną rolę w
procesach chemicznych zachodzących w atm. A jej kondensacja w postaci deszczu i śniegu
oczyszcza powietrze ze znacznych ilości zanieczyszczeń. Równiez gazy antropogeniczne
występują w powietrzu w różnych stężeniach –są one toksyczne dla ludzi i zmieniają procesy
zachodzące w atmosferze (należą do nich: tlenki węgla, tlenki azotu, tlenki siarki-które
powstają na przykład ze spalania paliw, popioły: SiO2, AlO3, Fe2O3, CaO, MgO, )