PRAWO CYWILNE – ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE
Zobowiązania – część ogólna i szczegółowa
II Rok Prawo niestacjonarne
1. Źródła zobowiązań (wskazanie i krótka charakterystyka)
Źródła zobowiązań:
1) Umowy (rodzaje umów- per analogiam jak czynności prawnych)
2) Jednostronne czynności prawne
3) Bezpodstawne wzbogacenie
4) Czyny niedozwolone
5) Decyzje administracyjne
6) Orzeczenia sądu
2. Wyjaśnij pojęcia: zobowiązanie, dług, odpowiedzialność
Zobowiązanie- stosunek prawny między podmiotami prawa cywilnego powstający ze zdarzeń
prawnych, który polega na tym, że "wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia,
a dłużnik powinien świadczenie spełnić" (art. 351 § 1 k.c.)
Dług- obowiązek dłużnika zgodny z treścią zobowiązania i polegający na zadość uczynieniu
godnemu ochrony interesowi wierzyciela.
Odpowiedzialność- pokrycie długu związane z przymusową realizacją świadczenia.
3. Odpowiedzialność
– wyjaśnij pojęcie; rodzaje odpowiedzialności,
ograniczenia odpowiedzialności osobistej
Odpowiedzialność- pokrycie długu związane z przymusową realizacją świadczenia.
Rodzaje odpowiedzialności:
Odpowiedzialność osobista
- nieograniczona, dłużnik odpowiada wobec wierzyciela całym swym majątkiem
teraźniejszym i przyszłym
a) wierzycielowi służy wybór pomiędzy przedmiotami majątkowymi
należącymi do dłużnika, z których chce uzyskać zaspokojenie oraz wybór
przymusowego zaspokojenia
b) w przypadku zbiegu wierzycieli, gdy majątek dłużnika nie wystarcza na
zaspokojenie wszystkich pretensji, każdy z wierzycieli zaspokajany jest
częściowo wg stosunku wartości wierzytelności
- ograniczona
a) odpowiedzialność dłużnika sprowadza się do pewnej wyodrębnionej masy
majątkowej dłużnika traktowanej w jego majątku jako osobną całość- nie
dotyczy tego za co dłużnik odpowiada w razie skierowania poszukiwań
wierzyciela skierowanych do majątku dłużnika poszukiwania te mogą jednak
dotyczyć tylko składnika wspomnianej masy lub masy majątkowej
b) dłużnik odpowiada wprawdzie całym swym majątkiem (bez względu na
istnienie lub nie w tym majątku pewnych mas) jednak odpowiada tylko do
pewnej wysokości ograniczonej liczbowo- niezależnie od wysokości długu-
ograniczenie dotyczy tylko tego za co dłużnik odpowiada, a nie tego czym
dłużnik odpowiada
Odpowiedzialność rzeczowa (należy do czynności prawnych normowanych
przez prawo rzeczowe)
GWARANCJĘ ZASPOKOJENIE WIERZYCIELA PRZY ODPOWIEDZIALNOŚCI
RZECZOWEJ DAJĘ NIE MAJĄTEK DŁUŻNIKA, LECZ OZNACZONY
PRZEDMIOT MAJĄTKOWY (rzecz ruchoma lub nieruchoma), ALE KTÓRYM
ZABEZPIECZONO WIERZYTELNOŚĆ.
Wierzyciel skutecznie (prawo rzeczowe- erga omens) i bezpośrednio zaspokaja się z
przedmiotu w tym zakresie jego władzy.
Cechy odróżniające odpowiedzialność rzeczową od osobistej:
- uprawnienie wierzyciela może być realizowane w zasadzie niezależnie od
tego, czyją własność stanowi przedmiot, na którym ciąży odpowiedzialność
rzeczowa, mogą być ustanowione od samego początku na zabezpieczenie
długu
- obowiązek właściciela rzeczy, który nie jest dłużnikiem osobistym
uprawionego (wierzyciela), gdy chodzi o zastaw i hipotekę nie polega na
obowiązku świadczenia, a jedynie na obowiązku znoszenie tego, że wierzyciel,
dążąc do zaspokojenia sią z rzeczy, może przeprowadzić jej sprzedaż i z
uzyskanej sumy ściągnąć swoją pretensję
- uprawnienie wierzyciela w razie zbiegu w toku egzekucji z wierzytelnościami
osobistymi innych wierzycieli uzyska przywilej pierwszeństwa co do
zaspokajania się z przedmiotu obciążonego
ODPOWIEDZIALNOŚĆ OSOBISTA MOŻE WYSTĘPOWAĆ PARALELNIE Z
ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ RZECZOWĄ.
Porównanie odpowiedzialności osobistej (nieograniczonej) z odpowiedzialnością rzeczową:
- odpowiedzialność osobista jest odpowiedzialnością o szerszej skali, niż
odpowiedzialność rzeczowa- ciąży nie na jednym przedmiocie, lecz na całym
majątku jako zespole prawa należących do dłużnika
- mimo szerszej skali daje ona niekiedy mniejszą pewność zaspokojenia
roszczeń uprawnionego, gdyż zaspokojenie to jest zależne od stanu
majątkowego, dłużnika, który może się zmienić
- odpowiedzialność osobista nie uznaje w zasadzie przywileju na korzyść
jednych wierzycieli przeciwko innym. Ryzyko stąd wynikające ponosi
wierzyciel
Odpowiedzialność osobista za dług nie ogranicza dłużnika w dysponowaniu swoim
majątkiem, aż do chwili skierowania przez wierzyciela egzekucji świadczenia!
Wierzyciel nie ma skutecznego środka obrony przed pogarszaniem przez dłużnika jego stanu
majątkowego w drodze zaciągania nowych długów.
4. Jakie relacje zachodzą między długiem a odpowiedzialnością
Brak dowolnego wykonania świadczenia= przymus w postaci egzekucji
Dług nie jest tożsamy odpowiedzialności
Pokrycie długu związane z przymusową realizacją świadczenia
Obowiązek świadczenia dłużnika
5. Zobowiązania naturalne (istota, wyraz normatywny w KC – przykłady)
Zobowiązanie naturalne inaczej niezupełne- obligationes naturales
Istotą zobowiązań naturalnych jest pozbawienie wierzyciela możliwości przymusowego
dochodzenia świadczenia.
Dwie cechy charakterystyczne dla grupy zobowiązań niezupełnych:
- mniej lub bardziej stanowczo orzeczona przez ustawę niezaskarżalność
- przyznanie spełnienie mocy prawnej tego zobowiązania przez dłużnika
Są to:
1)
Zobowiązanie, w których roszczenie wierzyciela uległo przedawnienie i mimo
to nie wygasło (art. 117 § 2 k.c.)
2)
Zobowiązanie pochodzące z gier lub zakładów nie zarządzonych lub nie
stwierdzonych przez państwo- np. prywatne loterie fantowe
3)
Zobowiązania, w których obowiązek świadczenie czyni zadość zasadom
współżycia społecznego- np. zapłacenie nienależnych alimentów na osobę najbliższą
Świadczenie
Wierzytelność
Dług
6. Elementy
stosunku zobowiązaniowego (podmioty, przedmiot, treść;
przedmiot zobowiązania a przedmiot świadczenia)
Na podstawie wykładni art. 353 k.c.:
Podmioty (strony)
Przedmiot
Świadczenie- zachowanie się (czynne lub bierne) dłużnika zgodne z treścią zobowiązania i
polegające na zadość uczynieniu godnemu ochrony interesowi wierzyciela.
Za interes wierzyciela uznaje się jako korzyść jaką wierzyciel ma odnieść w wyniku
spełnienia zobowiązania.
Brak korzyści= zobowiązanie nie powstaje, a powstałe wygasa. Np. zaspokojenie wierzyciela
przez osobę trzecią, zbieg roszczeń.
Świadczenie powinno być oznaczone w momencie powstania zobowiązania; jeżeli tak nie jest
wówczas muszą przynajmniej być wskazane kryteria umożliwiające jego oznaczenie
najpóźniej w chwili wykonania zobowiązania.
Przedmiot zobowiązania to świadczenia, a przedmiotem świadczenia jest określona korzyść
(koncepcja wysnuta).
Treść
(1)Uprawnienia wierzyciela (prawo podmiotowe)= Obowiązek dłużnika(2)
1)
Zasadnicze (główne)
Pomocnicze (pomocnicze)
a)
do uzyskania świadczenia
Mają charakter uzupełniający wobec
Dłużnik
(podmiot zobowiązany)
Dłużnik
(podmiot zobowiązany)
Wierzyciel
(podmiot uprawniony)
b)
odszkodowanie zamiast lub
obok świadczenia, które było
przewidziane w treści stosunku
obligacyjnego.
Służą bezpośrednio do zaspokojenia
podstawowego interesu wierzyciela.
uprawnień zasadniczych. Wpływają
pośrednio na uzyskane przez wierzyciela
świadczenie od dłużnika.
Np. odsetki, informacje o przedmiocie
świadczenia, rachunek z zarządu mieniem,
uprawnienie do zabezpieczenia roszczenia
głównego.
UPRAWNIENIA
UBOCZNE
NIE
MOGĄ
POWSTAĆ
BEZ
UPRAWNIEŃ
ZASADNICZYCH.
2)
Obowiązkiem dłużnika w rozumieniu sensu stricto jest zachowanie się zgodne z treścią
stosunku zobowiązaniowego (spełnienie świadczenia). (art. 354 k.c.)
7. Względny charakter więzi prawnej a rozszerzona skuteczność wierzytelności
Stosunek obligacyjny ma charakter więzi prawnej inter partes (względny). Rozumie się
przez to, iż co do zasady wierzyciel ma prawo żądać spełnienia świadczenia tylko i wyłącznie
od dłużnika. Wszelkie ustalenia między stronami obowiązują tylko w relacjach między nimi.
Rozszerzona skuteczność wierzytelności- przełamanie względnego charakteru zobowiązań.
W niektórych przypadkach ustawodawca zdecydował o rozszerzeniu skuteczności
wierzytelności poza ścisły stosunek względny łączący pierwotnie wierzyciela i dłużnika.
Są to:
a)
Actio paulina zwana też ochroną wierzyciela w razie niewypłacalności
dłużnika (art. 527 – 534 k.c.)
b)
Bezskuteczność względna (art. 59 k.c.
c)
Przepisy o czynach niedozwolonych
d)
[kontrowersyjna klasyfikacja] Roszczenie ochrony najemcy lokalu (art. 690
k.c.)
8. Pojęcie i rodzaje świadczenia,
Świadczenie- zachowanie się (czynne lub bierne) dłużnika zgodne z treścią zobowiązania i
polegające na zadość uczynieniu godnemu ochrony interesowi wierzyciela.
Za interes wierzyciela uznaje się jako korzyść jaką wierzyciel ma odnieść w wyniku
spełnienia zobowiązania.
Brak korzyści= zobowiązanie nie powstaje, a powstałe wygasa. Np. zaspokojenie wierzyciela
przez osobę trzecią, zbieg roszczeń.
Określenie charakteru świadczenia wynika z reguły z przepisów ustawy oraz- gdy
zobowiązanie powstaje z umowy stron- z porozumień między nimi czy to modyfikujących
przepisy ustawowe, czy to konkretyzujących treść świadczenia według potrzeb stron i celu
umowy.
Bierzemy pod uwagę I księgę KC
Świadczenie może polegać na:
a)
Działaniu
b)
Zaniechaniu, czyli powstrzymaniu się od jakiegoś działania
ŚWIADCZENIE MUSI BYĆ OZNACZONE (NAJPÓŹNIJE W CHWILI POWSTANIA)
Wierzyciel musi wiedzieć czego może domagać się od dłużnika, a dłużnik jak ma się
zachować, aby zaspokoić chroniony przez prawo interes wierzyciela.
Świadczenie stanowiące przedmiot stosunku zobowiązaniowego musi być możliwy do
spełnienia.
Immpossibilium nulla obligatio est- nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych
Niemożność świadczenia
Pierwotna
Następcza
Jeśli niemożność świadczenia występuje od
samego początku stosunku zobowiązanie nie
powstaje.
Niemożliwe świadczenie już po powstaniu
nie skutkuje nieważnością, lecz wygaśnie lub
utrzyma się w mocy, a dłużnik będzie
obowiązany co do zasady do odszkodowania
w miejsce świadczenia.
Rodzaje świadczeń:
1)
Kryterium czasu:
a)
Jednorazowe- wymaga jednorazowego zachowania się dłużnika. Świadczenie
to, gdy jest podzielne może być spełniane ratami. Zawsze jednak składa sięono na
jedną całość, która może być spełniona jednorazowo (np. zapłata za towar,
odszkodowanie).
b)
Ciągłe- wymaga jakiegoś zachowania się dłużnika przez ciąg czasu i ponadto
wtedy, gdy nie może być spełnione jednorazowo (nie mylić z charakterem
ciągłym)
c)
Okresowe- wymaga spełniania przez dłużnika przez pewien okres świadczeń
jednorazowych, których przedmiotem są najczęściej pieniądze lub rzeczy
oznaczone rodzajowo, a które mogą nie składać się na całość z góry określoną.
Istotą jest powtarzanie się kolejnych świadczeń w regularnych odstępach czasu
(np. czynsz).
2)
Właściwość przedmiotu świadczenia
a)
Podzielne- możliwość spękania częściami, jeżeli przy tego rodzaju
świadczeniu nie następuje zmiana właściwości przedmiotu lub jego wartości (art.
379 § 2 k.c.)
b)
Niepodzielne
3)
W odniesieniu do przedmiotu:
a)
Rzecz oznaczona in species (indywidulanie)- rzecz tą określono przy pomocy
przymiotników tylko jej właściwymi i z tego powodu nie można zastąpić ją inną.
W zobowiązaniach, gdzie świadczenie dotyczy rzeczy oznaczone in species,
zniszczenie takiej rzeczy powoduje niemożliwość świadczenia z tym, że zobowiązanie
najczęściej wygaśnie, a wierzyciel nie zostaje zaspokojony- wierzyciel ponosi
odpowiedzialność- Species perit ei cui debetur- rzecz oznaczona indywidulanie,
przepada temu komu się należy.
b)
Rzecz oznaczona in genus (rodzajowo)- rzecz jest określona przy pomocy
przymiotników rodzajowych, tj. przez wskazanie cech, które określają na ogół
właściwości większej grupy, wydziela się je najczęściej za pomocą liczby, miar,
wagi.
W zobowiązaniach, gdzie świadczenie dotyczy rzeczy oznaczonej in genus,
niebezpieczeństwo zniszczenia się konkretnych przedmiotów, z których dłużnika chce
dokonać świadczenia ciąży na dłużniku- Genus perire noncensetur- uważa się, że
gatunek nie ginie.
Świadczenia pieniężne
Sensus stricto- świadczenie pieniężne występuje jako podstawowe wg treści stosunku
prawnego w zobowiązaniach pieniężnych.
Sensus largo- świadczenie występuje jako surogat i w zobowiązaniach niepieniężnych.
Przedmiotem świadczenia jest określona wartość ekonomiczna pod postacią sumy
pieniężnej wyrażonej w jakiś jednostkach pieniężnych.
Pieniądz wyraża w danym wypadku wartość, której przekazanie ma nastąpić z
majątku dłużnika do majątku wierzyciela.
Pieniądz jako miernik wartości jest instrumentem rozwiniętych stosunków
gospodarczych. Nie zależnie od postaci pod jaką występuje, służy on jako środek
zamiany, będący ekwiwalentem wszelakiego rodzaju dóbr, ponadto jako środek
płatniczy mający moc umarzania zobowiązań, których przedmiotem jest przeniesienie
wartości.
Zasada nominalizmu- wykonanie zobowiązania przez dłużnika następuje przez
zapłatę sumy nominalnej w znakach pieniężnych przez dłużnika, następuje przez
zapłatę sumy nominalnej w znakach pieniężnych, które reprezentują należności
podług wartości przepisów walutowych państwa, w którego walucie następuje zapłata.
Dłużnika może dokonać zapłaty każdym gatunkiem pieniędzy mających obieg prawny
w miejscu i chwili zapłaty.
Odsetki
Jest to wynagrodzenie za korzystanie z pieniędzy lub innych rzeczy oznaczonych in
genus, gdy zostaje ono obliczone według pewnej stopy procentowej, czyli w stosunku
do wartości sumy, od której są pobierane i w stosunku do czasu użycia sumy.
Aby pobierać odsetki należy posiadać szczególny tytuł wynikający z czynności
prawnej, ustawy, orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
Odsetki należą się zawsze za samo spóźnienie, a więc niezależnie od tego, czy dłużnik
popadł w zwłokę, a także bez potrzeby wykazywania przez wierzyciela poniesionej
szkody.
Anatocyzm- zapłata odsetek od odsetek- w polskim porządku prawnym zabronione
Dwa wyjątki:
- zaległość z uiszczonych odsetek już powstała, albowiem wówczas strony mogą się
zgodzić na doliczenie odsetek do sumy dłużnej i tak ustaloną całość oporocentują
- możliwość naliczania odsetek od odsetek z chwilą wytoczenia o nie powództwa
Odsetki przedawniają się po 3 latach (art. 118 k.c. in fine)
9. Wielość wierzycieli i dłużników,
[Każda linia to świadczenie, w związku z tym przy założeniu 2 podmiotów po stronie uprawnionej i 3
podmiotów po stronie zobowiązanej mamy 6 świadczeń]
Zobowiązania podzielne i niepodzielne:
1)
Świadczenie rzeczy in spicies jest niepodzielne
Świadczenie rzeczy in genus jest podzielne
Świadczenie pieniężne jest zawsze podzielne
Świadczenie polegające na zaniechaniu jest niepodzielne
Ilekroć świadczenie jest podzielne, a po stronie czy to wierzycieli, czy dłużników
istnieje wielość podmiotów, zarówno wierzytelność jak i dług dzielą się na tyle od
siebie niezależnych części ilu jest dłużników lub wierzycieli (art. 379 § 1 k.c.)
Części na które dzieli się na całość, są według KC równe, jeżeli z okoliczności nic
innego nie wynika (art. 379 § 1 k.c. in fine)
Wierzyciel może żądać tylko tej części jaka przypada na dłużnika- zapłata pro parte.
Wierzyciel 1
Wierzyciel 2
(strona uprawniona)
Dłużnik 1
Dłużnik 2
Dłużnik 3
(strona zobowiązana)
Dłużnik 1
Wierzyciel 1
Dłużnik 2
Dłużnik 3
Dłużnik 1
Wierzyciel 2
Dłużnik 2
Dłużnik 3
z reguły
2)
Ilekroć świadczenie jest niepodzielne, a postronnie czy to wierzycieli czy dłużników
istnieje wielość podmiotów mamy do czynienia z odstępstwem od reguły
podstawowej
Należy odróżnić:
a)
Wielość dłużników
Dłużnicy odpowiadają solidarnie
Każdy z dłużników odpowiada za całość długu, a wierzyciel może żądać całości
świadczenia od wszystkich/niektórych/każdego z osobna. (art. 366 § 1 k.c.)
Zaspokojenie wierzyciela przez jednego z dłużników zwalnia pozostałych. Fakt, iż
świadczenie jest niepodzielne nie przesądza o solidarności dłużników.
Solidarność nie jest cechą tego świadczenia. W zobowiązaniach wzajemnych
świadczenie strony uprawnionej jest niepodzielne, w braku odmiennej umowy
dłużnicy zobowiązani są do świadczenia podzielnego są odpowiedzialni solidarnie.
(art. 380 § 2 k.c.)
b)
Wielość wierzycieli
Wierzyciel może żądać świadczenia całkowitego, w razie sprzeciwu drugiego
wierzyciela dłużnik umieszcza przedmiot świadczenia w depozycie sądowym (art. 381
§ 1 i 2 k.c.)
Upoważnienie do żądania i odebrania świadczenia przez jednego wierzyciela nie
obejmuje jednak uprawnienia do zwolnienia z długu skutkiem dla pozostałych
wierzycieli (art. 382 § 1 k.c.).
Wszelkie czynności podjęte przez jednego z współwierzycieli, które mogą okazać się
niekorzystne dla innych, nie mogą być podjęte bez zgodny innych.
Jednak działania korzystne są skuteczne względem wszystkich (art. 382 § 2 k.c.)
NIEPODZIELNOŚC MUSI ISTNIEĆ JEDNOCZENIE PO OBU STRONACH.
Roszczenie regresywne
Wierzyciel, który otrzymał świadczenie jest odpowiedzialny względem pozostałych w
częściach jakie na nich przypadają, a w braku innych wskazań w częściach równych (art. 383
k.c. w zw. z art. 378 k.c.)
Dłużnik, który wykonywał świadczenie, może ze swojej strony żądać od pozostałych zwrotu
w części świadczenia w wartości, jaką na każdego z nich przypada, a w braku innych
postanowień części te są równe (art. 380 § 3 k.c. w zw. z art. 376 § 1 k.c.
10. Solidarność bierna, solidarność czynna
Solidarność niezależna jest od podzielności czy niepodzielności świadczenia!
Solidarność bierna (dłużników)
Wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie/od
kilku z nich/ od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z
dłużników zwalnia pozostałych (art. 366 § 1 k.c.).
KAŻDY Z DŁUŻNIKÓW ODPOWIADA ZA CAŁOŚC DŁUGU, AŻ DO ZUPEŁNEGO
ZASPOKOJENIA WIERZYCIELA (art. 366 § 2 k.c.)
Solidarność czynna (wierzycieli)
Dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie
któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich (art. 367 § 1 k.c.)
Dłużnik może według swojego wyboru spełnić świadczenie któremukolwiek z wierzycieli
solidarnych, dopóki jeden z tych wierzycieli nie wytoczy przeciwko niemu powództwa.
Wytoczenie powództwa przez jednego z wierzycieli oznacza, że świadczenie powinno być
spełnione do rąk tego wierzyciela (art. 367 § 2 k.c.)
Zobowiązanie jest solidarne jedynie wówczas, gdy wynika to z:
a)
Ustawy
Ustawa albo przewiduje solidarność wprost lub dorozumianie (dojście w drodze
wykładni- najczęściej celowościowej lub funkcjonalnej), gdy stronie nie postanowiły
odmiennie.
Iuris dispositivi:
Solidarność bierna ex lege (np.)
- wyrządzenie szkody czynem niedozwolonym, za którą odpowiada kilka osób
- zbycie przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego
- odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki
Solidarność czynna ex lege (np.)
-kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich majątku współwłaścicieli
- kilka osób dało zlecenie
Zobowiązanie może być solidarne, chociażby każdy z dłużników zobowiązany był w sposób
odmienny wobec każdego wierzyciela (art. 368 k.c.)
Zakres więzi wspólnej wynikającej z solidarności:
1.
Solidarność bierna
Podstawowym przejawem więzi wspólnej między dłużnikami jest to, że zaspokojenie
wierzyciela przez jednego z dłużników zwalnia pozostałych.
Przez zaspokojenie należy rozumieć nie tylko spełnienie świadczenia zgodne z treścią
zobowiązania, lecz i różnego rodzaju świadczenia zastępcze jak np. złożone do depozytu,
świadczenie w miejsce wypełnienia (datio in soltum), potrącenie czy odnowienie.
Reprezentacja między dłużnikami na korzyć dłużników:
a)
Zwłoka wierzyciela względem jednego z dłużników (art. 374 § 2 k.c.)
b)
Wyrok zapadły na korzyść jednego z dłużników solidarnych jeżeli uwzględnia
zarzuty wspólne wszystkich dłużników ( art. 375 § 2 k.c.)
POLEPSZENIE POŁOŻENIA PRAWNEGO JEDNEGO Z DŁUŻNIKÓW JEST WIĘC
SKUTECZNE WBOEC INNYCH
Wzajemna niezależność położenia każdego dłużnika:
a)
Zmiany zachodzące w stosunku między jednym z dłużników a wierzycielem
korzystne dla tego dłużnika (np. zrzeczenie się solidarności wobec jednego z
dłużników lub zwolnienie z długu)
Zmiany te nie mają wpływu na pozostałych dłużników ( art. 373 k.c.)
b)
Zdarzenie dotyczące tylko jednego z dłużników, dla niego niekorzystne (np.
przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia, wyrok zapadły tylko przeciwko
jednemu dłużnikowi)
Zdarzenia te nie pogarszają położenia pozostałych dłużników (art. 372 k.c. art. 375
k.c.)
c)
Działania i zaniechania jednego z dłużników, które pogarszają jego położenie
względem wierzyciela (np. zwłoka wierzyciela i uznanie przez niego długu)
Brak wpływu na pozostałych dłużników (art. 371 k.c.)
W razie tzw. następczej niemożności świadczenia zastosowanie reguł KC w tej materii
prowadzi do wniosku, że ilekroć niemożliwość ta wynikła z przyczyn, za które odpowiada
tylko jeden z dłużników, zobowiązanie wygasa co do pozostałych, a tylko ten dłużnik jest
obowiązany do naprawienia wynikłej szkody (art. 471 k.c. i art. 475 k.c.)
Jeżeli dłużnik ma zarzut osobisty wobec wierzyciela, tylko on może się nim bronić (art. 375 §
1 k.c.)
2.
Solidarność czynna
Podstawowym przejawem więzi wspólnej między wierzycielami jest to, że każdy wierzyciel
może żądać spełnienia całej wierzytelności, a zaspokojenie jednego z wierzycieli umarza dług
wobec pozostałych (art. 376 § 1 k.c.)
Reprezentacja między wierzycielami wobec dłużnika na ich korzyć, a więc nie tylko c odo
samego zaspokojenia, ale i co do wszystkiego, co to zaspokojenie zapewnia (art. 377 k.c.) Np.
zwłoka dłużnika, przerwanie/zawieszenie biegu przedawnienia- odnosi się do wszystkich
wierzycieli zdarzenia, które pogrążają położenie jednego z nich względem dłużnika.
Zwolnienie z długu, rozłożenie na raty, przesunięcie terminu itp. które dotyczą tylko
tego wierzyciela, który tych czynności dokonał!
Regres
Dłużnikowi, który spełnił świadczenie przysługuje roszczenie o zwrot części
tego świadczenia jakie przypada na pozostałych dłużników solidarnych (art. 376 § 1
k.c.). O powstaniu roszczenia regresowego i jego wysokości rozstrzyga stosunek
wewnętrzny między dłużnikami solidarnymi.
Może się okazać, że roszczenie w ogóle nie powstaje lub powstaje w oznaczonej wysokości.
W razie wątpliwości uznaje się, że roszczenie regresywne powstaje w równe wysokości.
W razie niewypłacalności jednego z dłużników solidarnych część niewypłacalnego dłużnika
rozlicza się, w świetle przepisów KC, między pozostałych dłużników i tego, który dokonał
zapłaty.
O istnieniu i wysokości regresu w solidarności czynnej rozstrzyga stosunek
wewnętrzny (art. 378 k.c.)
W razie wątpliwości wierzyciel solidarny, który otrzymał świadczenie, jest
zobowiązany do zaspokojenia pozostałych wierzycieli w częściach równych.
ROSZCZENIA REGRESOWE MIĘDZY DŁUCZNIKAMI CZY WIERZYCIELAMI
SOLIDARNYMI MAJĄ CHARAKTER ZWROTY I NIE SĄ NIGDY SOLIDARNE!