82. Scharakteryzuj homeostaz

ę

– zilustruj wykresami

Homeostaza to zdolno

ść

organizmu do utrzymania stało

ś

ci

ś

rodowiska

wewn

ę

trznego mimo zmian zachodz

ą

cych w

ś

rodowisku zewn

ę

trznym.

Organizm ludzki wymienia z otoczeniem materi

ę

i energi

ę

w sposób kontrolowany

tak, aby zachowa

ć

wzgl

ę

dn

ą

stało

ść

ś

rodowiska wewn

ę

trznego. Claude Bernard

stwierdził,

ż

e zachowanie stało

ś

ci

ś

rodowiska wewn

ę

trznego jest warunkiem

swobodnego i niezale

ż

nego

ż

ycia. Aby utrzyma

ć

stan homeostazy organizm

wybiórczo reaguje na bod

ź

ce zewn

ę

trzne – reakcja na wszystkie bod

ź

ce zewn

ę

trzne

prowadziłaby do zbyt intensywnego napływu informacji i zachwiania stanu równowagi
(homeostazy).

Analiza wykresów:

Odcinek II wykresu odpowiada homeostazie (reakcje organizmu s

ą

niemal

ż

e

niezale

ż

ne od bod

ź

ców zewn

ę

trznych) – organizm zdrowy.

Odcinki I i III wykresu odpowiadaj

ą

odwracalnemu zachwianiu homeostazy (bod

ź

ce

zewn

ę

trzne zaczynaj

ą

wpływa

ć

na reakcje organizmu) – choroba organizmu.

Odcinki poza wyznaczonymi polami wykresu odpowiadaj

ą

nieodwracalnemu

zachwianiu homeostazy –

ś

mier

ć

organizmu.

Obszar H wykresu odpowiada stanowi równowagi homeostazy – organizm zdrowy.
Je

ż

eli obszar H wkroczy do obszaru S – H zostaje odwracalnie zachwiana

homeostaza – choroba organizmu.
Je

ż

eli obszar H przekroczy granice obszaru S – H zostaje nieodwracalnie zachwiana

homeostaza –

ś

mier

ć

organizmu.

Y

bodziec wewn

ę

trzny

(reakcja)

X

bodziec zewn

ę

trzny

I II III

X

bodziec zewn

ę

trzny

Y

bodziec wewn

ę

trzny

(reakcja)

H

S

S – obszar stacjonarno

ś

ci, w

którym organizm jest w stanie
prze

ż

y

ć

83. Omów znane ci rodzaje kodów informacyjnych

Kod

to odpowiednio

ść

polegaj

ą

ca na tym,

ż

e ka

ż

demu elementowi jednego zbioru

odpowiada element zbioru drugiego.

Kod

to zbiór m wyrazów, który tworzy pewn

ą

wiadomo

ść

. Wiadomo

ść

ta mo

ż

e

zosta

ć

przesłana przez n sygnałów (sygnał – proces fizyczny stanowi

ą

cy materialny

no

ś

nik informacji). Maksymalna liczba nowych wiadomo

ś

ci, czyli pojemno

ść

informacyjna układu jest równa

n

m

N

=

.

Wyró

ż

niamy

kody ziarniste

(np. cyfrowe lub literowe) lub

ci

ą

głe

(opisuj

ą

ce zmiany

nat

ęż

e

ń

wielko

ś

ci fizycznych).

(Redundancja – stopie

ń

niewykorzystanej pojemno

ś

ci informacyjnej.)

•

Kod amplitud

– amplitudy iglic powstałego potencjału w czasie zale

żą

proporcjonalnie od siły bod

ź

ca zewn

ę

trznego – im silniejszy bodziec tym wy

ż

sza

amplituda iglicy (ogromna redundancja, podatno

ść

na bł

ę

dy, nie wyst

ę

puje u

organizmów

ż

ywych).

•

Kod dwójkowy

– amplitudy iglic powstałego potencjału s

ą

stałe, jednak ilo

ść

iglic

w czasie zale

ż

y od rodzaju bod

ź

ca zewn

ę

trznego (wytłumienie lub nadmiar iglic

przynosi ten sam efekt, nie wyst

ę

puje u organizmów

ż

ywych).

•

Kod przedziałów

– amplitudy iglic powstałego potencjału s

ą

stałe, jednak

odst

ę

py mi

ę

dzy iglicami w czasie zale

żą

od siły bod

ź

ca zewn

ę

trznego – im

słabszy bodziec tym wi

ę

ksza odległo

ść

mi

ę

dzy iglicami ( nie wyst

ę

puje u

organizmów

ż

ywych).

•

Kod cz

ę

sto

ś

ci

– amplitudy iglic powstałego potencjału s

ą

stałe jednak ich liczba

w jednostce czasu zmienia si

ę

w zale

ż

no

ś

ci od siły bod

ź

ca zewn

ę

trznego

(najbardziej odporny na szumy, wyst

ę

puje u organizmów

ż

ywych).

84. Podaj przykłady przetwarzania informacji w org anizmie –
analogowego, cyfrowego i analogowo–cyfrowego

•

Analogowe

– przebiega w my

ś

l zasady „wszystko albo nic”, bod

ź

ce zewn

ę

trzne

w obr

ę

bie struktur komórkowych powoduj

ą

wzrost st

ęż

enia niektórych zwi

ą

zków,

np. cAMP, Ca

2

, NO. Gdy te zwi

ą

zki zostan

ą

uwolnione nast

ę

puje np. aktywacja

kinaz lub przekazywanie bod

ź

ców w obr

ę

bie synapsy.

•

Cyfrowe

– sygnał po przekroczeniu warto

ś

ci progowej generuje seri

ę

nast

ę

pnych

sygnałów. Impuls biopotencjalny w błonie neuronu powoduje fal

ę

depolaryzacji

wzdłu

ż

aksonu.

•

Analogowo–cyfrowe

– warto

ść

potencjału generuj

ą

cego receptora jest wprost

proporcjonalna do logarytmu siły działaj

ą

cego bod

ź

ca. W taki sposób

przekazywana jest informacja o sile bod

ź

ca w ciałkach blaszkowatych

(receptorach bólu).

85. Wyja

ś

nij, na czym polega rozpoznanie cz

ą

steczkowe –

podaj przykłady

Rozpoznanie cz

ą

steczkowe zachodzi pomi

ę

dzy

ligandem

a

kieszeni

ą

wi

ążą

c

ą

receptora

, które wykazuj

ą

wzgl

ę

dem siebie wysokie powinowactwo. Kiesze

ń

wi

ążą

ca aktywnie dopasowuje si

ę

do przył

ą

czaj

ą

cego si

ę

liganda, którego kształt

odpowiada powierzchni wi

ążą

cej kieszeni receptora. Aby kiesze

ń

wi

ążą

ca receptora

była w stanie zwi

ą

za

ć

si

ę

z ligandem receptor musi zosta

ć

uaktywniony, co

najcz

ęś

ciej odbywa si

ę

na drodze przył

ą

czenia lub odł

ą

czenia grupy aktywuj

ą

cej do

lub od powierzchni receptora.

Powierzchnia

receptora integrynowego

najcz

ęś

ciej jest pomarszczona i posiada

odpowiednio rozmieszczone ładunki, które zapewniaj

ą

ś

cisł

ą

adhezj

ę

cz

ą

steczki

kolagenu

do powierzchni kieszeni wi

ążą

cej tego receptora. Stabilno

ść

kompleksu

zapewniaj

ą

oddziaływania elektrostatyczne (wi

ą

zania wodorowe, siły van der

Waalsa).

Kompleksy s

ą

nietrwałe i posiadaj

ą

energi

ę

aktywacji ni

ż

sz

ą

ani

ż

eli wynosi energia

aktywacji elementów, z których powstały, wzi

ę

tych osobno.

Przykłady

: tworzenie kompleksów antygen–przeciwciała podczas infekcji, aktywacja

enzymów bior

ą

cych udział w reakcjach biochemicznych, tworzenie struktur

białkowych wy

ż

szych rz

ę

dów – 3

o

i 4

o

.

Błony biologiczne

bior

ą

udział we wszystkich przejawach aktywno

ś

ci komórek (jest

to poj

ę

cie szersze ni

ż

błona komórkowa).

Do funkcji błon biologicznych nale

ż

y:

•

tworzenie fizycznych granic, kontrola składu komórki, nadanie organellom

komórkowym pewn

ą

suwerenno

ść

– błona biologiczna organellum wyodr

ę

bnia je

z cytoplazmy,

•

selektywna przepuszczalno

ść

, transport ograniczonej liczby cz

ą

steczek – białka

integralne, kanały jonowe, pompy, receptory zanurzone w błonach biologicznych
umo

ż

liwiaj

ą

transport bierny b

ą

d

ź

aktywny,

•

stanowienie granic faz, przekazywanie sygnałów chemicznych i energii z jednego

przedziału do drugiego – wewn

ę

trzna błona biologiczna mitochondrium stanowi

granic

ę

faz dla elektronów podczas fosofrylacji oksydacyjnej, błony mog

ą

prowadzi

ć

egzocytoz

ę

,

•

zapewnienie optymalnych warunków działania enzymów, pomp jonowych,

receptorów – błony biologiczne stanowi

ą

rusztowanie, w którym umocowane s

ą

ww. struktury, oddzielaj

ą

od siebie

ś

rodowiska o ró

ż

nym pH jak np. lizosom i

cytoplazm

ę

, dlatego zarówno w lizosomie jak i w cytoplazmie działaj

ą

inne

enzymy dostosowane do ró

ż

nego pH.

86. Scharakteryzuj funkcje błon biologicznych

ą

steczek w obr

ę

bie błony

Ruchy cz

ą

steczkowe w błonie

mo

ż

na podzieli

ć

na nast

ę

puj

ą

ce rodzaje:

1. ruchy w obr

ę

bie jednej cz

ą

steczki:

a. wokół wi

ą

za

ń

pomi

ę

dzy dwoma atomami w

ę

gla C–C

b. fragmentów fosfolipidów (najmniej ruchliwa – cz

ęść

glicerolowa, najbardziej

ruchliwe – ko

ń

ce polarne i metylowe)

2. ruchy cz

ą

steczki jako cało

ś

ci:

a. ruchy rotacyjne:

•

izotropowe – dotycz

ą

małych, kulistych, hydrofobowych cz

ą

steczek

wł

ą

czonych do dwuwarstwy lipidowej, ruch nie posiada wyró

ż

nionej osi

ruchu w przestrzeni 3D,

•

anizotropowe – dotycz

ą

małych, podłu

ż

nych cz

ą

steczek wł

ą

czonych do

dwuwarstwy lipidowej, ruch odbywa si

ę

wahadłowo po płaszczy

ź

nie

sto

ż

ka, którego wysoko

ść

jest prostopadła do płaszczyzny dwuwarstwy

lipidowej.

( )

t

θ

D

4

2

R

=

, gdzie:

R

D

– współczynnik dyfuzji rotacyjnej,

( )

t

θ

4

2

–

ś

rednie kwadratowe k

ą

towe przesuni

ę

cie w czasie t.

b. ruchy translacyjne:

•

lateralne – ruch odbywa si

ę

w płaszczy

ź

nie dwuwarstwy lipidowej,

zwi

ą

zany jest z dyfuzj

ą

białek i lipidów w błonach komórkowych; dokonuj

ą

c

fuzji komórek mo

ż

na stwierdzi

ć

,

ż

e dyfuzja lipidów w nowo powstałej

komórce zachodzi szybciej ni

ż

dyfuzja białek w tej

ż

e komórce,

•

transwersalne – ruch zwi

ą

zany jest z dyfuzj

ą

lipidów w błonach

komórkowych, w ich wyniku cz

ą

steczka lipidu zmienia swoje miejsce

poło

ż

enia w obr

ę

bie jednej z warstw dwuwarstwy lipidowej (dyfuzja boczna

– szybka) lub zmienia swoje miejsce poło

ż

enia z obr

ę

bu jednej z warstw

na obr

ę

b drugiej warstwy dwuwarstwy lipidowej (dyfuzja poprzeczna –

powolna, tzw. flip – flop).

( )

t

L

D

4

2

T

=

, gdzie:

T

D

– współczynnik dyfuzji translacyjnej,

( )

t

L

4

2

–

ś

rednie kwadratowe liniowe przesuni

ę

cie w czasie t.

87. Omów ruchy cz

Dyfuzja ułatwiona

polega na przenoszeniu cz

ą

steczek z zewn

ą

trz komórek do ich

wn

ę

trza za pom

ą

c

ą

przeno

ś

ników, którymi najcz

ęś

ciej s

ą

białka no

ś

nikowe lub

integralne – tworzy si

ę

kompleks no

ś

nik + substancja przenoszona.

Istniej

ą

dwa modele dyfuzji ułatwionej:

1. model przeno

ś

nikowy w wytworzeniu którego udział bior

ą

:

a. białka błonowe no

ś

nikowe – tworz

ą

kompleksy z jonami na zewn

ą

trz błony a

nast

ę

pnie przeskakuj

ą

na wewn

ę

trzn

ą

stron

ę

błony lub obracaj

ą

si

ę

o 180

o

i

uwalniaj

ą

zwi

ą

zane jony do wn

ę

trza komórki,

b. przeno

ś

niki antybiotykowe – przenosz

ą

jony wytwarzaj

ą

c „mał

ą

karuzel

ę

”

(antybiotyki hydrofobowe tworz

ą

kompleksy z jonami w obr

ę

bie błony) lub

„du

żą

karuzel

ę

” (antybiotyki rozpuszczalne w wodzie tworz

ą

kompleksy poza

obr

ę

bem błony) i uwalniaj

ą

je do wn

ę

trza komórki.

2. model kanałowy w wytworzeniu którego udział bior

ą

:

a. białka integralne błony – przybieraj

ą

form

ę

kanału zamkni

ę

tego od wn

ę

trza

komórki, wi

ążą

jony na zewn

ą

trz błony a po zmianie konformacyjnej

(strukturalnej) uwalniaj

ą

je do wn

ę

trza komórki,

b. kanały

antybiotykowe

–

o

wielko

ś

ci

ok.

0,4–0,5

nm,

posiadaj

ą

charakterystyczny por przez który mo

ż

e przenikn

ąć

jon; kanały utworzone

przez antybiotyki ró

ż

ni

ą

si

ę

ilo

ś

ci

ą

cz

ą

steczek, które je tworz

ą

i sposobu ich

uło

ż

enia w błonie, s

ą

nieselektywne.

OUT IN

OUT IN

OUT IN

OUT IN

„mała karuzela” „du

ż

a karuzela”

Przeno

ś

niki antybiotykowe:

•

walinomycyna

•

eniatyna

•

nonaktyna

•

nigerycyna

Kanały antybiotykowe:

•

gramicydyna

•

alametycyna

•

monazomycyna

•

nystatyna

88. Modele dyfuzji ułatwionej

s

wytwarzania kwasu solnego w

ż

oł

ą

dku

W procesie wytwarzania kwasu solnego w

ż

oł

ą

dku mamy do czynienia z czterema

ró

ż

nymi systemami transport.

Pierwszy rodzaj transportu to

dyfuzja prosta dwutlenku w

ę

gla

z krwi do komórek

wydzielniczych

ż

oł

ą

dka, która zachodzi zgodnie z gradientem st

ęż

e

ń

. Przy udziale

anhydrazy wodorow

ę

glanowej dwutlenek w

ę

gla reaguje w komórce wydzielniczej

ż

oł

ą

dka z wod

ą

tworz

ą

c anion wodorow

ę

glanowy i kation wodorowy. Powstały anion

wodorow

ę

glanowy jest wyprowadzany z komórki wydzielniczej

ż

oł

ą

dka przez białko

tworz

ą

ce

antyport (

−

3

HCO ,

−

Cl )









, które równocze

ś

nie wprowadza do komórki

wydzielniczej

ż

oł

ą

dka anion chlorkowy – nast

ę

puje zatem wymiana anionów w

komórce

ż

oł

ą

dka. Rozkład ATP w komórkach wydzielniczych

ż

oł

ą

dka indukuje

pomp

ę

protonow

ą

zale

ż

n

ą

od ATP









, która rozpoczyna przerzucanie kationów

wodorowych z wn

ę

trza komórki wydzielniczej do wn

ę

trza

ż

oł

ą

dka. Z pomp

ą

protonow

ą

zale

ż

n

ą

od ATP sprz

ęż

one jest integralne błonowe białko

transportuj

ą

ce Cl

–









, które przerzuca aniony chlorkowe z wn

ę

trza komórki

wydzielniczej

ż

oł

ą

dka do wn

ę

trza

ż

oł

ą

dka. We wn

ę

trzu

ż

oł

ą

dka aniony chlorkowe

ł

ą

cz

ą

si

ę

z kationami wodorowymi tworz

ą

c kwas solny.

krew

komórka wydzielnicza

ż

oł

ą

dka wn

ę

trze

ż

oł

ą

dka

CO

2

CO

2

+ H

2

O

−

3

HCO + H

+

a

n

h

y

d

ra

z

a

w

o

d

o

ro

w

ę

h

la

n

o

w

a

Cl

–

−

3

HCO

Cl

–

H

+

H

+

Cl

–

Cl

–

ATP ADP + P

i

























89. Omów współdziałanie systemów transportu podcza

ę

na drodze p

ę

cherzyków klatrynowych i

kaweolinowych

Endocytoza polega na przenoszeniu cz

ą

steczek z zewn

ą

trz komórek do ich wn

ę

trza

i zwi

ą

zana jest ze zmian

ą

kształtu błony komórkowej.

Transport za pomoc

ą

p

ę

cherzyków klatrynowych jest mo

ż

liwy dzi

ę

ki obecno

ś

ci na

zewn

ę

trznej stronie błony komórkowej receptorów wra

ż

liwych na obecno

ść

cz

ą

steczek substancji, z którymi mog

ą

utworzy

ć

kompleks. Gdy cz

ą

steczki substancji

spowinowaconej z receptorem zostan

ą

rozpoznane przez ten receptor i utworz

ą

kompleks, po wewn

ę

trznej stronie błony komórkowej gromadz

ą

si

ę

cz

ą

steczki

klatryny. Cz

ą

steczki klatryny ł

ą

cz

ą

si

ę

ze sob

ą

tworz

ą

c struktur

ę

p

ę

cherzykowat

ą

i

wpuklaj

ą

błon

ę

komórkow

ą

do

ś

rodka komórki wraz ze znajduj

ą

cymi si

ę

na jej

zewn

ę

trznej stronie kompleksami receptor–substancja transportowana – powstaje

p

ę

cherzyk klatrynowy. Białko pomocnicze – dyneina w momencie utworzenia

p

ę

cherzyka zaczyna zw

ęż

a

ć

jego

ś

wiatło zaciskaj

ą

c si

ę

wokoło jego uj

ś

cia i

ostatecznie separuje p

ę

cherzyk klatrynowy od błony komórkowej. P

ę

cherzyk

klatrynowy w

ę

druje do miejsca docelowego, gdzie zostaje rozpuszczony i uwalnia

cz

ą

steczki substancji, któr

ą

transportował.

P

ę

cherzyki klatrynowe transportuj

ą

prawie wszystkie substancje o

ż

ywcze i

niezb

ę

dne do utrzymania homeostazy.

Transport za pomoc

ą

p

ę

cherzyków kaweolinowych jest mo

ż

liwy dzi

ę

ki obecno

ś

ci

w błonie dwuwarstwy lipidowej bogatej w cholesterol i sfingolipidy, w której
zanurzone s

ą

receptory zdolne do utworzenia kompleksu z odpowiednim białkiem.

Po wewn

ę

trznej stronie dwuwarstwy lipidowej zlokalizowane s

ą

wzajemnie ze sob

ą

poł

ą

czone dimery kaweoliny, które tworz

ą

mocn

ą

sie

ć

. W momencie poł

ą

czenia

receptorów z białkami sie

ć

zaczyna zaciska

ć

si

ę

wokół p

ę

cherzyka i zostaje on

odseparowany od błony komórkowej. Białka s

ą

transportowane do miejsca

docelowego.
P

ę

cherzyki kaweolinowe transportuj

ą

białka osocza, np. albuminy do tkanek.

90. Omów endocytoz

eci

nerwowe

W skład sieci nerwowej wchodz

ą

nerwy obwodowe oraz komórki o

ś

rodkowego

układu nerwowego.

Przetwarzanie informacji w sieci nerwowej odbywa si

ę

nast

ę

puj

ą

cymi sposobami:

•

komórka B zostanie pobudzona wówczas, gdy została pobudzona komórka A

bezpo

ś

rednio z ni

ą

poł

ą

czona – implikacja,

•

komórka C zostanie pobudzona, gdy

zostanie pobudzona jedna z komórek
A

lub

B

bezpo

ś

rednio

z

ni

ą

poł

ą

czonych

–

implikacja

z

alternatyw

ą

•

komórka C zostanie pobudzona, gdy

zostan

ą

pobudzone obie komórki A i B

bezpo

ś

rednio z ni

ą

poł

ą

czone –

implikacja z koniunkcj

ą

•

komórka C zostanie pobudzona, gdy zostanie pobudzona komórka A

bezpo

ś

rednio z ni

ą

poł

ą

czona i nie zostanie pobudzona komórka B, poł

ą

czona z

komórk

ą

A za pomoc

ą

komórki inhibitorowej In – implikacja z koniunkcj

ą

i

negacj

ą

.

A
B

A

B C

A

C
In
B

91. Omów sposoby przetwarzania informacji przez si

ę

ci

Pami

ęć

to odtwarzanie impulsów dochodz

ą

cych do o

ś

rodkowego układu nerwowego

po pewnym, nieraz długim, czasie.


Podło

ż

em pami

ę

ci krótkotrwałej s

ą

impulsy elektryczne kr

ążą

ce po obwodach

zamkni

ę

tych składaj

ą

cych si

ę

z komórek nerwowych. Impuls dochodz

ą

cy z zewn

ą

trz

do p

ę

tli składaj

ą

cej si

ę

z neuronów od czasu do czasu dochodzi do neuronu, który

aktywowany jest dodatkowo zewn

ę

trznym impulsem.

Pami

ęć

krótkotrwała mo

ż

e by

ć

trwale usuni

ę

ta poprzez: szok elektryczny, silny

mechaniczny, raptowne impulsy elektryczne, przerwanie dopływu tlenu, ozi

ę

bienie

tkanki nerwowej.

Informacje z pami

ę

ci krótkotrwałej s

ą

przekazywane do pami

ę

ci długotrwałej i

mog

ą

by

ć

tam przechowywane nawet dziesi

ę

ciolecia. Podło

ż

e pami

ę

ci nie jest

znane. Jedna z hipotez zakłada utrwalenie si

ę

poł

ą

cze

ń

miedzy neuronami,

szczególnie łatwo przewodz

ą

cymi impulsy. Inna hipoteza zakłada modyfikacje

biosyntezy kwasów nukleinowych i białek przez impulsy elektryczne pami

ę

ci

krótkotrwałej.
Pami

ęć

długotrwała nie zanika przy przej

ś

ciowym zaburzeniu czynno

ś

ci

elektrycznych mózgu.

92. Omów mechanizmy pami

ź

wi

ę

ku z ucha

ś

rodkowego do wewn

ę

trznego

Na ucho

ś

rodkowe składaj

ą

si

ę

nast

ę

puj

ą

ce struktury:

•

młoteczek, który przyczepiony jest swoj

ą

r

ę

koje

ś

ci

ą

do błony b

ę

benkowej,

•

kowadełko,

•

strzemi

ą

czko, które zamyka okienko owalne

ś

limaka ucha wewn

ę

trznego.

Fala akustyczna dochodz

ą

ca do błony b

ę

benkowej działa na ni

ą

z pewnym

ci

ś

nieniem oraz sił

ą

. Układ młoteczek–kowadełko–strzemi

ą

czko stanowi element

po

ś

rednicz

ą

cy mi

ę

dzy uchem zewn

ę

trznym a uchem wewn

ę

trznym. Drgaj

ą

ca błona

b

ę

benkowa wprawia w ruch młoteczek, młoteczek – kowadełko, kowadełko –

strzemi

ą

czko, a strzemi

ą

czko wprawia w ruch błon

ę

okienka owalnego. Drgania

błony okienka owalnego wprawiaj

ą

w ruch płyn

ś

limakowy. Tak oto fala akustyczna

zostaje przekształcona na okresowe drgania kosteczek słuchowych a dalej na fal

ę

hydrodynamiczn

ą

płynu

ś

limaka.

Okienko owalne posiada powierzchni

ę

S

2

17 razy mniejsz

ą

ni

ż

wynosi powierzchnia

S

1

błony b

ę

benkowej i dlatego zgodnie ze wzorem:

1

2

2

1

17

p

p

S

S

=

=

ci

ś

nienie, jakie wywiera błona b

ę

benkowa na błon

ę

okienka owalnego za

po

ś

rednictwem trzech kosteczek słuchowych jest wy

ż

sze ni

ż

ci

ś

nienie jakie wywiera

fala akustyczna na błon

ę

b

ę

benkow

ą

.

Młoteczek posiada rami

ę

o długo

ś

ci L

1

dłu

ż

sze o ok. 1,2–1,4 razy ni

ż

wynosi długo

ść

L

2

ramienia kowadełka – razem te dwie kosteczki słuchowe tworz

ą

klasyczn

ą

d

ź

wigni

ę

i zgodnie ze wzorem:

1

2

2

1

1,4

1,2

F

F

L

L

=

−

=

przyczyniaj

ą

si

ę

wzrostu wyj

ś

ciowej siły fali akustycznej działaj

ą

cej na błon

ę

b

ę

benkow

ą

, która działa za po

ś

rednictwem strzemi

ą

czka na błon

ę

okienka

owalnego.

Gdy amplituda drga

ń

fali d

ź

wi

ę

kowej jest zbyt du

ż

a i mogłoby nast

ą

pi

ć

pora

ż

enie

narz

ą

du słuchu, zwi

ę

ksza si

ę

napi

ę

cie mi

ęś

nia napr

ęż

acza błony b

ę

benkowej i

mi

ęś

nia strzemi

ą

czkowego, które zmniejszaj

ą

amplitud

ę

fali dochodz

ą

cej do ucha

wewn

ę

trznego – efekt strzemi

ą

czkowy.

Przy nadmiernej sile fali akustycznej działaj

ą

cej na błon

ę

b

ę

benkow

ą

nast

ę

puje

skr

ę

cenie strzemi

ą

czka, co jest równie

ż

elementem przeciwdziałaj

ą

cym dostaniu

si

ę

zbyt silnej fali do ucha wewn

ę

trznego.

Gdy w uchu wewn

ę

trznym ci

ś

nienie wywołane działaniem fali akustycznej na błon

ę

b

ę

benkow

ą

jest zbyt du

ż

e aktywowany jest mechanizm jego obni

ż

enia polegaj

ą

cy na

otworzeniu tr

ą

bki Eustachiusza.

93. Transmisja d