Ewidencja przeceny towarów w sklepie

Dla punktów obrotu detalicznego można prowadzić ewidencję wartościową i wyceniać towary według cen sprzedaży brutto,
obejmujących cenę zakupu, marżę oraz VAT należny. Możliwość taką przewiduje art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy o rachunkowości (Dz. U.
z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.).

Obniżenie wartości użytkowej lub handlowej towarów w sklepie wiąże się z ustaleniem nowej, niższej ceny ich sprzedaży. W każdym
przypadku obniżenia ceny towarów stan towarów objętych obniżką ustala się w drodze spisu z natury. Dotychczasowe ceny towarów
objętych obniżką powinny następnie zostać przeliczone na nowe, obniżone ceny. Obliczeń takich dokonują członkowie komisji
powołanej przez kierownika jednostki. Dane liczbowe skutków posezonowej obniżki cen zamieszcza się w sporządzonym w tym celu
zestawieniu liczbowym, prezentującym dotychczasowe ceny towarów, nowe ceny towarów (po obniżce) oraz kwotę obniżki.
Podpisany przez uprawnione osoby spis z natury wraz z załączonymi obliczeniami skutków obniżki cen, zaakceptowany przez
kierownika jednostki, stanowi podstawę ujęcia skutków obniżki cen w księgach rachunkowych.

W sytuacji gdy obniża się ceny towarów ewidencjonowanych w cenach sprzedaży brutto, sposób ujęcia obniżki w księgach
rachunkowych będzie zależał od tego, czy obniżona cena będzie wyższa czy niższa od ceny zakupu. Jeżeli mimo obniżki cena
sprzedaży towarów będzie i tak wyższa od ceny zakupu, należy obniżyć wyłącznie zarezerwowane w cenach sprzedaży brutto marżę
oraz VAT. Powoduje to jedynie zmianę ceny ewidencyjnej towarów objętych obniżką i księguje się jako zmniejszenie odchyleń od
cen ewidencyjnych z tytułu marży i z tytułu VAT, na kontach 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży” oraz
„Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT”. Natomiast w sytuacji gdy po obniżce cena sprzedaży towarów będzie
niższa od ceny zakupu, poza tym, że również dokonuje się obniżenia marży i VAT zawartych w dotychczasowej cenie sprzedaży, to
zachodzi trwała utrata wartości towarów. Z trwałą utratą wartości mamy bowiem do czynienia wtedy, gdy istnieje duże
prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub
w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych (art. 28 ust. 7 ustawy o rachunkowości). Wówczas uzasadnione jest dokonanie
odpisu aktualizującego, który obciąży pozostałe koszty operacyjne (art. 34 ust. 5 ustawy o rachunkowości).

Ewidencję księgową skutków obniżki cen towarów ewidencjonowanych w cenach sprzedaży brutto w sklepie detalicznym
przedstawiamy na poniższych przykładach.

Przykład - cena towarów po obniżce wyższa od ceny ich zakupu

Dotychczasową i nową cenę ewidencyjną towarów objętych obniżką przedstawia zestawienie:

Wartość towarów
objętych obniżką cen

Treść

przed obniżką

po obniżce

Kwota
obniżki

Wartość według cen sprzedaży brutto

2.196 zł

1.891 zł

305 zł

Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu VAT

396 zł

341 zł

55 zł

Wartość według cen sprzedaży netto

1.800 zł

1.550 zł

250 zł

Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu marży

300 zł

50 zł

250 zł

Wartość według cen zakupu

1.500 zł

1.500 zł

0 zł

Dekretacja

1. Skutki obniżki cen:

a) obniżenie marży detalicznej

250 zł

- Wn konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży”,

b) obniżenie VAT zawartego w cenie ewidencyjnej

55 zł

- Wn konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT”,

c) obniżenie ceny ewidencyjnej ogółem

305 zł

- Ma konto 33 „Towary”.

Księgowania

Przykład - cena towarów po obniżce niższa od ceny ich zakupu

Dotychczasową i nową cenę ewidencyjną towarów objętych obniżką przedstawia zestawienie:

Wartość towarów
objętych obniżką cen

Treść

przed obniżką po obniżce

Kwota
obniżki

Wartość według cen sprzedaży brutto

2.196 zł

976 zł

1.220 zł

Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu VAT

396 zł

176 zł

220 zł

Wartość według cen sprzedaży netto

1.800 zł

800 zł

1.000 zł

Odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu marży

300 zł

0 zł

300 zł

Wartość według cen zakupu

1.500 zł

800 zł

700 zł

Wszystkie towary objęte obniżką cen zostały sprzedane za gotówkę. Utargi z tej sprzedaży zostały zarejestrowane za pomocą
kasy fiskalnej.

Dekretacja

1. Skutki obniżki cen towarów poniżej cen zakupu:

700 zł

- Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”,

- Ma konto 34 „Odpisy aktualizujące wartość towarów”.

2. Korekta odchyleń od cen ewidencyjnych towarów objętych obniżką cen

doprowadzająca wartość tych towarów do wartości w cenach zakupu:

a) z tytułu VAT zawartego w cenie ewidencyjnej

220 zł

- Wn konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu

VAT”,

- Ma konto 33 „Towary”,

b) z tytułu marży zawartej w cenie ewidencyjnej

300 zł

- Wn konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu

marży”,

- Ma konto 33 „Towary”.

3. Sprzedaż towarów - według raportów fiskalnych:

a) wartość w cenach sprzedaży netto po obniżce

800 zł

- Ma konto 73-0 „Sprzedaż towarów”,

b) VAT należny zawarty w zainkasowanych utargach

176 zł

- Ma konto 22 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT

należnego”,

c) razem utarg gotówkowy brutto

976 zł

- Wn konto 10 „Kasa”.

4. Rozchód sprzedanych towarów według nowych cen skorygowanych

o odchylenia od cen ewidencyjnych: (2.196 zł - 220 zł - 300 zł) =

1.676 zł

- Wn konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu”,

- Ma konto 33 „Towary”.

5. Odpis aktualizujący wartość towarów objętych obniżką cen przypadający na

towary sprzedane:

700 zł

- Wn konto 34 „Odpisy aktualizujące wartość towarów”,

- Ma konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu”.

6. Wyksięgowanie odchyleń kredytowych od cen ewidencyjnych towarów z tytułu

VAT w części przypadającej na sprzedane po obniżonych cenach towary:

176 zł

- Wn konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT”,

- Ma konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu”.

Księgowania