„Projekt współfinasowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jan Komorowicz

Pielęgnowanie drzew i drzewostanów w poszczególnych
fazach rozwojowych 833[02].Z2.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Marek Krzemiński
mgr inż. Gabriel Zasada


Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jan Komorowicz


Konsultacja:
mgr inż. Teresa Jaszczyk







Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[02]. Z2.03
Pielęgnowanie drzew i drzewostanów w poszczególnych fazach rozwojowych, zawartych
w modułowym programie nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Pojęcie i cel pielęgnowania lasu

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2.

Fazy rozwojowe drzewostanu

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3.

Pielęgnowanie upraw i nalotów

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

5.4.

Pielęgnacja młodników i podrostów

18

5.4.1. Ćwiczenia

18

5.5.

Pielęgnacja drzewostanu dojrzewającego

21

5.5.1. Ćwiczenia

21

5.6.

Pielęgnacja drzewostanu dojrzałego

24

5.6.1. Ćwiczenia

24

5.7.

Wprowadzanie podszytów

27

5.7.1. Ćwiczenia

27

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

29

7.

Literatura

43

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn leśnych.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, aby bez problemów
móc korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie.
Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej umiejętności, jaka uczniowie
powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu technicznego ze zrozumieniem.

−

pytania sprawdzające mają wykazać na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiada na pytania lub wspólne, z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji, opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel, sterując dyskusją, może uaktywnić wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości.

−

dominująca rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycje ćwiczeń wraz ze wskazówkami sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając
różne możliwości ich realizacji przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.
Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował.

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia, potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela gdyż od postawy nauczyciela
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowania ucznia. Uczeń nie
zainteresowany materiałem nauczania, wykonaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania wiedzy
i umiejętności nauczania rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do
sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu. Nauczyciel, realizując
jednostkę modułową powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić czy
uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy może lepiej sobie radzi z rozwiązywaniem
problemów teoretycznych.

−

testy zamieszczane w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własna skalę ocen. Należy pamiętać. żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

wykład informacyjny,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

wykład informacyjny,

−

tekstu przewodniego,

−

ć

wiczeń praktycznych.

Schemat układu jednostek modułowych w module

833[02].Z2.01

Prowadzenie gospodarki

nasiennej i produkcji szkółkarskiej

833[02].Z2.03

Piel

ę

gnowanie drzew

i drzewostanów

w poszczególnych fazach

rozwojowych

833[02].Z2.02

Prowadzenie prac dotycz

ą

cych

odnowienia lasu, zalesie

ń

,

rekultywacji oraz melioracji

le

ś

nych

833[02].Z2

Hodowla lasu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać gatunki drzew i krzewów leśnych,

−

rozpoznawać najważniejsze gatunki chwastów leśnych

−

określić wymagania siedliskowe drzew leśnych,

−

scharakteryzować podstawowe typy siedliskowe lasu,

−

określić cechy drzewostanu,

−

posługiwać się narzędziami stosowanymi w leśnictwie,

−

wykorzystywać wiadomości i umiejętności opanowane podczas realizacji programów
nauczania innych jednostek modułowych,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy przeciwpożarowe przy
prowadzeniu prac leśnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić poszczególne fazy rozwojowe drzewostanu,

−

określić cele zabiegów pielęgnacyjnych drzew i drzewostanów,

−

określić sposób znakowania drzew przy wyznaczaniu trzebieży,

−

scharakteryzować drzewa szkodliwe, pożyteczne i dorodne w trzebieżach,

−

określić zakres czynności związanych z czyszczeniem drzewostanu,

−

określić zakres czynności związanych z wykonywaniem trzebieży,

−

określić zasady stosowania selekcji negatywnej i pozytywnej,

−

scharakteryzować zabiegi związane z pielęgnacją najmłodszych upraw,

−

określić cele wykonywania czyszczeń wczesnych i późnych,

−

określić cele wykonywania trzebieży wczesnych i późnych,

−

wykonać zabiegi czyszczeń wczesnych i późnych,

−

wykonać zabiegi poprawiania formy drzew,

−

wykonać zabiegi pielęgnacyjne drzew i drzewostanu w różnych fazach rozwojowych,

−

określić zasady wprowadzania podszytów,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące prac związanych
z pielęgnacją drzewostanów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………………………………

Modułowy program nauczania: Operator maszyn leśnych 833[02]
Moduł:

Hodowla lasu 833[02].Z2

Jednostka modułowa:

Pielęgnowanie drzew i drzewostanów w poszczególnych fazach
rozwojowych 833[02].Z2.03

Temat: Powierzchnie próbne cięć pielęgnacyjnych

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności praktycznego stosowania technik wyznaczania

i oznaczenia powierzchni próbnych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać narzędzia do oznaczania powierzchni próbnych,

−

określić cel zakładania powierzchni próbnych,

−

scharakteryzować kształt powierzchni i miejsce założenia,

−

określać wielkość powierzchni próbnych,

−

określić sposób oznaczenia powierzchni,

−

zorganizować stanowisko pracy i wykonywać prace zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

umiejętność orientacji w terenie,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 4-osobowych.

Czas: 2 godziny 15 minut

Środki dydaktyczne:

−

Zasady Hodowli Lasu,

−

ośnik,

−

farba,

−

pędzel,

−

taśma miernicza, węgielnica lub busola

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych.

Przebieg zajęć:
1.

Powitanie uczniów.

2.

Sprawy organizacyjne.

3.

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć.

4.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

5.

Przypomnienie zasad bhp obowiązujących podczas wykonywania prac.

6.

Realizacja tematu:

−

uczniowie pobierają sprzęt – ośnik, farbę, pędzel, taśmę mierniczą, węgielnicę lub
busolę,

−

po dokładnej penetracji terenu uczniowie lokalizują powierzchnię próbną we
wskazanym pododdziale,

−

na przygotowanym terenie dwóch uczniów bierze taśmę mierniczą do wykonywania
pomiarów powierzchni próbnej i odmierza boki. Następny uczeń sprawdza kąty za
pomocą węgielnicy lub busoli i ośnikiem zdziera korę na drzewach podążając za
uczniami z taśmą. Kolejny uczeń znakuje farbą drzewa graniczne (poza powierzchnią
próbną) w miejscu zdrapania kory,

−

w trakcie czynności udzielany jest instruktaż,

−

po pewnym czasie uczniowie zmieniają się czynnościami,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów zwracając szczególna uwagę na prawidłowość
wykonywania poszczególnych czynności.

7.

Po wyznaczeniu powierzchni próbnej nauczyciel dokonuje analizy wykonanego
ć

wiczenia, zwraca uwagę na ewentualne błędy.

8.

Uczeń określa swoje mocne i słabe strony.

9.

Uczniowie zgłaszają ewentualne trudności, które wystąpiły podczas wykonywania
czynności.

10.

Uczniowie prowadzą dyskusję dydaktyczną dotyczącą realizowanych zadań.

11.

Podsumowanie zajęć – podziękowanie za aktywny udział.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Określić cel zakładania powierzchni próbnych; określić zasady ich lokalizacji.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………………….

Modułowy program nauczania: Operator maszyn leśnych 833[02]
Moduł:

Hodowla lasu 833[02].Z2

Jednostka modułowa:

Pielęgnowanie drzew i drzewostanów w poszczególnych
fazach rozwojowych 833[02].Z2.03

Temat: Zabiegi pielęgnacyjne w uprawach leśnych - zwalczanie chwastów.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozumienia potrzeby, celowości zasad niszczenia

chwastów w uprawach leśnych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić stopień szkodliwości chwastów dla upraw,

−

wymienić narzędzia i maszyny stosowane do niszczenia chwastów,

−

opisać zasady prowadzenia odchwaszczania,

−

wymienić gatunki chwastów uznane jako niebezpieczne.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz z objaśnieniami,

−

dyskusja dydaktyczna.

−

instruktaż.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Czas: 1 godzina 30 minut.

Środki dydaktyczne:

−

tematyczny film edukacyjny,

−

Zasady Hodowli Lasu,

−

plansze tematyczne, fotografie, foliogramy,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn leśnych.

Przebieg zajęć:
1.

Powitanie uczniów.

2.

Sprawy organizacyjne.

3.

Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

4.

Przeprowadzenie wykładu uzupełnionego pokazem ilustracji, fotografii, plansz i filmu
edukacyjnego z ich objaśnieniem.

5.

Realizacja tematu:

−

dyskusja dydaktyczna związana z wykładem,

−

uczniowie dyskutują na temat celów niszczenia chwastów w uprawach,

−

uczniowie określają stopień szkodliwości chwastów dla upraw,

−

każdy uczeń wymienia gatunki chwastów uznane jako niebezpieczne,

−

uczniowie określają zasady prowadzenia odchwaszczania,

−

uczniowie określają narzędzia i maszyny stosowane do niszczenia chwastów,

−

uczniowie wykonują rysunki jako ilustracje omawianych problemów,

−

podsumowanie przez nauczyciela wyników dyskusji,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i wyjaśnia wątpliwości.

6.

Po wykonaniu wszystkich poleceń uczeń dokonuje analizy wykonanych opisów
i rysunków.

7.

Uczniowie określają swoje mocne i słabe strony.

8.

Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności alfabetycznej.

9.

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy, ocenia jego aktywność
oraz poprawność wykonania poleceń.

10.

Podsumowanie zajęć – podziękowanie za aktywny udział w zajęciach.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Dokonaj

charakterystyki

narzędzi

i

urządzeń

mechanicznych

stosowanych

do

odchwaszczania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Pojęcie i cel pielęgnowania lasu

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj możliwości poprawy warunków siedliskowych jednogatunkowego drzewostanu

sosnowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący pielęgnowania siedliska,

2)

scharakteryzować zasady „pielęgnowania siedliska”,

3)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący pielęgnowania siedliska,

−

plansze, fotografie,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Fazy rozwojowe drzewostanu

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ fazę rozwojową drzewostanu na podstawie jego cech na przygotowanej przez

nauczyciela planszy (fotografii, foliogramie).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący faz rozwojowych drzewostanu,

2)

wskazać cechy drzewostanu, na podstawie których można określić fazę rozwojową.

3)

opisać cele pielęgnowania lasu w tym okresie.

4)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

−

pokaz z objaśnieniem,

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący faz rozwojowych drzewostanu,

−

plansza (fotografia, foliogram),

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj czynności pielęgnacyjne w okresie uprawy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

2)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący pielęgnacji upraw,

3)

scharakteryzować fazę rozwojową okresu uprawy,

4)

opisać cele pielęgnacyjne lasu w okresie uprawy,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący pielęgnacji upraw,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Scharakteryzuj czynności pielęgnacyjne w okresie młodnika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący fazy rozwojowej młodnika,

2)

scharakteryzować fazę rozwojową okresu młodnika,

3)

opisać cele pielęgnacyjne lasu w okresie młodnika,

4)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący fazy rozwojowej młodnika,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Scharakteryzuj czynności pielęgnacyjne w okresie dojrzewania drzewostanu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący drzewostanu dojrzewającego,

2)

scharakteryzować fazę rozwojową dojrzewania drzewostanu,

3)

opisać cele pielęgnacyjne lasu w dojrzewania drzewostanu,

4)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący drzewostanu dojrzewającego,

−

notatnik,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Scharakteryzuj czynności pielęgnacyjne w okresie dojrzałości drzewostanu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący drzewostanu dojrzałego,

2)

scharakteryzować fazę rozwojową dojrzałości drzewostanu,

3)

opisać cele pielęgnacyjne lasu w dojrzałości drzewostanu,

4)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący drzewostanu dojrzałego,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Pielęgnowanie upraw i nalotów

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj w terenie mechaniczne niszczenie chwastów przez motyczenie uprawy

w talerzach na wybranym fragmencie (ok. 2 ary) uprawy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać informację, które będą pomocne przy wykonaniu ćwiczenia,

2)

zapoznać się i przygotować narzędzia,

3)

zniszczyć chwasty motyką wokół sadzonki,

4)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

−

pokaz z objaśnieniem.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

motyka leśna,

−

przygotowany teren do wykonania ćwiczenia,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Określ sposoby zwalczania chwastów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący zwalczania chwastów,

2)

określić stopień szkodliwości chwastów dla upraw,

3)

wymienić gatunki chwastów uznane jako niebezpieczne,

4)

opisać zasady prowadzenia odchwaszczania,

5)

wymienić narzędzia i maszyny stosowane do niszczenia chwastów,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący zwalczania chwastów,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Opisz sposoby poprawy jakości drzewek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać informację, które będą pomocne przy wykonaniu ćwiczenia,

2)

stwierdzić, kiedy stosujemy poprawę jakości drzewek,

3)

wskazać, jakie gatunki drzew wymagają zabiegu poprawy jakości,

4)

opisać warunki prowadzenia poprawy jakości,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

ilustracje przedstawiające drzewostan w różnych fazach rozwojowych,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Scharakteryzuj sposoby prowadzenia czyszczeń wczesnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący pielęgnacji upraw,

2)

opisać zadania prowadzenia czyszczeń wczesnych,

3)

scharakteryzować czynności prowadzenia czyszczeń wczesnych,

4)

opisać, jakie drzewka należy usuwać,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ś

rodki dydaktyczne:

–

film edukacyjny dotyczący pielęgnacji upraw,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Omów sposób prowadzenia przerzedzeń nadmiernie zagęszczonych siewów i samosiewów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać informację, które będą pomocne przy wykonaniu ćwiczenia,

2)

określić cele przerzedzenia drzewek,

3)

opisać, które drzewka należy usunąć,

4)

określić, kiedy należy wykonać przerzedzenie uprawy,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

objaśnienie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.4. Pielęgnacja młodników i podrostów

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj przebieg wykonania czyszczeń późnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący czyszczeń późnych,

2)

opisać zadania prowadzenia czyszczeń późnych,

3)

scharakteryzować czynności prowadzenia czyszczeń późnych,

4)

opisać technikę prowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący czyszczeń późnych,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj i oznacz w terenie rozpieracze.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący pielęgnowania młodnika,

2)

rozpoznać rozpieracza,

3)

zapoznać się z zasadami eliminowania rozpieraczy,

4)

opisać wpływ ropzieraczy na drzewostan,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

objaśnienie,

−

pokaz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący pielęgnowania młodnika,

−

farba spray koloru białego,

−

przygotowany teren do wykonania ćwiczenia,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Scharakteryzuj zjawisko selekcji negatywnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący selekcji drzew,

2)

scharakteryzować drzewa niepożądane w młodniku,

3)

opisać sposób usuwania zbędnych drzewek,

4)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący selekcji drzew,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Rozpoznaj i oznacz w terenie drzewa chore, obumarłe i obumierające.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący selekcji drzew,

2)

scharakteryzować drzewka chore,

3)

zapoznać się z zasadami eliminowania drzew chorych, obumierających,

4)

opisać wpływ drzew chorych, obumarłych i obumierających na drzewostan,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

objaśnienie,

−

pokaz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący selekcji drzew,

−

spray do znakowania drzew,

−

przygotowany teren do wykonania ćwiczenia,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.5. Pielęgnacja drzewostanu dojrzewającego

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj przebieg wykonania trzebieży wczesnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

film edukacyjny dotyczący drzewostanu dojrzewającego,

2)

opisać zadania prowadzenia trzebieży wczesnych,

3)

scharakteryzować czynności prowadzenia trzebieży wczesnych,

4)

opisać technikę prowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych tym okresie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący drzewostanu dojrzewającego,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj i oznacz w terenie drzewa dorodne na wybranej pow. próbnej (10 ar).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący trzebieży wczesnej,

2)

opisać cechy drzew dorodnych,

3)

scharakteryzować pojęcie biogrupy,

4)

określić, od czego zależy liczba drzew dorodnych,

5)

oznaczyć sprayem drzewa dorodne,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący trzebieży wczesnej,

−

farba spray do drzew koloru białego,

−

przygotowany teren do wykonania ćwiczenia,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj i oznacz w terenie drzewo pożyteczne na ww. powierzchni próbnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać informację, które będą pomocnicze przy wykonaniu ćwiczenia,

2)

opisać cechy drzew pożytecznych,

3)

scharakteryzować wpływ drzew pożytecznych na drzewostan,

4)

oznaczyć farbą sprayem drzewa pożyteczne,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

farba spray do drzew koloru czerwonego,

−

przygotowany teren do wykonania ćwiczenia,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Scharakteryzuj zjawisko selekcji pozytywnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący selekcji,

2)

scharakteryzować drzewa niepożądane i pożądane w drzewostanie,

3)

opisać sposób usuwania drzew szkodliwych,

4)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący selekcji,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.6. Pielęgnacja drzewostanu dojrzałego

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj przebieg wykonania trzebieży późnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący trzebieży późnych,

2)

opisać zadania prowadzenia trzebieży późnych,

3)

scharakteryzować czynności prowadzenia trzebieży późnych,

4)

opisać technikę prowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych tym okresie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący trzebieży późnych,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Określ nawrót i intensywność trzebieży późnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący trzebieży późnych,

2)

opisać, w jakich drzewostanach prowadzi się trzebieże późne,

3)

opisać, od czego zależy okres nawrotów,

4)

scharakteryzować intensywność trzebieży późnych,

5)

określić wiek, w którym następuje przejście od trzebieży wczesnych do późnych,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący trzebieży późnych,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wybierz drzewa dorodne i wyznacz drzewa szkodliwe w wybranym fragmencie

drzewostanu dojrzałego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący drzewostanu dojrzałego,

2)

określić wiek, strukturę drzewostanu i zasobność siedliska,

3)

scharakteryzować drzewo dorodne,

4)

oznaczyć drzewa dorodne białą farbą,

5)

wyznaczyć drzewa szkodliwe przez zaciosanie ośnikiem,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący drzewostanu dojrzałego,

−

farba biała,

−

pędzel,

−

ośnik,

−

przygotowana powierzchnia do wykonania ćwiczenia,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Scharakteryzuj zabieg podkrzesywania drzew.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący podkrzesywania drzew,

2)

opisać cel podkrzesywania drzew,

3)

opisać technikę podkrzesywania drzew,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

4)

określić termin i nawrót, podkrzesywania,

5)

scharakteryzować zasady bezpieczeństwa podczas wykonywania podkrzesywania,

6)

wymienić gatunki drzew, w których wykonujemy ten zabieg,

7)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący podkrzesywania drzew,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5.7. Wprowadzanie podszytów

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj cel wprowadzania podszytów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący wprowadzania podszytów,

2)

opisać wpływ podszytów na drzewostan,

3)

opisać, w których drzewostanach wprowadzamy podszyt,

4)

określić gatunki, które wprowadzamy jako podszyt,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący wprowadzania podszytów,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj sposób wprowadzania podszytów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film edukacyjny dotyczący podsadzeń produkcyjnych,

2)

wyjaśnić zabieg podsiewu,

3)

opisać sposób wykonywania podsadzeń,

4)

określić więźbę wprowadzania podszytu,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film edukacyjny dotyczący podsadzeń produkcyjnych,

−

notatnik,

−

długopis/ołówek,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Pielęgnowanie drzew
i drzewostanów w poszczególnych fazach rozwojowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 8, 10, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań- uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający - za rozwiązanie, co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie, 15 zdań w tym, co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym, co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi:1.b, 2.b, 3.c, 4.a, 5.d, 6. c, 7.a, 8.d, 9.c, 10.a, 11. b, 12.a,
13.b, 14.d, 15.c, 16.a, 17.b, 18.a, 19.c, 20.c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięciami ucznia)

Kategoria
celu

Poziom
wymagań

Poprawna
odpowiedź

1

Zdefiniować pojęcie pielęgnowania
siedliska

A

P

b

2

Określić, kiedy stosujemy poprawianie
formy drzew

B

P

b

3

Wyjaśnić, kiedy prowadzi się
zwalczanie chwastów

C

PP

c

4

Określić czasokres stosowania
zwalczanie chwastów

B

P

a

5

Wyjaśnić, u jakich gatunków zalecane
jest poprawianie formy

C

PP

d

6

Określić, kiedy przystępuje się do
przerzedzenia siewów

B

P

c

7

Określić, w których zabiegach
pielęgnacyjnych jednym z zadań jest
utrzymanie składu gatunkowego

B

P

a

8

Określić cechy drzew wadliwych

C

PP

d

9

Określić czym jest „przycięcie na
bezpieńki”

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

10

Wyjaśnić, kiedy wykonuje się trzebież
wczesną

C

PP

a

11

Określić cechy drzew dorodnych.

B

P

b

12

Określić liczbę drzew dorodnych.

B

P

a

13

Określić okres nawrotu trzebieży
wczesnych

B

P

b

14

Określić wiek drzewostanu gdzie
wykonuje się trzebież późną

B

P

d

15

Określić okres nawrotów w trzebieży
późnych

B

P

c

16

Wyjaśnić znaczenie położenia
powierzchni próbnych

C

PP

a

17

Określić odległość między sosnami w
biogrupach

B

P

b

18

Określić, kiedy wykonuje się
podkrzesywania drzew

B

P

a

19

Określić więźbę sadzonek w
podszytach.

B

P

c

20

Określić, w których zabiegach
pielęgnacyjnych wprowadza się
podszyt.

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednia liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.

7.

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są cztery możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest poprawna odpowiedz.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Pielęgnowanie siedliska to
a)

wzbogacenie składu gatunkowego.

b)

polepszanie warunków glebowych.

c)

poprawianie formy drzew.

d)

czynności gospodarcze związane z pielęgnowaniem drzewostanu.

2.

Poprawianie formy drzew stosujemy
a)

w okresie młodnika.

b)

w okresie uprawy.

c)

w czyszczeniach późnych.

d)

późnych okresie drągowiny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

3.

Zwalczanie chwastów prowadzi się
a)

przez 2–3 lata po założeniu uprawy.

b)

przez 1–2 lata po założeniu uprawy.

c)

przez 3–4 lata po założeniu uprawy.

d)

przez 4–5 lata po założeniu uprawy.

4.

Ostatnie zwalczanie chwastów powinno być wykonane
a)

nie później niż w VIII.

b)

nie później niż w V.

c)

nie później niż w VI.

d)

nie później niż w IX.

5.

Poprawianie formy drzew zalecane jest szczególnie
a)

u jodły i buka.

b)

u buka i brzozy.

c)

u dębu i jesionu.

d)

u buka i dębu.

6.

Do przerzedzenia siewów przystępuje się w
a)

2 roku.

b)

4 roku.

c)

3 roku.

d)

1 roku.

7.

Utrzymanie pożądanego składu gatunkowego to zadanie
a)

czyszczeń późnych.

b)

czyszczeń wczesnych.

c)

trzebieży wczesnych.

d)

trzebieży późnych.

8.

Do drzew wadliwych zalicza się
a)

cienkie i wybujałe.

b)

tylko krzywe.

c)

tzw. „dwójki”.

d)

odp. a i c prawidłowa.

9.

„Przycięcie na bezpieńki” to
a)

okrzesanie drzewka.

b)

zdjęcie pasa kory.

c)

cięcie nad szyją korzeniową.

d)

ś

cięcie drzewka przy ziemi co nie powoduje pozostawienia pieńka.

10.

Okres trzebieży wczesnych na siedlisku Boru świeżego przypada w wieku

a)

20–40 lat.

b)

15–20 lat.

c)

30–50 lat.

d)

30–45 lat.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

11.

Drzewa dorodne są grubsze od przeciętnych w drzewostanie o:
a)

15–20%.

b)

20–30%.

c)

25–35%.

d)

10–20%.

12.

Na siedlisku Boru świeżego liczba sosnowych drzew dorodnych wynosi:
a)

500–600 szt.

b)

300–400 szt.

c)

50–60 szt.

d)

250–350 szt.

13.

Okres nawrotu trzebieży wczesnych wynosi:
a)

około 4 lat.

b)

około 5 lat.

c)

około 3 lat..

d)

około 2 lat.

14.

Trzebież późną wykonuje się w drzewostanach w wieku:
a)

20–30 lat.

b)

25–35 lat.

c)

40–45 lat.

d)

30–50 lat.

15.

Okres nawrotów w trzebieży późnej w litych drzewostanach iglastych wynosi:
a)

8 lat.

b)

9 lat.

c)

10 lat

d)

11 lat.

16.

Granice powierzchni próbnych nie mogą być bliżej niż:
a)

20 metrów od drogi.

b)

15 metrów od drogi.

c)

10 metrów od linii podziału powierzchniowego.

d)

25 metrów od linii podziału powierzchniowego.

17.

W fazie drągowiny wzajemna odległość sosen w biogrupach nie może przekraczać:
a)

1–2 metry.

b)

1,5–2 metry.

c)

1,5–2,5 metra.

d)

2–2,5 metra.

18.

Podkrzesywania wykonujemy, gdy drzewka osiągną:
a)

10–12 m wysokości.

b)

4–6 m wysokości.

c)

12–14 m wysokości.

d)

8 m wysokości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

19.

Przy wprowadzaniu podszytu odległość między sadzonkami wynosi:
a)

ok. 2 metrów.

b)

ok. 3 metrów.

c)

ok. 2,5 metra.

d)

ok. 1,5 metra.

20.

Wprowadzanie podszytów odbywa się:
a)

w czyszczeniach późnych.

b)

na początku trzebieży wczesnych.

c)

na końcu trzebieży wczesnych.

d)

na początku trzebieży późnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………………………………

Pielęgnowanie drzew i drzewostanów w poszczególnych fazach rozwojowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Pielęgnowanie drzew
i drzewostanów w poszczególnych fazach rozwojowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 5, 6, 8, 9, 11, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 4, 9, 10, 14 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań- uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający - za rozwiązanie, co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie, 15 zdań w tym, co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym, co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. a, 4. b, 5. b, 6. d, 7. a, 8. b, 9. b, 10. a, 11.d,
12. b, 13. c, 14. b, 15. b, 16. a, 17. a, 18. b, 19. d, 20. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięciami ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wyjaśnić potrzebę trwałego oznaczania
drzew dorodnych

C

PP

b

2

Opisać okres młodnika w cyklu
rozwojowym drzewostanu

B

P

b

3

Opisać cel pielęgnowania drzewostanu
dojrzewającego.

B

P

a

4

Wyjaśnić zasady wyznaczania drzew
dorodnych w drzewostanach

C

PP

b

5

Określić wielkość wprowadzanych
podszytów

B

P

b

6

Określić zagrożenie od chwastów w
uprawie

B

P

d

7

Określić liczbę drzew przy przejściu
z uprawy w młodnik

B

P

a

8

Określić okres wykonywania
podkrzesywania

B

P

b

9

Wyjaśnić okres nawrotu trzebieży
późnej

C

PP

b

10

Wyjaśnić, kiedy wykaszanie chwastów
jest najskuteczniejsze

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

11

Wskazać czynności w trzebieżach
wczesnych

A

P

d

12

Określić liczbę wprowadzonych
sadzonek w podszytych

B

P

b

13

Określić, kiedy należy wykonać
usunięcie rozpieraczy

A

P

c

14

Wyjaśnić, na czym polega
obrączkowanie

C

PP

b

15

Wskazać, kiedy w młodniku nie
usuwamy drzewa wadliwego

A

P

b

16

Zdefiniować pojęcie nawrotu trzebieży

A

P

a

17

Zdefiniować pojęcie przedrostu

A

P

a

18

Wskazać ile wynosi okres nawrotu
trzebieży wczesnych

A

P

b

19

Wskazać porę wykonania czyszczeń
późnych w młodnikach iglastych

A

P

d

20

Zdefiniować pojęcie celu hodowlanego

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednia liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.

7.

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są cztery możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest poprawna odpowiedz.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie ci sprawiało trudność, wtedy odłóz jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Obowiązek trwałego oznakowania drzew dorodnych istnieje
a)

tylko w trzebieżach późnych.

b)

tylko na powierzchniach próbnych.

c)

w czyszczeniach późnych.

d)

w trzebieżach wczesnych.

2.

Okres młodnika to czas
a)

od założenia uprawy do nastąpienia zwarcia.

b)

od nastąpienia zwarcia do rozpoczęcia procesu wydzielania się drzew.

c)

największego nasilenia procesu wydzielania się drzew.

d)

gdy proces wydzielania się drzew zaczyna słabnąć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

3.

Celem etapowym pielęgnowania drzewostanu dojrzewającego jest
a)

wybór odpowiedniej liczby drzew najlepszych i popieranie ich rozwoju.

b)

szybkie uzyskanie zwarcia.

c)

eliminowanie drzew wadliwych.

d)

tworzenie warunków do odnowienia drzewostanu.

4.

Drzew dorodnych nie wyznacza się
a)

gdy drzewostan pochodzi z siewu.

b)

w drzewostanach zakwalifikowanych do przebudowy.

c)

w drzewostanach jednogatunkowych.

d)

w drzewostanach ochronnych.

5.

Na ubogich siedliskach łączna powierzchnia wprowadzonych kęp podszytów nie powinna
przekraczać
a)

20% powierzchni wydzielenia.

b)

50% powierzchni wydzielenia

c)

30% powierzchni wydzielenia.

d)

75% powierzchni wydzielenia.

6.

Do chwastów najbardziej zagrażających uprawie zaliczamy
a)

szczaw.

b)

poziewnik.

c)

przytulię.

d)

trzcinnik.

7.

Przy pielęgnowaniu samosiewów liczba drzewek przy przejściu z uprawy w młodnik
powinna być
a)

wyższa niż w uprawach z sadzenia.

b)

nieco niższa niż w uprawach z sadzenia.

c)

taka sama jak w uprawach z sadzenia.

d)

dużo niższa niż w uprawach z sadzenia.

8.

Podkrzesywanie drzew prowadzimy
a)

w lecie.

b)

na koniec zimy lub na przedwiośniu.

c)

w jesieni lub na początku zimy.

d)

w okresie całego roku.

9.

Okres nawrotu trzebieży późnej wynosi
a)

około 5 lat.

b)

8 do 10 lat.

c)

6 do 8 lat.

d)

około 12 lat.

10.

Wykaszanie chwastów jest najskuteczniejsze, gdy zostaje przeprowadzone
a)

przed zakwitnięciem chwastów.

b)

wczesną wiosną.

c)

późną jesienią.

d)

po zakwitnięciu chwastów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

11.

W trzebieżach wczesnych wykonuje się
a)

wybór drzew dorodnych.

b)

wyznaczenie drzew szkodliwych.

c)

usunięcie drzew szkodliwych.

d)

wszystkie wymienione wyżej czynności.

12.

Liczba wprowadzonych sadzonek w podszytach winna wynosić
a)

do 2 tys. na 1 ha.

b)

2 tys. do 2,5 tys. na 1 ha.

c)

ok. 4 tys. na 1 ha.

d)

powyżej 3 tys. na 1 ha.

13.

Usunięcie rozpieraczy wykonuje się
a)

we wszystkich rodzajach trzebieży.

b)

w trzebieżach późnych.

c)

w czyszczeniach późnych.

d)

w trzebieżach wczesnych.

14.

Obrączkowanie to
a)

odcięcie wierzchołka drzewa.

b)

zdjęcie pasa kory wokół strzały.

c)

ś

cięcie nad szyją korzeniową.

d)

skrócenie pędów bocznych na różnych wysokościach.

15.

W młodniku nie usuwamy drzewa wadliwego, gdy
a)

nie powoduje to trwałego przerwania zwarcia.

b)

stanowi ono cenną domieszkę biocenotyczną.

c)

stanowi ono przerost.

d)

stanowi ono przedrost.

16.

Nawrót trzebieży to
a)

długość okresu między dwoma kolejnymi zabiegami.

b)

okres czasu od czyszczeń późnych do pierwszego zabiegu trzebieży.

c)

okres czasu od pierwszego do ostatniego zabiegu trzebieży.

d)

czas od rozpoczęcia do zakończenia zabiegu trzebieży.

17.

Przedrost to:
a)

drzewo starsze i wyższe niż drzewa rosnące obok.

b)

drzewo w tym samym wieku, lecz wyższe niż drzewa rosnące obok.

c)

inaczej rozpieracz.

d)

drzewo silnie ugałęzione o krętym wzroście.

18.

Okres nawrotu trzebieży wczesnych wynosi
a)

około 4 lat.

b)

około 5 lat.

c)

około 3 lat.

d)

około 2 lat.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

19.

Najlepszą porą wykonania czyszczeń późnych w młodnikach iglastych jest
a)

wczesna wiosna.

b)

zima.

c)

pora roku nie ma znaczenia.

d)

koniec lata i początek jesieni.

20.

Celem hodowlanym nazywamy
a)

uzyskanie drzewostanu o strukturze wielopiętrowej.

b)

uzyskanie drzewostanu wielogatunkowego.

c)

uzyskanie odpowiedniej formy zmieszania.

d)

uzyskanie gospodarczego typu drzewostanu zgodnego z warunkami siedliskowymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………………………………

Pielęgnowanie drzew i drzewostanów w poszczególnych fazach rozwojowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

7.

LITERATURA

1.

Bruchwald A: Zasady prowadzenia cięć pielęgnacyjnych. Las Polski 1986.

2.

Giefling F: Podkrzesywanie drzew. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu.
Poznań 1993.

3.

Ilmurzyński E: Szczegółowa hodowla lasu. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.
Warszawa 1969.

4.

Kwiatkowski Stefan M: Kształcenie zawodowe – wyzwania, priorytety, standardy.
Instytut Badań Edukacyjnych. Warszawa 2006

5.

Murat E: Hodowla lasu – podręcznik dla techników leśnych. Oficyna Edytorska
„Wydawnictwo Świat” Warszawa 1996

6.

Murat E: Poradnik hodowcy lasu. Oficyna Edytorska „Wydawnictwo Świat” Warszawa
1999

7.

Murat E: Szczegółowa hodowla lasu. Oficyna Edytorska „Wydawnictwo Świat”
Warszawa 2002.

8.

Puchniarski T: Zabiegi pielęgnacyjne w lasach. Poradnik Leśniczego. Państwowe
Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa 2005.

9.

Ornatowski T. Figurski J: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji.
Warszawa 2000

10.

Zasady Hodowli Lasu. Ośrodek wdrożeniowo Rozwojowy Lasów Państwowych
w Bedoniu. Warszawa 2003

11.

Suwała M. (red.) Poradnik Użytkowania Lasu dla leśników praktyków. Oficyna
Edytorska „Wydawnictwo Świat” Warszawa 2000.

12.

www.las.trz.pl

Czasopisma:

−

Echa Leśne,

−

Głos Lasu,

−

Las Polski.

Literatura metodyczna
1.

Kwiatkowski S.: Kształcenie zawodowe – wyzwania, priorytety, standardy. Instytut
Badań Edukacyjnych, Warszawa 2006

2.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

3.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

4.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Wyższa Szkoła
Inżynierska, Radom 1998