1

Czynności prawne – to taka czynność osoby fizycznej lub prawnej, która zmierza do
ustanowienia, zmiany lub ustania stosunku prawnego.
Czynności prawnych dokonuje strona poprzez złożenie tzw. Oświadczenia woli. Jest to taki
przejaw woli, że władza w sposób dostateczny zamiar wywołania skutków prawnych.

Oświadczenie woli może przybrać również formy:

· Może być złożone ustnie

· W formie pisemnej

· Poprzez odpowiednie zachowanie się (np. wejście w środka transportu).

UWAGA!!!
Przepisy czasami wymagają dochowania jakiejś szczególnej formy. Np.. umowa o wycieczkę
musi być zawarta w formie pisemnej, a rozporządzenie nieruchomością w formie aktu
notarialnego.

Aby czynność prawna wywołała skutki prawne muszą być dochowane przesłanki ważności
czynności prawnej.

1. Osoba dokonująca czynności prawnej musi mieć zdolność do dokonywania tego typu

czynności

2. Czynność nie może być sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego

(np. nie można nabyć praw w wyniku przestępstwa).

3. Jeśli prawo tego wymaga, czynność musi być dokonana w odpowiedniej formie (np.

pisemnej, aktu notarialnego).

4. Oświadczenie musi był złożone prawidłowo - musi być wolne od wad: brak

świadomości lub swobody, pozorność bądź groźba

Brak świadomości lub swobody: osoba wcale nie chce złożyć oświadczenia woli – robi to nie
zdając sobie z tego sprawy, lub jest do tego fizycznie przymuszona.

Pozorność: działanie osoby ma charakter fikcyjny – wcale nie chce by doszła do skutku
czynność, której pozornie dokonuje

PODZIAŁ

CZYNNOŚCI
PRAWNYCH

Jednostronne

(do wywołania skutków prawnych

wystarczy oświadczenie woli jednej

osoby np. porzucenie rzeczy

(sporządzenie testamentu,

ustanowienie pełnomocnictwa

Wielostronne

Dla wywołania skutków prawnych

potrzeba zawartych oświadczeń woli

dwóch lub więcej osób np. umowa

kupna-sprzedaży, umowa przewozu,

umowa o wycieczkę.

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

2

Błąd: osoba składa oświadczenie woli mając mylne wyobrażenie o treści dokonywanej
czynności. Jest traktowany jako wola oświadczenia woli w dwóch przypadkach, gdy druga
osoba zdawała sobie z niego sprawę:

· Była go świadoma i postanowiła go wykorzystać

· Sama go wywołała

Groźba: osoba składa oświadczenie woli obawiając się skutków jego niezłożeni. Groźba
stanowi wolę oświadczenia woli gdy jest pozorna.

Jeśli któraś z przesłanek nie jest spełniona, to czynność jest nieważna

AKTY ADMINISTRACYJNE

Akty administracyjne – jednostronne, władcze wyrażanie woli organy administracyjnego
wydane w konkretnej sprawie i skierowane do konkretnego adresata.

Różnica między aktami administracyjnymi a normatywnymi:
Akty normatywne są abstrakcyjne (regulują zachowani powtarzalne) i generalne (są
skierowane do nieoznaczonego adresata)

Przesłanki ważności administracyjnej:

1. Może być wydany jedynie na podstawie ustawy lub przepisu wykonawczego do

ustawy (musi mieć podstawę prawną).

2. Musi być wydany przez właściwy organ (organ, który ma kompetencje do

wystawiania danego typu aktów administracyjnych)

3. Można go wydać jedynie po przeprowadzeniu określonego przepisami postępowania

przy zachowaniu odpowiednich wymogów formalnych.

Procedura ta, może przewidywać współuczestnictwo obywatela, np. obywatel może inicjować
proces wydania aktu, może być wprowadzony do składania wpisu i wniosków, może
wpływać na ostateczny kształt aktu administracyjnego.

DWA TYPY

NIEWAŻNOŚCI

Bezwzględna

Czynność nie jest uszanowana przez

prawo – traktuje się ją tak, jakby w

ogóle jej nie było np. czynność

sprzeczna z ustawą niedochowanie

formy aktu notarialnego.

Względna

Czynność jest traktowana jako ważna,

ale stronie przysługuje prawo

uchylenia się od jej skutków np.

czynność dokonania pod wpływem

groźby lub błędu.

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

3

Najważniejszym typem aktu administracyjnego jest decyzja.

Decyzja jest aktem administracyjnym koniczącym postępowanie w sprawie (rozstrzygającym
sprawę).

Przykłady decyzji administracyjnych:

· Wydanie lub odmowa wydania zezwolenia

· Wpis lub odmowa dokonania wpisu do odpowiedniego rejestru

· Nadanie lub nie nadanie odpowiednich uprawnień.

Podmiot niezadowolony z decyzji ma prawo wniesienia odwołania od decyzji w terminie do
14 dni od ogłoszenia decyzji lub doręczenia decyzji. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem
organu, który decyzję wydał, do organu wyższego szczebla, który ponownie bada i rozstrzyga
sprawę. Jeśli strona nie jest zadowolona z rozstrzygnięcia organu odwoławczego, może
jeszcze wnieść skargę do sądu administracyjnego, który rozstrzyga spór między jednostką, a
organem.

PODMIOTY W PRAWIE

Określać w ten sposób będziemy te osoby, które w stosunkach prawnych mogą występować
w charakterze podmiotu (podmiotu praw lub obowiązków), nie zaś w charakterze przedmiotu.

Zdolność do występowania w charakterze podmiotu w prawie nazywamy zdolnością
prawną.

PODZIAŁ PODMIOTÓW

PRAWA

Osoby Fizyczne

Ludzie nabywają zdolność prawną z

chwilą urodzenia w pewnym zakresie

zdolność prawna posiada też nasciturus

(mający się urodzić)

Osoby Prawne

To jednostki organizacyjne, którym

przepisy prawa przyznają zdolność prawną

(spółki, stowarzyszenia, fundacje, związki

wyznaniowe, partie polityczne, itd.). Osoby

prawne nabywają zdolność prawną, gdy

zostaną zarejestrowane zgodnie z

odpowiednimi przepisami.

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

4

Nie wszystkie podmioty dysponują zdolnością prawną w pełnym zakresie.

=

Nie każda osoba fizyczna lub prawna może być podmiotem każdego stosunku prawnego
(zależy od przepisów).

Osoby (zwłaszcza fizyczne ale czasami i prawne)) mogą występować w prawie w różnym
charakterze, np. jako obywatele, przedsiębiorcy, klienci, strona, oskarżeni ,itd.) zależy to od
rozwiązań przyjętych w danej gałęzi prawa,

Z punktu widzenia stosunku jednostki w społeczeństwie, szczególnie istotna jest tzw.
Zdolność do czynności prawnych.

UWAGA!!!
Należy odróżnić zdolność do czynności prawnych id zdolności prawnej.

Zdolność prawna – możnośc występowania w stosunkach prawnych w charakterze podmiotu.
Ma charakter bierny – możemy zostać podmiotem prawa, nic sami nie robiąc (np. gdy
dostajemy spadek)

Zdolność do czynności prawnych – zdolność do wywoływania skutków prawnych mocą
własnych oświadczeń woli. Ma charakter aktywny – polega na tym, że możemy samodzielnie
kształtować naszą sytuację prawną.

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

5

Osoby prawne w zakresie w jakim mają prawa zawsze mają pełną zdolność do czynności
prawnych. Jako osoba prawna działają jej organy (ludzie, prezes, zarząd).

UWAGA!!!
Zdolność do czynności prawnych decyduje o statucie jednostki w prawie cywilnym. W
innych dziedzinach prawa mogą w tym zakresie występować pewne odrębności

ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI

PRAWNYCH OSÓB FIZYCZNYCH

JEST UZALEŻNIONA OD WIEKU

Pełna zdolność
Osoba, która ukończyła
18 lat, wyjątek In plus
meżatka (od 16 lat)
Wyjątek In minus: osoba
ubezwłasnowolniona
całkowicie lub częściowo
może być stroną
wszystkich czynności
prawnych

Ograniczona Zdolność
Osoba między 13 a 18
rokiem życia. Wyjątek In
plus: osoba
ubezwłasnowolniona
częściowo. Wyjatek In
minus: mężatka ( do 16
lat), osoba
ubezwłasnowolniona
całkowicie
1. Są czynności prawne,
których w ogóle nie
może dokonywać
2. Są czynności prawne,
które może dokonywać
jedynie za zgoda
opiekuna ustawowego.
3. Są czynności, które
może dokonywać
samodzielnie.

Brak Zdolności
Osoba poniżej 13-go
roku zycia. Wyjątek In
plus: osoba
ubezwłasnowolniona
całkowicie nie mogąca
dokonywać czynności
prawnych za wyjątkiem
zawierania umów w
zakresie drobnych,
bierzących spraw życia
codziennego.

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

3

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m