Wybrane m
Wybrane m
etody bada
etody bada
ń
ń
hydrogeologicznych
hydrogeologicznych
przy
przy
ustalaniu zasob
ustalaniu zasob
ó
ó
w w
w w
ó
ó
d
d
podziemnych
podziemnych
Wybrane m
Wybrane m
etody bada
etody bada
ń
ń
hydrogeologicznych
hydrogeologicznych
przy
przy
ustalaniu zasob
ustalaniu zasob
ó
ó
w w
w w
ó
ó
d
d
podziemnych
podziemnych
Metody polowych bada
ń
hydrogeologicznych
• Metody bezpo
ś
rednie
• badanie naturalnych wypływów wód podziemnych
– skoncentrowane wypływy wód podziemnych –
»
Ź
ródła
– nie skoncentrowane wypływy wód podziemnych
» młaki,
» wycieki
» wysi
ę
ki
•
•
badanie warstw wodono
badanie warstw wodono
ś
ś
nych za pomoc
nych za pomoc
ą
ą
otwor
otwor
ó
ó
w
w
badawczych, studziennych i obserwacyjnych
badawczych, studziennych i obserwacyjnych
• badanie w wyrobiskach górniczych
Metody
polowych bada
ń
hydrogeologicznych
• Metody po
ś
rednie
• metody hydrologiczne
• geofizyczne
•
•
wykorzystanie znacznik
wykorzystanie znacznik
ó
ó
w
w
ś
ś
rodowiskowych
rodowiskowych
Metody geofizyczne w badaniach na potrzeby
Metody geofizyczne w badaniach na potrzeby
ustalania zasob
ustalania zasob
ó
ó
w w
w w
ó
ó
d podziemnych
d podziemnych
oraz przy
oraz przy
ś
ś
ledzeniu migracji zanieczyszcze
ledzeniu migracji zanieczyszcze
ń
ń
Og
Og
ó
ó
lna charakterystyka metod geofizycznych
lna charakterystyka metod geofizycznych
stosowanych w hydrogeologii
stosowanych w hydrogeologii
• Metody teledetekcyjne (zdj
ę
cia lotnicze i zdj
ę
cia satelitarne
w tym multispektralne (wa
Ŝ
na podczerwie
ń
), pomiary
zdalne magnetometryczne, radiometryczne, radarowe
(GPR), elektromagnetyczne
• Klasyczne metody geofizyczne (głównie geoelektryczne i
elektromagnetyczne) wykonywane z powierzchni terenu
oraz w otworach wiertniczych)
• Metody penetrometryczne stoj
ą
ce na pograniczu
geotechniki, hydrogeologii itp. (penetrometry z ró
Ŝ
norakimi
sondami np. do penetracyjnego profilowania oporno
ś
ci
PPO; sondy umo
Ŝ
liwiaj
ą
ce pobór gazów ze strefy aeracji
(zdj
ę
cie atmogeochemiczne). Zestawy sond umo
Ŝ
liwiaj
ą
zazwyczaj tak
Ŝ
e pobór próbek wody ( zestaw BAT,
GEOPROBE itp.) oraz pomiar wybranych własno
ś
ci
geotechnicznych i hydrogeologicznych
G
G
ł
ł
ó
ó
wne zasady wykorzystania metod
wne zasady wykorzystania metod
geofizycznych
geofizycznych
• Metody geofizyczne mog
ą
by
ć
zastosowane
z sukcesem je
ś
li jest dostateczny kontrast
własno
ś
ci fizycznych pomi
ę
dzy obiektem
bada
ń
(np. strefa wodono
ś
na), a otaczaj
ą
cym
go
ś
rodowiskiem, mo
Ŝ
liwy do pomiaru z
powierzchni lub w otworze badawczym
G
G
ł
ł
ó
ó
wne zasady wykorzystania metod
wne zasady wykorzystania metod
geofizycznych
geofizycznych
• Ró
Ŝ
nice własno
ś
ci fizycznych musz
ą
by
ć
mo
Ŝ
liwie jednoznacznie identyfikowane z
oddziaływaniem badanej struktury lub
zjawiska. Powinno to by
ć
oparte na
dost
ę
pnej wiedzy wynikaj
ą
cej z rozwa
Ŝ
a
ń
teoretycznych popartych obserwacjami
terenowymi.
G
G
ł
ł
ó
ó
wne zasady wykorzystania metod
wne zasady wykorzystania metod
geofizycznych
geofizycznych
• Metody geofizyczne powinny by
ć
stosowane
ł
ą
cznie z innymi konwencjonalnymi
metodami rozpoznania. Nie powinny ich
zast
ę
powa
ć
całkowicie. Stosowanie metod
geofizycznych pozwala na znaczne
oszcz
ę
dno
ś
ci gdy
Ŝ
badania geofizyczne s
ą
zazwyczaj tanie, a ze wzgl
ę
du na poł
ą
czenie
z badaniami konwencjonalnymi umo
Ŝ
liwia
weryfikacj
ę
obserwacji geofizycznych co
zwi
ę
ksza pewno
ść
interpretacji
Podzia
Podzia
ł
ł
metod geofizycznych w zale
metod geofizycznych w zale
Ŝ
Ŝ
no
no
ś
ś
ci od
ci od
typu p
typu p
ó
ó
l fizycznych poddanych badaniu
l fizycznych poddanych badaniu
• Badanie istniej
ą
cych, naturalnych pól
geofizycznych (np. pomiary
magnetometryczne, grawimetryczne,
naturalne potencjały geoelektryczne,
pomiary radiometryczne )
• Badanie wzbudzonych pól geofizycznych
(np. pomiary sejsmiczne, pomiary
geoelektryczne, elektromagnetyczne,
georadar itp.)
Og
Og
ó
ó
lna ocena przydatno
lna ocena przydatno
ś
ś
ci metod
ci metod
geofizycznych w badaniach
geofizycznych w badaniach
hydrogeologicznych
hydrogeologicznych
•
Obja
ś
nienia ogólne:
A - Tworzenie modelu fizycznego badanego obszaru;
B – Okonturowanie stref zanieczyszczonych;
C – Inne.
•
Ocena merytoryczna metod:
α
- dobra, przydatna
β
- mało przydatna
λ
- przydatna tylko w specyficznych sytuacjach
∆
- nie przydatna
•
Ocena ekonomiczno organizacyjna
:
W - nakłady wysokie
S - nakłady
ś
rednie
N - nakłady niskie
•
Ograniczenia zwi
ą
zane z urbanizacj
ą
i infrastruktur
ą
:
D - du
Ŝ
e ograniczenia,
E -
ś
rednie ograniczenia
F - małe ograniczenia,
G - w specyficznych przypadkach
Przyk
Przyk
ł
ł
ad wykorzystania teledetekcji
ad wykorzystania teledetekcji
Przyk
Przyk
ł
ł
ad wykorzystania teledetekcji
ad wykorzystania teledetekcji
Przyk
Przyk
ł
ł
ad wykorzystania teledetekcji
ad wykorzystania teledetekcji
• Komentarz: dobre warunki do zastosowania
w o
ś
rodkach szczelinowych, szczelinowo-
porowych i szczelinowo-krasowych pod
cienkim nadkładem. W Polsce znane s
ą
dobre rezultaty w górno-kredowej niecce
lubelskiej
Metody geoelektryczne.
Metody geoelektryczne.
• Zasada pomiarów: pr
ą
d stały o nat
ęŜ
eniu I kierowany
jest przez dwie elektrody pr
ą
dowe A i B; mierzy si
ę
ró
Ŝ
nic
ę
potencjałów mi
ę
dzy elektrodami
potencjałowymi M, N. U
Ŝ
ywa si
ę
ró
Ŝ
nych kombinacji
elektrod.
•
Zró
Ŝ
nicowanie oporno
ś
ci wła
ś
ciwej badanego
o
ś
rodka decyduje o obserwowanej zmienno
ś
ci.
Oporno
ść
wła
ś
ciwa o
ś
rodka ohmm jest funkcj
ą
litologii, porowato
ś
ci, nasycenia wod
ą
, mineralizacji
wód.
PSE
PSE
–
–
pionowe sondowanie
pionowe sondowanie
elektrooporowe
elektrooporowe
PSE
PSE
–
–
pionowe sondowanie
pionowe sondowanie
elektrooporowe
elektrooporowe
PO
PO
–
–
profilowanie oporno
profilowanie oporno
ś
ś
ci
ci
PO
PO
–
–
profilowanie oporno
profilowanie oporno
ś
ś
ci
ci
PO
PO
–
–
profilowanie oporno
profilowanie oporno
ś
ś
ci
ci
PSE
PSE
–
–
pionowe sondowanie
pionowe sondowanie
elektrooporowe
elektrooporowe
Sejmika m
Sejmika m
ł
ł
otkowa
otkowa
Mapa grawimetryczna Krakowa
Mapa grawimetryczna Krakowa