Pracownik_pomocniczy_obslugi_hotelowej_913[01].Z1.03

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Obsługa i konserwacja ręcznego sprzętu do utrzymania czystości

pomieszczeń
4.1.1. Materiał nauczania
4.1.2. Pytania sprawdzające
4.1.3. Ćwiczenia
4.1.4. Sprawdzian postępów

6
6
9
9

4.2. Obsługa i konserwacja zmechanizowanego sprzętu do utrzymania

czystości pomieszczeń
4.2.1. Materiał nauczania
4.2.2. Pytania sprawdzające
4.2.3. Ćwiczenia
4.2.4. Sprawdzian postępów

13
13
18
18
20

4.3. Urządzenia pralnicze

4.3.1. Materiał nauczania
4.3.2. Pytania sprawdzające
4.3.3. Ćwiczenia
4.3.4. Sprawdzian postępów

21
21
28
28
30

4.4. Środki do prania

4.4.1. Materiał nauczania
4.4.2. Pytania sprawdzające
4.4.3. Ćwiczenia
4.4.4. Sprawdzian postępów

31
31
33
33
34

4.5. Technika prania różnego rodzaju tkanin

4.5.1. Materiał nauczania
4.5.2. Pytania sprawdzające
4.5.3. Ćwiczenia
4.5.4. Sprawdzian postępów

35
35
38
38
40

4.6. Urządzenia do transportu wewnętrznego

4.6.1. Materiał nauczania
4.6.2. Pytania sprawdzające
4.6.3. Ćwiczenia
4.6.4. Sprawdzian postępów

41
41
43
43
46

4.7. Postępowanie z bagażem gości hotelowych

4.7.1. Materiał nauczania
4.7.2. Pytania sprawdzające
4.7.3. Ćwiczenia
4.7.4. Sprawdzian postępów

47
47
50
51
52

Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy dotyczącej posługiwania się ręcznym

i  zmechanizowanym  sprzętem  w  obiekcie  hotelowym,  a  w  szczególności:  sprzętem  ręcznym
i zmechanizowanym  przeznaczonym  do  utrzymania  czystości  pomieszczeń  hotelowych,
różnymirodzajami  urządzeń  pralniczych,  środkami  do  prania,  technikami  prania,  środkami
transportu  wewnętrznego  w  obiekcie  hotelowym,  sposobami  postępowania  z  bagażem  gości
hotelowych.

W poradniku tym znajdziesz:

–

wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności jakie powinieneś posiadać, aby przystąpić
do realizacji tej jednostki modułowej,

–

cele kształcenia programu tej jednostki modułowej,

–

materiał nauczania, który umożliwi samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń i zaliczenia
sprawdzianów. Do poszerzenia wiedzy wykorzystaj literaturę wskazaną na końcu
poradnika lub inne źródła informacji,

–

zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej
jednostki modułowej. Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiedzieć na
pytanie tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś materiał lub nie.

Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, poproś o pomoc

nauczyciela.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowniach musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp

i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych
prac. Przepisy te poznałeś już podczas trwania nauki i należy je bezwzględnie stosować.

Schemat układu jednostek modułowych

913[01].Z1

Prace w obiektach hotelowych

913[01].Z1.03

Pos

ługiwanie się sprzętem

i urz

ądzeniami do prac

pomocniczych

913[01].Z1.04

Wykonywanie prac porz

ądkowych

w pomieszczeniach hotelowych

913[01].Z1.02

Organizowanie pracy

w obiektach hotelowych

913[01].Z1.01

Charakteryzowanie dzia

łalności

hotelarskiej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

określać strukturę organizacyjną zakładu hotelarskiego,

−

określać strukturę organizacyjną hotelowego działu gastronomicznego,

−

określać zadania i obowiązki pracownika pomocniczego obsługi hotelowej,

−

określać zasady doboru narzędzi, sprzętu i innych materiałów do prac wykonywanych
w obiekcie hotelowym,

−

określać czynniki decydujące o prawidłowej organizacji pracy,

−

określać skutki niewłaściwej organizacji pracy,

−

podejmować współpracę w zespole,

−

określać zasady odpowiedzialności materialnej pracowników,

−

wykazywać się znajomością podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

rozpoznać ręczny i zmechanizowany sprzęt do utrzymania czystości pomieszczeń,

−

posłużyć się ręcznym sprzętem do utrzymania czystości pomieszczeń,

−

posłużyć się instrukcjami obsługi sprzętu i urządzeń,

−

obsłużyć zmechanizowany sprzęt do utrzymania czystości pomieszczeń,

−

rozróżnić urządzenia pralnicze,

−

dobrać środki do prania różnego rodzaju tkanin,

−

określić techniki prania,

−

rozróżnić środki transportu wewnętrznego w obiekcie hotelowym,

−

określić zasady transportu używanej bielizny hotelowej,

−

scharakteryzować zasady postępowania z bagażem gości hotelowych,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
podczas obsługi urządzeń i sprzętu w obiektach hotelarskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Obsługa i konserwacja ręcznego sprzętu do utrzymania

czystości pomieszczeń

4.1.1. Materiał nauczania

Czysty, zapraszający do wejścia pokój jest podstawowym elementem powodującym,

iż hotelowi goście mogą poczuć się w hotelu jak w domu. To stanowi dwa główne wyzwania.
Jedno to problem jak efektywnie czyścić wszystkie powierzchnie w sposób umożliwiający
spełnienie wymaganych norm w zakresie higieny. Drugie to jak utrzymać budynek hotelowy
i wszystkie meble w dobrym stanie przez długi okres czasu.

Sprzęt do utrzymania czystości pomieszczeń dzielimy na ręczny i zmechanizowany.
Zestaw do mycia ręcznego jest podstawowym narzędziem pracy, przy jego doborze

powinno się uwzględniać funkcjonalność, wytrzymałość, solidność budowy, łatwość
utrzymania w czystości, możliwość dezynfekowania, ergonomię w konstrukcji, itp.
Ręczny sprzęt do utrzymania czystości to zazwyczaj:

−

akcesoria do zestawów ręcznego sprzątania,

−

aplikatory/spryskiwacze do cieczy roboczych,

−

kosze, zmiotki, kontenery,

−

wiadra i wózki jednokomorowe,

−

wózki dwukomorowe,

−

wózki hotelowe,

−

wózki systemowe,

−

zestawy do dezynfekcji,

−

zestawy do mycia podłóg,

−

zestawy do mycia szyb,

−

zestawy do nakładania powłok,

−

zestawy do sprzątania na sucho.
Każda grupa pracowników sprzątających w hotelu posiada wózki wyposażone w drobny

sprzęt  i  środki  do  sprzątania.  Zestawy  te  zostały  tak  zaprojektowane  pod  względem
pojemności  i  funkcjonalności,  aby  mogły  pomieścić  jednorazowo  wszystkie  niezbędne
akcesoria  potrzebne  przy  sprzątaniu,  co  z  kolei  ma  duży  wpływ  na  oszczędność  czasu
bezpośredniego sprzątania oraz organizację pracy personelu.

Wyposażenie wózka serwisowego (rys.1) służącego do pracy na piętrach:

−

gumowe rękawiczki ochronne,

−

czyste ścierki – ścierki do wykonywania czynności brudnych należy oznakować (np. inny
kolor, faktura itp.),

−

papier toaletowy,

−

produkty na powitanie (szampony, żele, balsamy, kubeczki itp.),

−

woreczki higieniczne,

−

materiały reklamowe,

−

czysta pościel,

−

worek na brudną pościel zawieszony na wózku lub udostępniony na osobnym wózku,

−

worek na śmieci i nieczystości zawieszony na wózku,

−

koszyczek z zatwierdzonymi środkami czystości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wózki dla osób sprzątających pokoje przeznaczone są nawet dla 15 pomieszczeń.

Posiadają po cztery gumowe kółka, z których dwa są blokowane. Dookoła wózek jest
zabezpieczony gumową taśmą i dodatkowo na rogach ma odboje w postaci obrotowych kółek.
Wysokość w zależności od typu 120–169cm, waga 36–43kg

Nowoczesna technologia sprzątania ręcznego, to tzw. metoda bezkontaktowa, każdy

zestaw jest skonstruowany i wyposażony, aby maksymalnie ograniczyć kontakt osoby
sprzątającej

elementem

myjącym.

zależności

powierzchni

sprzątanej

i rodzaju podłoża zestawy wyposażone są w odpowiednie pojemniki zawierające roztwór
roboczy, wyciskarkę oraz system mocowania specjalnych worków na odpady i zużyte mopy.
Mop płaski (rys. 2) powinien być używany jednorazowo na powierzchni 120 m

. Po umyciu tej

powierzchni mop jest wymieniany na nowy – wyprany. Szczególnie dotyczy to posadzek.
Każdy zestaw do mycia ręcznego jest mobilny i zaprojektowany w ten sposób, aby był
kompletnym warsztatem pracy dla osoby sprzątającej.

Rys. 1. Wózki hotelowe do obsługi pięter: serwisowe, na bieliznę, room sernice [17]

Osoby sprzątające czasami używają zbyt małej ilości wkładów wymiennych.

W założeniach mop może być użyty do mycia powierzchni ok. 30 m

lub jednego

pomieszczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zważywszy, że powierzchnie muszą być myte zgodnie z normami odpowiedniego reżimu

sanitarnego, liczba użytych mopów powinna być odpowiednia. Do umycia 1000 m

potrzebne

jest ok. 30 szt. mopów, biorąc pod uwagę konieczność kilkukrotnego mycia tej powierzchni,
do utrzymania czystości potrzebnych jest ok. 60 szt. mopów. Należy jednak pamiętać, że nie
wolno myć mopem niewypranym i mokrym. Mop po każdorazowym użyciu musi być wyprany
w temperaturze 95 stopni i dokładnie wysuszony.

Rys. 2. Mop płaski i akrylowy

Do każdego typu sprzątania (gruntowego i pielęgnacyjnego) wykorzystuje się

profesjonalne środki chemiczne, urządzenia mechaniczne i sprzęt ręczny.

Do podstawowych technik sprzątania zalicza się:

1. Zamiatanie mopem akrylowym – jest to zbieranie kurzu osiadłego na powierzchni

posadzek. Mop akrylowy bardzo skutecznie przyciąga drobiny kurzu w wyniku powstałej
różnicy  ładunków  elektrycznych  pomiędzy  mopem  a  powierzchnią  posadzek.  Zamiatanie
mopem  akrylowym  przypomina  wysysanie  drobin  kurzu  ze  szczelin.  Zbieranie  kurzu
(zamiatanie)  jest  czynnością  podstawową  przed  przystąpieniem  do  dalszych  czynności
sprzątających. Nie wykonanie tej czynności powoduje rozmazanie się kurzu po posadzce,
występuje tzw. efekt malowania. Jest to widoczne, gdy posadzka wyschnie.

2. Mycie mopem płaskim – proces mycia nie polega na moczeniu powierzchni. Mopy płaskie

pozwalają na równomierne nałożenie detergentu na powierzchnię. Mycie polega na
wykonywaniu następujących czynności:

−

nałożenie detergentu na powierzchnię. Nałożony detergent musi mieć czas na reakcję
z  podłożem.  W  praktyce  nakłada  się  detergent  w  pomieszczeniu  od  okna  do  drzwi.
W  momencie  nakładania  detergentu  koło  drzwi,  detergent  koło  okna  otrzymał
wystarczająco dużo czasu na reakcję z podłożem i wtedy można przejść do następnej
czynności zaczynając od okna.

−

zbieranie (detergentu – brudu) z posadzki przy pomocy mopa płaskiego wypłukanego
w wodzie i dobrze odsączonego. Czynność tą można wykonać przy pomocy zbieraka
gumowego,  odkurzacza  mokro  –  sucho.  Zastosowanie  odpowiedniego  sprzętu
wynika  z  typu  sprzątania  (pielęgnacyjne  lub  gruntowe)  oraz  rodzaju  posadzki.
Technika  mycia  mopem  płaskim  polega  na  prowadzeniu  mopa,  kreśląc  nim  ósemki
w kierunku – do siebie. Taka technika daje widoczne efekty sprzątania. Mycie polega
na:  –  nałożeniu  detergentu  na  powierzchnie  +  czas  reakcji  z  podłożem  +  zebranie
brudu.

3. Pocieranie na wilgotno. Ta metoda stosowana jest w typie sprzątania pielęgnacyjnego.

Wykorzystywane są mopy dwustronne, dobrze odsączone – jest to tzw. metoda Twixter.
Zasadniczą cechą tej techniki jest to, że wykonuje się ją tylko raz według niżej podanego
wzoru:

−

nałożenie detergentu wilgotnym dobrze odsączonym mopem, stosując technikę
ósemkową do siebie.

−

nie wykonuje się zbierania zmytego brudu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Warunkiem przecierania na wilgotno jest stosowanie odpowiedniego mopa, który jest
odsączony w specjalnej wyciskarce z dociskiem bocznym.

4. Mycie lamperii wykonuje się podczas sprzątania gruntownego. Stosuje się różne techniki.

Zastosowanie  odpowiedniej  techniki  uwarunkowane  jest  przeszkodami  technicznymi
(przewody,  rodzaj powierzchni, uszkodzenia mechaniczne). Wszystkie wyżej wymienione
czynniki  warunkują  wybór  techniki  mycia.  Najczęściej  stosowane  techniki  to  mycie  przy
użyciu  specjalnego  mopa.  Postępowanie  jest  takie  samo,  jak  przy  myciu  posadzki.
Stosowana  jest  metoda  „spray”.  Obecnie  wykorzystywana  jest  metoda  mycia  pianowego
przy zastosowaniu niskociśnieniowych urządzeń.

5. Metoda „spray” polega na natryskiwaniu detergentu na mytą powierzchnię przy pomocy

spryskiwaczy  zwykłych,  ciśnieniowych  i  konfekcjonowanych  przez  producenta
w pojemnikach w postaci aerozolu. Profesjonalne spryskiwacze posiadają opcję ustawienia
strumienia  spryskiwania  na  różne  rodzaje  powierzchni  (płaskie,  pionowe).  Metoda  spray
przy  zastosowaniu  profesjonalnych  spryskiwaczy  pozwala  na  zastosowanie  najbardziej
skutecznego  stężenia  roboczego  detergentu  potrzebnego  do  umycia  konkretnej
powierzchni.  Osoba  sprzątająca  powinna  posiada  przy  sobie  kilka  różnych  kompozycji
detergentów, potrzebnych do wykonania określonych czynności podczas sprzątania, które
wykonuje. Metoda ta jest bardzo ekonomiczna – zużycie środków chemicznych zmniejsza
się o 30%. Metoda jest również bardzo skuteczna, rozpylany strumień detergentu dociera
w najbardziej  niedostępne  miejsca  i  dokładnie  je  penetruje.  Detergent  podawany  przy
pomocy spryskiwacza nie tworzy takiej mgły kropelkowej jak przy użyciu aerozolu.

6. Mycie okien i powierzchni przeszklonych wykonuje się podczas sprzątania gruntownego.

Stosuje  się  specjalne  zestawy  do  mycia  okien.  Zestaw  to  zmywak  futerkowy  z  jednej
strony,  a  z  drugiej  –  szorstki  ściągacz  gumowy.  Używane  są  specjalne kije  teleskopowe,
aby  uniknąć  używania  drabin.  Czas  i  skuteczność mycia  tym sprzętem jest dużo mniejsza
od  czasu  i  skuteczności  stosowania  tradycyjnych  metod.  Ważnym  czynnikiem  w  tej
technice  jest  umiejętność  wykonywania.  Słaba  umiejętność  praktyczna  wpływa  na  czas
i skuteczność mycia. Średni czas mycia okien tą techniką wynosi 8 m

/5 min.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Na jakie grupy dzielimy sprzęt do utrzymania czystości?
2.  Jakie elementy wchodzą w skład ręcznego sprzętu do utrzymania czystości?
3.  Jakie są elementy podstawowego wyposażenia pokojowej?
4.  Jakie są zalecenia do pracy z mopem?
5.  W jaki sposób dokonuje się konserwacji mopa?
6.  Jakie są zasady mycia mopem płaskim?
7.  Na czym polega metoda sprzątania tzw. twixera?
8.  Na czym polega sprzątanie metodą „spray”?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj prezentację dotyczącą wybranej oferty producenta ręcznego sprzętu do

utrzymania czystości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  zapoznać się z ofertami producentów ręcznego sprzętu do utrzymania czystości,
3)  przygotować prezentację,
4)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką,

−

rzutnik multimedialny do prezentacji,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Podczas wycieczki do wybranego hotelu zapoznaj się z wyposażeniem wózka pokojowej

i sporządź jego opis.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  uważnie wysłuchać prezentacji sprzętu w hotelu,
3)  zapoznać się z wyposażeniem wózka pokojowej,
4)  sporządzić opis wyposażenia wózka,
5)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

arkusz papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Podczas wycieczki do wybranego hotelu, zapoznaj się ze sposobem przechowywania

i konserwacji sprzętu do utrzymania czystości w hotelu, sporządź na ten temat notatkę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  uważnie wysłuchać prezentacji sprzętu w hotelu,
3)  zapoznać się ze sposobem przechowywania i konserwacji sprzętu,
4)  sporządzić notatkę,
5)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

arkusz papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Dopasuj opis do ilustracji:

Wielofunkcyjny wózek hotelowy do pełnej obsługi hotelowej jest zbudowany na solidnej i sztywnej

platformie  z  dwoma  kołami  skrętnymi  dla  maksymalnej  zwrotności.  Posiada  dwie  szerokie  i  głębokie  półki
oraz  3  wysuwane  kuwety  ułatwiające  transport  i  przechowywanie  akcesoriów  oraz  narzędzi  pracy  obsługi
pokojowej.  Praktyczna  osłona  zawartości  wózka  zapewnia  dyskrecję  pracy  serwisu  hotelowego.  Na
wyposażeniu wózka znajduje się jeden worek na pościel o pojemności 100L wraz ze składanym stelażem (po
złożeniu stelaża wózek ma długość 1100 mm).

1 2 3

Rysunek do ćwiczenia 4

Wielofunkcyjny wózek hotelowy na pościel wyposażony jest w trzy wyjmowalne worki o pojemności 100L,
ułatwiające transport pościeli. Wózek można powiększyć o dwa dodatkowe worki na składanych stelażach
(2xSBA100) powiększające pojemność wózka do 500L.

Wielofunkcyjny wózek hotelowy do pełnej obsługi hotelowej wyposażony jest w trzy szerokie i głębokie półki
oraz 5 wysuwanych kuwet ułatwiających transport i przechowywanie akcesoriów oraz narzędzi pracy obsługi
pokojowej. Praktyczna osłona zawartości wózka zapewnia dyskrecję pracy serwisu sprzątającego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  zapoznać się z opisami wózków,
3)  zapoznać się z ilustracjami,
4)  połączyć opis wózka z jego ilustracją,
5)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

arkusz papieru,

−

zdjęcia wózków hotelach,

−

opisy wózków hotelowych,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić grupy na jakie podzielony jest sprzęt do utrzymania czystości?



2) wymienić elementy wchodzące w skład ręcznego sprzętu do utrzymania

czystości?



3) wymienić elementy podstawowego wyposażenia pokojowej?



4) wskazać zalecenia do pracy z mopem?



5) omówić sposób konserwacji mopa?



6) wymienić zasady mycia mopem płaskim?



7) wymienić zasady mycia metodą Twixera?



8) wymienić zasady mycia metodą „spray”?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Obsługa i konserwacja zmechanizowanego sprzętu do

utrzymania czystości pomieszczeń

4.2.1. Materiał nauczania

Jeszcze do niedawna sprzątanie dużych powierzchni podłogowych, czy dywanowych

sprawiało nie lada wysiłek. Tak pracochłonne odkurzanie, a potem ręczne zmywanie dużych
powierzchni powoli przestaje być stosowane w hotelach. W nowoczesnym hotelu większość
pracy personelu wykonują maszyny czyszczące.

Wykładziny dywanowe i dywany są prawie we wszystkich budynkach hotelowych,

biurowych, a nawet przemysłowych. Poprawiają wygląd pomieszczeń, komfort oraz wyciszają
wnętrza.

Utrzymanie

wykładzin

czystości

pomimo

dużego

natężenia

ruchu

i zanieczyszczenia  jest  możliwe  tylko  przy  użyciu  profesjonalnego  sprzętu  sprzątającego.
Czystość  i  higiena  są  dla  gości  hotelowych  decydującym  czynnikiem  warunkującym  ich
przybycie,  dobre  samopoczucie  i ponowny  przyjazd.  Przy  czyszczeniu  chodzi  również  o  to,
aby  pracować  tak  ekonomicznie,  dokładnie  i  niezawodnie  jak  to  tylko  możliwe  –
a w przypadku hotelarstwa, także możliwie cicho. Oferta rynkowa maszyn do czyszczenia jest
bardzo różnorodna asortymentowo i cenowo.

Urządzenia mechaniczne stanowią tylko doskonałą pomoc przy czasochłonnych lub

cięższych pracach, np. czyszczeniu dużych powierzchni na holach, doczyszczaniu i konserwacji
podłóg, typowych pracach serwisu specjalnego.

Najczęściej używane są urządzenia do czyszczenia i pielęgnacji podłóg:

−

akcesoria urządzeń do czyszczenia i pielęgnacji podłóg,

−

automaty szorujące prowadzone ręcznie z napędem bateryjnym,

−

automaty szorujące prowadzone ręcznie z napędem elektrycznym,

−

automaty szorujące prowadzone ręcznie z napędem gazowym,

−

automaty szorujące z siedziskiem dla operatora z napędem bateryjnym,

−

odkurzacze,

−

pady do urządzeń czyszczących,

−

polerki jednotarczowe do podłóg,

−

szczotki elektryczne (akumulatorowe),

−

szorowarki jednotarczowe do podłóg,

−

wytwornice pary.
Odkurzacze (rys. 3) – przeciwwskazaniem stosowania odkurzaczy tradycyjnych jest duże

pylenie podczas  pracy,  hałas, mała skuteczność. Profesjonalny odkurzacz jest zaprojektowany
w  taki  sposób,  że  można  go  całkowicie  położyć,  dzięki  czemu  dociera  do  powierzchni  pod
meblami  bez  ich  przesuwania.  Pracuje  niezwykle  cicho,  jest,  więc  idealny  do  sprzątania
w szpitalach,  hotelach,  centrach  konferencyjnych  oraz  do  codziennego  sprzątania  w  biurach.
Osobny silnik napędza szczotkę, a osobny ssanie, co zapewnia wysoką skuteczność i trwałość
przy głębokim czyszczeniu wykładzin. Urządzenie to jest również wyposażone w akcesoria do
czyszczenia mebli, regałów, ścian i zasłon.

Pionowy odkurzacz szczotkowy to połączenie cech konstrukcyjnych i funkcjonalności,

przeznaczony  jest  do  pracy  w  obiektach  restauracyjnych  i  hotelowych.  Jego użycie zapewnia
wysoki  komfort  odkurzania  wykładzin  dywanowych  dzięki,  m.in.:  wykorzystaniu  jednego
silnika  dla  napędu  turbiny  ssącej  i  szczotki,  ergonomicznemu  kształtowi  i  regulowanej
wysokości  uchwytu,  która  zezwala  na  dostosowanie  go  do  wzrostu  operatora,  a  także
przechowywaniu  wyposażenia na obudowie. Wymiary głowicy odkurzacza pozwalają dotrzeć
do trudno dostępnych miejsc pod meblami, jakich wiele także w salach restauracyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W razie potrzeby, gdy czyszczone są kąty czy naroża, pomaga odłączany, giętki wąż

z rurą  ssącą.  Szczotka  walcowa,  którą  ręcznie  można  dostosować  do  każdej  długości  włosia
wykładziny  czy  dywanu,  jest  napędzana  przez  pasek.  Zapobiegające  przeciążeniu
i uszkodzeniu  napędu  pasowego  sprzęgło  odśrodkowe,  zapewnia  odłączenie  szczotki  od
przekładni  napędowej,  gdy  przekroczony  zostaje  określony  moment  obrotowy  (np. przy
zassaniu brzegu chodnika).

W nowoczesnych technologiach sprzątania odkurzacze zasysają zanieczyszczenia mokre

i suche,  posiadają  system  filtrów,  które  zapewniają  pracę  bez  pylenia.  W  większości  są  to
urządzenia mobilne. Jednak coraz częściej na wyposażeniu hoteli znajdują się tzw. odkurzacze
centralne  (rys.  2).  Szerokie  spektrum  zastosowania  i  prosta  obsługa  to  podstawowe  zalety
profesjonalnych  odkurzaczy.  Sprzątając  za  jego  pomocą  użytkownik  posługuje  się  jedynie
wygodnym  i  lekkim  wężem  ssącym.  Zasysany  kurz,  po  przejściu  przez  system  rur  do
odkurzacza  centralnego,  zostaje  przefiltrowany  przez  filtry  cyklonowe.  Tak  oczyszczone
powietrze odprowadzane jest na zewnątrz budynku. Jednostka centralna odkurzacza może być
zamontowana  np.  w  pomieszczeniu  gospodarczym  lub  kotłowni.  Instalacja  ssąca  jest
rozprowadzana  w  budynku, systemem rur, zarówno w pionach, jak i w poziomach do miejsc,
w których montuje się gniazda ssące. Instalacja elektryczna poprowadzona jest wzdłuż rur, co
umożliwia automatyczne  uruchomienie odkurzacza  po włożeniu  węża  do  gniazdka lub użycie
włącznika w uchwycie [15 nr2/2004, s. 40].

Rys. 3. Odkurzacze: centralny i ręczny [19]

Profesjonalne urządzenie czyszczące powinno charakteryzować się:

–

cichą pracą silnika,

–

prostą obsługą,

–

zalecanym rodzajem filtrów,

–

dużą pojemnością worków na śmieci,

–

dodatkowym kompletem szczotek o zróżnicowanych rozmiarach, umieszczanym
w specjalnej szufladce lub pod klapą,

–

odporną na uderzenia obudową,

–

specjalnie chronionymi głowicami,

–

właściwie umocowanym kablem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wykładziny hotelowe, ze względu na specyficzną budowę, a przede wszystkim

intensywność,  z  jaką  są  użytkowane  potrzebują  pielęgnacji  wymagającej  specjalnych  narzędzi
oraz  środków  chemicznych.  Najczęściej  hotele  czyszczą  wykładziny  na  sucho.  W  zasadzie
niezbędny  jest  do  tego  odkurzacz  posiadający  szczotkę,  która  jednocześnie  przeczesuje  włos
i  odsysa  piasek  z  wykładziny.  Korytarze  powinny  być  odkurzane  kilka  razy  na  dobę,  dlatego
też odkurzacze  przeznaczone  do  hoteli muszą mieć ciche silniki, tak by mogły pracować i nie
być jednocześnie uciążliwe dla gości. Urządzenia, którymi posługują się służby pięter powinny
spełniać  kilka  warunków:  być  łatwe  w  obsłudze  oraz  lekkie,  tak  by  można  je  było  bez
większego trudu przenosić[11, nr 2/2004, s. 44].

Oprócz codziennego odkurzania wykładzinę należy czyścić na mokro. Istnieją dwie

metody jej czyszczenia:

−

metoda  pielęgnacji  ekstrakcyjnej  polega  na  podawaniu  przez  odkurzacz  środków
chemicznych  na  wykładzinę.  Po  pięciu  minutach  płucze  się  ją  wodą,  a  następnie  zbiera
wypłukany  brud.  Tego  rodzaju  pielęgnację  należy  przeprowadzać  przynajmniej  raz
w miesiącu. Wykładzina odzyskuje w ten sposób świeży kolor i zapach;

−

druga metoda to pranie z użyciem szamponu podawanego za pomocą szczotki
z wolnoobrotową maszyną tarczową. W takim procesie aktywna piana jest wcierana
w wykładzinę. Metoda ta pozwala na bardzo szczegółowe mycie.

Częstym narzędziem wykorzystywanym w pracach porządkowych jest zamiatarka

(rys. 4). Urządzenie zamiata równe, suche powierzchnie przy użyciu głównej szczotki
cylindrycznej, wspomaganej przez dużą szczotkę obrotową. Duży zbiornik na śmieci pozawala
na oczyszczenie dużej powierzchni podczas jednego cyklu zamiatania. Zamiatarka
charakteryzuje się niewielką wagą i stabilnym układem jezdnym.
Posiada regulowaną wysokość szczotki bocznej, system łatwego opróżnianie zbiornika, mocną
metalową ramę, składany uchwyt, system bezpośredniego wrzutu śmieci.

Rys. 4. Zamiatarka [19]

Zmywarki to urządzenia te czyszczą i osuszają podłogę za jednym przejazdem.

Ich wydajność oscyluje w granicach 950 m

/h – 4000 m

/h. Urządzenia te dozują detergenty,

są proste i bezpieczne w obsłudze.

Szorowarka to wolnoobrotowa lub wysokoobrotowa maszyna jednotarczowa. Łatwa

w obsłudze z uwagi na fakt, że wszystkie funkcje dostępne są z uchwytu operatora, włącznie
z wbudowaną dźwignią bezpieczeństwa. Szorowarka jest zaprojektowana do codziennej
konserwacji, lekkiego szorowania i polerowania twardych podłóg.

Z uwagi na niewielką wagę np. 23 kg, można ją łatwo przemieszczać i transportować

pomiędzy  miejscami  przeznaczonymi  do  sprzątania.  Regulacja  wysokości  zapewnia  łatwą
i  wygodną  obsługę  wszystkim  użytkownikom,  niezależnie  od  wzrostu.  Obudowa  silnika  ma
zaledwie  niewielką  wysokości,  dzięki  czemu  zapewnia  łatwe  czyszczenie  pod  meblami.
Dostępne są wersje z niewielkim zbiornikiem na płyn czyszczący.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Twarde powierzchnie podłogowe, nie pokryte wykładziną, w prosty i wygodny sposób

pomoże  wyczyścić  urządzenie  szorująco-odsysające.  Jest  to  urządzenie  szczotkowe,  które  za
jednym  przejściem  nawilża  powierzchnię  wodą  z  detergentem,  szoruje,  a  następnie  odsysa
zanieczyszczenia  do  zbiornika.  Szorowarki,  (rysunek  5)  dzięki  możliwości  zainstalowania
różnej  twardości  szczotek  lub  padów,  przeznaczone  są  do  czyszczenia  wszystkich
powierzchni,  niezależnie  od  rodzaju.  Wydajność  powierzchniowa  od  400  m

/h pozwala na

szybkie  wyczyszczenie  dużych  powierzchni.  Czyszczarko-polerki  (rodzaj  szorowarek),
jednotarczowe  maszyny  przeznaczone  do  szorowania  i  polerowania  z  opcją  odsysania  kurzu
z  wszelkiego  rodzaju  posadzek  twardych,  prania  wykładzin  dywanowych.  Urządzenia  te
posiadają  możliwość  dozowania  detergentów.  Polerki  są  idealne  do  uzyskiwania
długotrwałego  połysku  twardych  podłóg,  jest  również  wysoko  wydajnym  urządzeniem  do
średnio ciężkich prac przy polerowaniu i konserwacji podłóg.

Rys. 5. Szorowarka [19]

Korytarze, sale restauracyjne oraz meble tapicerowane są szczególnie narażone na

kłopotliwe  zabrudzenia.  Najlepszym  sposobem  na  ich  usunięcie  jest  urządzenie  spryskujaco-
-odsysające  do  prania  dywanów,  wykładzin  podłogowych  i  tapicerek,  o  wydajności
powierzchniowej  do  20  m

/h stosowane wraz ze środkiem czyszczącym, którego nie może

zabraknąć tam, gdzie nie tylko o czystość wykładzin, ale właśnie mebli tapicerowanych trzeba
nieustannie dbać.

Łazienki w pokojach hotelowych, kuchnie i sanitariaty są szczególnie narażone na

zanieczyszczenia  i  wymagają  utrzymania  wysokich  standardów  czystości  oraz  higieny
sanitarnej  W  celu  uzyskaniu  pożądanych  efektów  stosuje  się  urządzenia  do  czyszczenia  parą
(rys.  6),

które czyszczą i dezynfekują powierzchnię, bez potrzeby stosowania środków

chemicznych.  Dzięki  szerokiej  gamie  elementów  osprzętu  standardowego  możliwe  jest
utrzymanie  czystości  zarówno  na  dużych  powierzchniach  (podłogi,  ściany,  okna,  blaty),  jak
również  w  trudno  dostępnych  miejscach  (kąty,  framugi,  fugi,  szczeliny).  Urządzenia  do
czyszczenia parą znacznie ułatwiają pozbycie się nawet uporczywych zabrudzeń.

Można ją również używać do czyszczenia podłóg i innych powierzchni twardych bez

użycia środków czyszczących.

Charakteryzuje się bardzo łatwą obsługą i wysoką temperaturą.

Zalety tego urządzenia to: elektroniczny włącznik pary w rączce, regulator pary w uchwycie,
funkcja prasowania, zintegrowana rączka do transportu, włącznik główny oraz włącznik pary,
przełącznik ciśnienia pary

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 6. Urządzenie do czyszczenia parą [19]

Wykorzystując do prac porządkowych sprzęt zmechanizowany należy przestrzegać

następujących zasad ich obsługi i konserwacji:
1. Urządzenie może być używane tylko przez osoby przeszkolone i zapoznane z instrukcją

obsługi.

2. Przed uruchomieniem urządzenia należy bezwzględnie zapoznać się z instrukcją obsługi

i zwrócić uwagę na wskazówki bezpieczeństwa.

3. Tabliczki ostrzegawcze i pouczające, które są umieszczone na urządzeniu podają ważne

wskazówki zapewniające bezpieczną pracę urządzenia.

4. Oprócz wskazówek podanych instrukcji należy przestrzegać również ogólnych przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy.

5. Przed podłączeniem do zasilania elektrycznego maszyna musi być zmontowana zgodnie

z instrukcją.

6. Urządzenia mogą być podłączone tylko do źródeł prądu uziemionych zgodnie

z obwiązującymi przepisami.

7. Połączenie: gniazdko sieciowe – wtyczka przewodu elektrycznego, chronić przed

spryskiwaniem wodą.

8. Do prac z zastosowaniem cieczy (np. środki czyszczące) należy przyłączyć urządzenie do

gniazdka z wyłącznikiem ochronnym.

9. Podczas czyszczenia maszyny, wymiany części, naprawy oraz zmiany nacisku maszyna

musi być odłączona od sieci elektrycznej.

10. Najechanie maszyną podczas pracy na kabel elektryczny grozi niebezpieczeństwem.
11. Należy zwrócić uwagę, aby przewód elektryczny nie został uszkodzony przez

przejechanie, zgniecenie lub szarpanie.

12. Przewód elektryczny należy regularnie sprawdzać, czy nie posiada śladów uszkodzeń

i zużycia.

13. Maszyny nie wolno używać z uszkodzonym przewodem elektrycznym.
14. Maszyny należy przechowywać w suchych pomieszczeniach. Nie można ich

przechowywać i stosować na zewnątrz budynków.

15. Nie należy używać maszyny w pomieszczeniach gdzie występują niebezpieczne pyły lub

w obecności gazów wybuchowych.

16. Do pracy z urządzeniem należy stosować środki czyszczące zalecane przez producenta

urządzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Należy przestrzegać zaleceń podanych przez producenta środków czyszczących

i dotyczących zastosowania tych środków, usuwania zużytych środków i wskazówek
ostrzegawczych.

18. Zalecane środki powinny być używane w stanie rozcieńczonym.
19. Osoba obsługująca urządzenie odpowiedzialna jest za zastosowanie zgodne

z przeznaczeniem. Powinna ona uwzględniać warunki otoczenia.

20. Urządzenia z pracującym silnikiem nie wolno pozostawiać bez nadzoru, można je opuścić

dopiero wówczas, gdy zostanie ono wyłączne, zaciągnięty zostanie hamulec postojowy
i wyjęty kluczyk zapłonowy.

21. Można stosować tylko wyposażenie i części zamienne dopuszczone przez producenta

urządzenia.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie jest zastosowanie urządzeń mechanicznych w procesie utrzymania czystości

w hotelu?

2. Jakie znasz urządzenia wykorzystywane do czyszczenia i pielęgnacji podłóg są najczęściej

używane w hotelu?

3.  Jakie jest zastosowanie odkurzacza w hotelu?
4.  W jaki sposób funkcjonuje odkurzacz centralny w hotelu?
5.  Jakie jest zastosowanie zamiatarki w hotelu?
6.  W jakim celu wykorzystywane są szorowarki w hotelu?
7.  W jakim celu stosuje się w hotelu czyszczenie parą?
8.  Jakich  zasad  użytkowania  i  konserwacji  należy  przestrzegać  wykorzystując  do  prac

porządkowych sprzęt zmechanizowany?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z instrukcją obsługi odkurzacza, który stosuje się w pracach porządkowych

w hotelu i przedstaw na forum grupy zasady użytkowania tego sprzętu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania oraz instrukcję obsługi,
2)  sporządzić notatkę,
3)  zaprezentować zasady użytkowania sprzętu.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcja obsługi wybranego odkurzacza,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj odkurzanie na sucho wybranego fragmentu wykładziny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  zapoznać się z instrukcją obsługi odkurzacza i bieżącą konserwacją używanego sprzętu,
3)  uporządkować stanowisko pracy,
4)  przygotować urządzenie do pracy,
5)  wykonać odkurzanie na sucho,
6)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

wyposażenie jednostki mieszkalnej – wykładzina,

−

instrukcja obsługi odkurzacza,

−

odkurzacz,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia

Ćwiczenie 3

Wykonaj odkurzanie na mokro.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  zapoznać się z instrukcją obsługi odkurzacza,
3)  wymienić czynności niezbędne podczas przygotowywania i obsługi sprzętu,
4)  dokonać bieżącej konserwacji sprzętu,
5)  uporządkować stanowisko pracy,
6)  przygotować urządzenie do pracy,
7)  wykonać odkurzanie na mokro,
8)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

wyposażenie jednostki mieszkalnej – wykładzina,

−

instrukcja obsługi odkurzacza,

−

odkurzacz

–

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia

Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z kilkoma instrukcjami obsługi zamiatarek opisz skutki ich niewłaściwej

eksploatacji i przedstaw w postaci prezentacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować materiał nauczania,
2) zapoznać się z instrukcjami obsługi zamiatarek,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  wynotować skutki niewłaściwej eksploatacji sprzętu,
4)  przygotować prezentację,
5)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

instrukcje obsługi zamiatarek,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Przygotuj porównanie tradycyjnych urządzeń do utrzymania czystości w łazienkach

hotelowych i urządzeń parowych, wykorzystywanych współcześnie w hotelach. Zaprezentuj
wady i zalety korzystania z różnych typów urządzeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania,
2)  odszukać w Internecie ofertę producentów tradycyjnych urządzeń i urządzeń parowych,
3)  wybrać informacje potrzebne do opracowania prezentacji,
4)  przygotować prezentację,
5)  przedstawić na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką,

−

rzutnik multimedialny do prezentacji,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić zastosowanie urządzeń mechanicznych w procesie utrzymania

czystości w hotelu ?



2) wymienić urządzenia wykorzystywane do czyszczenia i pielęgnacji

podłóg są najczęściej używane w hotelu?



3) wyjaśnić zastosowanie odkurzacza w hotelu?



4) scharakteryzować zasady funkcjonowania odkurzacza centralnego

w hotelu?



5) określić zastosowanie zamiatarek w hotelu?



6) określić cel wykorzystywania szorowarek w hotelu?



7) określić cel stosowania czyszczenia parą w hotelu?



8) scharakteryzować zasady użytkowania i konserwacji jakich należy

przestrzegać

wykorzystując

prac

porządkowych

sprzęt

zmechanizowany?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Urządzenia pralnicze

4.3.1. Materiał nauczania

Ustawa dotycząca wymagań odnośnie do wyposażenia oraz zakresu świadczonych usług

dla hoteli nakłada na hotelarzy obowiązek prania, prasowania i czyszczenia bielizny i dzieży
gości  w  obiektach  3,  4  i  5  gwiazdkowych.  Ustawa  w  sprawie  wymagań  higieniczno-
-sanitarnych  dla  hoteli  i  innych  zakładów  noclegowych  określa,  że  w obiekcie  powinno
znajdować  się  pomieszczenie  na  bieliznę  czystą  oraz  osobne  na  bieliznę  brudną.  A  także,  że
transport brudnej bielizny do pralni powinien odbywać się w  amkniętych opakowaniach.

Dział zajmujący się usługami pralniczymi w hotelu może posiadać następujące

komórki:

1)  Serwis pralniczy,
2)  Ekspresowe pranie,
3)  Serwis całodobowy,
4)  Serwis prasowalniczy,
5)  Serwis naprawczy.

W ramach tych serwisów hotel obsługuje cztery grupy asortymentowe rzeczy

przeznaczonych do prania, prasowania czy naprawy: zmiany pościelowe, ręczniki, bielizna
stołowa, ściereczki kuchenne, odzież gości hotelowych, odzież robocza personelu hotelu [17]

Poniższy schemat przedstawia etapy realizacji usługi pralniczej w hotelu.

Rys. 7. Schemat realizacji usługi pralniczej w hotelu [18]

Od typu pralni zależy rodzaj zastosowanego w niej wyposażenia. Coraz więcej hoteli zleca

usługi  pralnicze  na  zewnątrz,  rezygnując  z  organizacji  pralni  na  swoim  terenie.  Jest  to
uciążliwe  ze  względu  na  ciągłe  krążenie  bielizny,  możliwość  zamiany  lub  też  zniszczenia.
Niektóre  hotele  decydują  się  jedynie  na  częściowe  zlecanie  usług  pralniczych.  Obejmuje  ono
tylko  pranie  pościeli,  ręczników,  ściereczek  kuchennych  i  bielizny  stołowej.  Ubrania  gości
hotelowych oraz odzież robocza personelu hotelowego są prane na terenie hotelu lub za odzież
roboczą pracownicy dostają ekwiwalent pieniężny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dzisiejsza pralnia już w wielu przypadkach przypomina laboratorium, w którym pranie

i czyszczenie chemiczne zostały ujęte w zamknięte procesy, a czynności obsługowe personelu
ograniczają się do sterowania określonymi mechanizmami i do działań pomocniczych, jak
sortowanie, załadowanie, przekładanie i odkładanie wyprasowanej i odpowiednio
(mechanicznie) złożonej czystej bielizny do magazynu.

Urządzenia pralnicze o pojemności do dwudziestu kilogramów są najczęściej stosowane

w hotelach, które mają około 50 do 100 pokoi. W wyborze sprzętu do hotelowej pralni należy
wziąć pod uwagę liczbę miejsc noclegowych, średnie obłożenie oraz kategorię hotelu.
Urządzenia pralnicze zwane pralnicami dzieli się na:
1) zbiornikowe, zaopatrzone w nieruchomy zbiornik, zazwyczaj cylindryczny, w którym

osadzony jest np. mechanizm roboczy. W grupie pralnic zbiornikowych można wyróżnić:

−

wirnikowe, z wieloskrzydełkowym szybkobieżnym kołem wirnikowym,

−

wibracyjne, z przeponą blaszaną wprawianą w drgania za pomocą elektromagnesu
napędowego,

−

mieszadłowe, z mieszadłem o ruchu obrotowym,

2) bębnowe (rys. 8), z obrotowym zbiornikiem, osadzonym wewnątrz nieruchomej obudowy.

Pranie następuje w wyniku zmiennych kierunków obrotów bębna. W grupie pralnic
bębnowych można wyróżnić:

−

czołowe z bębnem perforowanym poziomym,

−

poziome z bębnem perforowanym osadzonym w komorze wodnej.

Ze względu na sposób ogrzewania pralnice bębnowe można podzielić na:

−

pralnice elektryczne czołowe, z wbudowaną nagrzewnica elektryczną.

−

pralnice parowe czołowe (źródłem zasilania jest para).

Rys. 8. Pralnice bębnowe – załadunek czołowy i boczny [20]

Pralnice bębnowe poziome są często stosowane w hotelach średniej wielkości. Bęben jest

zazwyczaj  zbudowany  z  blachy  nierdzewnej,  perforowanej,  osadzony  poziomo  w  komorze
wodnej  i  stanowi  pojemnik  na  bieliznę.  Wewnątrz  bębna  na  całej  długości  rozmieszczone  są
dwie  komory  oraz  przewały  zapobiegające  skręcaniu  się  bielizny  i  zapewniające  lepsze
krążenie  roztworu  piorącego.  Bęben,  ponieważ  jest  częściowo  zanurzony  w  roztworze
piorącym,  wykonuje  obroty  zwrotne  w  dwóch  kierunkach.  Zmiana  kierunku  obrotu  bębna
spowodowana jest zmianą kierunku obrotów silnika napędowego, sterowanego samoczynnym
przełącznikiem elektrycznym [2 s. 255].

Konstrukcja stalowa, z której wykonany jest bęben, jest obudowana blachą nierdzewną lub

inną, odpowiednio zabezpieczoną. Załadunek odbywa się przez otwór okrągły, wsadowy lub
poziomy, prostokątny, najczęściej przeszklony, wraz z zamkami regulującymi. Na czołowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ścianie obudowy umieszcza się: zawory odcinające dopływ wody zimnej i ciepłej oraz pary,
termometr, wodowskaz, włączniki elektryczne i hamulec mechaniczny.

Zazwyczaj pralnice wyposażone są w dodatkowy osprzęt sterowniczo-kontrolny,

związany z programowanym cyklem pracy, automatycznym dozowaniem środków piorących,
wskaźnikiem

poziomu

wody,

kilkuzakresowym

termostatycznym regulatorem itd.

W pralnicach  przewiduje  się,  jako  zapasowe,  sterowanie  i  dozowanie  ręczne.  W  niektórych
typach  pralnic  z  cyklem  prania  łączy  się  także  odwirowywanie.  Bęben  w  takiej  pralnicy
uzyskuje  wielostopniową  zmienność  obrotów,  np.  cykl  prania  ok.  40/  min.,  cykl  oddzielania
ok.  90/min.,  cykl  odwirowywania  ok.  65/min.  i  więcej,  w  zależności  od  typu
i pojemności [2, s. 255].

Kolejnym urządzeniem będącym wyposażeniem pralni jest wirówka (rys. 9).

Służy ona do

oddzielenia  składników  ciekłych  od  stałych,  wykorzystując  działanie  siły  odśrodkowej.
W  zależności  od  konstrukcji  rozróżnia  się  wirówki  talerzowe,  ultrawirówki  i  inne.
W  pralnictwie  hotelowym  mają  zastosowanie  wirówki  bębnowe,  zaopatrzone  w  bęben
obrotowy, w którym po osiągnięciu nominalnych obrotów bielizna zatrzymuje się na ścianach,
a  ciecz  przechodzi  przez  otwory  i  jest  odprowadzana  na  zewnątrz.  W  urządzeniach  tych
stosuje  się  sprzęgła  hydrokinetyczne,  w  związku,  z czym  uzyskuje  się łagodny rozruch nawet
przy zastosowaniu silników o niskiej mocy.

Rys. 9. Wirówki pralnicze [20]

Bęben roboczy wirówki jest wykonany ze stali nierdzewnej i żeliwa pokrytego lakierem

piecowym, a podstawowe zespoły osprzętu elektrycznego są usytuowane w oddzielnej
skrzynce rozdzielczej.

W celu zapewnienia obsłudze bezpiecznej pracy, wirówki posiadają zabezpieczenia

w  układzie  elektrycznym.  Czas  wirowania  nastawia  się  za  pomocą  przekaźnika  czasowego.
Podobnie,  jak  w  przypadku  pralnic,  również  w  odniesieniu  do  wirówek  istnieje  duże
zróżnicowanie  pod  względem  ładowności,  formy,  zakresu  zautomatyzowania,  stosowania
indywidualnych  rozwiązań  szczegółowych  i  innych.  Ładowność  (suchej  bielizny)  waha  się
w granicach od 8 do 30 kg i więcej [2, 255].

Wyprana i odwirowana bielizna powinna zostać wysuszona, dlatego też w wyposażenie

hotelowej  pralni  wchodzi  suszarka  (rys.  10).  Służy  ona  do  suszenia  bielizny  pościelowej,
osobistej  i  wszelkiego  rodzaju  tkanin.  Urządzenie  to stanowi istotne uzupełnienie  w  zestawie
pralnic  i  wirówek.  Działanie  suszarki  polega  na  usuwaniu  wilgoci  z  bielizny  za  pomocą
ogrzanego powietrza. Suszarka składa się z:

−

bębna wewnętrznego, wykonanego z blachy stalowej, nierdzewnej, obracającego się
w obudowie cylindrycznej, wspartej na dwóch łożach, stanowiących konstrukcję ramy;

−

elementów grzejnych mogą to być: grzałki elektryczne, nagrzewnice parowe lub palniki
gazowe. Elementy grzejne umieszczone są (najczęściej) w górnej części obudowy bębna
i służą do podgrzewania powietrza;

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

zespołu

wyciągowego

(układ

kanałów

powietrznych),

umieszczanego

wraz

z wentylatorem z reguły w dolnej części obudowy bębna, który wymusza przepływ
ogrzanego powietrza przez bęben z bielizną;

−

wyposażenia  pomocniczego,  składającego  się  z:  osadnika  pyłów  powstających  na  skutek
pocierania  się  suszonych  tkanin,  oszklonych  drzwiczek  w  ścianie  czołowej,  przyrządów
kontrolno-sygnalizacyjnych  rozmieszczonych  na  pulpicie. Czas suszenia nastawia się przy
pomocy przekaźnika czasowego.

Do regulacji temperatur układu ogrzewczego służy termoregulator. Wydajność

jednostkowa suszarki bębnowej zależy od marki i typu urządzenia [2, s. 266].

Rys. 10. Suszarki [20]

Kolejnym etapem pracy z bielizną jest prasowanie. Urządzenia do prasowania

przeznaczone są do prasowania wypranej i odwirowanej bielizny pościelowej, stołowej,
ręczników, serwet itd. o wilgotności w granicach 45% do 50%. Ze względu na sposób
ogrzewania dzieli się je na:

−

parowe – podgrzewane parą nisko- i wysokoprężną,

−

elektryczne – podgrzewane za pomocą grzałek elektrycznych,

Ze względu na budowę, urządzenia tego typu dzieli się na:

−

jednonieckowe (z niecką segmentową) o długościach walca pracującego w granicach od
1400 mm do 2600 mm (rys. 11),

−

wielonieckowe – o 2, 3 i 4 walcach grzewczo-suszących i prasujących (rys. 11),

−

fasonowe (rys. 11).

Rys. 11. Prasownice: jednonieckowe, wielonieckowe i fasonowe [20]

W hotelach mają dość często zastosowanie prasownice jednonieckowe o niecce

niedzielonej,  usytuowanej  poziomo,  z  przeznaczeniem  do  obsługi  przelotowej  oraz  walcem
prasującym  z  ręcznie  regulowanym  dociskiem  do  niecki.  Szybkość  obrotowa  walca  jest
wielostopniowa  i  zależy  m.in.  od  sposobu  ogrzewania  (przy  ogrzewaniu  parą  niskoprężną
średnia  temperatura  prasowania  wynosi  ok.  100°C, natomiast przy ogrzewaniu elektrycznym
uzyskuje  się  temperaturę  prasowania  w  granicach  180°).  Cylinder  jest  zbudowany  ze  stali
odpowiednio perforowanej i wyłożony wykładziną półelastyczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Prasownice są wyposażone w armaturę kontrolno-sterowniczą i zabezpieczającą:

−

termoregulacji ogólnej i szczegółowej, w zależności od gatunku prasowanych tkanin
(najczęściej 5 poziomów zakresów temperatur dostosowanych do wełny, bawełny, lnu,
tworzyw sztucznych i innych kompozycji surowcowych),

−

szybkości  przesuwu  (obrotów  walca),  np.  wolny  przesuw  w  granicach  od  2,0  m/min.
i  szybki  przesuw  w  granicach  od  4,0  do  5,0  m/min.;  szybkość  przesuwu  zależy  od
grubości  tkaniny  (złożona  pojedynczo  lub  podwójnie),  od  rodzaju  i  od  stopnia  jej
zwilgocenia,

−

ciśnienia docisku elementów prasowalniczych,

−

przebiegu tkaniny wprowadzonej w układ prasowalniczy,

−

automatycznego wyłączenia napędu i włączenia hamulca w przypadkach zaistniałej
okoliczności bezpośredniego zagrożenia,

−

uruchamiania, zatrzymywania, cofania, podnoszenia cylindra itp.

W prasownicach wielonieckowych, oprócz cylindrów prasowalniczych, stosuje się

również cylindry, wyposażone dodatkowo w elementy grzejne, pozwalające na osuszanie.
Wewnątrz tych cylindrów wmontowuje się niezależne wyciągi, odprowadzające na zewnątrz
parę lub wilgotne powietrze.

W skład dodatkowego wyposażenia prasownic wchodzi:

−

stół do automatycznego podawania bielizny,

−

instalacja wentylacyjna odciągu oparów,

−

sprzęt odrywający bieliznę od cylindrów prasujących.
Oprócz wymienionych urządzeń prasowalniczych funkcjonuje szereg tzw. urządzeń

i sprzętu pralniczego uzupełniającego. Do tej grupy urządzeń można zaliczyć zestawy do
prasowania koszul, bielizny i odzieży ochronnej (rys. 12). W hotelach należących do średniej
kategorii istnieje obowiązek świadczenia usług pralniczych na rzecz gości.

Rys. 12. Urządzenia i sprzęt pralniczy uzupełniajmy: stół z odsysaniem, manekiny do prasowania, maszyny

czyszczące, mini wytwornica pary, żelazko parowe [20]

Zestaw urządzeń uzupełniających może być mieć charakter podstawowy i rozbudowany

(głównie w pralniach dużych i średnich). Mogą występować pojedyncze prasy o dość
uniwersalnym zastosowaniu.

W skład rozbudowanego zestawu mogą wchodzić następujące urządzenia:

−

prasownica do kołnierzyków i mankietów koszul,

−

prasownica do przodów i tyłów koszul rozpinanych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

prasownica do rękawów koszul,

−

prasa do prasowania odzieży fasonowej,

−

prasa do prasowania rękawów fartuchów,

−

manekin do prasowania odzieży itd.
Wymienione urządzenia posiadają podgrzewanie elektryczne lub parowe oraz

pneumatyczny docisk. Zasadniczymi ich elementami są płyty prasujące, przy czym jedna z nich
jest  nieruchoma  i  zamocowana  do  korpusu  maszyny,  a  druga  jest  umocowana  na  ruchomym
ramieniu  konstrukcji  skrzynkowej.  Zamykanie  i  otwieranie  ruchomej  płyty  odbywa  się  za
pomocą  napędu  pneumatycznego  sprężonym  powietrzem.  Na  przedniej  ścianie  korpusu
znajduje się pulpit sterowniczy, na którym zainstalowana jest armatura sterowniczo-kontrolna.
Zakres  zastosowanej  automatyki  i  niektórych  podzespołów  technicznych  zależy  od  typu
urządzenia  i  stosowanego  sposobu  ogrzewania.  Po  dociśnięciu  płyty  grzejnej  naparowanie
włącza się samoczynnie i wyłącza się automatycznie po upływie ustalonego czasu.

Do wywabiania z odzieży różnego rodzaju plam za pomocą wody lub pary służy stół

detaszerski. Stół taki składa się z podstawy, na której umocowany jest korpus stołu, płyty
roboczej głównej i płyty pomocniczej. Do tego urządzenia uzupełniającego doprowadza się
instalację pary i powietrza sprężonego.

Kolejne urządzenie to warnik (przeznaczony do wstępnego gotowania mocno

zabrudzonej bielizny lub przygotowania ługów do prania). Jest on wykonany z blachy stalowej
i  ogrzewany  płaszczowo  parą  o  niskim  ciśnieniu.  Zewnętrzna  metalowa  obudowa
(odizolowana)  chroni  przed  nadmierną  utratą  ciepła.  Urządzenia  te  mogą  być  wyposażone
w  zasobniki  do  wyciągania  wsadu  bielizny  i  w  specjalne  urządzenia  dźwigowe  z  napędem
ręcznym lub elektrycznym.

Wytwornica pary służy do wytwarzania pary technologicznej, potrzebnej w procesie

prania. Kocioł jest zasilany wodą za pomocą pompy wirowej, która ją tłoczy ze zbiornika przez
filtr do kotła; przechodząc przez wężownicę, jest ona podgrzewana i odparowywana.
Nasycona para wodna przeprowadzana jest przez rozdzielacz, skąd już osuszoną kieruje się do
maszyn prasowalniczych i innych urządzeń zasilanych parą technologiczną.

Odsysacz pary służy do odsysania pary z wykładzin płyt pras do odzieży, stołów

detaszerskich i innych urządzeń.

Do grupy wyposażenia pomocniczego zalicza się również:

−

wagi,

−

maszyny do znakowania bielizny i odzieży,

−

maszyny do szycia (głównie do naprawy bielizny i odzieży),

−

składarki różnego rodzaju, współpracujące z prasowalnicami (mogą to być składarki do
małych sztuk, jak np. serwety, ręczniki, ręczniki kąpielowe, maty łazienkowe, poszewki do
poduszek itp. lub składarki do prześcieradeł, kopert pościelowych itp.),

−

stoły o różnych wymiarach i wykończeniu w zależności od przeznaczenia (najczęściej na
ramie stalowej zamontowana jest płyta odkładacza),

−

wózki o różnej budowie i przeznaczeniu, np. do przewozu suchej i mokrej bielizny, bielizny
pościelowej, do składania i przewozu czystej bielizny, ubrań i odzieży służbowej (rys. 13),

−

regały magazynowe (najczęściej zestawcze elementy stalowe) (rys. 14),

−

stojaki do odzieży,

−

deski do uzupełniającego prasowania ręcznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 13. Wózki na bieliznę: suchą i mokrą [20]

Rys. 14. Regały na bieliznę (siatkowy i wieszakowy) [20]

W dużych i średnich zespołach hotelarskich przy pralniach urządza się w wydzielonych

aneksach działy chemicznego czyszczenia i prania odzieży. Może być ono przeprowadzane
w jedno- lub wielofazowych cyklach, w zależności od rodzaju odzieży. Najczęściej stosowany
jednofazowy cykl prania w agregacie jest sterowany automatycznie. Bardziej złożone operacje
czyszczenia wymagają sterowania ręcznego.

Rys. 15. Agregaty do czyszczenia chemicznego [20]

Agregaty do czyszczenia chemicznego (rys. 15) składają się z następujących zespołów:

−

zespołu pralnicy z bębnem wewnętrznym obrotowym w obudowie, napędzanym dwoma
silnikami elektrycznymi, oddzielnie dla prania i oddzielnie do odwirowywania odzieży,

−

urządzenia nadmuchowego ciepłego powietrza do suszenia, w którym jednocześnie przez
chłodzenie natryskiem wodnym wytrąca się opary czynnika piorącego,

−

zbiorników na czynnik piorący,

−

destylatora czynnika piorącego,

−

filtra mechanicznego, umieszczonego w obiegu między zbiornikiem i bębnem,

−

oddzielacza czynnika piorącego od wody wraz z łapaczem części metalowych i innych
oderwanych od odzieży,

−

pompy wymuszającej obieg czynnika piorącego w agregacie,

−

aparatury elektrycznej automatycznego sterowania, umieszczonej na obudowie agregatu
w specjalnej obudowie [2, s. 259].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Niezależnie od sterowania automatycznego, na przedniej ścianie obudowy umieszczone są

zazwyczaj wszystkie dźwignie i przełączniki do sterowania ręcznego.

Agregaty te, w zależności od technicznych rozwiązań firmowych, modelu i przeznaczenia,

posiadają różną wydajność oraz zakres zautomatyzowania. Urządzenia te wymagają
zabezpieczeń przeciwwybuchowych i innych ze względu na łatwopalność i szkodliwość
oparów środków chemicznych.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jaki dokument prawny nakłada na hotelarzy obowiązek prania, prasownia i czyszczenia

odzieży gości w obiekcie hotelowym?

2.  Jakie komórki wchodzą w skład działu zajmującego się usługami pralniczymi?
3.  Jakie znasz rodzaje urządzeń pralniczych?
4.  Czym charakteryzuje się pralnica bębnowa?
5.  W jakim celu stosuje się w hotelowej pralni suszarki?
6.  Jakie znasz rodzaje prasowalnic?
7.  Jakie znasz urządzenia i sprzęt pralniczy uzupełniający?
8.  W jakim celu stosuje się stół deszaterski?
9.  Do czego służy warnik?
10.  Jakie jest zastosowanie parnika?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Podczas wycieczki do wybranego hotelu zapoznaj się z węzłem pralniczym. Na podstawie

obserwacji przygotuj schemat ustawienia urządzeń pralniczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dokonać analizy materiału nauczania,
2)  zapoznać się z rozmieszczeniem urządzeń węzła pralniczego,
3)  przygotować schemat zgodnie z poleceniem,
4)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

arkusze papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj pranie bielizny hotelowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dokonać materiału nauczania,
2)  zapoznać się instrukcją obsługi urządzenia pralniczego,
3)  wypisać kolejność czynności przygotowawczych oraz podczas pracy urządzeń,
4)  zapoznać się z zasadami bhp obowiązującymi w pralni hotelowej,
5)  przetransportować bieliznę hotelową do pralni,
6)  dokonać segregacji bielizny,
7)  załadować pralkę zgodnie z instrukcją,
8)  ustawić odpowiedni program prania,
9)  po zakończeniu programu wyjąć bieliznę i przełożyć do suszarki,
10)  wysuszyć bieliznę,
11)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcje obsługi: urządzenia pralniczego, suszarki,

−

bielizna hotelowa,

−

wózek do transportu bielizny,

−

urządzenie pralnicze,

−

suszarka do bielizny,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj prasowanie upranej bielizny hotelowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się instrukcją obsługi magla lub prasowalnicy,
2)  zapoznać się z zasadami bhp obowiązującymi w pralni hotelowej,
3)  wysuszoną  bieliznę  uprasować  lub  zmaglować,  zgodnie  z  instrukcją  obsługi  maszyny

i przepisami bhp,

4) zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcje obsługi: magla lub prasowalnicy,

−

bielizna hotelowa,

−

wózek do transportu bielizny,

−

suszarka do bielizny,

−

magiel lub prasowalnica,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić dokument prawny nakładający na hotelarzy obowiązek prania,

prasownia i czyszczenia odzieży gości w obiekcie hotelowym?



2) wymienić komórki wchodzące w skład działu zajmującego się usługami

pralniczymi?



3) podać rodzaje urządzeń pralniczych?



4) scharakteryzować pralnicę bębnową?



5) omówić zastosowanie suszarek w hotelowej pralni?



6) wymienić rodzaje prasowalnic?



7) wymienić urządzenia i sprzęt pralniczy uzupełniający?



8) określić cel stosowania stołu deszaterskiego?



9) scharakteryzować działanie warnika?



10) określić cel stosowania parnika?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Środki do prania

4.4.1. Materiał nauczania

Pranie ma na celu usunięcie brudu, który gromadzi się na odzieży czy bieliźnie w czasie

ich użytkowania. Jako środków piorących używa się mydeł wyrabianych z tłuszczów
zwierzęcych i roślinnych oraz syntetycznych środków piorących.

Pranie jest złożonym procesem fizykochemicznym, którego celem jest usuniecie brudu

z powierzchni pranego materiału. Odbywa się za pośrednictwem kąpieli piorącej, którą stanowi
wodny roztwór mydła lub detergentu. Mechanizmy, które przyczyniają się do usuwania brudu
to zmniejszenie napięcia powierzchniowego kąpieli piorącej, tworzenie na powierzchni brudu
otoczek wiążących brud z kąpielą piorącą. Sama woda nie usuwa zbyt łatwo brudu i tłuszczu,
gdyż ma wysokie napięcie powierzchniowe, co sprawia, że w zetknięciu z tłuszczem zbiera się
w krople. Użycie środka piorącego, czyli na przykład mydła lub detergentu, umożliwia
wniknięcie wody w tkaninę, gdyż obniżają on napięcie powierzchniowe.

Środki piorące ułatwiają zwilżanie tłuszczów przez wodę i wytwarza się stała emulsja

tłuszczu  w  wodzie.  Mieszanie,  tarcie  lub  inne  sposoby  mechaniczne  użyte  podczas  prania
powodują  wytworzenie  się  emulsji  brudu  z  wodą  oraz  ułatwiają  i  przyspieszają  ten  proces.
Wytwarza  się  przy  tym  piana,  która  utrzymuje  cząsteczki  brudu  na  powierzchni.  Utrudnia  to
powtórne zetknięcie się ich z materiałem czyszczonym. Woda używana do prania powinna być
pozbawiona soli wapnia i magnezu, czyli powinna być miękka. Woda, która zawiera dużo tych
soli nazywamy wodą twardą. W celu usunięcia twardości wody, a więc zmiękczenia, dodaje się
do  kąpieli  piorącej  różnych  substancji,  których  zadaniem  jest  eliminacja  z  roztworu  jonów
wapniowych  i  magnezowych  przez  wytrącenie  nierozpuszczalnych  w  wodzie  związków
wapnia  i  magnezu  oraz  wiązania  jonów  wapnia  i  magnezu  w  związki  kompleksowe
rozpuszczalne  w  wodzie.  Aby  zmiękczyć  wodę  dodaje  się  do  wodnego  roztworu  środki
piorące  zwane  kompleksonami.  Zapobiegają  one  powstawaniu  osadów  jednocześnie
zmiękczając wodę.

Mydło jest detergentem wrażliwym na działanie twardej wody, natomiast inne detergenty

nie są wrażliwe na twardość wody i bardzo łatwo wytwarzają pianę, co przy praniu zapewnia
znaczną oszczędność środka piorącego. Właśnie, dlatego obecnie bardzo często mydła
w procesie prania zastępowane są detergentami.

Detergenty to syntetyczne środki piorące i mydlące niezawierające mydła. Są to głównie

sole sodowe kwasów sulfonowych i wodorosiarczanów wyższych alkoholi. Detergenty są
składnikami proszków do prania, płynów do mycia naczyń i płynów zapobiegających
elektryzowaniu tkanin, szamponów i tym podobnych.

Proszek do prania jest skomplikowaną mieszaniną wielu substancji, które wzajemnie

współdziałając w kąpieli piorącej mają wpływ na końcowy efekt prania. Na efekt ten składa się
–  o  czym  nie  wolno  zapominać  –  także  działanie  mechaniczne  (ruch  bielizny  w  pralce, tarcie
przy  praniu  ręcznym),  temperatura  i  czas  działania tych  czynników,  ale  niewątpliwie  fizyczne
i chemiczne  działanie  składników  środka  piorącego,  a  więc  także  ich  dobór,  ilość
i wzajemny stosunek w recepturze odgrywają tu rolę podstawową.

Dodatki specjalne zróżnicowane są w zależności od przeznaczenia proszku. Tak np.

proszki  do  tekstyliów  kolorowych  zawierają  polimer  typu  PVP  zapobiegający  przenoszeniu
barwnika  z  jednej  tkaniny  na  drugą.  Do  tego  rodzaju  proszków  dodaje  się  często  enzym
celulazę,  który  likwiduje  mikrowłókienka  powstające  w  wyniku  naruszenia  struktury włókien
tkaniny  lub  dzianiny  (mechacenie),  a  przez  to  daje  efekt  ożywiania  kolorów.  W  recepturach
obecne  są  także  inne  enzymy:  proteazy  –  powodujące  biochemiczne  naruszenie  zabrudzeń

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

białkowych,  czy  też  lipazy  i  amylazy,  taką  samą  rolę  spełniające  w  przypadku  zabrudzeń
tłuszczowych  i  skrobiowych.  Rozdrobnione  cząsteczki  tych  zabrudzeń  dają  się  łatwiej
oddzielić  od  włókien.  W  przypadku  tkanin  białych  istotnym  składnikiem  są  rozjaśniacze
optyczne – substancje adsorbujące się z kąpieli piorącej na powierzchni włókien i sprawiające,
że  widmo  światła  odbitego  od  tkanin  jest  inne  niż  światła  padającego,  bardziej  przesunięte
w światła niebieskiego w wyniku, czego uzyskuje się efekt pogłębienia bieli.

Za usuwanie barwnych plam po owocach, winie, kawie czy herbacie odpowiedzialne są

wybielacze chemiczne. Są to związki uwalniające w podwyższonej temperaturze aktywny tlen
(tzw.  tlen  atomowy),  który  niszczy  barwniki  zawarte  we  wspomnianych  plamach.  Często
z  wybielaczem  współdziała  jego  aktywator  –  substancja  o  skomplikowanej  budowie  i  nazwie
chemicznej,  którą  określa  się  skrótem  TAED.  Powoduje  ona,  że  efektywne  działanie
wybielacza następuje w niższej temperaturze – pranie powyżej 90°C przestaje być konieczne.

Tlen aktywny daje jeszcze inny efekt niezmiennie istotny z punktu widzenia zapewnienia

higieny  odzieży  i  bielizny.  Powoduje  zabijania  wielu  drobnoustrojów  (bakterii,  wirusów,
grzybów).  Dzięki  temu  tekstylia  po  praniu  są  bardziej  czyste  także  pod  względem
mikrobiologicznym.  Przy  spełnieniu  określonych  warunków  można  mówić  o  działaniu
dezynfekcyjnym.  Inne  dodatki  to  inhibitory  piany  –  substancje  obniżające  pienistość  kąpieli
piorącej, coraz częściej zastępujące w tej roli tradycyjne mydło oraz kompozycja zapachowa.

Ostatnią grupę stanowią wypełniacze, które w zasadzie nie uczestnicząc w procesie prania

odgrywają rolę nośników innych składników recepturalnych. Najczęściej stosowanym
wypełniaczem jest siarczan sodowy.

W procesie prania profesjonalnego oprócz proszków używane są:

1. Zmiękczacz włókien, który nadaje włóknom miękkość i przyjemny zapach oraz ułatwia

prasowanie. Jest odpowiedni dla każdego rodzaju włókien.

2. Alkaliczny detergent do prania wstępnego oraz zasadniczego, który tworzy odpowiednie

warunki do prania zarówno w miękkiej jak i twardej wodzie. Odpowiedni dla wszystkich
rodzajów tkanin z wyjątkiem tkanin delikatnych (np. wełny).

3. Detergent pralniczy na bazie tenzydów to płynny detergent przeznaczony do wszelkiego

rodzaju tkanin. Odpowiedni zarówno przy miękkiej jak i twardej wodzie. Komponenty
tenzydowe usuwają wszelkie zabrudzenia, szczególnie zabrudzenia naturalne oraz
syntetyczne oleje i tłuszcze.

4. Skoncentrowany enzymatyczny detergent do prania to detergent stosowany do

intensyfikowania kąpieli piorącej tkanin o zabrudzeniach z zawartością białka jak również
pochodzenia biologicznego. Odpowiedni dla wszystkich rodzajów tkanin z wyjątkiem
tkanin delikatnych (np. wełny).

5. Zmiękczacz do prania o właściwościach zapachowych to detergent dodawany do

ostatniego płukania neutralizujący alkalia, wzbogacony o zmiękczacz do tkanin
z właściwościami antystatycznymi. Nadaje praniu przyjemny zapach i świeżość.

6. Detergent do prania o właściwościach odplamiających to preparat stosowany

w temperaturze 60

C i wyższej. Zawiera dodatki stabilizujące na bazie fosfonianów

utrwalające skuteczność, eliminuje negatywne działanie metali ciężkich trakcie prania.

7. Detergent o właściwościach dezynfekujących jest stosowany wraz z innymi środkami

zapewnia dezynfekcję chemiczną w pełnym zakresie. Przeznaczony jest zazwyczaj do
stosowania w temperaturach średnich (60

C) i wyższych.

8. Musujące tabletki odkażające są odpowiednie do odkażania narzędzi i zmywalnych

powierzchni. Szybkie w działaniu i proste w użyciu, dzięki dużej sile rozpuszczania.
Szczególnie przydatne w obszarach przetwarzania żywności. Cechuje je wysoka
zawartość chloru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Na czym polega proces prania?
2.  Jakim celu stosuje się środki piorące?
3.  W jaki sposób możemy zmiękczyć „twardą wodę”?
4.  Jak rozumiesz pojęcie detregenty?
5.  Jakie zdefiniujesz pojęcie „proszek do prania”?
6.  Wymień substancje dodawane do prania, oprócz proszków do prania?
7.  Jakie znaczenie ma dodanie do prania zmiękczacza?
8.  W jakim celu wykorzystuje się musujące tabletki odkażające?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź planszę dotyczącą najczęściej używanych środków do prania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z ofertami kilku wybranych producentów środków do prania,
2)  zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3)  sporządzić tabelę prezentującą zgromadzone informacje,
4)  wykonać planszę,
5)  zaprezentować wyniki pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z łączem internetowym,

−

przybory do pisania,

−

arkusz papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Sporządź listę środków do prania, niezbędnych do funkcjonowania pralni hotelowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dokonać analizy materiału nauczania,
2)  wypisać wszystkie rodzaje środków do prania,
3)  zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

wyniki z poprzedniego ćwiczenia,

−

arkusze papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Dobierz środki do prania i wykonaj pranie bielizny hotelowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dokonać analizy materiału nauczania,
2)  zapoznać się instrukcją obsługi urządzenia pralniczego,
3)  zapoznać się z zasadami bhp obowiązującymi w pralni hotelowej,
4)  przypomnieć  kolejność  czynności  niezbędnych  podczas  prac  przygotowawczych

i końcowych podczas prania i suszenia bielizny,

5)  przetransportować bieliznę hotelową do pralni,
6)  dokonać segregacji bielizny,
7)  dobrać środki doprania,
8)  załadować bieliznę, zamknąć drzwiczki pralki,
9)  ustawić odpowiedni program prania,
10)  po zakończeniu prania wyjąć bieliznę i przełożyć do suszarki,
11)  wysuszyć bieliznę,
12)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcje obsługi: urządzenia pralniczego, suszarki,

−

bielizna hotelowa,

−

środki do prania (koncentrat proszku, zmiękczacz włókien, odplamiacz),

−

wózek do transportu bielizny,

−

urządzenie pralnicze,

−

suszarka do bielizny,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić na czym polega proces prania?



2) określić cel stosowania środków piorących?



3) podać sposób zmiękczenia „twardej wody”?



4) scharakteryzować pojęcie detergenty?



5) zdefiniować pojęcie „proszek do prania”?



6) wymienić substancje dodawane do prania, oprócz proszków do prania?



7) określić znaczenie zmiękczacza?



8) określić cel wykorzystywania musujących tabletek odkażających ?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Technika prania różnego rodzaju tkanin

4.5.1. Materiał nauczania

W hotelach używa się w zasadzie trzy rodzaje bielizny, a mianowicie:

−

bieliznę płaską (pościelową, stołową itd.),

−

tkaniny grubsze i inne specjalne (ręczniki frotte, pokrowce, zasłony, podkładki itp.),

−

odzież ochronną (kaftany, kitle, czepki, fartuchy itp.).

Każdy rodzaj bielizny (tkaniny) wymaga innego programu obróbki pralniczej

i wykończeniowej.

Jako jednostkę odniesienia w pralnictwie przyjmuje się kilogram suchej bielizny (kg s.b.).

Do celów programowych przyjmuje się, w zależności od kategorii, średnie wskaźniki ilości
bielizny, przypadające do prania z jednego miejsca noclegowego (m.n.) lub jednej jednostki
mieszkalnej (j.m.):

−

dla standardu popularnego – 2 kg s.b./m.n./dobę,

−

dla standardu podstawowego – 2,5-3,0 kg s.b./ m.n./dobę,

−

dla standardu reprezentacyjnego – 3,0–3,5 kg s.b./ m.n./dobę.
W mechanicznym procesie prania materiałów włókienniczych następuje wytrącanie

cząstek brudu w wyniku wprawiania w ruch (obrotowy lub drgający) roztworu piorącego
i (lub) mechanicznego tarcia materiału za pomocą elementów roboczych pralnicy, jak koła
wirnikowego lub mieszadła.

W hotelach dużych i średniej wielkości, szczególnie w grupie reprezentacyjnej, planuje się

wydzielone  jednostki  do  czyszczenia  i  prania  chemicznego.  Jednostka  taka  jest  najczęściej
bezpośrednio połączona z zakładem pralniczym. Przyjmuje się, że od 4% do 5% ogółu bielizny
i  odzieży  wymaga  zabiegów  pralniczych  i  czyszczenia  przy  zastosowaniu  środków
chemicznych.  W  tej  grupie  bielizny  i  odzieży  występują  również  zlecenia  z zewnątrz,  tj.  od
gości hotelowych.

Technika prania bielizny polega na zapoznaniu się dokładnym z rodzajem pranej bielizny

i dopasowaniem do jej struktury odpowiednich elementów: proszku do prania, odplamiacza,
substancji zmiękczających i temperatury oraz czasu prania. Zazwyczaj informacje dotyczące
zaleceń prania danej tkaniny są umieszczane przez producenta na etykietach (rys. 16).

SYMBOLE DOT YC ZĄC E PRANI A

Pranie normalne w temperaturze

nie przekraczającej 30 ° C

Pranie z zachowaniem
ostrożności w temperaturze nie
przekraczającej 60 ° C

Pranie z zachowaniem

ostrożności w temperaturze nie

przekraczającej 30 ° C

Pranie normalne w
temperaturze nie
przekraczającej 95 ° C

Pranie normalne w temperaturze
nie przekraczającej 40 ° C

Pranie z zachowaniem
ostrożności w temperaturze nie
przekraczającej 95 ° C

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pranie z zachowaniem
ostrożności w temperaturze nie
przekraczającej 40 ° C

Pranie ręczne

Pranie normalne w temperaturze

nie przekraczającej 60 ° C

Nie prać !

SYMBOLE DOTYCZĄCE PRANIA CHEMICZNEGO

Czyścić w czterochloro-etylenie
lub benzynie

Czyścić tylko
w benzynie

Ostrożność dotycząca
oddziaływania mechanicznego ,
temperatury , wilgotności

Ostrożność dotycząca
oddziaływania
mechanicznego,
temperatury,
wilgotności

Czyścić we wszystkich
rozpuszczalnikach organicznych

Nie czyścić
chemicznie!

SYMBOLE DOT YC ZĄC E BI E LE NI A ( C HLOROWANI A)

Można bielić (chlorować)

Nie bielić (chlorować)!

SYMBOLE DOT YC ZĄC E SUSZE NI A

Suszenie bębnowe przy zredukowanych

obrotach

Suszenie w pozycji
pionowej

Suszenie bębnowe przy normalnych obrotach

Nie suszyć
mechanicznie!

Suszenie w pozycji poziomej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SYMBOLE DOT YC ZĄC E PRASOWANI A

Prasowanie dopuszczalne w temperaturze do

100 ° C

Prasowanie dopuszczalne
w temperaturze do 200 °
C

Prasowanie dopuszczalne w temperaturze do

150 ° C

Nie prasować!

Rys. 16. Legenda symboli ostrzegawczych [14]

Plamy są zabrudzeniami, które poprzez użytkowanie i wpływ otoczenia dostały się na

pewną  ograniczoną  mniej  lub  bardziej  powierzchnię  materiału  tekstylnego.  Odpowiednio
wielostronny  jest  także  rodzaj  i  skład  plam.  Występujące  plamy  rzadko  składają  się
z  jednorodnej  substancji.  Najczęściej  chodzi  o  mieszaninę  różnych  składowych,  które  muszą
zostać  usunięte  każdorazowo  przez  odpowiednie  środki odplamiające.  Dlatego też jest  jasne,
że do usunięcia jednej plamy trzeba często zostać zastosowanych wiele odplamiaczy jeden po
drugim.  Jednak  w  zależności  od  głównego  składnika,  plamy  dają  się  podzielić  na  niewielką
ilość grup plam lub rodzajów plam.

Przystępując do usuwania plam z materiału, należy uprzednio ustalić rodzaj substancji,

z jakiej powstała plama oraz z jakiego surowca materiał jest wykonany. Pozwoli to zastosować
takie środki, które usuną plamę, a nie zniszczą materiału. Należy przy tym pamiętać, że:

−

mocne kwasy niszczą materiały z włókien roślinnych, bawełnę i len,

−

ługi, nawet słabe i rozcieńczone, osłabiają materiały z włókien zwierzęcych (wełna, jedwab
naturalny),

−

gorąca woda i żrące mydła niszczą materiały wełniane i z włókien syntetycznych,

−

środki utleniające (chlorek, soda) osłabiają bawełnę, len i niszczą wełnę,

−

do czyszczenia plam używamy rozpuszczalników, wybielaczy lub specjalnych wywabiaczy
– w małych ilościach,

−

czyścić zawsze przy otwartym oknie i daleko od ognia,

−

przed czyszczeniem należy sprawdzić trwałość barwników,

−

nie wolno używać acetonu do czyszczenia wyrobów z włókna octanowego, ponieważ
rozpuszczą się,

−

nie wolno mieszać chemikaliów, gdy tkanina była już czyszczona jednym środkiem
chemicznym, należy ją najpierw dokładnie wysuszyć, wypłukać i dopiero wówczas czyścić
innym środkiem.
Po wybraniu środka do usuwania plamy ustala się technikę odplamiania. W przypadku

materiału barwionego należy wypróbować w miejscach mało widocznych działanie środka
wywabiającego na barwnik materiału.

Usuwanie plam należy przeprowadzić możliwie szybko po zauważeniu zaplamienia.

Świeża plama usuwa się, bowiem o wiele łatwiej niż dawna, ponieważ substancja powodująca
zaplamienie nie zdąży przeniknąć w głąb włókien, z których zbudowany jest materiał.

Przy odplamianiu stosuje się czynności mechaniczne (np. wykruszanie, wyskrobywanie),

wyższą temperaturę (gorące żelazko), rozpuszczalniki (np. terpentynę, benzynę), porowate
substancje (np. magnezję z benzyną) oraz takie, które odbarwiają substancję plamiącą lub
tworzą z nią łatwe do usunięcia związki chemiczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

działaniu

rozpuszczalnikami

ważne

jest

ich

dokładne

usunięcie

wraz

z zanieczyszczeniami,  w  przeciwnym  wypadku  naokoło  miejsca  odplamionego  tworzy  się
zaciek,  czyli  tzw.  otoczka.  W  celu  uniknięcia  zacieków  kładzie  się  pod  zaplamiony  materiał
gruby  podkład  z  białej  tkaniny  bawełnianej  lub  lnianej  i  dopiero  wtedy  tamponem  z  gazy
lekarskiej, zamoczonym w rozpuszczalniku, uderza zaplamione miejsca, przyciskając go lekko
do  plamy.  Po  kilku  ruchach  tamponik  powinien  być  wymieniony  na  czysty.  Często  należy
wymienić  również  podkłady.  Powstawaniu  otoczki  zapobiega  również  zwilżanie  materiału
naokoło plamy wodą.

Po zastosowaniu substancji wywołujących reakcje chemiczne na materiale należy po

odplamieniu starannie usunąć środek wywabiający (przez płukanie w wodzie lub zobojętnienie
odpowiednimi odczynnikami), w przeciwnym razie materiał ulegnie uszkodzeniu natychmiast
lub po pewnym czasie.

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie rodzaje bielizny używa się w hotelu?
2. Jaką jednostkę miary stosuje się do określenia średniego wskaźnika ilości bielizny

przypadającej do prania z jednego miejsca noclegowego?

3.  Na czym polega technika prania bielizny hotelowej?
4.  Jaki jest tok postępowania w procesie odplamiania?
5.  Jakie czynności stosuje się przy odplamianiu?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypisz rodzaje materiałów, z których wykonana jest pościel hotelowa. Zastanów się

i napisz jaka technika prania jest wykorzystywana do prania pościeli hotelowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) Dokonać analizy materiału nauczania,
2) Wyjaśnić rodzaje materiałów, z których wykonana jest bielizna pościelowa oraz

odpowiednie techniki prania,

3) zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

kartki papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Sporządź wykaz sposobów usuwania plam. Dobierz odpowiedni sposób usuwania

następujących plam:

−

plama z kawy na tapicerce krzesła,

−

plama z pomidorów na obrusie,

−

plama z atramentu na ręczniku,

−

tłusta plama na prześcieradle,

−

guma do żucia na dywanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dokonać analizy materiału nauczania,
2)  określić rodzaje plam,
3)  zaproponować sposób usunięcia każdej z nich,
4)  sporządzić wykaz sposobów usuwania określonych plam,
5)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

arkusze papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Dobierz technikę prania, środki do prania i wykonaj pranie bielizny hotelowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  zapoznać się instrukcją obsługi urządzenia pralniczego,
3)  zapoznać się z zasadami bhp obowiązującymi w pralni hotelowej,
4)  dokonać bieżącej konserwacji urządzeń,
5)  uporządkować stanowisko pracy,
6)  przetransportować bieliznę hotelową do pralni,
7)  dokonać segregacji bielizny,
8)  dokonać odplamiania bielizny,
9)  dobrać środki do prania,
10)  dobrać odpowiednią technikę prania,
11)  ustawić odpowiedni program prania,
12)  wyjąć wybraną bieliznę i przełożyć do suszarki,
13)  wysuszyć bieliznę,
14)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcje obsługi: urządzenia pralniczego, suszarki,

−

bielizna hotelowa,

−

środki do prania (koncentrat proszku, zmiękczacz włókien, odplamiacz),

−

wózek do transportu bielizny,

−

urządzenie pralnicze,

−

suszarka do bielizny,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić rodzaje bielizny stosowanej w hotelu?



2) określić jednostkę miary stosowaną do określenia średniego wskaźnika

ilości bielizny przypadającej do prania z jednego miejsca noclegowego?



3) scharakteryzować technikę prania bielizny hotelowej?



4) określić postępowanie w procesie odplamiania?



5) określić czynności stosowane się przy odplamianiu?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Urządzenia do transportu wewnętrznego

4.6.1. Materiał nauczania

Koncentracja ruchu ludzi, gości hotelowych i pracowników oraz towarów i przedmiotów

(bagaży  gości,  wyposażenia,  bielizny  pościelowej  i  gastronomicznej,  usuwania  śmieci,
odpadków  itd.)  wymusza  zastosowanie  w  hotelu  prawidłowych  rozwiązań  w  zakresie
komutacji i transportu poziomego i pionowego oraz dróg ewakuacji. To właśnie komunikacja
i transport  mają  zasadniczy  wpływ  na  sprawność  funkcjonowania  hotelu  i  bezpieczeństwo
pobytu.

Komunikacja pozioma to korytarze, halle piętrowe, podesty, przejścia. Problemy, z jakimi

możemy się tu spotkać są następujące: szerokość przejść i różnice poziomów, które mogą
utrudniać poruszanie się osób niepełnosprawnych i wózków transportowych obsługi.

Komunikacja pionowa to schody, dźwigi i podnośniki, zsypy śmieci, zrzuty brudnej

bielizny. Podstawowe rodzaje dźwigów to: osobowe, osobowotowarowe, towarowe,
kelnerskie, potrawowe.

Sprawę instalacji dźwigów rozstrzyga charakter budynku, liczba kondygnacji, prawo

budowlane i przepisy kategoryzacyjne hotelu [10, s. 64]. Ze względu na gości
z najrozmaitszymi fobiami optymalnym rozwiązaniem jest układ komunikacji pieszej oraz
winda w tradycyjnym szybie.

Urządzenia związane z transportem i komunikacją pionową można podzielić na dźwigi:

osobowe, towarowo – osobowe, potrawowe, dźwigi i urządzenia specjalne [6, s. 277].

Ze względu na prędkość dźwigi dzieli się na: wolnobieżne (prędkość obiektach granicach

1,1 m/s), szybkobieżne (prędkość obiektach granicach 3,5 m/s), ekspresowe (prędkość
powyżej 3,5 m/s).

Części składowe dźwigu to:

−

szyb dźwigowy (obudowa pełna, ażurowa, częściowa),

−

maszynownia (zespoły związane obiektach pracą dźwigu),

−

kabiny; pełne, obudowane, przeszklone obiektach panoramiczne obiektach możliwością
indywidualnej aranżacji wnętrzarskiej obiektach wyposażeniowej [2, s. 95].
W obiektach hotelowych przyjmuje się jako rozwiązanie standardowe zastosowanie

dźwigów osobowych jako głównego środka komunikacji pionowej, traktując klatki schodowe
jako ciągi ewakuacyjne lub służbowe. Wynika to ze względów użytkowych – zmechanizowane
piony komunikacyjne umożliwiają obsługę gości hotelowych bez względu na ich sprawność
fizyczną lub wiek, zapewniają szybki i efektywny transport zarówno osób jak i bagażu,
stanowią

optymalny

system

komunikacji

budynkach

hotelarskich,

tym

wielokondygnacyjnych, a ten typ obiektów najczęściej jest spotykany w hotelarstwie.

Dobór liczby dźwigów, typu, parametrów technicznych powinien być poparty

szczegółową  analizą  na etapie powstawania dokumentacji projektowej. Warto zwrócić jednak
uwagę,  że  w  obiekcie  hotelowym,  nawet  małym,  dźwigi  są  synonimem  standardu  i  troski
gestora  o wygodę  gości,  stanowią  pomost  udostępniający  wszystkie  kondygnacje  hotelowe
osobom starszym oraz niepełnosprawnym.

Dla zapewnienia zadowalającej jakości obsługi dźwigi osobowe powinny być zdolne do

przewiezienia 15% zamieszkałych gości w ciągu 5 minut (7,5% do góry i 7,5% w dół, licząc
jazdę z poziomu i na poziom hallu recepcyjnego) – przy obliczeniowym okresie oczekiwania
45 sekund. W hotelach o podwyższonym standardzie wartość ta jest mniejsza i wynosi nawet
15 sekund.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zespoły techniczne związane z komunikacją i transportem pionowym składają się

z następujących podzespołów i elementów: maszynowni, szybu dźwigowego, kabiny
dźwigowej.

Dźwigi osobowe, służą do przewozu gości hotelowych. Lokalizuje się je w głównych

ciągach komunikacyjnych, w miejscach dobrze widocznych zarówno dla gości, jak i personelu
recepcji.  Przed  dźwigami  należy  zapewnić  odpowiednią  powierzchnię  manewrową,
uwzględniającą  ruch  osób  z  bagażem,  jak  i  komfort  gości  oczekujących. W  obrębie  hallu
w  bezpośrednim  sąsiedztwie  należy  przewidzieć  aneksy  wypoczynkowe  z  miejscami
siedzącymi.

Dobór napędu dźwigu oraz jego parametrów powinien uwzględniać konieczność

zapewnienia wysokiego komfortu jazdy. Dźwigi z napędem hydraulicznym znajdują najczęściej
zastosowanie  w  obiektach  modernizowanych,  niskich,  o małym  potencjale  obsługowym.
Dźwigi  z  napędem  elektromechanicznym  cechują  się  dużą  sprawnością  techniczną,  wysoką
prędkością podnoszenia  i  pozwalają  obsługiwać  budynki  wysokie.  (Dźwigi  osobowe  –
ewentualnie schody ruchome – w obiektach 3 gwiazdkowych powyżej 3 kondygnacji w części
przeznaczonej  dla  gości).  Szybkie  oraz  łatwe  wejście  i  wyjście  (z bagażem)  z  kabiny  ma
zasadnicze  znaczenie  dla  sprawnej  obsługi  dźwigowej. Drzwi  dźwigu  powinny  być  otwierane
centralnie, czyli od osi otworu i możliwie jak najszerzej.

Minimalny czas oczekiwania, płynne otwieranie i zamykanie drzwi, szybki, łagodny

i cichy przejazd, pełne bezpieczeństwo, estetyka oraz łatwość w obsłudze stanowią
o komforcie jazdy i skutecznej obsłudze gości.

Dźwigi gondolowe, to również dźwigi osobowe, posiadają przeszklone kabiny

i  stosowane  są  w  otwartych  tzw.  „atrium-hall” recepcji,  gdzie  obok funkcji  czysto  użytkowej
stanowią  bardzo  efektowny  element  architektury  wnętrz  i  atrakcję widokową.  Ze  względu  na
gości  z  najrozmaitszymi  fobiami –  optymalnych rozwiązaniach  optymalnych  –  układ
komunikacji dublowany jest windą w tradycyjnym szybie.

Dźwigi towarowo-osobowe powinny być instalowane w każdym obiekcie, w którym

występuje  przemieszczenie  masy  towarowej  lub  bielizny  itp.  Z  jednej  kondygnacji  na  drugą.
Liczba  urządzeń  powinna  być  dostosowana  do  wielkości  bazy  noclegowej,  rodzaju
i  charakteru  obiektu  oraz  zakładanej  organizacji  pracy.  Wielkość  kabin  i  udźwig  powinien
uwzględniać transport wyposażenia wielko-gabarytowego (mebli, wózków obsługowych itp.).
wykończenie  kabin  powinna  cechować  większa  odporność  na  mechaniczne  uszkodzenia  oraz
łatwość  w  utrzymania  czystości.  Okresowo  tego  typu  dźwigi  mogą  być  wykorzystywane  do
transportu  osób  niepełnosprawnych,  w  przypadku  awarii  lub  innych  niesprawności  urządzeń
w podstawowym, tj. osobowym węźle transportu pionowego.

Dźwigi te służą do transportu artykułów żywnościowych i innych z pomieszczeń

rozładowawczych do kuchni i do magazynów oraz zaplecza niektórych lokali gastronomiczno-
usługowych.  Specyficznym  dźwigiem  towarowo  –  osobowym  jest  „dźwig  kelnerski”,  który
powinien  znaleźć  się  w  hotelach  4  i  5  gwiazdkowych,  w  których  room-service  (podawanie
posiłków  do  jednostki  mieszkalnej)  powinien  funkcjonować  przez  całą  dobę.  Ze  względu  na
specjalne  wymagania  sanitarne,  rozliczeniowe  oraz  sprawność  działania,  w  hotelach  powinny
funkcjonować  wydzielone  piony  dźwigowe,  przy  których  można  lokalizować  tzw.  pion
kelnerski.  Kabina  dźwigu  kelnerskiego  powinna  uwzględniać  gabaryty  wózka  z  obsługą.
Lokalizacja szybu powinna zapewniać dogodne powiązania z zapleczem gastronomicznym, aby
zamówione  posiłki  trafiały  do  gościa  w  krótkim  czasie  oraz  aby  transport  naczyń  brudnych
odbywał się przy zachowaniu wymagań sanitarno-epidemiologicznych.

Dźwigi towarowe są wykorzystywane w hotelowych zapleczach gastronomicznych,

magazynowych oraz przy rozbudowanych pionach wielofunkcyjnych. Służą m.in. do
transportowania np. odpadów kuchennych i innych towarów w zamkniętych pojemnikach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W tej grupie wydzielić można następujące grupy:

−

dźwigi małe „potrawowe” o udźwigu 50–300 kg,

−

dźwigi towarowe o udźwigu od 500–300 kg.
Do grupy urządzeń transportowych specjalnego przeznaczenia zaliczamy:

−

schody ruchome,

−

urządzenia dźwigowe wiszące i inne związane z konserwacja elewacji,

−

urządzenia transportowe ułatwiające osobom niepełnosprawnym pokonywanie niedużych
różnic wysokościowych i specjalnym na sąsiadujących kondygnacjach.
Schody ruchome, jako wydzielone ciągi komunikacyjne, lokalizuje się w obiektach dużych

o rozbudowanym programie wielofunkcyjnym i specjalnym na sąsiadujących kondygnacjach.
Urządzenia

mają

coraz

większe

zastosowanie

współczesnych

hotelach

o podwyższonym standardzie. Podstawowa zaletą tych schodów jest ich nieprzerwany ruch
i łatwa dostępność. Przepustowość może wynosić nawet kilkaset osób w ciągu 5 minut.

Obiekty średniowysokie i wysokie powinny być zaopatrzone w urządzenia związane

z konserwacją oraz myciem elementów elewacyjnych.

Klatki schodowe pełnią zazwyczaj funkcję pionowych dróg ewakuacyjnych. Wymagają,

zatem  obudowania,  bezpośredniego  wyjścia  na  zewnętrz  oraz  spełnienia określonych
parametrów  wymiarowych,  a  także  wymagań  w  zakresie  odporności  ogniowej.
Dodatkowo lokalizuje  się  je  przy zapleczach  pionów  obsługowych,  gdzie  pełnią  funkcję
gospodarczą, czy wewnętrznej komunikacji służbowej.

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie miejsca hotelu są zaliczane do komunikacji poziomej?
2.  Jakie miejsca hotelu są zaliczane do komunikacji pionowej?
3.  Jakie znasz rodzaje dźwigów hotelowych?
4.  Jakie są części składowe dźwigów hotelowych?
5.  W jaki sposób wykorzystuje się dźwigi osobowe w hotelu?
6.  Jakie elementy stanowią o komforcie jazdy dźwigiem osobowym?
7.  Jakie jest zastosowanie dźwigów towarowo – osobowych w hotelu?
8.  Scharakteryzuj dźwig kelnerski?
9.  Jakie jest zastosowanie dźwigów towarowych w hotelu?
10.  Jakie znasz rodzaje dźwigów towarowych?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odwiedź dowolnie wybrany hotel posiadający, co najmniej cztery kondygnacje.

Na podstawie obserwacji przygotuj opis i prezentację dotyczącą komunikacji pionowej
i poziomej w tym hotelu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dokonać analizy materiału nauczania,
2)  wybrać hotel, którego opisu będziesz dokonywał,
3)  przygotować opis i prezentację zgodnie z poleceniem,
4)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z niezbędnym oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z poniższymi ilustracjami i podpisz je wpisując nazwę środka komunikacji.

Rysunek do ćwiczenia 2

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  zapoznać się z ilustracjami,
3)  wpisać rodzaje dźwigów na ilustracji,
4)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

ilustracje ze zdjęciami dźwigów hotelowych,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Wyszukaj w internetowych serwisach hotelowych przykłady zastosowania różnych

dźwigów osobowych i towarowych. Zaproponuj zmiany (dotychczasowych urządzeń
dźwigowych), jakich dokonałbyś w dowolnie wybranym hotelu w okolicy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  wyszukać przykłady różnych dźwigów w hotelach,
3)  zapisać, które z odszukanych przykładów można by zastosować w wybranym hotelu,
4)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

drukarka,

−

kartki papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z instrukcją obsługi i przedstaw na forum grupy zasady korzystania

z dźwigu kelnerskiego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeanalizować materiał nauczania,
2)  wypisać zasady korzystania z dźwigu kelnerskiego,
3)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

kartki papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Przygotuj prezentację dotyczącą udogodnień dla gości niepełnosprawnych, jakie powinny

być brane pod uwagę przy programowaniu ciągów komunikacji pionowej i poziomej
w hotelu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) dokonać analizy materiału nauczania,
2) wyszukać w internecie hotele, w których istnieją już udogodnienia dla osób

niepełnosprawnych,

3)  przygotować opis,
4)  wykonać prezentację,
5)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z niezbędnym oprogramowaniem,

−

rzutnik multimedialny,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) określić miejsca zaliczane do komunikacji poziomej w hotelu?

 

2) określić miejsca zaliczane do komunikacji pionowej w hotelu?

 

3) wymienić rodzaje dźwigów hotelowych?

 

4) wymienić części składowe dźwigów hotelowych?

 

5) scharakteryzować sposób wykorzystywania dźwigów osobowych

w hotelu?

 

6) wymienić elementy stanowiące o komforcie jazdy dźwigiem osobowym?

 

7) określić czynności stosowane się przy odplamianiu?

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7. Postępowanie z bagażem gości hotelowych

4.7.1. Materiał nauczania

Większość gości przybywa do hotelu z bagażem. W zależności od: celu podróży, czasu jej

trwania,  zamożności  i  upodobań  osoby  podróżującej  –  może  ona  przybyć  do  hotelu
z  niewielkim  neseserem  zawierającym  wyłącznie  rzeczy  pierwszej  potrzeby  lub  kilkoma
olbrzymimi  walizami.  W  nowoczesnych  hotelach  najwyższej  klasy  wyładowanie  bagażu
z  autokaru  następuje  po  opuszczeniu  go  przez  gości,  przy  specjalnym  wejściu  połączonym
z dźwigiem bagażowym [10, s. 65].

Po otrzymaniu klucza do pokoju gość sam lub przy pomocy portiera transportuje swój

bagaż do pokoju. Po zamknięciu się drzwi pokoju za gościem bagaż znika z oczu personelu
hotelu i powszechnie uznawany jest za bezpieczny, ponieważ znajduje się w pokoju.

Do transportu bagażu do pokoju gościa wykorzystywane są wózki bagażowe.
Wózki bagażowe (rysunek 17) wykonane z giętych mosiądzowanych lub chromowanych

rur na 4 dużych pompowanych kołach. Dwa z nich są blokowane. Podłoga wózka, wykonana
z drewna jest pokryta niebieskim, czerwonym lub zielonym dywanem.

Rys. 17. Rodzaje wózków bagażowych [21]

Bardzo użyteczne są małe wózki bagażowe do użytku zewnętrznego na schodach,

wyposażone w 2 wysokie, pneumatyczne koła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W wielu wypadkach gość hotelowy życzy sobie zdeponować coś wartościowego z bagażu

w  depozycie  hotelu.  Najczęściej  jest  to  sprzęt  elektroniczny:  kamera  video,  aparat
fotograficzny,  komputer  przenośny.  Większość  hoteli  dysponuje  skrytkami  depozytowymi,
których  wielkość  umożliwia  schowanie  torby  z  kamerą,  dużego  aparatu  fotograficznego  czy
torby z notebookiem. Gość otrzymuje swój klucz od skrytki, wpisany zostaje do rejestru osób
deponujących – wraz z podaniem daty, godziny (w niektórych hotelach wpisuje się również, co
jest deponowane), składa swój podpis.

Karta depozytowa skrytki depozytowej (tzw. kontrolka) powinna zawierać takie pola jak:

Na awersie (rysunek 18):

−

nazwa hotelu,

−

tytuł druku „kontrolka sejfu depozytowego”,

−

numer przyznanej gościowi skrytki depozytowej,

−

imię i nazwisko gościa,

−

adres zamieszkania (domowy),

−

numer pokoju w hotelu,

−

numer paszportu lub dowodu osobistego gościa,

−

własnoręczny podpis gościa,

−

podpis pracownika hotelu wydającego klucz do skrytki depozytowej,

−

datę,

−

informację o konsekwencji zagubienia klucza do skrytki depozytowej.

Na rewersie (rysunek 19):

−

tabelkę w której, w kolejnych kolumnach zapisywane będą: data złożenia, wydania
depozytu; godzina i podpis gościa przy każdej operacji; podpis pracownika
potwierdzający dokonanie operacji przez gościa

Rys. 18. Awers karty depozytowej [8]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 19. Rewers karty depozytowej [8]

Istotne jest to, aby karta depozytowa zawierała wszystkie informacje w minimum dwóch

językach obcych tych, które są najpopularniejsze w danym hotelu.

Gość może również złożyć swój bagaż do hotelowej przechowalni bagażu. W bagażowni

powinno  się  znajdować  wyłącznie  wyposażenie  służące  do  przechowywania  bagażu  i  rzeczy
zdeponowanych  przez  gości.  Znajdujące  się  w  bagażowni  regały  muszą  uwzględniać
ewentualne gabaryty  bagaży.  Najpopularniejsze dla krótkich wyjazdów służbowych są walizki
tzw.  kabinówki  oraz  torby  na  garnitury  zwane  popularnie:  „szafami”.  Walizka  kabinowa  ma
wymiary: 55x40x20  cm. Szafy – wymiary: patrz niżej. Najlepiej przechowuje się je wieszając,
tak  jak  płaszcz.  Neseser  zwany  „pilotką”  również  popularna  wśród  podróżujących
biznesmenów ma zazwyczaj wymiary: 46x38x22 cm.
Najpopularniejsze rozmiary waliz i toreb:
walizki na dwóch kółkach z wysuwaną rączką:

−

średnia – około 50 litrów – 47x65x30 cm,

−

duża – około 105 litrów – 60x80x35 cm.

typowe walizki:

−

mała – około 60 litrów – 62x50x23 cm,

−

średnia – około 87 litrów – 68x56x25 cm,

−

duża – około 137 litrów – 74x61x30 cm,

−

bardzo duża – 196 litrów – 80x68x31 cm.

typowe torby:

−

średnia – około 65 litrów – 68x32x32 cm,

−

duża – około 128 litrów – 76x42x42 cm.

nietypowe torby:

−

torba na sprzęt do golfa – około 145 litrów – 130x30x36 cm,

−

torba na garnitur tzw. „szafa” – 60x118x6 cm. (118 cm to rozmiar po rozłożeniu do
powieszenia, na czas podróży jest to 60x59x12 cm),

−

torba typu „garderoba” (też składana na pół, tyle że mieści więcej mniejszych rzeczy)
64x104x14 cm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Bagażownia powinna być utrzymana w jasnych kolorach. Użyte do jej wykończenia

materiały powinny być łatwo zmywalne i odporne na zarysowania. Oświetlenie powinno być na
tyle silne, by w całym pomieszczeniu było jasno. W procedurze pracy osób odpowiedzialnych
za bagażownie, a są najczęściej portierzy musi być wpisane regularne porządkowanie
zawartości bagażowni.

Bagażownia powinna znajdować się na parterze hotelu, w pobliżu recepcji, przy holu

niedaleko  wejścia  do  hotelu  i  wind  oraz  klatki schodowej.  Droga do  bagażowni  powinna być
pozbawiona  jakichkolwiek  różnic  poziomów  i  zakrętów.  Bagażownia  to  pomieszczenie
ogólnodostępne,  z  którego  korzystają  Goście  hotelu.  Winno  ono  być,  więc  łatwo  dostępne
i nie uchybiać wizerunkowi obiektu, w którym się znajduje.

Coraz popularniejsze jest też zautomatyzowanie przechowalni bagażu, dotyczy to przede

wszystkim przechowalni w hotelach kategorii turystycznej. Tu pilot ma do dyspozycji regał
z wmontowaną weń plecionką tj. linką taką, jaką się zabezpiecza rowery. Po przepleceniu linki
przez kilkanaście bagaży linka jest zamykana na drugim końcu regału. Zamek linek danej grupy
otwiera karta do pokoju przewodnika grupy.

Do każdej sztuki bagażu przyjętego do bagażowni należy wydać potwierdzenie przyjęcia.

Kwit  tzw.  zawieszka  bagażowa  (rysunek  20)  powinna  zawierać  informacje  takie  jak  widnieją
na  wzorze  obok.  Całość  po  wypełnieniu przymocowuje  się do deponowanego bagażu.  Dolną
część  odrywa  się  i  przekazuje  właścicielowi  bagażu.  Ten  kwit  jest  podstawą  do  odebrania
bagażu  z  bagażowni.  Jeżeli  Goście  sami  wypełniają  zawieszkę  bagażową,  gdyż  np.  jest
umieszczana  w  każdym  pokoju  grupy,  która  będzie  musiała  złożyć  bagaż  do  depozytu  –  to
i  tak  osoba  przyjmująca  bagaże  powinna  sprawdzić  poprawność  jej  wypełnienia  i  uzupełnić
ewentualne braki.

Rys. 20. Zawieszka bagażowa [8]

4.7.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jakim celu stosuje się w hotelu wózki bagażowe?
2.  Jakiego rodzaju rzeczy są umieszczane w skrytkach hotelowych?
3.  W jaki sposób umieszcza się rzeczy w skrytce depozytowej?
4.  Jakie pola zawiera awers karty depozytowej?
5.  Jakie elementy zawiera rewers karty depozytowej?
6.  W jakim celu umieszcza się w hotelu bagażownie?
7.  Jakie zasady obowiązują przy projektowaniu bagażowni?
8.  Jakie informacje zamieszczane są na kwicie bagażowym?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Umieść bagaż na wózku hotelowym i dokonaj transportu bagażu do pokoju hotelowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) Dokonać analizy materiału nauczania,
2) zapoznać się z elementami i zasadą działania wózka bagażowego, zwracając uwagę na

zasady postępowania z bagażem gości hotelowych,

3)  umieścić bagaż na wózku,
4)  przetransportować bagaż do pokoju,
5)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

kartki papieru,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Wypełnij kartę depozytową.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dokonać analizy materiału nauczania,
2)  zapoznać się z wzorami wypełnionej karty depozytowej,
3)  wypełnić kartę depozytową,
4)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta depozytowa,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Przygotuj prezentację dotyczącą różnych wariantów funkcjonalnego układu bagażowni.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dokonać analizy materiału nauczania,
2)  zapoznać się z zawartością portali internetowych dotyczących bagażowni w hotelu,
3)  przygotować prezentacje,
4)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z łączem internetowym,

−

oprogramowanie do przygotowania prezentacji,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

rzutnik multimedialny,

−

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

4.7.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić cel stosowania wózków bagażowych w hotelach?



2) określić rodzaj rzeczy umieszczanych w skrytce depozytowej?



3) określić

sposób

postępowania

rzeczami

umieszczonymi

w skrytce depozytowej?



4) scharakteryzować elementy awersu karty depozytowej?



5) scharakteryzować elementy rewersu karty depozytowej?



6) określić cel umieszczania w hotelu bagażowni?



7) scharakteryzować zasady obowiązujące przy projektowaniu bagażowni?



8) scharakteryzować informacje zamieszczane na kwicie bagażowym?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję zanim zaczniesz rozwiązywać zadania.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
5.  Test zawiera 20 pytań wielokrotnego wyboru, w tym:

– 14 z poziomu podstawowego,
– 6 z poziomu ponadpodstawowego.
Do każdego pytania dołączone są cztery możliwości. Tylko jedna jest prawdziwa.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Nie masz obowiązku rozwiązywania zadań w kolejności podanej w teście. Możesz zacząć

od dowolnego, które dla Ciebie jest najłatwiejsze.

9. Przed wykonaniem każdego zadania przeczytaj bardzo uważnie polecenie.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Sprzęt do utrzymania czystości w hotelu dzielimy na

a)  zestawy do mycia i czyszczenia.
b)  ręczny i zmechanizowany.
c)  mopy płaskie i akrylowe.
d)  wózki hotelowe i serwisowe.

2. Wyposażenie hotelowego wózka serwisowego to m.in.

a)  produkty na powitanie (szampony, żele, balsamy, kubeczki itp.).
b)  ulotki reklamowe.
c)  zestawy naczyń.

d) sprzęt mechaniczny do naprawy drobnych usterek.

3. Metoda bezkontaktowa sprzątania ręcznego polega na

a) stosowaniu tylko mopów akrylowych.
b) maksymalnym ograniczaniu się kontaktu osoby sprzątającej z elementem myjącym

sprzętu.

c) wykonywaniu czynności przez urządzenia mechaniczne.
d) sprzątaniu ręcznego wykonywaniu przez firmę zewnętrzną.

4. Na zdjęciu przedstawiony jest

a)  wózek serwisowy.
b)  wózek bagażowy.
c)  wózek kelnerski.
d)  wózek uniwersalny.

5. Zamiatanie mopem akrylowym to

a)  wykonanie efektu malowania.
b)  ostatnia z czynności sprzątania.
c)  proces pozwalający na równomierne nałożenie detergentu na powierzchnię.
d)  zbieranie kurzu osiadłego na powierzchni posadzek.

6. Na rewersie karty depozytowej umieszcza się informacje dotyczące

a)  rzeczy pozostawionej przez gościa w jednostce mieszkalnej .
b)  upoważnienia innych osób do odebrania rzeczy z depozytu.
c)  daty złożenia lub wydania depozytu.
d)  numer przyznanej gościowi skrytki depozytowe.

7. W metodzie Twixer wykorzystuje się

a)  mopy płaskie.
b)  mopy akrylowe.
c)  mopy dwustronne.
d)  zamiatarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Profesjonalny odkurzacz jest zaprojektowany w taki sposób, że

a)  chociaż jest głośny to doskonale usuwa plamy.
b)  ma funkcję zamiatania.
c)  można go całkowicie położyć, dzięki czemu dociera do powierzchni pod meblami bez

ich przesuwania.

d) jest bezprzewodowy.

9. Urządzenie na ilustracji to

a)  zamiatarka.
b)  odkurzacz centralny.
c)  parowarka.
d)  szorowarka.

10. Urządzenie na ilustracji to

a)  zamiatarka.
b)  odkurzacz centralny.
c)  parowarka.
d)  szorowarka.

11. Polerki to urządzenia do

a)  zamiatania podłóg.
b)  szorowania podłóg.
c)  odsysania brudu z podłóg.
d)  konserwacji podłóg.

12. Ilustracja prezentuje czynność wykonywaną w związku z

a)  czyszczenie korytarzy.
b)  mycie łazienki za pomocą urządzenia do czyszczenia parą.
c)  czynność odkurzania.
d)  konserwację odkurzacza.

13. Jedna z zasad użytkowania i konserwacji sprzętu mechanicznego zaleca

a)  mycie maszyny pod bieżącym strumieniem wody.
b)  konserwację smarem.
c)  przechowywanie maszyn w suchych pomieszczeniach.
d)  używanie dowolnych nierozcieńczonych środków do mycia.

14. Asortyment rzeczy do prania obejmuje

a)  zmiany pościelowe, ręczniki, odzież gości hotelowych.
b)  tylko odzież gości hotelowych.
c)  wszystkie rodzaje bielizny oprócz odzieży roboczej personelu.
d)  tylko odzież roboczą personelu.

15. Metoda pielęgnacji ekstrakcyjnej polega na

a)  analizie posiadanych środków czystości.
b)  nadążanie za aktualnymi trendami w stosowanych środkach czystości.
c)  podawaniu przez odkurzacz środków chemicznych na wykładzinę, płukaniu i

zbieraniu ich.

d) stosowaniu mopa płaskiego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Urządzenia pralnicze zwane pralnicami dzieli się na

a)  zbiornikowe i bębnowe.
b)  ręczne i mechaniczne.
c)  czołowe i poziome.
d)  wirnikowe, wibracyjne i mieszadłowe.

17. Stół detaszerski służy do

a)  prasowania.
b)  układania czystej bielizny.
c)  wywabiania plam.
d)  suszenia.

18. Do komunikacji poziomej zaliczamy

a)  schody, dźwigi i podnośniki, zsypy śmieci, zrzuty brudnej bielizny.
b)  korytarze, halle piętrowe, podesty, przejścia.
c)  schody, halle piętrowe, podesty, przejścia .
d)  korytarze, halle piętrowe, dźwigi i podnośniki.

19. Dźwigi gondolowe to dźwigi

a)  osobowe.
b)  potrawowe.
c)  towarowe.
d)  dla gości niepełnosprawnych.

20. Wózek na ilustracji służy do transportu

a)  brudnej bielizny.
b)  potraw.
c)  bagaży.
d)  pojemników z kuchni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko…………………………………………………………………….....................

Posługiwanie się sprzętem i urządzeniami do prac pomocniczych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Adamowicz J., Wolak G.: Jak być hotelarzem. Krakowska Szkoła Hotelarska, Kraków

2003

2. Błądek Z.: Hotele – programowanie, projektowanie, wyposażenie. Palladium s.c.

Architekci Błądek, Manikowski, Poznań 2001

3. Mikuta B., Rawicka B., Świątkowska M.: Usługi hotelarsko-turystyczne. Format-AB.

Warszawa 2007

4. Milewska M., Włodarczyk B.: Hotelarstwo. Podstawowe wiadomości z zakresu

hotelarstwa. Wydawnictwo WSTH, Łódź 2005

5. Mitura M., Koniuszewska E.: Ekonomika i organizacja pracy w hotelarstwie. Centrum

Doradztwa i Informacji Difin sp. z o.o., Warszawa 2006

6. Oparka S., Nowicka T.: Organizacja i technika pracy w hotelarstwie. Polskie Zrzeszenie

Hoteli, Warszawa 2006

7. Piasta J.: Bagaż w hotelu - to się zdarza. www.hotelarze.pl
8. Wolak G. (red.): Organizacja pracy w hotelarstwie. Krakowska Szkoła Hotelarska,

Kraków 2006

9. Szostak

D.:

Podstawy

hotelarstwa.

Wydawnictwo

Naukowe

Uniwersytetu

Szczecińskiego, Szczecin 2004

10. Witkowski Cz.: Podstawy hotelarstwa cz. I. Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa

1999

11.  http://www.biust.pl/pranie/legenda_symboli_ostrzegawczych.htm
12.  http:/www.ehotelarz.com
13.  http://www.housekeepingchannel.com
14.  http://hot-gastro.pl
15.  http:/www.hotelarze.com.pl
16.  http://www.karcher.pl
17.  http://www.pramazut.com.pl
18.  http://www.tonko.pl
19.  http://www.vileda.pl

Czasopisma branżowe:
–

Hotelarz 2/2004

–

Świat Hoteli

–

Doradca Hotelarza