RENESANS- ZAGADNIENIA DO POWTÓRKI

Obowiązuje znajomość treści dzieł poznanych na lekcjach.

1. Wiadomości ogólne: nazwa epoki i jej znaczenie, czas trwania (Europa- Polska), geneza epoki
2. Główne prądy umysłowe i hasła epoki: humanizm, antropocentryzm, reformacja, irenizm

+ renesansowa koncepcja człowieka
+ pojęcie człowiek renesansu

3. Związki kultury odrodzenia z tradycją antyczną (odrodzenie antyku):

+ gatunki antyczne
+ nawiązanie do światopoglądu i filozofii
+ powrót do antycznego kanonu piękna
+ nawiązania do mitologii, postaci i wydarzeń ze starożytności - przykłady

4. Sztuka renesansu:

+ cechy- prostota, harmonia, umiar, proporcja, mimetyzm
+ renesans w architekturze i sztuce- przykłady

5. RENESANS EUROPEJSKI:

+ Boccaccio: „Sokół”- pojęcie nowela, „teoria sokoła”, treść dzieła

6. RENESANS W POLSCE:

6.1 renesansowa pareneza- modele życia ludzkiego:
+ szlachcic- ziemianin (człowiek poćciwy)- Rej: „Żywot człowieka poćciwego”
+ Kochanowski: „Pieśni”- renesansowy ideał życia, np.: „Pieśni” - nawiązanie do antycznej
filozofii; ideał człowieka i obywatela- „poczciwa sława” zdobyta służbą ojczyźnie
6.2 Jan Kochanowski:
+ biografia; motywy autobiograficzne w twórczości artysty
+ „Fraszki”- geneza i cechy gatunku, podział fraszek ze względu na tematykę, analiza fraszek
omówionych na zajęciach
+ „Pieśni”- geneza, cechy gatunku, podział, ideały horacjańskie (Pieśń IX/II, Pieśń XXV/II)-
motyw biesiady, stoicyzm, epikureizm; system wartości poety: cnota (Pieśń XII/II), dobra
sława (Pieśń XIX/II), patriotyzm (Pieśń V/II), Bóg (Pieśń XXV), afirmacja życia, czyste
sumienie
+ „Treny”- geneza gatunku, cechy, kompozycja cyklu, bohaterowie liryczni: ojciec i córka;
kryzys wartości w trenach IX, X, XI i pogodzenie się z sytuacją w Trenie XIX.
+ motywy antyczne w twórczości Kochanowskiego.
6.3 Różne ujęcia wsi:
+ realistyczne: „Krótka rozprawa...” Reja, „Żeńcy” Szymonowica- sielanka realistyczna
(antysielanka)
+ arkadyjska wizja: „Żywot człowieka...” Reja, „Pieśń świętojańska o Sobótce”
6.4 Dramat szekspirowski:
+ Szekspir- życie i twórczość
+ nowa koncepcja człowieka i jego życia (człowiek- istota tocząca wewnętrzną walkę z
namiętnościami i słabościami), motywy obecne w twórczości Szekspira: życie - snem, życie-
teatrem
+ „Makbet”- tragedia szekspirowska:

•

portret psychologiczny głównych postaci- rola monologów

•

problem władzy

•

źródła tragizmu bohatera

•

problem dobra i zła, zbrodni i kary

•

cechy tragedii szekspirowskiej (różnice między tragedią szekspirowska a antyczną)