1

Rachunkowość w zarządzaniu p. (przykłady cz. II)

Przykład 1
Dane:

Wielkość produkcji

1600 sztuk

Wielkość sprzedaży

1200 sztuk

Jednostkowa cena sprzedaży 15,00 zł
Rzeczywiste koszty poniesione:

–

Materiały bezpośrednie 3,50 zł/szt.

–

Wynagrodzenia bezpośrednie 1,50 zł/szt.

–

Koszty pośrednie zmienne wytwarzania 1,00 zł/szt.

–

Jednostkowy koszt zmienny sprzedaży 1,50 zł/szt.

–

Stałe koszty pośrednie wytwarzania 4 000 zł

–

Stałe koszty sprzedaży 500 zł

–

Stałe koszty zarządu 3 000 zł

Należy:

•

sporządzić rachunek zysków i strat w rachunku kosztów pełnych oraz rachunku kosztów
zmiennych,

•

określić dla obu wariantów wartość kosztu wytworzenia sprzedanych wyrobów, stanu końcowego
wyrobów.

Przykład 2

Przedsiębiorstwo produkuje jeden wyrób. Sprzedano 1200 sztuk po 15 za szt. Behawioralny rachunek

zysków i strat był następujący:
Przychody ze sprzedaży

18 000

Koszty zmienne

9 000

Marża pokrycia

9 000

Koszty stałe

7 500

Wynik ze sprzedaży

1 500

Należy wyznaczyć ilościowy, wartościowy próg rentowności oraz marżę bezpieczeństwa.

Przykład 3
Jednostka wytwarza jednorodne produkty. W bieżącym okresie wyprodukowano i sprzedano 2 000 kg
wyrobów. Jednostkowa cena sprzeda

ży wynosi 35 zł.

Poniesione koszty:
Zmienne:

materiały bezpośrednie 8 zł/szt.

Płace bezpośrednie 4 zł/szt.

Obróbka obca

6 zł/szt.

Koszty sprzedaży 7 zł/szt.

Stałe: koszty pośrednie wywarzania 6 000 zł

Koszty zarządu 8 000 zł

Należy wskazać:
1) jednostkowy zmienny koszt wytworzenia,
2) jednostkowy

pełny koszt wytworzenia,

3) jednostkową marżę pokrycia

4) ilościowy próg rentowności

5) wartościowy próg rentowności

6) wskaźnik marży bezpieczeństwa

7) minimalną cenę sprzedaży, przy wielkości produkcji i sprzedaży równej 2 000 kg

2

8) ile produkcji należy dodatkowo wyprodukować i sprzedać, jeżeli jednostka poniesie dodatkowe
koszty reklamy w kwocie 4

000 zł (w odniesieniu do założeń pierwotnych)?

9) jaki jest wynik ze sprzedaży 2 000 kg po cenie 35 zł/szt. (według RKZ)?

10) ile produktów należy sprzedać, aby jednostka uzyskała zysk w kwocie 10 000 zł (dot. założeń
pierwotnych)?

11) na jakim poziomie należy wyznaczyć cenę sprzedaży, by przy sprzedaży 2 000 kg jednostka

osiągnęła 10 000 zł zysku (dot. założeń pierwotnych)?

Przykład 4
Analiza wrażliwości

Dane:
K

400

000 zł

k

30 zł/szt.

p

45 zł/szt.

x

50 000 szt.

Należy przeprowadzić analizę wrażliwości na 10% zmianę poszczególnych czynników (K, k, p).

Przykład 5

[na podstawie: Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów. Pod red. G.K.Świderskiej, s.5-15].

Założenia (1):

-

jednostkowy koszt zmienny 50 zł (w tym 10 zł to wynagrodzenia),

-

jednostkowa cena sprzedaży 100 zł,

-

koszty stałe 60 000 zł,

-

wielkość sprzedaży 2 000 sztuk.

Firma podjęła decyzję o zmianie systemu wynagradzania pracowników produkcyjnych.

Dotychczasowy system akordowy zastąpiony zostanie systemem czasowym. Stałe koszty

wynagrodzeń dla produkcji 2 000 szt. wynoszą 20 000 zł.

Rachunek zysków i strat

Wyszczególnienie

Dotychczasowa

struktura kosztów

Nowa struktura

kosztów

Przychody ze sprzedaży

Koszty zmienne

Marża na pokrycie

Koszty stałe

Wynik ze sprzedaży

Dla przykładu

Wyszczególnienie

Dotychczasowa

struktura kosztów

Nowa struktura

kosztów

3

Założenie (2):
Produkcja i sprzedaż spadną o 10% w stosunku do założeń pierwotnych.

Rachunek zysków i strat (po uwzględnieniu spadku sprzedaży)

Wyszczególnienie

Przy dotychczasowej

strukturze kosztów

Przy nowej strukturze

kosztów

Przychody ze sprzedaży

Koszty zmienne

Marża na pokrycie

Koszty stałe

Wynik ze sprzedaży

Przykład 6

Przedsiębiorstwo wytwarza trzy asortymenty produktów. Dane o jednostkowych kosztach

zmiennych, cenach sprzedaży oraz kosztach stałych zawiera poniższa tabela:

Asortyment

A

B

C

Jednostkowy koszt zmienny (zł)

10

12

11

Jednostkowa cena sprzedaży (zł)

25

18

20

Koszty stałe przypisane asortymentowi (zł)

3 000

8 000

5 000

Koszty stałe całego przedsiębiorstwa

25 000 zł

Należy przeprowadzić analizę progu rentowności metodą segmentową.

Przykład 7
Przedsiębiorstwo wytwarza trzy asortymenty produktów. Dane o jednostkowych kosztach
zmiennych, cenach sprzedaży oraz kosztach stałych zawiera poniższa tabela:

Asortyment

A

B

C

Jednostkowy koszt zmienny (zł)

20

23

10

Jednostkowa cena sprzedaży (zł)

30

48

21

Wielkość sprzedaży (szt.)

1 000

1 200

1 300

Koszty stałe całego przedsiębiorstwa (zł)

29 800

Należy przeprowadzić analizę progu rentowności metodą przeciętnej stopy marży pokrycia.

4

Przykład 8

Spółka wytwarza dwa produkty: A i B.

Materiałami bezpośrednimi są: materiał X, Y, W, Z.
Na wytworzenie 10 kg produktów A potrzeba:

10 kg materiałów X

2 kg materiałów Y

Na wytworzenie 20 kg produktów B potrzeba:

20 kg materiałów W

6 kg materiałów Z

Zapas początkowy produktów A wynosi 1200 kg, B – 400 kg.

Globalna sprzedaż produktów A to 4000 kg miesięcznie, B – 6000 kg.

Spółka przewiduje utrzymywanie zapasu produktów w wysokości 10% miesięcznej sprzedaży.

Zapas początkowy materiałów jest następujący:
X

10 kg po 6 zł/kg

W

10 kg po 4 zł/kg

Y

5 kg po 8 zł/kg

Z

8 kg po 10 zł/kg

Zapas końcowy materiałów powinien zapewnić 50% miesięcznej wielkości normalnej produkcji
wyrobów A i B.

Cena materiałów w najbliższym miesiącu nie ulegnie zmianie.

Wytworzenie 10 kg produktu A wymaga zużycia:

5 godzin roboczych pracowników wykwalifikowanych oraz
2 godziny robocze pracowników niewykwalifikowanych.

Wytworzenia 20 kg produktów B wymaga natomiast zużycia:

12 godzin roboczych pracowników wykwalifikowanych oraz
14 godzin roboczych pracowników niewykwalifikowanych.

1 godz. robocza pracownika wykwalifikowanego kosztuje 8 zł, a niewykwalifikowanego 5 zł.

Koszty pośrednie produkcji rozliczane są w stosunku do roboczogodzin:

zmienne koszty pośrednie wynoszą 6 zł/godzinę roboczą,

stałe koszty pośrednie miesięcznie 30 900 zł.

Cena każdego produktu ustalana jest poprzez doliczenie 20% marży w odniesieniu do wyrobu A oraz
10% -

do wyrobu B (w zaokrągleniu do 1 zł).

Na podstawie danych należy sporządzić budżet wielkości produkcji, budżet kosztów produkcji,

budżetowany rachunek zysków i strat.

5

Przykład 9
[C.Drury, Rachunek kosztów, zad.12.10]

Należy sporządzić następujące budżety dla roku następnego, opierając się na przedstawionych poniżej
danych:

-

budżet produkcji,

-

budżet zakupów,

-

budżet kosztów produkcji.

Koszty standardowe są następujące:

Wyszczególnienie

Ilość

Jednostkowa

cena (£)

Produkt ( £)

Materiały

bezpośrednie,

w

tym:

W

produkcie A

(kg)

W

produkcie

B (kg)

A

B

X

24

30

2,00

48,00

60,00

Y

10

8

5,00

50,00

40,00

Z

5

10

6,00

30,00

60,00

Płace bezpośrednie,
w tym:

Na rzecz

produktu A

(godz.)

Na rzecz

produktu B

(godz.)

Koszt

roboczogodziny

(£)

A

B

Robotnicy

niewykwalifikowani

10

5

3,00

30,00

15,00

Robotnicy

wykwalifikowani

6

5

5,00

30,00

25,00

Pośrednie koszty produkcji są rozliczane w stosunku do bezpośrednich roboczogodzin, natomiast inne

koszty pośrednie są rozliczane według stawki 20% w stosunku do kosztów produkcji. Narzut zysku

wynosi 20% kosztu własnego.

Inne budżetowane wielkości w roku są następujące:

Wyszczególnienie

Materiał

X

Y

Z

Zapas początkowy w cenie standardowej
(£)

60 000

125 000

72 000

Zapas końcowy w cenie standardowej (£)

70 000

135 000

75 000

Pośrednie koszty produkcji (£)

90 000

Bezpośrednie roboczogodziny

75 000

Produkty

A

B

Zapas początkowy wyrobów gotowych (£)

152 000

256 000

Zapas końcowy wyrobów gotowych (£)

190 000

352 000

Sprzed

aż w cenach standardowych (£)

1 368 000

1 536 000